ક્રિકેટનો ઈતિહાસ

વિકિપીડિયામાંથી

ક્રિકેટ ની રમતનો 16મી સદીથી વર્તમાન દિન સુધી વિસ્તૃત એક જાણીતો ઇતિહાસ છે, 1844થી આંતરરાષ્ટ્રીય મેચ રમાતી હતી, તેમ છતાં આંતરરાષ્ટ્રીય ટેસ્ટ ક્રિકેટનો સત્તાવર ઇતિહાસ 1877 માં શરૂ થયો હતો. આ સમય દરમિયાન, આ રમત તેના મૂળસ્થાન ઈંગ્લેન્ડથી વિકસિત થઈને એવી રમત બની જે વ્યાવસાયિકરૂપથી આજે લગભગ મોટા ભાગના કોમનવેલ્થ નેશન્સમાં રમાઈ રહી છે.

ક્રિકેટનો પ્રારંભ[ફેરફાર કરો]

ઉત્પત્તિ[ફેરફાર કરો]

કોઈ નથી જાણતું કે કયારે અને કયાંથી ક્રિકેટની શરૂઆત થઈ પરંતુ પુરાવાઓનું સંકલન છે, જે મોટા ભાગે પરિસ્થિતિજન્ય જ છે, જે દઢપણે સૂચન કરે છે કે આ રમત સેક્ષોન અથવા નોર્મનના સમયથી વીલ્ડ કે જે સમગ્ર કેન્ટ અને સસેક્સમાં વિસ્તરેલ ઈંગ્લેન્ડના દક્ષિણ-પૂર્વનાના ઘાઢ જંગલો અને વૃક્ષો કાપી સાફ કરેલી જમીનનો વિસ્તાર છે, ત્યાં રહેતા બાળકોએ શોધી કાઢેલી હતી. મધ્યકાલીન સમયમાં, વીલ્ડ નાની ખેતીવાડી અને ધાતુનું કામ કરનાર સમુદાય દ્વારા વસાવવામાં આવેલું હતું. સામાન્યરીતે માનવામાં આવ્યું હતું કે ક્રિકેટ ઘણી સદીઓ સુધી બાળકોની રમત તરીકે જ અસ્તિત્વમાં હતી, ત્યાર બાદ 17મી સદીની શરૂઆતની આસપાસથી તે પુખ્તો દ્વારા વધુને વધુ રમવામાં આવી.[૧]

તે સહેજ સંભવિત છે કે ક્રિકેટ બાળકો દ્વારા શોધવામાં આવેલી અને ઘણી પેઢીઓ સુધી જરૂર બાળકોની રમત તરીકે જ અસ્તિત્વમાં રહી હતી. 17મી સદીની શરૂઆતમાં પહેલાં પુખ્તોનો સહયોગ અજાણ છે. કદાચ ક્રિકેટ રમત બોલ્સમાંથી ઉત્પન્ન થઈ હતી, ધારીએ કે બોલ જૂની રમત-ગમત છે, બેટ્સમેનના હસ્તક્ષેપ દ્વારા બોલને મારીને તેના લક્ષ્ય સુધી પહોંચવા માટે રોકવો. ઘેટાંઓએ ચારેલી જમીન અથવા તો વૃક્ષો કાપી સાફ કરેલી જમીન પર રમીને મૂળ સાધન ઘેટાના ઊનનો ચોખ્ખો ગઠ્ઠો (અથવા તો કદાચ પથ્થર કે લાકડાનો નાનો ગઠ્ઠો) બોલ તરીકે હોઈ શકે; એક લાકડી અથવા કે એક ડાંગ અથવા તો બીજું ખેતીનું ઓજાર બેટ હોઈ શકે; સ્ટૂલ કે વૃક્ષ સ્ટમ્પ કે એક દરવાજો (દા.ત. વિકેટ દરવાજો) વિકેટ હોઈ શકે. [૨]

“ ક્રિકેટ ” ના નામની મૂળભૂત શોધ[ફેરફાર કરો]

ઘણા બધા શબ્દોને પરિભાષિક નામ “ ક્રિકેટ ” ના સંભવિત ઉત્પતિસ્થાન તરીકે વિચારવામાં આવેલ છે. પ્રારંભિક શરૂઆતમાં 1598 (નીચે જુઓ ) આ રમતની જાણીતી માહિતી મુજબ, તેને પહેલાં ક્રેકે (Creckett) કહેવાતું હતું. આ નામ મધ્ય ડચ ક્રિક (Krick (-e )) પરથી મેળવવામાં આવ્યું હોઇ શકે, જેનો અર્થ છે લાકડી; અથવા તો જૂના અંગ્રેજીમાં ક્રિક (Cricc) અથવા ક્રાઈક (Cryce) જેનો અર્થ કાખઘોડી કે ડંડો થાય.[૨] બીજું સંભવિત ઉત્પતિસ્થાન મધ્ય ડચનો શબ્દ ક્રિકસ્ટોઈલ (Krickstoel) હોઈ શકે, જેનો અર્થ લંબાઈવાળું નીચું બાજોઠ થાય જે ચર્ચમાં ઘૂંટણીએ થવા માટે ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, જે લંબાઈવાળી નીચી વિકેટની સાથે બે સ્ટમ્પને મળતું આવે છે, જે શરૂઆતમાં ક્રિકેટમાં ઉપયોગી થતી હતી.

બોન્ન યુનિવર્સિટીના એક યુરોપીયન ભાષા નિષ્ણાત હેયનર ગીલમેસ્ટરના મત પ્રમાણે, “ ક્રિકેટ ” મધ્ય ડચ મેટ ડે (met de) (ક્રિક કેટ) (Krik ket) સેન (એટલે કે “ લાકડીની સાથે ભાગો ” ), પરથી થઈ છે, જે ડચનું આ રમતના મૂળ સાથે જોડાણનું પણ સૂચન કરે છે. એવું લગભગ સંભવિત છે કે ક્રિકેટની પરિભાષા દક્ષિણ પૂર્વ ઈંગ્લેન્ડના તે સમયે વપરાતા શબ્દો પર આધારિત છે અને, તેને કાઉન્ટી ઓફ ફેલ્નડર્સ સાથે ટ્રેડ જોડાણ આપવામાં આવેલ છે, ખાસ કરીને 15મી સદીમાં જ્યારે તે બરગન્ડીના ડચીની સાથે સંકળાયેલ હતું, ત્યારે ઘણા મધ્ય ડચ[૩] શબ્દોએ દક્ષિણ અંગ્રેજી બોલીમાં પોતાની જગ્યા બનાવી હતી.[૪]

પ્રથમ ચોક્કસ માહિતી[ફેરફાર કરો]

