ફેંગ શુઇ

વિકિપીડિયામાંથી

ઢાંચો:Contains Chinese text

ફેંગ શુઇ
Script error: No such module "Infobox multi-lingual name".

ફેંગ શુઇ (/[invalid input: 'icon']ˌfʌŋˈʃw/ fung-SHWAY,[૧] અગાઉની /ˈfʌŋʃuː.i/ FUNG-shoo-ee;[૨] Chinese: 風水, ઢાંચો:IPA-cmn) સોંદર્યસ્ત્રની પ્રાચીન ચાઇનીઝ પદ્ધતિ છે, જે સકારાત્મક ક્વિ (સારી તંદુરસ્તી માટે સકારાત્મક અને નકારાત્મક સ્વરૂપો સંતુલીત કરતી પરંપરાગત ચાઇનીઝ પદ્ધતિ)પ્રાપ્ત કરીને જે વ્યક્તિનું જીવન સુધારવામાં સહાય કરવા માટે દેવલોકની ખગોળવિદ્યા અને પૃથ્વીના (ભૂગોળ) એમ બન્નેના કાયદાઓનો ઉપયોગ કરતી હોવાનું મનાય છે. [૩] આ શિસ્ત માટેની મૂળ ઓળખ કાન યૂ છે (simplified Chinese: 堪舆; traditional Chinese: 堪輿; pinyin: kānyú; જેનો અર્થ સ્વભાવિક રીતે જ દેવલોક અને પૃથ્વીનો તાઓ (સનાતન વિશ્વનો અંતિમ સિદ્ધાંત) ) તેવો થાય છે. [૪]

શબ્દ ફેંગ શુઇ નું સ્વભાવિક ભાષાંતર અંગ્રેજીમાં "હવા-પાણી" એવું થાય છે. જિન ડાયનેસ્ટીના ગુઓ પુ દ્વારા નીચે જણાવેલા ઝેંગશુ (બરીયલનું પુસ્તક) લખાણ ઉદ્દરણ પરથી લીધેલું આ સાંસ્કૃતિક ટૂંકુ લખાણ છે: [૫]

ક્વિ હવા પર સવારી કરે છે અને ચોમેર ફરે છે, પરંતુ પાણી સાથે અથડામણ થાય ત્યારે તે અસલ સ્થિતિમાં આવી જાય છે.[૫]

ઐતિહાસિક રીતે, ફેંગ શુઇનો ઘણી વખત આધ્યાત્મિક રીતે નોંધપાત્ર મકબરા જેવું માળખું ઊભુ કરીને ઇમારતની રચના કરવામાં મોટા પાયે ઉપયોગ થતો હતો- એટલું જ નહી નિવાસો અને અન્ય માળખાઓમાં પણ પવિત્રતાની દ્રષ્ટિએ તેનો ઉપયોગ થતો હતો. પ્રવર્તમાન વપરાશમાં છે તેવી ફેંગ શુઇના ચોક્કસ પ્રકારની પદ્ધતિને આધારે સ્થાનિક સંદર્ભો જેમ કે પાણી, ગ્રહો અથવા હોકાયંત્રના બંધારણ દ્વારા પવિત્ર સ્થળ નક્કી કરી શકાય છે. ફેંગ શુઇને 1960માં સાંસ્કૃતિક ક્રાંતિ દરમિયાન ચીનમાં દબાવી દેવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ ત્યારથી યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં તેની લોકપ્રિયતામાં વધારો થતો રહ્યો છે.

ઇતિહાસ[ફેરફાર કરો]

મૂળ[ફેરફાર કરો]

હાલમાં યાંગશાઓ અને હોંગશાન સંસ્કૃતિઓ અગાઉ ફેંગ શુઇનો ઉપયોગ થતો હોવાના પૂરાવાઓ પૂરા પાડે છે. ચુંબકીય હોકાયંત્રની શોધ નહોતી થઇ ત્યા સુધી, માનવી અને સૃષ્ટિ વચ્ચેનો સંબસંબંધ શોધવા માટે દેખીતી રીતે જ ફેંગ શુઇ ખગોળવિદ્યા પર આધારિત હતું. [૬] અને જ્યારે યાંગશાઓ અને હોંગશાન સંસ્કૃતિ હાલના ચીનના ઉત્તર પૂર્વમાં દેખાઇ હતી ત્યારે ત્યાં ચીની સિવાયના અને હાન ચાઇનીઝ લોકો આંતરિયાળ વિસ્તારમાં રહેતા હતા, જેમને બાર્બેરીયન કહેવાય છે.

4000 બીસીમાં, બાન્પો નિવાસોના બારણાઓને શિયાળુ અયનકાળ પછીના નક્ષત્ર યીન્ગશી અનુસાર ગોઠવવામાં આવતા હતા - તેને સૂર્ય પ્રાપ્ત કરવા માટેના ઘરો તરીકે ટાંકવામાં આવ્યા હતા. [૭] ઝ્હૌ યુગ દરમિયાન, યીંન્ગશી ડીંગ તરીકે જાણીતુ હતું અને શિજિંગ ના અનુસાર રાજધાનીના શહેરને ઊભુ કરવા માટેનો યોગ્ય સમય દર્શાવતા માટે તેનો ઉપયોગ થતો હતો. સ્વ યાંગશાઓની સાઇટ દાદીવાન ખાતે આવેલી છે. (સદી. 3500-3000 બીસી)માં મધ્યમાં આવેલી ઇમારત (F901) જેવા સ્થળોનો સમાવેશ થાય. છે. ઇમારતનું મુખ દક્ષિણ બાજુએ છે અને સરહદો માટા પ્લાઝા બાજુએ છે. તે ઉત્તર-દક્ષિણ ધરી પર છે, સાતે બીજી ઇમારતમાં દેખીતી રીતે જ સામાજિક પ્રવૃત્તિઓ થાય છે. આ સંકુલનો પ્રાદેશિક સમુદાયો દ્વારા ઉપયોગ થતો હશે તેવુ મનાય છે. [૮]

પુયાંગ ખાતે કબર (સદી. 4000 બીસી) જેમાં મોઝેઇક (રંગીન કાચના ટુકડાઓથી જડેલ)નો સમાવેશ થાય છે-જે ડ્રેગન અને ટાઇગર નક્ષત્રનો ચાઇનીઝ ગ્રહ નકશો છે અને બેઇડૌ (બીગ ડીપર, લેડલ અથવા બુશેલ)-ઉત્તર-દક્ષિણ ધરીએ આવેલ છે. [૯] હોન્ગશાન સેરિમોનીયલ સેન્ટર અને લુતાઇગેન્ગ ખાતે સ્વ લોંગશાન નિવાસ ખાતે પુયાંગ કબર પરનો વર્તુળ અને ચોરસ એમ બન્ને આકારોની હાજરી, [૧૦] ગાઇટિયન કોસ્મોગ્રાફી (ગોળ દેવલોક, ચોરસ પૃથ્વી) ઝહૌ બી સુઆન જિંગ માં દેખાઇ તેના ઘણા પહેલા પણ ચાઇનીઝ સમાજમાં હાજર હોવાનો સંકેત આપે છે. [૧૧]

કોસ્મોગ્રાફી (વિશ્વ કે પૃથ્વીનું વર્ણન અથવા નકશા દોરવા તે) કે જે આધુનિક ફેંગ શુઇ સાધન સાથે નજીકનો સંબંધ ધરાવે છે અને જાડે પર મળી આવેલી પદ્ધતિએ હંશાન ખાતે 3000 બીસીની આસપાસ જાહેર કરી હતી. આ ડિઝાઇનને પુરાતત્વવાદી લિ ક્ઝુકિનથી લઇને લિયુરેન એસ્ટ્રોલેબ, ઝ્હીનાન ઝ્હેન અને લુઓપાન સાથે સાંકળવામાં આવી છે. [૧૨]

એર્લિટૌ ખાતે ભવ્ય માળખાના પ્રારંભથી,[૧૩] ચીનના દરેક શહેરો તેમની ડિઝાઇન અને ગોઠવણી ફેંગ શુઇના નિયમોને અનુસર્યા હતા. આ નિયમોને ઝહૌ યુગ દરમિયાનમાં કાઓગોન્ગ જી માં કોડ આપવામાં આવ્યા હતા.(simplified Chinese: 考工记; traditional Chinese: 考工記; "ક્રાફ્ટસનો મેન્યુઅલ"). સુથારોના મેન્યુઅલ લુ બાન જિંગ માં બિલ્ડરો માટનેના નિયમોને કોડ અપાયા હતા. (simplified Chinese: 鲁班经; traditional Chinese: 魯班經; "લુ બાનનું હસ્તલખાણ"). પુયાન્ગથી લઇને માવાંગડુઇ સુધી અને ત્યાર બાદ દરેક કબરો અને મકબરાઓ ફેંગ શુઇના નિયમોને અનુસર્યા હતા. અગાઉના રેકોર્ડ જોતા એવું લાગે છે કે કબરો અને નિવાસોના માળખાઓ માટેના નિયમો એકસમાન હતા.

પૂર્વ સાધનો અને તકનીકો[ફેરફાર કરો]

લા ચાઇનાટાઉનના મેટ્રો સ્ટેશન ખાતે ફેંગ શુઇ વળાંક.

