અનાનસ
પાઈનએપલ (વૈજ્ઞાનિક નામ: અનાનસ કોમોસસ) એ ઉષ્ણકટિબંધીય અમેરિકામાં વતન તરીકે વપરાતો બ્રોમેલિયાસી પરિવારનો એક બારમાસી છોડ છે, અને તેનું મોટું ફળ છે. તેને ક્યારેક ફક્ત "પાઈન" કહેવામાં આવે છે. તાઇવાનમાં તેને "ફેંગલી" તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, અને ચીનમાં તેને "પોલો" તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. તેને ક્યારેક વનસ્પતિ નામ તરીકે "અનાનસ" પણ કહેવામાં આવે છે, અને ક્યારેક ફળ અથવા ખાદ્ય ભાગને મૂળથી અલગ પાડવા માટે પણ "અનાનસ" કહેવામાં આવે છે. વનસ્પતિ નામ અનાનસ તેના દેખાવ પરથી આવ્યું છે, જે કાચબાના કવચ જેવું લાગે છે. "અનાનસ" નામ મૂળ પાઈન વૃક્ષના ફળને સંદર્ભિત કરે છે, એટલે કે પાઈન શંકુ. ૧૮મી સદીની આસપાસ, આ શબ્દનો ઉપયોગ આ પ્રજાતિના ફળ માટે કરવામાં આવ્યો હતો, જેનો દેખાવ સમાન છે અને તે આજ સુધી યથાવત છે. ઉત્પાદન વધી રહ્યું છે, જેમાં મોટાભાગનું ઉત્પાદન કોસ્ટા રિકા, ફિલિપાઇન્સ અને બ્રાઝિલમાંથી આવે છે.
પાંદડા તલવાર આકારના અને કડક હોય છે. તે રાઇઝોમ્સમાંથી ઝૂમખામાં ઉગે છે અને ધાર પર કાંટાવાળા અને કાંટાવાવાળા બંને જાતો હોય છે. પ્રચાર દરમિયાન, પાંદડાના પાયા પર વિકસિત એક્સિલેરી કળીઓવાળા સકરમાંથી રોપાઓ તૈયાર કરવામાં આવે છે.
વાવેતરના ૧૨-૧૮ મહિના પછી, છોડના મધ્યમાંથી ફૂલોના ટપકા દેખાતા શરૂ થાય છે. તેનુ કદ ૬૦ સેન્ટીમીટર (સે.મી.) થી ૧૦૦ સે.મી. સુધી હોય છે. ફૂલનો દાંડો લગભગ ૧૦૦ સે.મી. સુધી લંબાયેલો હોય છે, અને દાંડીના અંતે નળીઆકારનો પુષ્પ હોય છે જેમાં લગભગ ૧૫૦ ફૂલો હોય છે. ફૂલો સર્પાકાર ગોઠવાયેલા હોય છે, દરેકમાં ત્રણ સેપલ (બાહ્ય પેરીયન્થ) અને ત્રણ પાંખડીઓ (આંતરિક પેરીયન્થ) હોય છે, કારણ કે આ એક લાક્ષણિક મોનોકોટાઇલેડોનસ છોડ છે. પાંખડીઓ માંસલ અને મુખ્યત્વે સફેદ રંગની હોય છે, જેની ટોચ પર હળવા જાંબલી રંગના છાંયા હોય છે.
છોડ પરાગણન કરે છે કે નહીં તે ધ્યાનમાં લીધા વિના, ફૂલો આવ્યા બાદ લગભગ છ મહિના પછી ફળ આવે છે. ફળ આપ્યા પછી, અંડાશયમાંથી મળેલ સાચું ફળ, દરેક ફૂલના પાયા પરના પાત્રો અને પુષ્પનો દાંડો ભળી જાય છે અને ફૂલી જાય છે, જેને "અનાનસ" કહેવામાં આવે છે. સાચું ફળ એ ફળની સપાટી પર સર્પાકાર ગોઠવાયેલો કઠણ ભાગ હોય છે; ફળની છાલ ઉતારવાથી માંસ વચ્ચે તલના કદના ભૂરા બીજ દેખાઈ શકે છે.
ફૂલોના અંત પછી ફૂલોના ટોચ પરનો વિકાસ બિંદુ વધવાનું ચાલુ રહે છે અને પાંદડાઓ સાથે તાજની કળી બની જાય છે, જેનો પ્રચાર કાપવા દ્વારા કરી શકાય છે, પરંતુ સકરનો ઉપયોગ કરતા ફૂલ આવવામાં વધુ સમય લાગતો હોવાથી, તેનો ઉપયોગ આર્થિક ખેતીમાં પ્રચાર માટે થતો નથી.