ગિલ્ડફોર્ડમાં ધ રોયલ ગ્રામર સ્કૂલ ખાતે જહોન ડેરિક્ક ક્રેકે રમ્યા

પહેલા ઘણી માહિતીઓ સૂચિત થઈ હોવા છતાં, પહેલી ચોક્કસ માહિતી આ રમતને 1598માં એક જમીનના પ્લોટ પર શાળાની માલિકીના વિવાદને લગતી અદાલતની નિર્ણયવિધિમાં મળી. એક 59 વર્ષનો વૃદ્ધ કોરોનર, જહોન ડેરીક્કે હકીકત જણાવી કે તે અને તેના શાળાના મિત્રો આ સ્થાન પર 50 વર્ષો પહેલાં ક્રેકે રમ્યાં હતાં. શાળા ગીલ્ડફોર્ડની રોયલ ગ્રામર સ્કૂલ હતી, અને શ્રી ડેરીક્કના બયાને વ્યાજબી આશંકાની પાર સાબિત કર્યું કે આ રમત સરે સી. 1550 માં રમાતી હતી.[૫]

જ્યારે સસેક્સમાં બે પુરૂષો પર રવિવારના રોજ ચર્ચમાં જવાને બદલે ક્રિકેટ રમવા બદલ મુકદમા થયા, ત્યારે 1611માં ક્રિકેટ પુખ્તોની રમત તરીકે રમાયા હોવાની પ્રથમ માહિતી મળી.[૬] તે જ વર્ષે, એક શબ્દકોષમાં ક્રિકેટનું છોકરાઓની રમત તરીકે વ્યાખ્યાન થયું છે, અને આ સૂચન કરે છે કે પુખ્તોની ભાગીદારી હાલમાં જ વિકસી છે.[૫]

પ્રારંભિક સત્તરમી સદી[ફેરફાર કરો]

અંગ્રેજોના બિનલશ્કરી યુદ્ધ સુધીમાં એવી સંખ્યા બંધ માહિતી બની અને બતાવે છે કે ક્રિકેટ એ પુખ્તોની રમત બની ગઈ હતી જે પરગણું દ્વારા યોજાઇ હતી, પરંતુ આ સમયે કાઉન્ટિની ટીમોની કુલ સંખ્યાના કોઇ પુરાવા ન હતા. સમાન રીતે, થોડાંક પુરાવા નિરંકુશ જુગારના પણ હતાં જે આખી 18મી સદીમાં આ રમતની લાક્ષણિકતા હતી. સામાન્યરીતે એવું માનવામાં આવ્યું કે ગ્રામ્ય ક્રિકેટનો વિકાસ 17મી સદીના મધ્ય સુધીમાં થયો પણ કાઉન્ટિ ક્રિકેટનો નહીં અને તેટલું નાણાનું રોકાણ પણ શરૂ કરવામાં આવ્યું ન હતું. [૧]

ધ કોમનવેલ્થ[ફેરફાર કરો]

1648માં મુલકી યુદ્ધ બંધ થયા પછી, ખાસ કરીને ફૂટબોલ જેવી વધારે અવાજ વાળી રમત-ગમતો માટે નવી પ્યુરિટન સરકારે (ધર્મચુસ્ત અને નીતિનો વધુ પડતો આગ્રહ રાખનાર) “ ગેરકાયદેસર સંમેલન ” માટે કડક પગલાં ભર્યાં. તેઓના કાયદાઓએ પણ શબ્બાથ (ધાર્મિક દૃષ્ટિના આરામદિન) નાં પહેલાં કરતા વધારે કડક રીતે પાલન કરવાની માંગ કરી. શબ્બાથ (ધાર્મિક દૃષ્ટિના આરામદિન) માત્ર નીચા વર્ગના લોકો માટે ખાલી સમય ઉપલબ્ધ રહે છે તેથી, ક્રિકેટની લોકપ્રિયતા કોમનવેલ્થ દરમિયાન ઘટતી ગઈ હોવી જોઈએ. એવું કહેવાય છે કે, તે વિન્ચેસ્ટર કે સેન્ટ. પોલ જેવી રકમ ચૂકવી ચાલતી સરકારી શાળામાં આબાદ રહી હતી. એવા કોઈ સાચા પુરાવા નથી કે ઓલીવર ક્રોમવેલની રાજ્યશાસન પદ્ધતિએ ખાસ કરીને ક્રિકેટ પર પ્રતિબંધ કર્યો હશે, અને એવી માહિતીઓ પણ છે તેના માટે ઇન્ટરેનમ (રાજા વિનાનો સમયગાળો) ના સમય દરમિયાન સૂચન કરે છે કે જો કોઈ “ શબ્બાથનો ભંગ ” નહીં કરશે તો તે અધિકારીઓ દ્વારા સ્વીકારવામાં આવશે.[૧] એવું મનાય છે કે આ સમયે ગ્રામ્ય રમતોના સમાવેશ કરીને એકંદર અપનાવેલી ક્રિકેટનું ઉમદા પદસ્થાન.[૫]

જુગાર અને વર્તમાનપત્ર માટે અહેવાલ[ફેરફાર કરો]

1660માં પુન:સ્થાપન પછી ખરેખર ક્રિકેટ આબાદ થયું અને એવું માનવામાં આવે છે કે તે સમયે ક્રિકેટ પર મોટા સટ્ટા રમવા માટે સર્વપ્રથમ જુગાર ખેલનારાઓને આકર્ષેલા. 1664માં “ કેવેલિયર ” સંસદભવને, 100 પાઉન્ડ સુધી મર્યાદિત હોડ કરવાનો ગેમીંગ એકટ 1664નો કાયદો પસાર કર્યો, જો કે તે હજી પણ તે સમયનું[૧] નસીબ જ હતું, જે વર્તમાન દિનની પરિભાષામાં લગભગ પાઉન્ડઢાંચો:Formatpriceની બરાબર હતું.[૭] 17 મી સદીના અંત સુધીમાં ક્રિકેટ ચોક્કસપણે એક મહત્વની જુગાર માટેની રમત-ગમત બની ગયું હતું. એક સમાચારપત્રના અહેવાલ મુજબ “ ગ્રેટ મેચ ” 1697 માં સસેક્સમાં રમાઇ હતી જેમાં એક પક્ષમાં 11 હતા અને એક પક્ષ માટે રમતમાં સૌથી વધુ 50 ગિનિસની હોડ બોલાઈ હતી.[૬]

1696માં સમાચારપત્રકોને લખવાની આઝાદીની પરવાનગી મળતાની સાથે, ક્રિકેટનો સૌ પ્રથમ સમાચારપત્રોમાં અહેવાલ આવ્યો હશે. પરંતુ સમાચારપત્ર ઉદ્યોગ પૂરતા પ્રમાણમાં માત્ર રમતનો જ વારંવાર, વિસ્તૃત અહેવાલ આપી શકે એ પહેલાં તે ખૂબ લાંબો સમય હતો. 18મી સદીના પ્રથમ અર્ધ દરમિયાન, સમાચારપત્રકો રમતની જગ્યાએ ખેલાતા જુગારના અહેવાલ છાપવામાં વધારે વલણ રાખતા હતા.[૧]

અઢારમી સદીની ક્રિકેટ[ફેરફાર કરો]

સમર્થન અને ખેલાડીઓ[ફેરફાર કરો]

જુગારે સૌ પ્રથમ સમર્થકોનો પ્રવેશ કરાવ્યો કારણ કે થોડા જુગારીઓએ તેમની પોતાની ટીમ બનાવીને પોતાની હોડને પ્રબળ કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો અને એવું માનવામાં આવે છે કે પહેલી “ કાઉન્ટિ ટીમો ” પણ 1660માં પુન:સ્થાપનાના ખરાબ પ્રત્યાઘાતમાં બની હતી, ખાસ કરીને જેમ અમીર વર્ગના સભ્યોએ ગ્રામ્ય ક્રિકેટના “ સ્થાનિક નિષ્ણાતો ” ને પ્રારંભિક વ્યવસાયિકો તરીકે નિયુકત કરવા લાગ્યા હતા.[૫] પહેલી જાણીતી રમત કે જેમાં ટીમોએ કાઉન્ટિના નામનો ઉપયોગ કર્યો તે 1709 માં રમાઇ હતી પરંતુ એમાં કેટલીક આશંકાઓ હોઇ શકે કે આ સ્થાનીય લોગોનું વર્ગીકરણ બહુ સમય પહેલાંથી ગોઠવવામાં આવેલું હતું. 1697ની મેચ સસેક્સ વિરુદ્ધ બીજી કાઉન્ટિની વચ્ચે રમાઇ હોવાની ઘણી સંભાવના હતી.