ફેંગ શુઇના ઇતિહાસમાં 3500 થી વધુ વર્ષોનો સમાવેશ થાય છે[૧૪] જેમાં ચુબકીય હોકાયંત્રની શોધ પણ થઇ ન હતી. તેનું મૂળ ચાઇનીઝ ખગોળવિદ્યામાં રહેલું છે. [૧૫] કેટલીક પ્રવર્તમાન તકનીકોનું મૂળ ઉત્તર પાષાણ યુગીન ચીનમાં શોધી શકાય છે, [૧૬] જ્યારે અન્યોને બાદમાં ઉમેરવામાં આવ્યા હતા. (ખાસ નોંધવાલાયક હેન ડાયનેસ્ટી, તાંગ, સોંગ, અને મિંગ). [૧૭]

ફેંગ શુઇનો ખગોળવિદ્યાને લગતો ઇતિહાસ સાધનો (ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ) અને તકનીકોના વિકાસનો પૂરાવો છે. ઝહૌલી ના અનુસાર મૂળભૂત ફેંગ શુઇ ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ કદાચનોમોન (ઘડિયાળનો સમય દર્શક કાંટો) હોઇ શકે છે. ચાઇનીઝો સેટલમેન્ટની ઉત્તર-દક્ષિણ ધરી નક્કી કરવા માટે પૃથ્વીની નજીકના ગ્રહનો ઉપયોગ કરતા હતા. આ તકનીક શાંગ ઉત્તરીય છેડે 10° પૂર્વમાં ક્ઝાયાઓટન શા માટે મૂકતા હતા તે સમજાવે છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં, પાઉલ વ્હીટલીએ નોંધ્યું હતું તેમ,[૧૮] તેમણે ઉત્તરની શોધ કરવા માટે ઊગતા અને આથમતા સૂર્યની દિશાઓ વચ્ચેના ખૂણાઓને બે સરખા ભાગમાં વહેંચી દીધા હતા. આ તકનીકો યાન્શી અને હેંગ્ઝૌ ખાતે શાંગ દિવાલોને વધુ સંક્ષિપ્ત ગોઠવણી પૂરી પાડી હતી. ફેંગ શુઇ ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટનો ઉપયોગ કરવા માટેની ધાર્મિક વિધિ માટે પાણીકળાની જરૂર પડે છે જેથી ડિવાઇસ નિશ્ચિત કરવા માટે પ્રવર્તમાન આકાશી ઘટનાઓનું નિરીક્ષણ કરી શકાય અને ડિવાઇસ સંબંધી તેમની સ્થિતિ ગોઠવી શકાય. [૧૯]

ફેંગ શુઇ માટે વપરાતા સાધનોમાં સૌથી જૂનું ઉદાહરણો લિયુરેન એસ્ટ્રોલેબ છે, જે શી તરીકે પણ જાણીતા છે. તેમાં લેકરનો સમાવેશ થાય.છે, જે આકાશી દ્રશ્યરેખાઓ સાથેનું બન્ને બાજુનું બોર્ડ છે. લિયુરેન એસ્ટ્રોલેબ્સનું અગાઉનું ઉદાહરણ મકબરાઓમાંથી 278 બીસી અને 209 બીસી વચ્ચે શોધી કાઢવામાં આવ્યું હતું. ડા લિયુ રેન[૨૦]ના કથન અનુસાર બોર્ડઝનો સામાન્ય રીતે નવ સ્થળો દ્વારા તાઇયીની ક્રિયા દર્શાવવા માટે ઉપયોગ થતો હતો.[૨૧] લુયિરેન/શી અને પ્રથમ ચુંબકીય હોકાયંત્રો પરના ચિહ્નો સહજપણે ઓળખી શકાય તેવા છે. [૨૨]

ચુંબકીય હોકાયંત્રની શોધ ફેંગ શુઇ[૨૩] માટે થઇ હતી અને તેની શોધ થઇ ત્યારથી તે વપરાશમાં છે. પરંપરાગત ફેંગ શુઇ ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટેશનમાં લુઓપાન અથવા અગાઉના દક્ષિણ બાજુના સ્પૂન (指南針 ઝહીનાન ઝ્હેન )નો સમાવેશ થાય છે—જોકે જો કોઇ તફાવત સમજે તો પરંપરાગત હોકાયંત્રો સંતોષ આપી શક્યા હોત. ફેંગ શુઇ માપપટ્ટી (બાદની શોધ)ને પણ કામે લગાડી શકાય છે.

ફાઉન્ડેશન થિયરીઝ (સ્થાપનાની થિયરી)[ફેરફાર કરો]

આજે જેનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે તેવા ફેંગ શુઇનો ઉદ્દેશ સારા ક્વિ સાથે જે તે બિંદુ પર માનવે સર્જેલા પર્યાવરણને અનુકૂળ કરવાનો છે. "સંપૂર્ણ બિંદુ" એ સ્થળ અને સમયની ધરી છે. [૨૪][૨૫]

ક્વિ (ચિ)[ફેરફાર કરો]

ક્વિ (જેનો સામાન્ય રીતે અંગ્રેજીમાં 'ચિ' તરીકે ઉચ્ચાર થાય છે) એ ખસી શકે તેવા સકારાત્મક અથવા નકારાત્મક જીવન સ્ત્રોત છે, જે ફેંગ શુઇમાં આવશ્યક ભૂમિકા ભજવે છે.[૨૬] ચાઇનીઝ માર્શલ આર્ટસની જેમ ફેંગ શુઇ પણ જીવન ઉર્જા અથવા એલાન વિટલના અર્થમાં 'ઉર્જા'નો ઉલ્લેખ કરે છે. ક્વિ ફેંગ શુઇને લાગ વળગતું હોવાથી તેની પરંપરાગત સમજાવટમાં માળખાની ગોઠવણી, તેનું આયુષ્ય અને સ્થાનિક સૂક્ષ્મહવામાન, જમીનનો ઢાળ, વનસ્પતિ સૃષ્ટિ અને જમીનની ગુણવત્તા સહિત આસપાસના પર્યાવરણ સાથે તેના સંબંધનો સમાવેશ થાય છે.

બુક ઓફ બુરિયલ કહે છે કે દફનવિધી "વાઇટલ ક્વિ"નો લાભ ઉઠાવે છે. વુ યૂઆન્યીન[૨૭] (ક્વિંગ ડાયનેસ્ટી) કહે છે કે વાઇટલ ક્વિ "ઘટ્ટ ક્વિ," હતું, જે ક્વિના સ્વરૂપમાં જીવનનું કારણ બને છે. ફેંગ શુઇનો ઉદ્દેશ કબરો અને માળખાઓને યોગ્ય રીતે દર્શાવીને વાઇટલ ક્વિનો ફાયદો ઉઠાવવાનો છે. [૨૫]

લૂઓપાનનો એક ઉપયોગ ક્વિનો પ્રવાહ ચકાસવાનો છે. [૨૮] ચુકબીય હોકાયંત્ર સ્થાનિક જિયોમેગ્નેટિઝમનું પ્રતિબિંબ પાડે છે, જેમાં અવકાશ વાતાવરણને કારણે પરિણમતા જિયોમેગ્નેટિકલી ઇન્ડ્યૂસ્ડ કરંટનો સમાવેશ કરે છે. [૨૯] અધ્યાપક મેક્સ નોલે 1951ના તેમના પ્રવચનમાં એવું સુચન કર્યું હતું કે ક્વિસૂર્ય કિરણોત્સર્ગનું સ્વરૂપ છે. [૩૦] અવકાશી વાતાવરણમાં ફેરફારો થતા હોવાથી,[૩૧] અને સમય જતા ક્વિની ગુણવત્તામાં વધારો અને ઘટાડો થતો હોવાથી,[૨૫] હોકાયંત્ર સાથેનું ફેંગ શુઇ અનુમાનનું સ્વરૂપ હશે તેમ માનવું જોઇએ, જે સ્થાનિક પર્યાવરણની ગુણવત્તાનું મૂલ્યાંકન કરે છે- જેમાં અવકાશ વાતાવરણની અસરનો પણ સમાવેશ થાય છે.

ચુંબકીય ધ્રુવાભિમુખતા (પોલેરિટી)[ફેરફાર કરો]

ફેંગ શુઇમાં પોલેરિટીને યીન અને યાન્ગ થિયરી પ્રમાણે દર્શાવવામાં આવી છે. પોલેરિટીને યીન અને યાન્ગ દ્વારા દર્શાવવામાં આવે છે, જે ચુંબકીય દ્વિ-ધ્રુવ જેવો છે.[સંદર્ભ આપો] તે, બે ભાગમાંનો એક છે: એક પ્રયાસનુ સર્જન કરે છે અને એક પ્રયાસ મેળવે છે. યાંગની ભૂમિકા અને યીન પ્રાપ્તિને ચિરાલિટીની પૂર્વ સમજણ તરીકે ગણી શકાય.[સંદર્ભ આપો]. યીન યાંગ થિયરીના વિકાસ અને તેના ઉપ સિદ્ધાંત, પાંચ તબક્કાની થિયરી (પાંચ તત્વની થિયરી),ને પણ સનસ્પોટના ખગોળવિદ્યાના તારણો સાથે જોડવામાં આવી છે. [૩૨]

પાંચ તત્વો અથવા ઉર્જાઓ (વુ-ક્ઝીંગ) — જે ચાઇનીઝ અનુસાર ધાતુ, પૃથ્વી, અગ્નિ, જળ અને લાકડું-ને સૌપ્રથમ ચાઇનીઝ સાહિત્યના ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત પુસ્તકમાં વર્ણવવામાં આવ્યા હતા. તે ચાઇનીઝ વિચારધારમાં અગત્યનો ભાગ ભજવે છે: ‘તત્વો’ એટલે સામાન્ય રીતે એટલો બધો વાસ્તવિક પદાર્થ નહી, જેમ કે માનવ આયુષ્યમાં આવશ્યક ઉર્જાઓ.[૩૩] પૃથ્વી એ બફર અથવા એક પ્રકારની સમતુલા છે જે એક બીજાને ધ્રુવાભિમુખતા રદ કરે ત્યારે હાંસલ કરવામાં આવી હોય છે.[સંદર્ભ આપો] ચાઇનીઝ ઔષધનો ઉદ્દેશ શરીરમાં યીન અને યાંન્ગને સંમતોલ રાખવાનો છે ત્યારે, ફેંગ શુઇનો ઉદ્દેશ શહેર, સ્થળ, ઇમારત અથવા યીન-યાંન્ગ ઉર્જા ક્ષેત્રો સાથેના પદાર્થને ગોઠવતી વખતે વર્ણવવામાં આવ્યો છે.[૩૪]

બાગુઆ (આઠ ટ્રાઇગ્રામ (મૂળાક્ષર લખાણ પદ્ધતિમાં ત્રણ શબ્દો વડે લખાતો એક શબ્દ))[ફેરફાર કરો]