ડોલ ફૂડ કંપની, જે ફળો અને અન્ય કૃષિ ઉત્પાદનોનું સંચાલન કરે છે, તે 2009 થી પર્યાવરણને અનુકૂળ પદ્ધતિ તરીકે ઇકો-પાઈનનો ઉપયોગ કરી રહી છે, જેના પાંદડા સ્થાનિક રીતે કાપવામાં આવે છે. [૧] લણણી સમયે કાપી નાખવામાં આવેલા ક્રાઉન બડ્સને અનાનસના રોપા તરીકે વાવવામાં આવે છે, જે નવા અનાનસ બનશે. [૧]
સૌથી સામાન્ય રીતે જોવા મળતો ખાદ્ય ભાગ સંયોજન ફળ છે, જે અનેક ફળો ( સ્યુડોફ્રુટ્સ ) થી બનેલો હોય છે જે ભેગા થઈને એક જ ફળ બનાવે છે .
પરાગનયન મુખ્યત્વે હમીંગબર્ડ્સ દ્વારા થાય છે [૨], પરંતુ તે ચામાચીડિયા જેવા અન્ય પ્રાણીઓ દ્વારા પણ પરાગનયન થાય છે [૩] .
તેઓ CAM પ્રકાશસંશ્લેષણનો ઉપયોગ કરે છે, જે શુષ્ક પ્રદેશોમાં અનુકૂળ થાય છે, અને રાત્રે કાર્બન ડાયોક્સાઇડને મેલિક એસિડ તરીકે સંગ્રહિત કરે છે [૪] .
ઉત્પાદન
[ફેરફાર કરો]
વાવેતર પછી 15 થી 18 મહિના પછી લણણી શરૂ થાય છે. ઉદાહરણ તરીકે, ઓકિનાવામાં, મુખ્ય લણણીની ઋતુ જુલાઈથી સપ્ટેમ્બર અને આવતા વર્ષે નવેમ્બરથી ફેબ્રુઆરી છે. સમગ્ર વર્ષ દરમિયાન ઉત્પાદન શ્રમનું વિતરણ કરવા અને કેનિંગ ફેક્ટરીઓને પ્રમાણિત કરવા માટે, છોડના હોર્મોન્સ ઇથિલિન, એસિટિલીન ( કાર્બાઇડમાં પાણી ઉમેરીને ઉત્પન્ન થાય છે), અને ઇથેરલ (2-ક્લોરોઇથિલફોસ્ફોનિક એસિડ [lower-alpha ૧] ) નો ઉપયોગ છોડના વિકાસ નિયમનકારો તરીકે થાય છે જેથી ફૂલોની કળીઓની રચનાને વ્યવસ્થિત રીતે ઉત્તેજીત કરી શકાય અને લણણીનું નિયમન કરી શકાય.
ખેતી માટે આદર્શ સ્થળ એ છે જ્યાં સરેરાશ વાર્ષિક તાપમાન 20 ડિગ્રી સેલ્સિયસ કે તેથી વધુ હોય અને વાર્ષિક વરસાદ 1,300 ડિગ્રી હોય. ઉષ્ણકટિબંધીય મેદાનોથી સમુદ્ર સપાટીથી 800 મીમી સુધી અહીંની જમીન ફળદ્રુપ, રેતાળ અને સારી રીતે પાણી નિતારવાળી છે, લગભગ 100 મીટર સુધી. વિશ્વના ઉત્પાદનનો આશરે 50% ભાગ એશિયામાંથી આવે છે, બાકીનો 50% ભાગ આફ્રિકા, ઉત્તર અમેરિકા અને દક્ષિણ અમેરિકા વચ્ચે લગભગ સમાન રીતે વહેંચાયેલો છે. ઉષ્ણકટિબંધીય છોડ તરીકે, જાપાનમાં તેની સૌથી ઉત્તરીય ખેતી મિયાઝાકી પ્રીફેક્ચરમાં નોંધાયેલી છે, પરંતુ ગ્રીનહાઉસ સિવાય ઉત્તરમાં તેની ખેતી કરવી અશક્ય માનવામાં આવે છે.