સૌથી વધુ નોંધનીય પ્રારંભિક સમર્થકો એ ખાનદાની વર્ગ અને વ્યાવસાયિક વર્ગનો જુનો સમૂહ હતો જે લગભગ 1725 ની સાલથી કાર્યરત હતા, જે સમયે વર્તમાનપત્રના અહેવાલ નિયમિત બની ચૂકયા હતા, કદાચ સમર્થકોના પ્રભાવના પરિણામના કારણે હોઇ શકે. આ સમર્થકોમાં રીચમન્ડના બીજા ડયૂક, સર વિલિયમ ગેજ, એલન બ્રોડરીક અને એડવર્ડ સ્ટીડનો પણ સમાવેશ થાય છે. પહેલી વખત, વર્તમાનપત્રે ખિલાડીઓ જેમ કે થોમસ વેયમાર્કના વ્યકિતગતરૂપથી ઉલ્લેખ કર્યો.

ક્રિકેટ ઈંગ્લેન્ડની બહાર નીકળી[ફેરફાર કરો]

17મી સદીમાં ક્રિકેટ ઈંગ્લીશ કોલોનીસ થઇને ઉત્તર અમેરીકામાં દાખલ થઈ,[૪] બની શકે કે તે પહેલાં ઉત્તર ઈંગ્લેન્ડમાં પણ પહોંચી ગઈ હશે. 18મી સદીમાં તે વિશ્વના બીજા ભાગોમાં પણ પહોંચી. ક્રિકેટ સ્થળાંતરી લોકોના સમૂહ દ્વારા તે વેસ્ટ ઈન્ડિઝમાં દાખલ થઈ[૪] અને બ્રીટિશ ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપનીના યુદ્ધનોકા પર કામગીરી બજાવતા લશ્કરી સિપાહી દ્વારા સદીના પ્રથમ અર્ધમાં ઈન્ડિયામાં દાખલ થઈ.[૫] 1788માં વસાહતીકરણ શરૂ થયું ત્યારે તરત જ લગભગ ક્રિકેટે ઓસ્ટ્રેલિયામાં પ્રવેશ કર્યો હતો.[૫] 19મી સદીનાં શરૂઆતના વર્ષોમાં ક્રિકેટ ન્યૂઝીલેન્ડ અને સાઉથ આફિક્રામાં પણ આગળ વધી.[૫]

કાયદાઓનો વિકાસ[ફેરફાર કરો]

ક્રિકેટના મૂળ નિયમો જેમ કે બેટ અને બોલ, વિકેટ, પીચનો વિસ્તાર, ઓવર, આઉટની રીત, વગેરે, અવિસ્મરણીય લાંબા સમયથી અસ્તિત્વમાં હતા. 1728માં, એક ખાસ રમતમાં પાલન કરવા માટેના ધારાધોરણ નક્કી કરવા રીચમન્ડના ડયુક અને એલન બ્રોડીકે “ કરારનો દસ્તાવેજ ” નામનો આલેખ બનાવ્યો, અને આ પછી એક સર્વસામાન્ય લક્ષણ બની ગયો, ખાસ કરીને હોડમાં બોલાયેલા નાણાંની ચૂકવણી અને જીતેલાને વહેંચણીની આસપાસ, જુગારને મહત્વ આપવા લાગ્યા હતા.[૬]

1744માં, પ્રથમ વખત કિક્રેટના કાયદાઓનું કાયદેસર ધોરણ નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું અને 1744માં તેમાં કાયદાકીય સુધારા પણ થયા હતા, જેમાં એલબીડબલ્યુ (LBW), વચ્ચેનું સ્ટમ્પ અને અધિકતમ બેટની પહોળાઈ જેવી નવીનતાઓ ઉમેરાઇ હતી. આ કાયદાઓએ જણાવ્યું હતું કે મુખ્ય વ્યક્તિએ હાજર રહેલા સુશિક્ષિત સજ્જનોમાંથી બે અમ્પાયર નક્કી કરવાના રહેશે જે નિરપેક્ષ રીતે પૂરેપૂરી રીતે વિવાદોને ન્યાય આપશે. આ ધોરણો જે કહેવાતા “ સ્ટાર એન્ડ ગાર્ટર કલબ ” દ્વારા બનાવવામાં આવ્યા હતા, જેના સભ્યોએ આખરે લોડર્સ પર 1787માં એમસીસી (MCC) ની સ્થાપના કરી હતી. એમસીસી તરત જ કાયદાઓની રક્ષક બની ગઈ અને સમયે સમયે ફેરતપાસણી અને ત્યારપછી વ્યવસ્થિત કાયદાઓ બનાવતી રહી.[૮]

ઈંગ્લેન્ડમાં સતત વિકાસ[ફેરફાર કરો]

સમગ્ર ઈંગ્લેન્ડમાં આ રમત સતત ફેલાતી જ રહી અને, 1751માં, યોર્કશાયરને રમતના પ્રથમ સ્થળ તરીકે ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો.[૯] બોલર્સ એ પીચ પર બોલ નાખવાનું અને લાઈન, લંબાઈ, ઝડપના ફેરફારોનો અભ્યાસ કરવા લાગ્યા ત્યારે, 1760 પછી કેટલાક વખત પછી બોલીંગના (એટલે કે, બોલ્સમાં હોય તે રીતે જમીન પર બોલને રગડાવવું) મૂળ સ્વરૂપને બદલવામાં આવ્યું.[૧] 1772થી નિયમિત આધારે મેદાન પર સ્કોર કાર્ડ મૂકવાના શરૂ થઈ ગયા હતા અને ત્યારથી જ આ રમતના વિકાસનું વધારેને વધારે સ્પષ્ટ ચિત્ર પ્રગટ થયું.[૧૦]

ક્રિકેટના બેટનો ઇતિહાસ દર્શાવતી કલાકૃતિ.