બાગુઆ (અથવા પા કુઆ ) તરીકે એળખાતા બે ડાયાગ્રામ ફેંગ શુઇમાં છે તેના કરતા વધુ મોટા દેખાય છે. બન્નેનો ભૂતકાળમાં યીઝીંગ (અથવા આઇ ચીંગ ) ઉલ્લેખ થયો હતો. લો (નજી) ચાર્ટ (લુઓશુ , અથવા લેટર હેવન સિક્વન્સ )નો વિકાસ સૌપ્રથમ થયો હતો. [૩૫] લુઓશુ અને રિવર ચાર્ટ (હેતુ , અથવા અરલી હેવન સિક્વન્સ ) છઠ્ઠી સહસ્ત્રાબ્દી બીસીની ખગોળને લગતી ઘટનાઓ સાથે અને યાઓના સમયના ટર્ટલ કેલેન્ડર સાથે સંકળાયેલી છે. [૩૬] યાઓનું ટર્લ કેલેન્ડર (શાંગ્શુ ના વિભાગ યાઓડીન અથવા બુક ઓફ ડોક્યુમેન્ટસ માં મળી આવેલ) યાઓ 2300 બીસીનું છે, જેમાં 250 વર્ષ આગળ કે પાછળ હોઇ શકે છે. [૩૭]

યાઓડીન માં, ચાર આકાશી પ્રાણીઓ તરીકે ઓળખાતા જંગી તારામંડળોના માર્કર સ્ટાર્સ દ્વારા મૂળ દિશાઓ નક્કી કરવામાં આવે છે. [૩૭]

પૂર્વ
લીલો રાક્ષસ (વસંત વિષુવકાળ)—નિયાઓ (પક્ષી), સર્પ
દક્ષિણ
રેડ ફોનીક્સ (ઉનાળુ અયનકાળ)—હૂઓ (આગ), કિન્નાખોરી
પશ્ચિમ
સફેદ વાઘ (પાનખ વિષુવકાળ)—ક્ઝુ (ખાલીપણુ, અવકાશ), α જળચરગૃહ, β જળચરગૃહ
ઉત્તર
ઘાટુ કબૂતર જેવું પક્ષી (શિયાળુ અયનકાળ)—માઓ (વાળ), η તાઉરી (કૃતિકા પુંજ)

વધુમાં ડાયાગ્રામ સિફાંગ (ચાર દિશાઓ) સંકળાયેલા છે જે શાંગ ડાયનેસ્ટીના કાળ દરમિયાનની ભાગ પાડવાની પદ્ધતિ છે. [૩૮] જોકે, સિફાંગ ઘણું જૂનુ છે. તેનો ઉપયોગ નિયુગેલીયાંગ ખાતે થતો હતો અને હોંગશાન સંસ્કૃતિની ખગોળવિદ્યામાં મોટા પાયે દર્શાવવામાં આવ્યું હતું. અને આ ચીનનો એ વિસ્તાર છે જે યલો સમ્રાટ હૂઆંગ્ડી સાથે સંકળાયેલો છે, જેની પર દક્ષિણ દિશા તરફના સ્પૂન શોધવાનો આરોપ છે.[૩૯]

હોંગકોંગની ઇમારતમાં પોલાણવાળું મધ્ય બખોલ, જે ફેંગ શુઇના લાભોને મહત્તમ કરે છે.

શાળાઓ[ફેરફાર કરો]

શાળા અથવા પ્રવાહ એ તકનીકોનો અથવા પદ્ધતિઓનો સમૂહ છે. ખરેખર શાળા અંગે ટીમે મૂંઝવણ અનુભવવી જોઇએ નહી-શાળા ચલાવનારાઓ અસંખ્ય શિક્ષકો છે.

કેટલાક એવો દાવો[૪૦] કરે છે કે વિશ્વસનીય શિક્ષકો ફક્ત પંસદગીના વિદ્યાર્થીઓને જેમ કે સંબંધીઓને જ મૂળ જાણકારી પૂરી પાડે છે.

તકનીકો[ફેરફાર કરો]

ઉત્તર પાષાણ યુગના ચીનમાંથી પુરાતત્વને લગતી શોધો અને પ્રાચીન ચીનના સાહિત્ય બન્ને આપણને ફેંગ શુઇ તકનીકોની ઉત્પત્તિના ખ્યાલ આપે છે. આધુનિક ચીનના પહેલાના સમયમાં યીન ફેંગ શુઇ (કબરો માટે) યાંગ ફેંગ શુઇ (ઘરો માટે) માટે ઘણી અગત્યતા ધરાવતા હતા. [૨૪] બન્ને પ્રકારો માટે જે તે વ્યક્તિએ (જેને વાંગ વેઇ એન્સેસ્ટ્રલ હોલ મેથોડ કહેતા હતા; જેને બાદમાં ડીંગ જ્યુઇપુ દ્વારા લિકી પાઇ તરીકે ઓળખવામાં આવતી હતી, જેને પશ્ચિમી લોકોએ ભૂલથી કંપાસ સ્કુલનું લેબલ લગાવ્યું હતું) [૨૫] અને જમીન (જેને વાંગ વેઇ કીયાન્ગ્કઝી પદ્ધતિ કહેતા હતા અને ડીંગ ડ્યુઇપુ ક્ઝીન્ગશી પાઇ તરીકે ઓળખતા હતા, જેને પશ્ચિમી લોકોએ ભૂલથી "શાળા સ્વરૂપ"નું લેબલ લગાવ્યું હતું)ની યીન અને યાંગ નક્કી કરવા માટે આકાશ નિહાળીને દિશા નક્કી કરવી જોઇએ. [૨૫]

ફેંગ શુઇ ખાસ કરીને નીચેની તકનીકો સાથે સંકળાયેલી છે. આ સંપૂર્ણ યાદી નથી; આ ફક્ત સર્વ સામાન્ય તકનીકોની યાદી છે. [૪૧][૪૨]

ક્ઝીન્શી પાઇ ("સ્વરૂપો" પદ્ધતિઓ)[ફેરફાર કરો]

  • સુઆન ડૌ પાઇ, 峦头派, પિનયીન: લુઆન ટૌ પાઇ, (હોકાયંત્રનો ઉપયોગ કર્યા વિના પર્યાવરણીય પૃથ્થકરણ)
  • ક્ઝીંગ ક્ઝીયાંગ પાઇ, 形象派 અથવા 形像派, પિનયીન: ક્ઝીંગ, ક્ઝીયાંગ પાઇ, (કાલ્પનિક સ્વરૂપો)
  • ક્ઝીન્ફા પાઇ, 形法派, પિનયીન: ક્ઝીંગ ફા પાઇ

લિકી પાઇ ("હોકાયંત્ર" પદ્ધતિઓ)[ફેરફાર કરો]

સાન યૂઆન પદ્ધતિ , 三元派 (પિનયીન: સાન યૂઆન પાઇ)

સાન હે પદ્ધતિ , 三合派 (હોકાયંત્રનો ઉપયોગ કરીને પર્યાવરણીય પૃથ્થકરણ)

અન્ય

આધુનિક વિકાસ[ફેરફાર કરો]

પશ્ચિમ વિરુદ્ધના બોક્સર બળવાખોરીના પ્રારંભમાં દર્શાવેલી અનેક ફરિયાદોમાંની એક ફરિયાદ એ હતી કે પશ્ચિમી વિકાસકર્તાઓ ચીન આખામાં તેમના રેલમાર્ગ અને અન્ય જાહેર માળખાઓના બાંધકામમાં ફેંગ શુઇના મૂળ સિદ્ધાંતોનું ઉલ્લંઘન કરતા હતા. રિચાર્ડ નિક્સોન 1972માં પીપલ્સ રિપબલ્કિ ઓફ ચાઇના ગયા બાદ ફેંગ શુઇ યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં બજારોમાં ઉપલબ્ધ બની હતી.

ત્યારથી પશ્ચિમી વપરાશ માટે તેની નવા યુગના સાહસિકો દ્વારા પુનઃશોધ થતી રહી છે. ફેંગ શુઇ અમેરિકન જીવનમાં જાદુ, રહસ્ય. અને ક્રમની ઊંડી ભૂમિકા અંગે કહે છે. [૪૩] નીચે જણાવેલી યાદી આધુનિક જાતો વ્યક્ત કરતી નથી.

બ્લેક સેક્ટ —જેને બીટીબી ફેંગ શુઇ પણ કહેવાય છે—તે દસ્તાવેજ કે પુરાતત્વ પૂરાવાઓ સાથે અથવા ચીનમાં તંત્રના ઇતિહાસ તરીકે જાણીતા માટે મેળ ખાતી નથી. [૪૪] તે "અનુભવાતીત" પદ્ધતિઓ પર આધારિત છે, જીવનના સંજોગો માટે રૂપક તરીકે અસ્તવ્યસ્તતાનો ખ્યાલ અને પરિણામો પ્રાપ્ત કરવા માટે સમર્થન અથવા ઇરાદાઓ પર નિર્ભર છે.

બીટીબી બા ગુઆનો વિકાસ લિન યૂન દ્વારા કરવામાં આવ્યો હતો.  એક વખત હોકાયંત્રના બિંદુઓ અનુસાર ગોઠવવામાં આવ્યા હતા તેવા આઠ ક્ષેત્રોમાંના દરેક હવે જે તે વ્યકિતના જીવનનો ચોક્કસ વિસ્તાર દર્શાવે છે. 

સમકાલીન ચાઇનામાં, ક્વિ મેન ડૂન જિયા અને ડા લિયુ રેનની અનુમાનની પદ્ધતિઓના પ્રેક્ટિશનરો ફેંગ શુણાં અત્યંત વિગતવાર અને પૃથ્થકરણીય સમસ્યા નિવારણ આ પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરે છે.[સંદર્ભ આપો]

આજકાલ ફેંગ શુઇ[ફેરફાર કરો]

આજે, ફેંગ શુઇનો ફક્ત ચાઇનીઝો દ્વારા જ નહી પરંતુ પશ્ચિમી લોકો દ્વારા પણ ઉપયોગ થાય છે. જોકે, સમય પસાર થતા અને ફેંગ શુઇની પશ્ચિમમાં લોકપ્રિયતાને કારણે, તેની પાછળ રહેલી મોટા ભાગની જાણકારી ભાષાંતરમાં ખોવાઇ ગઇ છે, તેમજ તેની તરફ યોગ્ય ધ્યાન અપાયું નથી, અલબત્ત તેના પ્રત્યે નાખુશી અથવા તિરસ્કાર દર્શાવવામાં આવ્યો છે.