મુખ્ય ઉત્પાદક દેશો
[ફેરફાર કરો]૧૯મી સદીના અંતમાં અને ૨૦મી સદીની શરૂઆતમાં જ્યારે તૈયાર અનાનસનું ઉત્પાદન શરૂ થયું ત્યારે અનાનસનું ઉત્પાદન વધવા લાગ્યું. [૫]
2002 ના FAO ના આંકડા અનુસાર, વિશ્વ ઉત્પાદન 14.85 મિલિયન ટન હતું, જે 1985 થી 60% થી વધુનો વધારો દર્શાવે છે. મુખ્ય ઉત્પાદક દેશો થાઇલેન્ડ (13.3%), ફિલિપાઇન્સ (11.0%), બ્રાઝિલ (9.9%), ચીન (8.6%), ભારત (7.4%), કોસ્ટા રિકા, નાઇજીરીયા, કેન્યા, મેક્સિકો અને ઇન્ડોનેશિયા છે. 1985 માં કુલ વિશ્વ ઉત્પાદન 9.23 મિલિયન ટન હતું, જેમાં મુખ્ય ઉત્પાદક દેશો થાઇલેન્ડ, ફિલિપાઇન્સ, બ્રાઝિલ, ભારત, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને વિયેતનામ હતા. 1985 થી 2002 સુધીના બજાર હિસ્સામાં ફેરફારને ધ્યાનમાં લેતા, એ નોંધનીય છે કે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સનો હિસ્સો ધીમે ધીમે 6% થી ઘટીને 2% થયો છે. હાલમાં, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ટોચના 10 દેશોમાં શામેલ નથી.
જાપાનમાં, મુખ્ય ઉત્પાદક વિસ્તારો ઓકિનાવા ટાપુના ઉત્તર ભાગમાં આવેલા હિગાશી ગામ, ઇરિઓમોટ ટાપુ અને ઇશિગાકી ટાપુ છે, જ્યાં 2002 સુધીમાં 10,000 ટનનું ઉત્પાદન થયું હતું. જાપાનમાં વેચાતા 99% અનાનસ ફિલિપાઇન્સથી આયાત કરવામાં આવે છે [૫] .
દેશ પ્રમાણે ઉત્પાદન
[ફેરફાર કરો]2019 માં દેશ પ્રમાણે ઉત્પાદનનું પ્રમાણ નીચે મુજબ છે [૬] .
| રેન્કિંગ | દેશનું નામ | ઉત્પાદન વોલ્યુમ (હજાર ટન) | વૈશ્વિક બજાર હિસ્સો (%) |
|---|---|---|---|
| ૧ | કોસ્ટા રિકા | ૩,૩૨૮ | ૧૧.૮ |
| ૨ | ફિલિપાઇન્સ | ૨,૭૪૭ | ૯.૮ |
| ૩ | બ્રાઝિલ | ૨,૪૨૬ | ૮.૬ |
| ૪ | ઇન્ડોનેશિયા | ૨,૧૯૬ | ૭.૮ |
| ૫ | પીપલ્સ રિપબ્લિક ઓફ ચાઇના | ૧,૭૨૬ | ૬.૧ |
- 1 2 "スウィーティオ エコパイン". Dole Japan, Inc. મૂળ માંથી 2015-06-30 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2024-12-20.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=and|archive-date=(મદદ); Text "和書" ignored (મદદ) - ↑ Lua error in વિભાગ:Citation/CS1/Date_validation at line 621: attempt to compare nil with number.
- ↑ Aziz, Sheema Abdul; Olival, Kevin J.; Bumrungsri, Sara; Richards, Greg C.; Racey, Paul A. (2016). Voigt, Christian C.; Kingston, Tigga (સંપાદકો). "The Conflict Between Pteropodid Bats and Fruit Growers: Species, Legislation and Mitigation" (અંગ્રેજીમાં). Cham: Springer International Publishing: 377–426. doi:10.1007/978-3-319-25220-9_13. ISBN 978-3-319-25218-6.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(મદદ)Aziz, Sheema Abdul; Olival, Kevin J.; Bumrungsri, Sara; Richards, Greg C.; Racey, Paul A. (2016). Voigt, Christian C.; Kingston, Tigga (સંપાદકો). "The Conflict Between Pteropodid Bats and Fruit Growers: Species, Legislation and Mitigation" (અંગ્રેજીમાં). Cham: Springer International Publishing: 377–426. doi:10.1007/978-3-319-25220-9_13. ISBN 978-3-319-25218-6.{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(મદદ) - ↑ Lua error in વિભાગ:Citation/CS1/Date_validation at line 621: attempt to compare nil with number.
- 1 2 "果実の知識【パイナップル】". 丸果石川中央青果. મેળવેલ 2024-12-20.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=(મદદ); Text "和書" ignored (મદદ) - ↑ "【世界】パイナップルの産地・生産量ランキング". 食品データ館. 2021-06-26. મેળવેલ 2024-12-20.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=and|date=(મદદ); Text "和書" ignored (મદદ)