પ્રારંભિક 18મી સદીમાં, પ્રસિદ્ધ પ્રથમ ક્લબો લંડન અને ડાર્ટફોર્ડ હતી. લંડન તેની મેચ આર્ટીલરી ગ્રાઉન્ડ પર રમતુ હતું જે આજે પણ અસ્તિત્વમાં છે. પછી બીજી ઘણી જગ્યાઓ હતી, ખાસ કરીને સસેક્સમાં સ્લીન્ડન જેને રીચમન્ડના ડયૂકનો ટેકો હતો અને જેમાં સિતારા ખિલાડી રીચાર્ડ ન્યૂલેન્ડ હતો. બીજી ઘણી પ્રખ્યાત ક્લબો મેડનહેડ, હોર્નચર્ચ, મેડસ્ટોન, સેવનોકસ, બ્રોમ્લી, એડીંગટન, હેડલો અને ચર્ટસેમાં હતી.

પરંતુ સૌથી દૂર અને અલગ સૌથી વધુ પ્રસિદ્ધ પ્રારંભિક ક્લબો હેમ્સશાયરમાં હેમબ્લેડન હતી. તે એક પરગણુંની સંસ્થા તરીકે શરૂ થઈ તેણે પ્રથમ પ્રખ્યાતી 1756માં હાંસિલ કરી. એ ક્લબ જાતે જ 1760માં સ્થાપિત કરાઈ હતી અને તેને ઘણું સારું સમર્થન મળ્યું કે જ્યાં સુધી એમસીસીની સ્થાપના અને લોડર્સના ક્રિકેટ મેદાનનું 1787માં ઉદઘાટન થયું ન હતું ત્યાં સુધી લગભગ ત્રીસ વર્ષ સુધી રમત માટે આકર્ષણ કેન્દ્ર રહી હતી. હેમબ્લેડને ઘણા આગળ પડતાં ખિલાડીઓ બનાવ્યાં છે જેમાં કુશળ બેટ્સમેન જોન સ્મોલ અને પ્રથમ મહાન ઝડપી બોલર થોમસ બ્રેટનો પણ સમાવેશ થાય છે. તેમના સૌથી નોંધપાત્ર પ્રતિસ્પર્ધી ચર્ટસે અને સરેનો બોલર એડવર્ડ “ લમ્પી ” સ્ટિવનસ હતા, જેના માટે માનવામાં આવે છે કે તે ફ્લાઇટેડ બોલ નાખવામાં શ્રેષ્ઠ હતા.

ક્રિકેટમાં સીધા બેટનો પ્રવેશ, એ ફ્લાઇટેડ અથવા તો પીચ્ડ, બોલ નાખવાનો જ જવાબ છે. જુની “ હોકીની લાકડી ” જેવી સ્ટાઇલનું બેટ મેદાન પર ફકત રગડાવેલા અને સરકાવેલા બોલ વિરુદ્ધ જ હકીકતમાં અસરકારક હતી.

ક્રિકેટ અને સંકટની સ્થિતિ[ફેરફાર કરો]

જ્યારે મોટી મેચ પ્રત્યક્ષ સાત વર્ષના યુદ્ધ દરમિયાન સ્થગિત થઈ હતી ત્યારે ક્રિકેટે તેની પ્રથમ વાસ્તવિક સંકટની સ્થિતિ 18મી સદીમાં ભોગવી. આની પાછળનું મોટું કારણ ખેલાડીઓની અછત અને નાણાંના રોકાણની અછત હતી. પરંતુ તેમ છતાં આ રમત જીવંત રહી અને “ હેમબ્લેડન યુગ ” નો મધ્ય 1760માં વ્યવસ્થિત પ્રારંભ થયો.

19મી સદીના પ્રારંભમાં જ્યારે નેપોલિયની યુદ્ધના પરિસમાપ્તિ સમય દરમિયાન મોટાભાગની મેચો સ્થગિત થયાનો બનાવ બન્યો ત્યારે ક્રિકેટે બીજી મોટી સંકટની સ્થિતિ જોઇ. ફરીથી, આ પાછળના મુખ્ય કારણો ખેલાડીઓની અછત અને નાણાંના રોકાણની અછત જ હતી. પરંતુ, જે રીતે 1760માં આ રમત જીવંત રહી તે રીતે 1815 માં પણ આ રમતે ધીમેથી પુન:પ્રાપ્તિ શરૂ કરી.

લોર્ડ ફ્રેડરીક્ક બ્યુકલેર્ક અને જયોર્જ ઓસ્બેલડેસ્ટન વચ્ચેની દુશ્મનાવટના કારણે રેજન્સી સમયગાળામાં મુખ્યત્વે એમસીસી પોતે જ વિવાદનો કેન્દ્ર બની હતી. 1817માં, તેઓના છૂપા કાવતરા અને ઈર્ષ્યાવૃતિએ ધડાકો કર્યો, જ્યારે એક ઉચ્ચકોટિના ખેલાડી વિલિયમ લમ્બર્ટ સાથે મળીને એક મેચ માટે પૂર્વ યોજના ઘડવામાં આવી, જેના માટે તેને આજીવન લોર્ડસના ક્રિકેટ મેદાન પર રમવા માટે પાબંધી કરાઈ હતી. 17મી સદીથી જ ક્રિકેટમાં જુગારને લગતા વિવાદો થતા આવ્યા છે.

1820માં, ક્રિકેટ પોતાની જાતે જ મોટી સંકટની સ્થિતિનો સામનો કર્યો કારણ કે ગોળ હાથ ફેરવીને ઝડપી બોલીંગ કરવાની મંજૂરી માટે ઝુંબેશ શરૂ થયો હતો.

ઓગણીસમી સદીની ક્રિકેટ[ફેરફાર કરો]

1820 માં ડર્નેલ, શેફફિલ્ડ ખાતે એક ક્રિકેટ મેચ.

પ્રથમ વખત કાઉન્ટી ક્લબોના નિર્માણની સાથે આ રમત સંસ્થાના મૂળાધાર બદલાવોમાંથી પસાર થઇ હતી. 1839માં સસેક્સથી શરૂ કરીને, તમામ આધુનિક કાઉન્ટી કલબોની સ્થાપના 19મી સદી દરમિયાન કરાઈ હતી.

જેવા પ્રથમ કાઉન્ટી કલબો એ પોતાને સ્થાપિત કર્યા કે તરત જ તેમણે એવો સામનો કર્યો જેના કારણે “ ખેલાડીની પ્રવૃત્તિની કિંમત ” થઈ હતી, કેમ કે 1846માં વિલિયમ કલાર્કે ફરતી ઓલ ઈંગ્લેન્ડ ઈલેવનની રચના કરી. જો કે આ એક વ્યવસાયિક સાહસ હતું, પરંતુ આ ટીમે આ રમતને જિલ્લાઓમાં પ્રખ્યાત કરવા ઘણું કર્યું કે જ્યાં પહેલાં કદી કોઈ ઉચ્ચકોટીના ખેલાડીઓ દ્વારા મુલાકાત ન લેવાય તેમ હતું. બીજી સમાન ટીમોની રચના થઈ હતી અને આ ફેશન લગભગ ત્રીસ વર્ષ માટે રહી. પરંતુ કાઉન્ટિ અને એમસીસી પ્રચલિત રહ્યા.