રોબર્ટ ટી. કેરોલ જણાવે છે કે ફેંગ શુઇ કેટલાક કિસ્સાઓમાં ઉભરી આવ્યું છે:

"... પશ્ચિમી દુનિયામાં ફેંગ શુઇ ઇન્ટેરિયર ડેકોરેશનનો એક તબક્કો બની ગયો છે અને ફેંગ શુઇના નિષ્ણાતો પર એવો આરોપ મૂકાયો હતો કે તેઓ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ જેવી, જેમ કે તેમનું બારણું કઇ દિશામાં હોવું જોઇએ અને અન્ય ચીજોને કઇ રીતે લટકાવવી જોઇએ તેવી લોકોને માહિતી આપવા માટે પોતાની જાતને ઊંચું વળતર લઇને ભાડે આપે છે. ફેંગ શુઇ મેટાફિઝીકલ પેદાશોના ભપકા દ્વારા નવા યુગની અન્ય "ઉર્જા" વ્યૂહરચના બની ગઇ છે...જેને તમારી તંદુરસ્તી, તમારી તકોને વિશાળ બનાવવા અને કેટલીક સારા નસીબની માન્યતાની પરિપૂર્ણતાની બાંયધરીમાં સહાય કરવા માટે તેને વેચાણ અર્થે મૂકવામાં આવે છે." [૪૫]

અન્યોએ એવી રીતે નોંધ્યું છે કે, જ્યારે ફેંગ શુઇને યોગ્ય રીતે લાગુ પાડવામાં ન આવે ત્યારે અથવા સામાન્ય બુદ્ધિનો ઉપયોગ કરવામાં ન આવે ત્યારે, તે પર્યાવરણને નુક્શાન પહોંચાડી શકે છે, જેમ કે લોકો "લકી બામ્બૂ"નું ઇકોસિસ્ટમમાં વાવેતર કરે છે જે તેમને સાચવી શકતું નથી.[૪૬] હજુ પણ અન્ય લોકો આ અંગે સંશય ધરાવે છે.

આમ છતા પણ, આધુનિક ફેંગ શુઇ સામે અંધશ્રદ્ધાયુક્ત ધૂર્તતા તરીકે દ્રષ્ટિ નાખવામાં આવતી નથી. ઘણા લોકો[કોણ?] માને છે કે ખરાબ અસર ઉપજાવી શકે તેવી નકારાત્મક ઉર્જાને દૂર રાખીને અથવા અટકાવી દેવાથી તે સમૃદ્ધ અને તંદુરસ્ત જીવન જીવવા માટે અત્યંત અગત્યનું અને અત્યંત ઉપયોગી છે. ફેંગ શુઇના ઉચ્ચ સ્તરના અસંખ્ય સ્વરૂપોનો કોઇ જોડાણ અથવા ચોક્કસ સંખ્યાની રકમ વિના સરળતાથી ઉપયોગ કરી શકાતો નથી, કારણ કે કોઇ પણ નિષ્ણાતને કામે રાખવાથી આર્કિટેક્ચર અથવા ડિઝાઇનનો મોટો ફેરફાર અને એક સ્થળેથી બીજા સ્થળે મૂકવાથી કેટલીકવાર વધુ નાણાની જરૂરિયાત ઉદભવી શકે છે. તેના કારણે, નીચા વર્ગના કેટલાક લોકો ફેંગ શુઇમાં એમ કહીને વિશ્વાસ ખોઇ બેસે છે કે તે ફક્ત શ્રીમંતોની જ રમત છે. <સંદર્ભ નામ="જર્નલ ઓફ પોપ્યુલર કલ્ચર1">ઇમોન્સ, સી.એફ."હોંગ કોંગનું ફેંગ શુઇઃ આધુનિક શહેરી સેટીંગમાં લોકપ્રિય જાદુ." જર્નલ ઓફ પોપ્યુલર કલ્ચર , વોલ્યુમ 26, ઇસ્યુ 1, ઉનાળો 1992, પૃષ્ઠ 42</સંદર્ભ> જોકે અન્યો ફેંગ શુઇના ઓછા ખર્ચવાળા સ્વરૂપોનો ઉપયોગ કરે છે, જેમાં નકારાત્મક ઉર્જાને ઘટાડવા માટે ખાસ પ્રકારના (પરંતુ સસ્તા) અરીસાઓ, ઓજાર અથવા પ્રવેશદ્વારમાં પાન લટકાવવાનો સમાવેશ થાય છે. <સંદર્ભ નામ="જર્નલ ઓફ પોપ્યુલર કલ્ચર2">ઇમોન્સ, સી.એફ." હોંગ કોંગનું ફેગ શુઇઃ આધુનિક શહેરી સેટીગમાં લોકપ્રિય જાદુ." જર્નલ ઓફ પોપ્યુલર કલ્ચર , વોલ્યુમ 26, ઇસ્યુ 1, ઉનાળો 1992, પૃષ્ઠ 46</સંદર્ભ>

આજે પણ ફેંગ શુઇ કેટલાક લોકોમાં એટલી અગત્યતા ધરાવતું નથી[કોણ?] જેનો તે લોકો સાજા થવાના હેતુ માટે ઉપયોગ કરે છે, જે પશ્ચિમી તબીબી પ્રેક્ટિસ કરતા અલગ છે, વધુમાં તેમના ધંધાના માર્ગદર્શન માટે અને તેમના ઘરોમાં શાંતિપૂર્ણ વાતાવરણનું સર્જન કરવા માટે ઉપયોગ કરે છે. <સંદર્ભ નામ="જર્નલ ઓફ પોપ્યુલર કલ્ચર3">ઇમોન્સ, સી.એફ. " હોંગકોંગનું ફેંગ શુઇ: આધુનિક શહેરી સેટીંગમાં લોકપ્રિય જાદુ." 2005માં જર્નલ ઓફ પોપ્યુલર કલ્ચર , વોલ્યુમ 26, ઇસ્યુ 1, ઉનાળો 1992, p. 48</ref>, સ્થાનિક સંસ્કૃતિને થીમ પાર્કમાં સમાવિષ્ટ કરવાના પ્રયત્નરૂપે, વોલ્ટ ડિઝની ઇમેજિનીયરીંગ ખાતેનો આર્કિટેક્ચર અને ડિઝાઇનના નિષ્ણાત પ્લાનર વિંગ ચાઓએ સુચવેલા અન્ય પગલાંઓમાંથી ડીઝનીએ પણ તેની ઇમારતની યોજનામાં હોંગ કોંગ ડીઝનીલેન્ડ સુધી બાર ડિગ્રી સુધી પોતાનો મુખ્ય દરવાજો ફેરવીને ચાઇનીઝ સંસ્કૃતિમાં ફેંગ શુઇના અગત્યના ભાગ તરીકે સમર્થન આપ્યું હતું.[૪૭]

ફેંગ શુઇનો ઉપયોગ વૈવિધ્યતાવાળો અને અસંખ્ય મુખાકૃતિવાળો છે. ઘણી અલગ શાળાઓ અને દ્રષ્ટિકોણો છે. ધી ઇન્ટરનેશનલ ફેંગ શુઇ ગિલ્ડ (આઇએફએસજી) એ બિન નફાકારક વ્યાવસાયિક સંસ્થા છે જે ફેંગ શુઇમાં સંપૂર્ણ વૈવિધ્યતા દર્શાવે છે.

સિંગાપોર પોલેટેકનિક અને અન્ય સંસ્થાઓ જેમ કે ન્યુ યોર્ક કોલેજ ઓફ હેલ્થ પ્રોફેશન્સમાં, ઘણા વિદ્યાર્થીઓ (એન્જિનીયર્સ અને ઇન્ટેરિયર ડિઝાઇનર્સ સહિત) દર વર્ષે ફેંગ શુઇ પરના અભ્યાસક્રમો લે છે અને ફેંગ શુઇ (અથવા જિયોમેન્સી) સલાહકારો તરીકે ઉભરી આવવા આગળ વધે છે. [૪૮]

સમાચારમાં ફેંગ શુઇ[ફેરફાર કરો]

કેટલાક ફેંગ શુઇને લગતા લેખો કે જેણે સમાચાર બનાવ્યા હતા તેની યાદી નીચે આપવામાં આવી છે; વધુમાં ફેંગ શુઇ ન્યુ યોર્ક ટાઇમ્સના "ટાઇમ્સ ટોપિક્સ" , માં પોતાનું અલગ પાનું ધરાવે છે, તેમજ વીએનએન ન્યૂઝના :

ટીકા-ટિપ્પણી (આલોચના)[ફેરફાર કરો]

આધુનિક ટીકા[ફેરફાર કરો]

અ ક્રિશ્ચિયન રિફ્લેક્શન ઓન ધ ન્યુ એઇજ શિર્ષક વાળી 90 પાનાની બુકલેટ 2003માં પ્રકાશિત કરવામાં આવી હતી, રોમન કેથોલિક ચર્ચે અન્ય ન્યુ એજ પ્રેક્ટિસ સાથે ફેંગ શુઇની આલોચના એમ કહીને કરી હતી કે તે "ગૂઢ ચાઇનીઝ પદ્ધતિ" છે. [૪૯][૫૦][૫૧][૫૨][૫૩]