રેલ નેટવર્કના વિકાસથી મધ્ય અને અંતિમ 19મી સદીમાં ક્રિકેટના વિકાસને સહાય મળી હતી. પ્રથમ વખત, લાંબો સમય લેતી મુસાફરીને નાબૂદ કર્યા વગર ટીમો લાંબા અંતરે દૂર એકબીજા સાથે રમત રમી શકતી હતી. દર્શકો પણ મેચ માટે લાંબી મુસાફરી કરી શકતા હતા, જેનાથી લોકોની સંખ્યામાં પણ વધારો થતો હતો.

1864માં, બીજી બોલીંગને લઈને ક્રાંતિ થઈ જેના પરિણામે ઓવરઆર્મનો કાયદો ઘડાયો અને તેજ વર્ષે વીસડેન ક્રિકેટર્સ આલ્માનકનું પ્રથમ પ્રકાશન થયું હતું.

“ મહાન ક્રિકેટર ” ડબલ્યુ. જી. ગ્રેસે, તેનો ફર્સ્ટ-ક્લાસ પ્રારંભ 1865 માં કર્યો. તેના પગલાએ રમતની પ્રસિદ્ધિ વધારવા માટે ઘણું કર્યું અને તેણે પ્રોદ્યોગિક નવીનતાઓને પ્રસ્તુત કરી જેથી રમતમાં ખાસ કરીને બેટીંગમાં ઘણું પરિવર્તન આવ્યું.

આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટની શરૂઆત[ફેરફાર કરો]

નાયગ્રા ધોધ પર પ્રથમ ઓસ્ટ્રેલિયન પ્રવાસની ટીમનું (1878) ફિલ્માંકન થયું

પ્રથમ એવી આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટની રમત યુએસએ અને કેનેડાની વચ્ચે 1844માં રમાઇ હતી. આ મેચ ન્યૂયોર્કમાં સેંટ જયોર્જના ક્રિકેટ કલબના મેદાનો પર રમાઈ હતી.[૧૧]

1859માં, પ્રથમ એવા દરિયાપારની જગ્યાના પ્રવાસ પર અગ્રણી અંગ્રેજ વ્યાવસાયિકોની ટીમ ઉત્તર અમેરિકા જવા માટે નીકળી અને 1862માં પહેલી અંગ્રેજોની ટીમ ઓસ્ટ્રેલિયાના પ્રવાસે ગઈ.

1868માં મે અને ઓકટોબર વચ્ચે, જ્યારે ઓસ્ટ્રેલિયન એબોરિગિનીસ ટીમ ઈંગ્લેન્ડના પ્રવાસે ગઈ, તે પ્રથમ ઓસ્ટ્રેલિયન ક્રિકેટ ટીમનો દરિયાપાર પ્રવાસ હતો.

1877માં, ઓસ્ટ્રેલિયાના પ્રવાસે નિકળેલી ઈંગ્લેન્ડની ટીમે બે મેચો ઓસ્ટ્રેલિયા XI ની વિરુદ્ધમાં પૂરી રીતે રમી હતી જે અત્યારે પ્રારંભિક ટેસ્ટ મેચો તરીકે ઓળખાય છે. પછીના વર્ષે, ઓસ્ટ્રેલિયન ટીમ ઈંગ્લેન્ડના પ્રવાસે પહેલી વખત ગઈ અને જોવાલાયક સફળતા મળી હતી. કોઈ ટેસ્ટ આ પ્રવાસ પર નહોતી રમાઈ પરંતુ બહુ જલ્દીથી આગળ રમાય અને ૧૮૮૨ માં ધ ઓવેલ ખાતે, તે સમયની સૌથી વધુ પ્રખ્યાત મેચો એ ધ એશીશને જન્મ આપ્યો. 1889માં દક્ષિણ આફ્રિકા ત્રીજા ક્રમનો ટેસ્ટ રાષ્ટ્ર બન્યું.

રાષ્ટ્રીય ચેમ્પિયનશીપ[ફેરફાર કરો]

એક ઘણો મોટો આશ્રય બન્યો જ્યારે 1890માં સત્તાવાર કાઉન્ટિ ચેમ્પિયનશીપની ઈંગ્લેન્ડમાં રચના થઈ હતી. બીજા દેશોમાં આ સંસ્થાકીય કાર્યની પહેલનું પુનરાવર્તન કરવામાં આવ્યું. 1892-93માં ઓસ્ટ્રેલિયાએ શેફફીલ્ડ શીલ્ડની સ્થાપના કરી. જેની રચના થઈ તે બીજી રાષ્ટ્રીય સ્પર્ધાઓ સાઉથ આફ્રિકામાં કરી કપ, ન્યુઝીલેન્ડમાં પ્લન્કેટ અને ભારતમાં રણજી ટ્રોફીની હતી.

1890થી પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધના ફાટી નીકળવાના સુધીનો સમય ઘરથી દૂર રહેવાથી થતી ગમગનીની સ્થિતિનો પાત્ર બન્યો, આંદબરી રીતે કારણ કે ટીમો “ રમતની નૈતિકતા ” ના મુજબ જ ક્રિકેટ રમતી હતી, પરંતુ વધારે વાસ્તવિકતાથી કારણ કે પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધના લીધે પહેલાં જેવો શાંતિપૂર્વક સમય વિખેરાઇ ગયો હતો. આ યુગને ક્રિકેટનો સોનેરી સમય કહેવાયો અને આ સમયે ઘણા મહાન ખેલાડીઓ જેમ કે ગ્રેસ, વીલફ્રેડ રોહડસ, સી બી ફ્રાય, કે એસ રણજીતસિંહજી અને વિકટર ટ્રમ્પરને ખ્યાતિ અપાવી.

ઓવરે નખાતા બોલ[ફેરફાર કરો]

1889માં અસ્મરિણ એક ઓવરે ચાર બોલની જગ્યા પછી એક ઓવરે પાંચ બોલ અને 1990માં પછી આમાં પણ જે હાલમાં નખાતા એક ઓવરે છ બોલમાં ફેરફાર કર્યો. ત્યારપછી, થોડાક દેશોએ એક ઓવરે 8 બોલનો પ્રયાસ પણ કર્યો હતો. 1922માં, માત્ર ઓસ્ટ્રેલિયામાં એક ઓવરે નખાતા બોલની સંખ્યા 6 પરથી 8 થઈ હતી. 1924માં એક ઓવરે 8 બોલ નાખવાનું ન્યૂઝીલેન્ડ સુધી ખેંચાયું અને 1937માં સાઉથ આફ્રિકામાં થયું. ઈંગ્લેન્ડમાં, 1939ની રમત માટે એક ઓવરે આઠ બોલ નાખવાનો પ્રયાસનો સ્વીકાર કરવામાં આવ્યો; 1940 સુધી આ પ્રયાસને ચાલુ રાખવાનો હેતુ હતો, પરંતુ બીજા વિશ્વ યુદ્ધ માટે ઉત્તમ કોટિની ક્રિકેટને સ્થગિત કરવામાં આવી હતી અને જ્યારે તે પાછું ચાલુ થયું ત્યારે, ઈંગ્લેન્ડે પહેલાંની જેમ એક ઓવરે છ બોલ નાખ્યા હતા. 1947ના ક્રિકેટના કાયદાઓ રમતના સંજોગો પર આધારિત રાખીને એક ઓવરે છ કે આંઠ બોલની પરવાનગી આપતા હતા. પરંતુ ઓસ્ટ્રેલિયા અને ન્યૂઝીલેન્ડની 1979/80ની સિઝનથી, વિશ્વમાં એક ઓવરે છ બોલ નાખવાનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે અને 2000 ના કાયદાઓના ખૂબ તાજેતરના અહેવાલમાં એક ઓવરે છ બોલની જ પરવાનગી આપી છે.