આજે ફેંગ શુઇને બહોળા પ્રમાણમાં સ્યુડોસાયંસ (ખોટી ધારણાઓ પર આધારિત વિજ્ઞાનને લગતી કામગીરી) તરીકે ગણવામાં આવે છે, અને સામાન્ય શાસ્ત્રીય બહારની તપાસને સમર્પિત એવી અસંખ્ય સંસ્થાઓ દ્વારા તેની ટીકા કરવામાં આવી રહી છે. ઉદાહરણ તરીકે, જેમ્સ રાન્ડી ફેંગ શુઇને "વાહિયાત વાતોનું પ્રાચીન સ્વરૂપ"[૫૪] તરીકે ગણાવે છે, જ્યારે સ્કેપ્ટિકએસએ તેને "સંપૂર્ણપણે નકામુ, ચાઇનીઝ અંધશ્રદ્ધા સિવાય વધુ કંઇ જ નહી" તે રીતે વર્ણવે છે. તેની અસરકારકતા માટેના પૂરાવાઓ રમૂજી કથા પર આધારિત છે અને તેમાં પગલાંઓની બુદ્ધિગમ્ય પદ્ધતિનો અભાવ છે; જે ફેંગ શુઇના વિવિધ પ્રેક્ટિશનરો પાસેથી સંઘર્ષમય સલાહમાં પરિણમે છે. ફેંગ શુઇના પ્રેક્ટિશનરો તેને વૈવિધ્યતાના અથવા અલગ અલગ શાળાઓના પૂરાવા તરીકે ઉપયોગ કરે છે; આલોચનાત્મક વિશ્લેષક તેને આ રીતે વર્ણવે છે: "ફેંગ શુઇ હંમેશ માટે અનુમાનીત કાર્ય પર જ આધારિત રહ્યું છે."[૫૫]

પેન અને ટેલરે તેમના ટેલિવીઝન શો બુલશીટ!માં આનો એક એપિસોડ કર્યો હતો. જેમાં યુએસના વિવિધ ફેંગ શુઇના પ્રેક્ટિશનરોને દર્શાવવામાં આવ્યા હતા અને તેમાં ભારે આલોચનાત્મક પરસ્પર વિરોધી (અને સતત અસંગત)સલાહ વાળા હતા. શોમાં, મનોરંજન કરનાર એવી દલીલ કરે છે કે જો ફેંગ શુઇ એ વિજ્ઞાન હોય તો (ઉદાહરણ તરીકે અમેરિકન ઇન્સ્ટિટ્યુટ ઓફ ફેંગ શુઇ દાવો કરે છે તેમ[૫૬]), તેણે તરફેણકારી પદ્ધતિ પૂરી પાડવી જોઇએ. [૫૭]

સ્કેપ્ટિકલ ઇન્ક્વાયરી માટેની સમિતિ પાસેથી પ્રવાસ સંબંધી લેખ સમજાવે છે કે ફેંગ શુઇ પ્રાથમિક રીતે, "જમીનનો આકાર નક્કી કરવા માટે માળખાઓની સામાન્ય બુદ્ધિવાળી ગોઠવણ, જેમાં ભારે વંટોળ અને જોરદાર વરસાદથી ભરપૂર જમીનમાં સમજદાર આર્કિટેક્ચર દ્વારા રજૂ કરાયેલા ખ્યાલ." જોકે, બે પુસ્તકો વાંચ્યા બાદ (જેમાંની એક ફિલ્ડ સંશોધનકાર ઓલે બ્રુન દ્વારા), લેખકે અંતમાં લખ્યું હતું કે ફેંગ શુઇ એ "વૈશ્વિક સંપમાં એક ગૂઢ માન્યતા કરતા વધું છે." [૫૮]

આધુનિક આલોચન ફેંગ શુઇને પરંપરાગત પૂર્વ ધર્મ અને આધુનિક પ્રેક્ટિસ વચ્ચેના તફાવત પાડે છે: "સ્વભાવિક માન્યતા, તે મૂળભૂત રીતે મંદિર અથવા કબર માટે પવિત્ર નિવાસ સ્થળ શોધવા માટે વપરાતી હતી. જોકે, સદીઓ વીતતા...તેણે હવે વિકૃત સ્વરૂપ ધારણ કર્યું છે અને તેને ફક્ત અંધશ્રદ્ધામાં ખપાવી દેવામાં આવ્યું છે."[૫૯] ફેંગ શુઇમાં નાના પાયે પદ્ધતિસરનું વૈજ્ઞાનિક સંશોધન કરવામાં આવ્યું છે, જ્યારે સામાન્ય વૈજ્ઞાનિક સંમતિએ છે કે તે અંધશ્રદ્ધા છે.

ઐતિહાસિક આલોચના[ફેરફાર કરો]

માટ્ટેઓ રિક્કી (1552–1610), જે જેસ્યુટ ચાઇના મિશન્સના અનેક સ્થાપક પિતામાંના એક હતા, તએ કદાચ ફેંગ શુઇ પ્રેક્ટિસ વિશે લખનારા પ્રથમ યુરોપીયન હતા. તેમના ડિ ક્રિશ્ચયાના એક્સપીડીશન અપુડ સિનાસ એકાઉન્ટમાં... ફેગ શુઇના નિષ્ણાતો વિશે કહે છે (જિયોલોગી , લેટિનમાં) જેઓ "ચોક્કસ ડ્રેગોનના શિર અને પૂંછડી અને પગ સંદર્ભ સાથે સંભવિત બાંધકામ સ્થળો અને કબરના સ્થળ અંગેનો અભ્યાસ કરતા હતા, જે તે સ્થળથી નીચેનો વસવાટ કરવા માટે અનુકૂળ ગણાતો હતો." કેથોલિક મિશનરી, રિક્કી મજબૂત રીતે ખ્રિસ્તિઓના અન્ય સુપરસ્ટિશીયો એબ્સુરડિસ્સીમા હોવા છતાં જ્યોતિષવિદ્યા સાથે જિયોમેન્સીના "ગૂઢ વિજ્ઞાન"ની આકરી આલોચના કરી હતીઃ "તેમની કલ્પના કરતા વાહિયાત બાબતો પરિવારની સલામતી, પ્રતિષ્ઠા હતી અને તેનું સમગ્ર અસ્તિત્વ બારણું એક તરફથી ખુલીને બીજી તરફ બંધ થાય છે, તેમજ વરસાદ દેશમાં જમણી બાજુથી કે ડાબી બાજુથી પડે છે, બારી ત્યાં અહી ખુલ્લી છે કે ત્યાં અથવા એક છાપરું બીજા કરતા વધુ ઊંચુ છે કે કેમ? તેવી નાની બાબતો પર અસ્તિત્વ ટકાવતું હતું." [૬૦]

ફેગ શુઇ પરના વિક્ટોરીયા યુગના ટિપ્પણીકાર સામાન્ય નૃવંશ કેન્દ્રિતતાવાદ વાળા હતા, અને આ પ્રકારે તેઓ જે ફેંગ શુઇ બાબતે જાણતા હતા તેમાં સંશયાત્મક અને હીણપત લગાડનારાઓ હતા. [૬૧]

એજ્યુકેશનલ એસોસિયેશન ઓફ ચાઇનાની 1896ની બેઠક ખાતે રેવ. પી.ડબ્લ્યુ. પિચરે "ચાઇનીઝ આર્કિટેક્ચરની સમગ્ર યોજનાની નિરુપયોગીતા"માં નકારાત્મક માહિતી ફેલાવી હતી અને તેમના અનુયાયી મિશનરીઓને "ફંગ શુય વિશે નકામી બાબતોનો નાશ કરવા માટે શરમાયા વિના વિવધ માળ અને સાથે ટાવર પર અણિયાળો ભાગ ઊભો કરવાની વિનંતી કરી હતી." [૬૨]

ફેંગ શુઇમાં વપરાતી સાયસી આધારિત સંગંધ

કેટલાક આધુનિક ખ્રિસ્તીઓ ફેંગ શુઇ અંગે સમાન પ્રકારનું મંતવ્ય ધરાવે છે. [૬૩]

સંપ અને સંતુલનતા દુરુપયોગ અને બિનશારીરિક બળો અથવા ઉર્જાઓ અથવા તેવું ભૌતિક પદાર્થો મૂકીને કરી શકાય છે તેવી માન્યતા ખ્રિસ્તીવાદ સાથે તે સમગ્ર રીતે અસંગત છે. આ પ્રકારની તકનીકો હકીકતમાં જાદુટોણાની દુનિયા સાથે સંબંધ ધરાવે છે. [૬૪]

1949માં પીપલ્સ રિપબ્લિક ઓફ ચાઇનાની સ્થાપના બાદ ફેંગ શુઇને સત્તાવાર રીતે "રાજાશાહી અંધશ્રદ્ધાયુક્ત પ્રેક્ટિસ" અને "સામાજિક દુષણ" તરીકે સરકારની વિચારધારા અનુસાર ગણવામાં આવતું હતું અને સમયે સમયે તેને બિનપ્રોત્સાહિત અથવા પ્રતિબંધ પણ મૂકવામાં આવ્યો હતો. [૬૫][૬૬]

સાંસ્કૃતિક ક્રાંતિ દરમિયાન કાયદાઓ અત્યંત કડક હતા, જ્યારે ફેંગ શુઇને રદ કરવામાં આવનારા ફોર ઓલ્ડઝ હેઠળ વર્ગીકૃત કરવામાં આવ્યું હતું. ફેગ શુઇ પ્રેક્ટિશનરોને મારવામાં આવ્યા હતા અને રેડ ગાર્ડઝ દ્વારા દુરુપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો તેમની કૃતિઓને બાળી નાખવામાં આવી હતી. માઓ ઝેડોંગના મુત્યુ બાદ અને સાંસ્કૃતિક ક્રાંતિના અંતે સત્તાવાર વર્તણૂંક વધુ સહ્ય બની ગઇ હતી પરંતુ ફેંગ શુઇ પ્રેક્ટિસ પરના નિયંત્રણો આજે પણ ચીનમાં અસ્તિત્વ ધરાવે છે. એક કારોબાર તરીકે ફેંગ શુઇ સલાહ સેવાની નોંધણી કરાવવી એ આજે પણ પીઆરસીમાં કાયદેસર છે અને તેની સાથે ફેંગ શુઇની પ્રેક્ટિસની જાહેરાત પર પ્રતિબંધ છે અને "સામંતશાહી અંધશ્રદ્ધાને પ્રોત્સાહન" આપવાના ધોરણે ફેંગ શુઇના પ્રેક્ટિશનરો પર વારંવાર દબાવવામાં આવતા હતા. જેમ કે 2006ના પ્રારંભમાં ક્વિન્ગ્ડાઓમાં શહેરનો બિઝનેસ અને ઇન્ડસ્ટ્રીયલ એડમિનીસ્ટ્રેશને ફેંગ શુઇ પ્રેક્ટિસમાં રૂપાંતર કરેલ એક આર્ટ ગેલેરીને બંધ કરાવી હતી. [૬૭] કેટલાક સામ્યવાદી અધિકારીઓ કે જેમણે ફેંગ શુઇનો સંપર્ક કર્યો હતો તેમને પાણીચુ આપવામાં આવ્યું હતું અને સામ્યવાદી પક્ષમાંથી હાંકી કાઢવામાં આવ્યા હતા. [૬૮]