વીસમી સદીની ક્રિકેટ[ફેરફાર કરો]

ટેસ્ટ ક્રિકેટની વૃદ્ધિ[ફેરફાર કરો]

જ્યારે 1909માં ઈમ્પરેયિલ ક્રિકેટ કોન્ફરન્સ (જે તે મૂળભૂત રીતે કહેવાતી) ની સ્થાપના થઈ, ત્યારે માત્ર ઈંગ્લેન્ડ, ઓસ્ટ્રેલિયા અને સાઉથ આફ્રિકા જ તેના સભ્યો હતા. બીજા વિશ્વયુદ્ધ પહેલા ભારત, વેસ્ટ ઈન્ડીઝ, અને ન્યૂઝીલેન્ડ ટેસ્ટના રાષ્ટ્રો બન્યા અને પાકિસ્તાન પણ પાછળથી બન્યું. ઘણા “ જોડાયેલાં રાષ્ટ્રો ” સામેલ થતાં આતંરરાષ્ટ્રીય રમતનો વિકાસ થયો અને 20મી સદીના નજીકના વર્ષોમાં એ દેશોમાંના ત્રણ દેશ : શ્રીલંકા, ઝીમ્બાબ્વે અને બાંગ્લાદેશ પણ ટેસ્ટના રાષ્ટ્રો બન્યા.

સમગ્ર 20મી સદી દરમિયાન ટેસ્ટ ક્રિકેટે રમત-ગમતની દુનિયાનું ઉચ્ચ કોટિનું ધોરણ હાંસલ કર્યું, પરંતુ તેની સાથે જ તેની ઘણી સમસ્યાઓ હતી, ખાસ કરીને 1932-33ની અપ્રસિદ્ધ “ બોડીલાઈન સિરીઝ ” માં જ્યારે ઇંગ્લેન્ડના ડગ્લાસ જાર્ડિને કહેવાતી “ લેગ થીયરી ” નો ઉપયોગ ઓસ્ટ્રેલિયાના ડોન બ્રેડમેનની રન કરવાની તેજતાને પ્રભાવહીન કરવાની કોશીશ કરવા માટે ઉપયોગ કર્યો.

સાઉથ આફ્રિકાની સ્થગિતતા (1970-1991)[ફેરફાર કરો]

સૌથી મોટી સંકટકાલિન સ્થિતિ આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટમાં કાયદાકીય કાળા-ગોરાના અલગપણાની નીતિ, દક્ષિણ આફિકનોની જાતિની અલગ નીતિ બનાવવાની પ્રક્રિયા દ્વારા થઇ. 1961 બાદ સાઉથ આફ્રિકાએ કોમનવેલ્થ ઓફ નેશન્સ મત છોડી ત્યારે સ્થિતિ સ્પષ્ટ થયાની શરૂઆત થઇ અને એટલે જ દિવસના નિયમ મુજબ, તેના ક્રિકેટ બોર્ડે આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટ સમિતિ (આઇસીસી) છોડવી પડી. 1968માં ક્રિકેટનો વિરોધ કાળા-ગોરાની અલગ નિતિને કારણે વધારે દૃઢ થયો, ઈંગ્લેન્ડની ટીમમાં એક “ રંગવાળા ” ખેલાડી બાસિલ ડી ઓલિવિયેરાના સમાવેશના કારણે સાઉથ આફ્રિકન સત્તાતંત્રે ઈંગ્લેન્ડનો સાઉથ આફ્રિકા પ્રવાસ રદ કરાવ્યો. 1970માં આઈસીસીના સભ્યોએ સાઉથ આફ્રિકાને અનિશ્ચિત સમય માટે આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટ સ્પર્ધામાંથી સ્થગિત કરવા માટે મત આપ્યો. વ્યંગાત્મક રીતે, સાઉથ આફ્રિકાની ટીમ એ સમયની દુનિયાની સૌથી વધુ મજબૂત ટીમ હતી.

પોતાના શ્રેષ્ઠ ખેલાડીઓ માટે ઉચ્ચ કોટિની સ્પર્ધાની અછતના કારણે, દક્ષિણ આફ્રિકા ક્રિકેટ બોર્ડે નાણાં ભંડોળ પૂરું પાડી “ રીબેલ ટૂર ” શરૂ કર્યો, તેઓએ આંતરરાષ્ટ્રીય ખેલાડીઓને દક્ષિણ આફ્રિકાના પ્રવાસ માટે ટીમ બનાવવા નાણાંની મોટી રકમ ઓફર કરી. આઈસીસીની પ્રતિક્રિયા જે કોઈપણ બળવાખોર ખેલાડીઓ દક્ષિણ આફ્રિકાના પ્રવાસે જવા માટે સહમતી બતાવશે તેઓને બ્લેકલિસ્ટ કરાશે, અને આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટની સત્તાવાર અધિકૃત યાદીમાંથી સ્થગિત કરાશે. 1970 દરમિયાન ખેલાડીઓને બહુ ઓછું વળતર મળતું હતું એટલે ખાસ કરીને જે ખેલાડીઓની કારર્કિદી અંત તરફ જઈ રહી હતી, અને જેમને બ્લેકલિસ્ટીંગની બહુ ઓછી અસર થવાની હતી તેવા ઘણા ખેલાડીઓએ દક્ષિણ આફ્રિકાના પ્રવાસે જવા માટેનો પ્રસ્તાવ સ્વીકાર્યો.

1980માં પણ આ “ બળવાખોર પ્રવાસ ” ચાલુ જ રહ્યો હતો પરંતુ પછી સાઉથ આફ્રિકાના રાજકારણમાં ઘણા વિકાસ થયા અને એ સ્પષ્ટ થયું કે કાયદાકીય ગોરા-કાળાની અલગ નીતિનો અંત થવાનો છે. દક્ષિણ આફ્રિકા, હાલ એ “ સપ્તરંગી રાષ્ટ્ર ” (“ રેઇનબો નેશન ”) છે, નેલ્સન મંડેલાના નેતૃત્વ હેઠળ તેનું ફરી 1991માં આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટમાં સ્વાગત થયું હતું.