થોડું ઘણું સાંસ્કૃતિક ક્રાંતિને કારણે હતું, આજે ચીનની મુખ્ય ધરતી પર એક તૃતીયાંશ વસ્તી ફેંગ શુઇમાં માને છે અને યુવાન શહેરી ચાઇનીઝમાં આવુ માનનારાઓની સંખ્યા ઘણી ઓછી હોવાનું માનવામાં આવે છે. [૬૯] ફેંગ શુઇ શીખવું એ હજુ પણ આજના ચીનમાં વર્જિન ગણવામાં આવે છે. [૭૦] આમ છતા પણ, એવા અહેવાલો છે કે ફેંગ શુઇએ સામ્યવાદી પક્ષના અધિકારીઓમાં વળગણ હોવાની ખ્યાતિ પ્રાપ્ત કરી છે એમ બીબીસી ચાઇનીઝ ન્યૂઝે 2006માં આપેલી કોમેન્ટ્રીમાં જણાવ્યુ હતું, [૭૧] અને ચાઇનીઝ સુધારાઓની શરૂઆત થતા ફેંગ શુઇ પ્રેક્ટિશનરોની સંખ્યામાં વધારો થતો જાય છે. અસંખ્ય ચાઇનીઝ શિક્ષણવિંદોએ ફેંગ શુઇના વિષય પર સંશોધન કરવાની પરવાનગી આપી હતી તે વેપારે ક્યાંતો માનવશાસ્ત્ર જ્ઞાતા અથવા આર્કિટેક્ટસ હતા, જેઓ ફેંગ શુઇ અથવા ઐતિહાસિક ફેંગ શુઇનો પ્રાચીન ઇણારતોની ડિઝાઇન પાછળની થિયરીનો અભ્યાસ કરતા હતા, જેમ કે ફુદેન યુનિવર્સિટીના વાઇસ પ્રેસીડેન્ટ કાઓ ડાફેંગ ,[૭૨] અને તોન્ગજી યુનિવર્સિટીના લિયુ શેનઘુન.

ફેંગ શુઇ પ્રેક્ટિશનરો "સાંસ્કૃતિક સુપરમાર્કેટ"માં દાવાઓ અને પદ્ધતિઓ અંગે સંશય ધરાવતા હતા. [૭૩] માર્ક જોહ્નસને[૭૪] ટેલીંગ પોઇન્ટ બનાવ્યો હતો:

આ બાબતોના પ્રવર્તમાન વિસ્તાર હાસ્યાસ્પદ અને ગૂંચવણવાળો છે. શું ખરેખર આપણે માનીએ છીએ કે અરીસાઓ અને વાંસળીઓ કોઇપણ શાશ્વત રીતે અને અર્થપૂર્ણ રીતે લોકોના વલણમાં ફેરફાર કરી શકે છે? ... અસંખ્ય તપાસો થઇ છે જેમાં એવું કરવાની જરૂર છે અથવા શાશ્વત ફેરફારો સાથે આપણા અતિશયોક્તિ ભરેલા દાવાઓ સાથે સરખાવવાની આપણી અસમર્થતાને કારણે આપણે બધા ભૂગર્ભમા જતા રહીશું.

પ્રવર્તમાન વિકાસ[ફેરફાર કરો]

તાઇપેઇ 101, તાઇવાન ખાતે આધુનિક "ફેંગ શુઇ ફુવારો"

સંશોધનનું વધતું જતુ કદ એશિયામાં વપરાતા અને શીખવવામાં આવેલા ફેંગ શુઇના પરંપરાગત સ્વરૂપો પર અસ્તિત્વ ધરાવે છે.

લેન્ડસ્કેપ ઇકોલોજિસ્ટો ફેંગ શુઇને પરંપરાગત રસપ્રદ અભ્યાસ હોવાનું ગણે છે. [૭૫] ઘણા કિસ્સાઓમાં, એશિયામાં જૂના જંગલોમાં બાકી રહેલો એક જ પેચ એવો છે જે "ફેંગ શુઇ લાકડાઓ" [૭૬] છે, જેને ઘણી વખત સાંસ્કૃતિક વારસા, ઐતિહાસિક સાતત્યતા અને જાતિઓની સંભાળ સાથે સાંકળવામાં આવતા હતા. [૭૭] કેટલાક સંશોધકો તે લાકડાઓ "તંદુરસ્ત ઘરો"નો સંકેત આપતા હોવા તરીકે અર્થઘટન કરે છે, [૭૮] પ્રાચીન ફેંગ શુઇના ટકાઉતા[૭૯] અને પર્યાવરણીય. ઘટકોને સરળતાથી રદ કરી શકાય નહી. [૮૦][૮૧]

પર્યાવરણવાદી વૈજ્ઞાનિકો અને લેન્ડસ્કેપ આર્કિટેક્સે પરંપરાગત ફેંગ શુઇનું અને તેની પદ્ધતિઓનું સંશોધન કર્યું છે. [૮૨][૮૩][૮૪]

આર્કિટેક્સ ફેંગ શુઇનો એક પ્રાચીન અને વિશિષ્ટ એશિયન આર્કિટેક્ચરલ પરંપરા તરીકે અભ્યાસ કરે છે. .[૮૫][૮૬][૮૭][૮૮]

ભૌગોલિકકારો એ વિક્ટોરીયા, કેનેડામાં [૮૯] ઐતિહાસિક સ્થળો અને અમેરિકન દક્ષિણપશ્ચિમમાં પુરાતત્વની સાઇટો શોધી કાઢવા તકનીકો અને પદ્ધતિઓનું પૃથ્થકરણ કર્યુ છે, અને અતમાં કહ્યું છે કે પ્રાચીન નેટિવ અમેરિકનો ખગોળવિદ્યા અને લેન્ડસ્કેપ ગુણધર્મોની ગણના કરી હતી. [૯૦]

આ પણ જુઓ[ફેરફાર કરો]

સંદર્ભો[ફેરફાર કરો]

  1. રેન્ડમ હાઉસ, અમેરિકન હેરિટેજ, મેરિયન વેબસ્ટર
  2. feng-shui (3rd ed.), Oxford University Press, September 2005, http://oed.com/search?searchType=dictionary&q=feng-shui  ઢાંચો:OEDsub
  3. Tina Marie (2007–2009). "Feng Shui Diaries". Esoteric Feng Shui. મૂળ માંથી 2010-04-04 પર સંગ્રહિત. Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (મદદ)CS1 maint: discouraged parameter (link) CS1 maint: date format (link)
  4. "Baidu Baike". Huai Nan Zi. Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (મદદ)CS1 maint: discouraged parameter (link)
  5. ૫.૦ ૫.૧ Field, Stephen L. "The Zangshu, or Book of Burial". Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (મદદ)CS1 maint: discouraged parameter (link)
  6. સન, એક્સ (2000) સ્વર્ગ અને માનવી વચ્ચે સરહદો પાર કરતા : પ્રાચીન ચીનમાં ખગોળવિદ્યા એચ. સેલીનમાં (ઇડી.), સંસ્કૃતિઓમાં ખગોળવિદ્યા: બિનપશ્ચિમી ખગોળવિદ્યાનો ઇતિહાસ. 423-454. ક્લુવેર એકેડમિક
  7. ડેવીડ ડબ્લ્યુ. પાન્કેનીયર. હેવન્સ મેન્ડેટનું કોસ્મોપિલીટન બેકગ્રાઉન્ડ.' અગાઉનું ચીન 20 (1995):121-176.
  8. લિ લિઉ ચાઇનીઝ ઉત્તર પાષાણ: અગાઉના રાજ્યોના પ્રક્ષપ વક્ર કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટી પ્રેસ (2004) 85-88.
  9. ઝેન્ટાઉ ક્ઝુ, ડેવીડ ડબ્લ્યુ. પાનકેનિયર અને યાઓટીયાઓ જિયાંગ. ઇસ્ટ એશિયન આર્કાઇયોએસ્ટ્રોનોમી 2000: 2
  10. લિ લિઉ ચાઇનીઝ ઉત્તર પાષાણ: અગાઉના રાજ્યોના પ્રક્ષપ વક્ર કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટી પ્રેસ (2004) 248–249.
  11. સારાહ એમ. નેલ્સન, રાચેલ એ. મેટસન, રાચેલ એમ. રોબર્ટસ, ક્રિસ રોક અને રોબર્ટ ઇ. સ્ટેનસેલ. (2006) નિઉહેલિયાંગની હોંગશાન સાઇટ ખાતે વુઇઝમ માટે આર્કાઇઓએસ્ટ્રોનોમિકલ પૂરાવા . પૃષ્ઠ 2".
  12. ચેન જિયુજિન અને ઝ્હાંગ જિંગુઓ. 'હંશાન ચુટુ યુપિયન ટ્યુક્ઝીંગ શિકાઓ,' વેનવુ 4, 1989:15
  13. લિ લિઉ ચાઇનીઝ ઉત્તર પાષાણ: અગાઉના રાજ્યોના પ્રક્ષપ વક્ર. કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટી પ્રેસ (2004) 230-237.
  14. આઇહે વાંગ પૂર્વ ચીનમાં વિશ્વ રચના અને રાજકીય સંસ્કૃતિ 2000: 55
  15. ફેંગ શી. ઝ્હોંનગ્ગુઓ હાઓકી ક્ઝીન્ગઝીઅનગ્ટુ યાનજિઉ. હીરન કેક્ઝુશી યાનજિઉ, 2 (1990).
  16. આઇહે વાંગ પૂર્વ ચીનમાં વિશ્વ રચના અને રાજકીય સંસ્કૃતિ 2000: 54-55
  17. ચેંગ જિયાન જુન અને એડ્રીયાના ફર્નાડીસ-ગોનક્લેવસ. ચાઇનીઝ ફેંગશુઇ હોકાયંત્રઃ એક પછી એક પગલું દર્શાવતી માર્ગદર્શિકા 1998: 21
  18. ધી પિવોટ ઓફ ફોર ક્વાર્ટર્સ (1971: 46)
  19. માર્ક એડવર્ડ લેવિસ (2006). પૂર્વ ચીનમાં અવકાશની રચના p. 275
  20. માર્ક કાલિનોવસ્કી (1996). "પૂર્વ ચીનમાં દિવસની ગણતરી માટે 28 ક્ઝીયુનો ઉપયોગ." ચાઇનીઝ વિજ્ઞાન 13 (1996): 55-81.
  21. યીન ડાઇફેઇ. "ક્ઝી-હેન રુયીનહૌ મુ ચુટુ ડે હેન્પન હી ટિયાનવેન યીકી." કાઓગુ 1978.5, 338-43; યાન ડૂન્જી, "ગુન્યૂ ક્ઝી હેન ચૂકી ડે શિપેન હે હેન્પન." કાઓગુ 1978.5, 334-37.
  22. માર્ક કાલિનોવસ્કી. ક્ઝીનગ્ડે માવાંગડુઇની માહિતી.' પૂર્વ ચીન 23-24 (1998-99):125-202.
  23. વોલેસ એચ. કેમ્પબેલ. પૃથ્વી ચુંબકત્વ: ચુંબકીય ક્ષેત્રો મારફતે માર્ગદર્શિત પ્રવાસ. એકેડમિક પ્રેસ, 2001.
  24. ૨૪.૦ ૨૪.૧ ફિલ્ડ, સ્ટિફેન એલ.(1998). ક્વિમાસી: ક્વિ દ્વારા ચાઇનીઝ ભવિષ્ય કથન સંગ્રહિત ૨૦૧૭-૦૨-૨૩ ના રોજ વેબેક મશિન
  25. ૨૫.૦ ૨૫.૧ ૨૫.૨ ૨૫.૩ ૨૫.૪ બેનેટ, સ્ટીવન જે. (1978) "પેટર્નસ ઓફ ધ સ્કાય એન્ડ અર્થ: એ ચાઇનીઝ સાયંસ ઓફ એપ્લાઇડ કોસ્મોલોજી." ચાઇનીઝ વિજ્ઞાનની જર્નલ 3:1-26
  26. "ઇન્સ્ટિટ્યુટ ઓફ ફેંગ શુઇ". મૂળ માંથી 2011-07-13 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-08-01.
  27. સાંગ ચિંગ ચિયેન ચુ (સે કૂ ચાઇ ચૂંગ ચાઓ , વોલ્યુમ 76), પૃષ્ઠ. 1એ.
  28. ફિલ્ડ સ્ટિફેન એલ. (1998). ક્વિમેન્સી: ફેંગશુઇની કલા અને વિજ્ઞાન. સંગ્રહિત ૨૦૧૭-૦૨-૨૩ ના રોજ વેબેક મશિન
  29. લૂઇ, એ.ટી.વાય., હેંગ, વાય હેંગ, એચ. રેમે, એમ. ડબ્લ્યુ. ડનલોપ, જી. ગુસ્ટાફસોન, એસ.બી.મેન્ડે, સી. મૌઇકિસ, અને એલ.એમ. કિસ્ટલર, સબસ્ટ્રોમ દરમિયાન મેગ્નેટોટેઇલમાં પ્લાઝ્મા પ્રવાહ પરિવર્તનનું સામૂહિક નિરીક્ષણ, એન્ન જિયોફીસ., 24, 2005-2013, 2006
  30. મેક્સ નોલ. "ટ્રાન્સફોર્મેશન્સ ઓફ સાયંસ ઇન અવર એઇજ." જોસેફ કેમ્પબેલમાં (ઇડી). મેન એન્ડ ટાઇમ. પ્રિન્સટોન યુપી, 1957, 264-306.
  31. વોલેસ હોલ કેમ્પબેલ. અર્થ મેગ્નેટિઝમ: ચુંબકીય ક્ષેત્રો મારફતે માર્ગદર્શિત પ્રવાસ. હારકોર્ટ એકેડમિક પ્રેસ. 2001:55
  32. સારાહ એલન ધી શેઇપ ઓફ ટર્ટલ: પૂર્વ ચીનમાં માન્યતા, કલા અને પદ્ધતિસરની વિચારસરણી . 1991:31–32.
  33. Werner, E. T. C. Myths and Legends of China. London Bombay Sydney: George G. Harrap & Co. Ltd. પૃષ્ઠ 84. મેળવેલ 2010-03-23.
  34. ફ્રેંક જે. સ્વેત્ઝ (2002). ધી લેગાસી ઓફ ધ લુઓશુ. પૃષ્ઠથી પૃષ્ઠ. 31, 58.
  35. ફ્રેંક જે. સ્વેત્ઝ (2002). લેગાસી ઓફ લુઓશુ . પૃષ્ઠ. 36-37
  36. ડિયોબ્રાહ લિન પોર્ટર. ડિલુગથી ડિસ્કોર્સ સુધી 1996:35–38.
  37. ૩૭.૦ ૩૭.૧ સન એન્ડ કિસ્ટમેકર. ધી ચાઇનીઝ સ્કાય ડ્યુરીંગ ધ હેન. 1997:15–18.
  38. આઇહે વાંગ. પૂર્વ ચીનમાં વિશ્વરચના અને રાજકીય વ્યવસ્થા. 2000:107-128
  39. સારાહ એમ. નેલ્સન, રાચેલ એ. મેટસન, રાચેલ એમ. રોબર્ટસ, ક્રિસ રોક, અને રોબર્ટ ઇ.સ્ટેનસેલ. નિયુહેલિયાંગની હોંગશાન સાઇટ ખાતે વુઇસ્મ માટે આર્કાઇઓએસ્ટ્રોનોમિકલ પૂરાવા સંગ્રહિત ૨૦૦૬-૦૯-૨૩ ના રોજ વેબેક મશિન. 2006
  40. Jacky Cheung Ngam Fung (2007). "History of Feng Shui". મૂળમાંથી અહીં સંગ્રહિત 2007-09-27. Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (મદદ)CS1 maint: discouraged parameter (link) CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  41. ચેંગ જિયાન જુન અને અડ્રીયાના ફર્નાન્ડિઝ-ગોનક્લેવ્સ ચાઇનીઝ ફેંગશુઇ હોકાયંત્રઃ એક પછી એક પગલું દર્શાવતી માર્ગદર્શિકા 1998:46-47
  42. મૂનચીન ચાઇનીઝ મેટાફિઝીક્સઃ એસેન્શિયલ ફેંગશુઇ બેઝિક્સ. ISBN 978-983-43773-1-1
  43. એચ.એલ. ગુડોલ, જુનિયર અવર્ણનીય અમેરિકન, અથવા રોજિંદા જીવનમાં ફેંગશુઇનું રહસ્ અને ઉપયોગ. ક્વોલિટેટિવ ઇન્ક્વાયરી, 7:1, 3–20 (2001).
  44. ચૌ યી લિયાંગ. ચીનમાં તાંત્રિકવિદ્યા એસિયાટિક અભ્યાસના હારવર્ડ જે., 8:3/4 (માર્ચ., 1945), 241–332.
  45. રોબર્ટ ટી. કેરોલ, "ફેંગશુઇ - ધી સ્કેપ્ટિક્સ ડિક્શનરી"