ર્વલ્ડ સિરીઝ ક્રિકેટ[ફેરફાર કરો]

ટોચના ખેલાડીઓની નાણાંકીય સમસ્યાઓ પણ એક ક્રિકેટની કટોકટી સ્થિતિનું મૂળભૂત કારણ હજુ જે 1977માં થયું જ્યારે ઓસ્ટ્રેલિયન મીડિયાના મહાન કેરી પેકરે ઓસ્ટ્રેલિયન ક્રિકેટ બોર્ડ સાથે ટીવીના અધિકારો અંગે સમસ્યા થઇ. ખેલાડીઓને ચૂકવાતા ઓછા વળતરનો લાભ લઈને, પેકરે બદલો લેવા આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટના બંધારણની બહાર વિશ્વના ઘણા સારા ખેલાડીઓની પાસે ખાનગી ક્રિકેટ સંગઠન ચલાવવા માટે કરાર કર્યો. ર્વલ્ડ સિરીઝ ક્રિકેટે થોડા સાઉથ આફ્રિકાના બહિષ્કાર થયેલા ખેલાડીઓને નિયુકત કર્યા અને તેઓને આંતરરાષ્ટ્રીય મેદાનમાં વિશ્વના શ્રેષ્ઠ બીજા ખેલાડીઓ વિરુદ્ધ પોતાનું કૌશલ્ય બતાવવાની પરવાનગી આપી. આ તકરાર માત્ર 1979 સુધી ચાલી અને “ બળવાખોર ” ખેલાડીઓને આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટમાં સ્થાપિત થવાની પરવાનગી મળી, જો કે ઘણા ખેલાડીઓને જણાયું કે તેમની રાષ્ટ્રીય ટીમ તેમના વગર જ આગળ વધી રહી હતી. ર્વલ્ડ સિરીઝ ક્રિકેટના લાંબાગાળાના પરિણામરૂપે ખેલાડીઓના પગારમાં નોંધપાત્ર વધારા અને નવીનતાઓ જેમ કે, રંગીન પહેરવેશ અને રાત્રિની રમતમાં પ્રવેશનો પણ સમાવેશ કરાવ્યો.

મર્યાદિત ઓવરોની ક્રિકેટ[ફેરફાર કરો]

1960માં, અંગ્રેજી કાઉન્ટિ ટીમોએ ક્રિકેટની નવી શૈલીની શરૂઆત કરી કે જેમાં એક જ ઈનીંગની રમત બંને પક્ષને અને એક જ ઈનીંગમાં મહત્તમ સંખ્યાની ઓવરો નાખવામાં આવે. 1963માં હાર્યાની સાથે બહાર સ્પર્ધાની જેમ શરૂઆત થઈ હતી, તે મર્યાદિત ઓવરોની રમતને ઘણી પ્રસિદ્ધિ મળી અને 1969માં એક રાષ્ટ્રીય સંગઠનની રચના થઈ જેના કારણે પછીથી કાઉન્ટિ ચેમ્પિયશીપની મેચોની સંખ્યામાં ઘટાડો થયો.

જો કે ઘણા “ પારંપારિક ” ક્રિકેટના પ્રશંસકોએ આ રમતના ટૂંકા સ્વરૂપનો વિરોધ કર્યો હતો, મર્યાદિત ઓવરોની ક્રિકેટનો એક એ લાભ હતો કે દર્શકોને એક જ દિવસમાં પરિણામ મળી જાય; જેનાથી જુવાન અને વ્યસ્ત લોકોના ક્રિકેટ માટેના મંતવ્યમાં સુધારો આવ્યો; અને આ વ્યાવસાયિકરૂપથી પણ સફળ રહી હતી.

પ્રથમ મર્યાદિત ઓવરોની આંતરરાષ્ટ્રીય મેચ મેલબોર્ન ક્રિકેટ ગ્રાઉન્ડ પર, પ્રારંભિક દિવસોમાં જ એક ટેસ્ટ મેચ ભારે વરસાદના કારણે રદ્દ કરવામાં આવી હતી તેના પછી એક સમય-પૂરક તરીકે 1971માં રમાઈ હતી. એક સરળ પ્રયાસ જેવી કોશીશ કરવામાં આવી હતી કે જેથી ખેલાડીઓને થોડી કસરત થઈ જાય, પરંતુ તે અત્યંત પ્રખ્યાત થઈ. મર્યાદિત ઓવરોની આંતરરાષ્ટ્રીય (એલઓઆઈ, કે ઓડીઆઇ, પછી એક દિવસીય આંતરરાષ્ટ્રીય) એ ત્યારથી જ ખૂબ વિકાસ કર્યો, રમતની એક મોટા પાયે પ્રખ્યાત એવી શૈલી બની, ખાસ કરીને વ્યસ્ત લોકો કે જે આખી મેચ જોવા, સક્ષમ બનવા ઈચ્છતા હતા. આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટ કાઉન્સિલે આ વિકાસ પ્રતિક્રિયારૂપે પહેલી ક્રિકેટ ર્વલ્ડ કપનું ઈંગ્લેન્ડમાં 1975માં, આ બધા ટેસ્ટ રમતા રાષ્ટ્રોના ભાગ લેવાની સાથે આયોજન કર્યું.

ટેકનોલોજીનો વધતો ઉપયોગ[ફેરફાર કરો]

મર્યાદિત ઓવરોની ક્રિકેટે ક્રિકેટ ક્ષેત્ર માટે ટેલિવિઝન દર નિર્ધારણને વધાર્યું. નવીનજાતની ટેકનિક જે મૂળ એલઓઆઈ મેચોના પ્રસારણ માટે શરૂ કરવામાં આવી હતી તે ઝડપથી જ ટેસ્ટ પ્રસારણ માટે ગ્રહણ કરવામાં આવી હતી. આંકડાશાસ્ત્રોનો અને ગ્રાફ દ્વારા વિશ્લેષણ, સ્ટમ્પસમાં સૌથી નાના કેમેરા ગોઠવવા, કેમેરાઓનો બહુવિધ ઉપયોગ જેથી મેદાનમાં વિવિધ જગ્યાઓ પરથી વીડિયો ઉતારી શકાય, અત્યંત ઝડપી ફોટોગ્રાફી અને કોમ્પ્યુટર ગ્રાફિકસ ટેકનોલોજી જેનાથી ટીવીના દર્શકો પણ રમતની છટાનો અભ્યાસ કરી શકે અને અમ્પાયરના નિર્ણયને સમજવામાં મદદરૂપ થઈ શકે આ તમામનું નવીન પદ્ધતિઓમાં સમાવેશ થાય છે.

1992માં, રન આઉટની દરખાસ્તને કાયદાનુસાર ચૂકાદો આપવા માટે ત્રીજા અમ્પાયર અને ટેલિવિઝન પુન:પ્રસારણનો પણ સાઉથ આફ્રિકા અને ભારતની વચ્ચે રમાતી ટેસ્ટ મેચો દરમિયાન ઉપયોગ થયો. પાછળથી ત્રીજા અમ્પાયરની ફરજોમાં પણ વધારો કરવામાં આવ્યો જેમાં રમતના બીજા પહેલુઓ જેમ કે સ્ટમ્પીંગ, કેચીસ, બાઉન્ડરીના નિર્ણયોનો પણ સમાવેશ થયો. છતાં હાલ સુધીમાં, ત્રીજા અમ્પાયરને એલબીડબલ્યુ (LBW)ની દરખાસ્તોના કાયદાનુસાર ચૂકાદો આપવાનું કહેવાતું નથી, જો કે પ્રત્યક્ષ હકીકત ટ્રેકિંગ ટેકનોલોજી (એટલે કે હોક-આઇ) છે, જે ડિલિવરીના કોર્સનું સંપૂર્ણ રીતે અનુમાન કરે છે.

21મી સદીની ક્રિકેટ[ફેરફાર કરો]

ભાગ લેનારાઓ, દર્શકો અને મીડિયાના રસના વિષયમાં ક્રિકેટ એક વિશ્વની મુખ્ય રમત-ગમત બની છે.

આઈસીસીએ વધારે રાષ્ટ્રોની ટીમોને ટેસ્ટ સ્તરની સ્પર્ધામાં સક્ષમ બનાવવાના હેતુથી તેણે વિકાસનો કાર્યક્રમ ખૂબ વધાર્યો છે. વિકાસના પ્રયાસોને યુનાઈટેડ સ્ટેટસ, આફ્રિકન અને એશિયન રાષ્ટ્રો પર વધારે કેન્દ્રીત કરવામાં આવ્યા છે. 2004માં, આઇસીસી ઈન્ટરકોન્ટિનેન્ટલ કપે 12 રાષ્ટ્રો માટે પ્રથમ-ક્લાસની ક્રિકેટ લાવ્યાં, જે મોટા ભાગે પ્રથમ વખત બન્યું.

2001 જુનમાં, આઇસીસીએ “ ટેસ્ટ ચેમ્પિયનશીપ ટેબલ ” અને ઓકટોબર 2002માં, “ વન-ડે ઈન્ટરનેશનલ ચેમ્પિયનશીપ ટેબલ ” નો પ્રારંભ કર્યો. ઓસ્ટ્રેલિયાએ બંને ટેબલોમાં એકધારી રીતે 2000 માં પ્રથમ ક્રમ મેળવ્યો.

ક્રિકેટની સૌથી નવી નવીનતા ટવેન્ટી 20 છે, આવશ્યકપણે એક સાંજની મનોરંજન. અત્યાર સુધીમાં તેણે બેહદપણે પ્રસિદ્ધિ માણી છે અને મેચોમાં મોટા પાયે દર્શકોને આકર્ષી છે સાથે સાથે ઘણાં ટીવીના દર્શકોનું દર નિર્ધારણ પણ મેળવ્યું છે. પ્રારંભિક આઈસીસી ટવેન્ટી 20 ર્વલ્ડ કપ ટૂર્નામેન્ટનું આયોજન 2007માં કરવામાં આવ્યું હતું, સાથે જ 2009માં કાર્યક્રમને આગળ વધારવામાં આવ્યો હતો. ભારતમાં ટવેન્ટી 20 લિગ બન્યા - એક ગેરકાયદેસર ઈન્ડિયન ક્રિકેટ લિગ જે 2007માં શરૂ થયું, અને એક અધિકૃત ઈન્ડિયન પ્રિમીયર લિગ જે 2008માં શરૂ થયું - જેમણે ક્રિકેટના ભવિષ્ય પર તેમની અસરોની બાબતે ક્રિકેટના અહેવાલમાં ખૂબ ચિંતન જાગૃત કર્યું.[૧૨][૧૩][૧૪][૧૫]

સંદર્ભો[ફેરફાર કરો]

  1. ૧.૦ ૧.૧ ૧.૨ ૧.૩ ૧.૪ ૧.૫ "લેડ્સથી લોર્ડ્સ; ક્રિકેટનો ઇતિહાસ : 1300-1787". મૂળ સંગ્રહિત માંથી 2011-06-29 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-06-17.
  2. ૨.૦ ૨.૧ ડેરેક બિર્લે, એ સોસિયલ હિસ્ટરી ઓફ ઇંગ્લિશ ક્રિકેટ , ઔરમ, 1999
  3. ફ્લેન્ડર્સમાં તે સમયે મિડલ ડચભાષાનો ઉપયોગ કરવામાં આવતો હતો.
  4. ૪.૦ ૪.૧ ૪.૨ રોલેન્ડ બોવેન, ક્રિકેટ : એ હિસ્ટરી ઓફ ઇટ્સ ગ્રોથ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ, ઇરે અને સ્પોટ્ટિસવુડ, 1970
  5. ૫.૦ ૫.૧ ૫.૨ ૫.૩ ૫.૪ ૫.૫ ૫.૬ એસ એસ એલ્થામ,એ હિસ્ટરી ઓફ ક્રિકેટ, વોલ્યુમ 1 (થી 1914), જ્યોર્જ એલન અને અનવિન, 1962
  6. ૬.૦ ૬.૧ ૬.૨ ટીમોથી જે મેકકેન, સસેક્સ ક્રિકેટ ઈન એઇટીન્થ સેન્ચ્યુરી, સસેક્સ રેકોર્ડ સોસાયટી, 2004
  7. UK Retail Price Index inflation figures are based on data from Clark, Gregory (2017). "The Annual RPI and Average Earnings for Britain, 1209 to Present (New Series)". MeasuringWorth. મેળવેલ June 11, 2022. CS1 maint: discouraged parameter (link)
  8. ક્રિકેટના અધિકૃત કાયદાઓ
  9. એફ એસ એશ્લે-કૂપર, એટ ધ સાઇન ઓફ ધ વિકેટ: ક્રિકેટ 1742-1751 , ક્રિકેટ મેગેઝિન, 1900
  10. આર્થર હેગાર્થ, સ્કોર્સ એન્ડ બાયોગ્રાફિસ , વોલ્યુમ 1 (1744-1826), લિલીવ્હાઇટ, 1862
  11. "United States of America v Canada". CricketArchive. મેળવેલ 2008-09-06.
  12. આઇપીએલ એ ક્રિકેટને કેવી રીતે બદલી? બીબીસી સમાચાર 17 મી એપ્રિલ 2008
  13. ક્રિકેટનો નવો ઓર્ડર બીબીસી સમાચાર 29 મી ફેબ્રુઆરી 2008
  14. સિતારાઓ બહાર આવ્યા જેથી ક્રિકેટ જગતનું ધ્યાન બેંગલોર તરફ થયું ધ ગાર્ડિયન એપ્રિલ 18, 2008
  15. ટેસ્ટના રાષ્ટ્રોએ કામ કરવું જ જોઇશે અથવા ખેલાડીઓને ગુમાવશે સંગ્રહિત ૨૦૧૨-૧૨-૦૮ ના રોજ archive.today ધ ઓસ્ટ્રેલિયન એપ્રિલ 18, 2008

બાહ્ય સ્ત્રોતો[ફેરફાર કરો]

આગળ વધુ વાંચો[ફેરફાર કરો]

  • એસ એલ્થામ, એ હિસ્ટરી ઓફ ક્રિકેટ, વોલ્યુમ 1 (થી 1914) , જ્યોર્જ એલન અને અનવિન, 1962
  • ડેરેક બિર્લે, એ સોસિયલ હિસ્ટરી ઓફ ઇંગ્લિશ ક્રિકેટ , ઔરમ, 1999
  • રોલેન્ડ બોવેન, ક્રિકેટ : એ હિસ્ટરી ઓફ ઇટ્સ ગ્રોથ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ, ઇરે અને સ્પોટ્ટિસવુડ , 1970
  • વિસડન ક્રિકેટર્સ અલ્માનક (વાર્ષિક) : વિવિધ એડિશન્સ

ઢાંચો:Cricketbycountry