  46. એલિઝાબે હિલ્ટસ, "કિંમતી ફેંગશુઇ: ખરેખર તે લોકપ્રિય છે, પરંતુ તે કરકસરવાળું છે કે કેમ?" સંગ્રહિત ૨૦૦૫-૦૨-૨૭ ના રોજ વેબેક મશિન
  47. લૌરા એમ. હોલ્સન, "ધી ફેંગશુઇ કિંગડમ"
  48. એશિયાવન, "ફેંગ શુઇનો અભ્યાસક્રમ લોકપ્રિયતા મેળવે છે."
  49. હેન્ડબુક ઓફ ધ વોકેશનલ સાયકોલોજી ડબ્લ્યુ.બ્રુસ વોલ્શ દ્વારા 2005 ISBN 0-8058-4517-8 પૃષ્ઠ 358
  50. વેટિકન વેબસાઇટ નવા પાના પર ખ્રિસ્તીઓનો પ્રતિભાવ
  51. બીબીસી 4 ફેબ્રુ, 2003 વેટિકન ન્યુ એજ ચેતવણી દર્શાવે છે
  52. વેટિકન વેબસાઇટ
  53. લોસ એંજલસ ટાઇમ્સ, 8 ફેબ્રુઆરી, 2003 ન્યુ એજની માન્યતાઓ ખ્રિસ્તી નથી, વેટિકન શોધે છે
  54. http://www.randi.org/jr/200510/100705as.html
  55. એડવિન જોશુકા ડ્યૂક્સ, ધર્મ અને સિદ્ધાંતોનો જ્ઞાનકોશ, ટી એન્ડ ટી, એડિનબર્ઘ, 1971, પૃષ્ઠ 834
  56. અમેરિકન ઇન્સ્ટિટ્યુટ ઓફ ફેંગ શુઇ વેબસાઇટ: http://www.amfengshui.com/faq.htm#Related%20to%20Buddhism%20or%20Taoism સંગ્રહિત ૨૦૧૦-૦૮-૧૯ ના રોજ વેબેક મશિન?
  57. પેન એન્ડ ટેલર બુલશીટ! સત્ર 1, પ્રકરણ 7 ફેંગ શુઇ/ બોટલ્ડ વોટર (7 માર્ચ, 2003ના રોજ પ્રસારિત)
  58. મોન્ટી વિયેરા તાઇવાનમાં 'હિલીયોન્સ' દ્વારા સતત તિરસ્કાર. સ્કેપ્ટિકલ બ્રિફ્સ ન્યૂઝલેટર, માર્ચ 1997.
  59. ડ્યૂક્સ, ઓપ સિટ, પૃષ્ઠ 833
  60. "16મી સદીમાં ચીન: માટ્ટેઓ રિક્કીની જર્નલ", રેન્ડમ હાઉસ, ન્યુ યોર્ક, 1953. બુક વન, પ્રકરણ 9, પૃષ્ઠથી પૃષ્ઠ. 84-85. રિક્કી અને નિકોલસ ટ્રિગૌલ્ટ, ડિ ક્રિસ્ટીના એક્સપીડીશન અપુડ સિનાસ સુસ્કેપ્ટા એબ સોસાઇટેટ જેસુ દ્વારા આ માહિતી મૂળ લેટિન માહિતીની બુક વનમાં પૃષ્ઠથી પૃષ્ઠ 103-104 ઉપર દેખાય છે.
  61. એન્ડ્રુ એલ. માર્ચ ધી જર્નલ ઓફ એશિયન સ્ટડીઝ , વોલ્યુમ 27, નં. 2માં ચાઇનીઝ જિયોમેન્સીની પ્રશંસા (ફેબ્રુઆરી 1968), પૃષ્ઠથી પૃષ્ઠ 253-267.
  62. જેફરી ડબ્લ્યુ. કોડી. સુસંગત પ્રથા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરતા: ફોરેન મિસનરીઝ અને ચાઇનીઝ સ્ટાઇલ બિલ્ડીંગ્સ, 1911-1949. આર્કિટ્રોનીક . 5:3 (આઇએસએસએન 1066-6516)
  63. માહ, વાય-બી, જે તેના વાતાવરણમાં એકસૂત્રતા સાથે રહેતા: ફેંગ શુઇને ખ્રિસ્તીઓનો પ્રતિભાવ. એશિયા જે ઓફ થિયોલોજી. 2004, 18; ભાગ 2, પૃષ્ઠથી પૃષ્ઠ 340-361.
  64. માર્કીયા મોન્ટેનેગ્રો. રચના દ્રષ્ટિએ ફેંગ શુઇ" નવો દ્રષ્ટિકોણ. ક્રિશ્ચિયન રિસર્ચ જર્નલ 26:1 (2003)
  65. ચાંગ લિયાંગ (સ્યુડોમ), 14 જાન્યુઆરી 2005, શાળાના વિદ્યાર્થીઓમાં ફેંગ શુઇની અંધશ્રદ્ધાયુક્ત માન્યતા શું દર્શાવે છે? http://zjc.zjol.com.cn/05zjc/system/2005/01/14/003828695.shtml સંગ્રહિત ૨૦૧૨-૦૩-૦૬ ના રોજ વેબેક મશિન
  66. તાઓ શિલોંગ, 3 એપ્રિલ 2006, 'ફેંગ શુઇ'નો વિકૃત રાક્ષસ ચાઇનીઝ પ્રજાના દિમાગને ખરાબ કરે છે http://blog.csdn.net/taoshilong/archive/2006/04/03/649650.aspx સંગ્રહિત ૨૦૦૮-૦૨-૧૫ ના રોજ વેબેક મશિન
  67. ચેન ક્ઝીનટાંગમ્યુનિસીપાલીટીના બિઝનેસ અને ઇન્ડસ્ટ્રીયલ ડિપાર્ટમેન્ટે 'ફેંગ શુઇ' કન્સલ્ટેશન ઓફિસમાં રૂપાંતર કરીને આર્ટ ગેલેરી બંધ કરી દીધી હતી બેન્ડુઓ ડાઓક્સી બાઓ, ક્વિન્ગડાઓ, 19 જાન્યુઆરી, 2006 http://gwzz.blogbus.com/logs/2006/01/1854093.html સંગ્રહિત ૨૦૦૬-૦૪-૨૬ ના રોજ વેબેક મશિન
  68. બીબીસી, 9 માર્ચ 2001, ફેંગ શુઇની અંદશ્રદ્ધા ચાઇનીઝ સત્તાવાળાઓ સામે મુશ્કેલી ઊભી કરે છે http://news.bbc.co.uk/hi/chinese/news/newsid_1210000/12108792.stm
  69. ફેંગ શુઇ પર ચર્ચા http://www.yuce49.com/showjs.asp?js_id=45 સંગ્રહિત ૨૦૦૮-૦૨-૧૫ ના રોજ વેબેક મશિન
  70. મૂળ ફેંગ શુઇ પ્રેક્ટિશનરોમાં કૌભાંડ અંગે સાવધાન http://jiugu861sohu.blog.sohu.com/58913151.html
  71. જિયાંગ ક્ઝુન, વુડુ ડોલ્સથી ફંગ શુઇ અંધશ્રદ્ધા , બીબીસી ચાઇનીઝ સેવા, 11 એપ્રિલ 2006, http://news.bbc.co.uk/chinese/trad/hi/newsid_4870000/newsid_4872500/4872542.stm
  72. કાઓ ડાફેંગ http://www.fudan.edu.cn/new_genview/now_caidafeng.htm
  73. જેન મૂલકોક. ક્લચરલ સુપર માર્કેટમાં સર્જનાત્મકતા અને રાજકારણ: પ્રાણના પુનઃવિકાસ માટે સ્થાનિક ઓળખોનું કૃત્રિમીકરણ. અખંડ પ્રવાહ . 15:2. જુલાઇ 2001, 169-185.
  74. "ફેંગ શુઇમાં વાસ્તવિકતા સંબંધી પરીક્ષણ." ક્વિ જર્નલ વસંતઋતુ 1997
  75. બો-ચુલ વ્હાંગ અને મ્યુંગ-વુ લિ. કોરીયન ફેંગ શુઇ, બાઇ-બો વૂડલેન્ડઝ અને તળાવોમાં લેન્ડસ્કેપર ઇકોલોજી આયોજન સિદ્ધાંત જે. લેન્ડસ્કેપ અને ઇકોલોજિકલ એન્જિનીયરીંગ. 2:2, નવેમ્બર, 2006. 147-162.
  76. બિક્ઝીયા ચેન (ફેબ્રુઆરી 2008). "ફેંગ શુઇ વિલેજ લેન્ડસ્પેક અને પૂર્વ એશિયામાં ફેંગ શુઇ ઝાડ પરનો તુલનાત્મક અભ્યાસ." પીએચડી મહાનિબંધ, યુનાઇટેડ ગ્રેજ્યુએટ સ્કુલ ઓફ એગ્રીકલ્ચરલ સાયંસ, કાગોશીમા યુનિવર્સિટી (જાપાન)
  77. મારાફા એલ. "કુદરતી અને સાસ્કૃતિક વારસાનું સંકલન: ફેંગ શુઇ લેન્ડસ્કેપ સ્ત્રોતોનો લાભ." હેરિટેજ સ્ટડીઝની આંતરરાષ્ટ્રીય જર્નલ, વોલ્યુમ 9, 4 નવેમ્બર, December 2003 , પૃષ્ઠથી પૃષ્ઠ 307-323(17)
  78. ક્વિગાઓ ચેન, યા ફેંગ, ગોંગલુ વાંગ. ચીનમાં પ્રાચીન સમયથી મજબૂત ઇમારતો હજુ પમ અસ્તિત્વમાં છે. ઇન્ડોર એન્ડ બિલ્ટ એન્વાયર્નમેન્ટ, 6:3, 179-187 (1997)
  79. સ્ટીફન સિયુ-યુઉ લૌ, રેનાટો ગ્રેસિયા, યીંગ-ક્વિંગ ઓ, મેન-મો ક્વોક, યીંગ ઝ્હાંગ, શાઓ જિ શેન, હિટોમી નામ્બા તેના સરળ સ્વરૂપમાં ટકાઉ રચના: ફુજિયાન રેમ્ડ અર્થ હાઉસીઝના જીવંત ગામડાઓમાંથી પાઠ. માળખાગત સર્વેક્ષણ. 2005, 23:5, 371-385
  80. ક્ઝુ યીંગ ઝ્હુહાંગ, રિચાર્ડ ટી. કોરલેટ્ટ. હોંગ કોંગ, ચીનમાં ફોરેસ્ટ એન્ડ ફોરેસ્ટ સક્સેસન જે. ઓફલ ટ્રોપીકલ ઇકોલોજી, 13:6 (નવે., 1997), 857
  81. મારાફા, એલ.એમ.ઇન્ટીગ્રેટીંગ નેચરલ એન્ડ કલ્ચરલ હેરિટેજ: ફેંગ શુઇ લેન્ડસ્કેપ સ્ત્રોતોનો ફાયદો. ઇન્ટ. જે હેરિટેજ સ્ટડીઝ. 2003, 9: ભાગ 4, 307-324
  82. ચેન, બી.એક્સ અને નાકામા, ચાઇનીઝ ફેંગ શુઇ અને પર્યાવરણીયા મુદ્દાઓમાં ફેંગ શુઇના સિદ્ધાંતોનો ઉપયોગ પરના સંશોધન ઇતિહાસનો સંક્ષિપ્ત ક્યુસ્યુ જે ફોર. રેસ. 57. 297-301 (2004).
  83. ક્ઝુ, જૂન. 2003. ફેંગ શુઇ અને સમકાલીન પર્યાવરણીય રચના સિદ્ધાંત પરના ભાર સાથે સ્થળ પૃથ્થકરણ માટેનું માળખું. બ્લેકસબર્ગ, વા: યુનિવર્સિટી લાયબ્રેરીઝ, વર્જિના પોલીટેકનિક ઇન્સ્ટિટ્યુટ અને સ્ટેટ યુનિવર્સિટી.
  84. લુ, હુઇ-ચેન. 2002. પશ્ચિમી ઢબ આધારિત પર્યાવરણીય રચના અને ઘરના સ્થળો માટેના ફેંગ શુઇ વચ્ચે તુલનાત્મક પૃથ્થકરણ. મહાનિબંધ (એમ.એસ.). કેલિફોર્નીયા પોલીટેકનિક સ્ટેટ યુનિવર્સિટી, 2002.
  85. જિયોમેન્સી (ફેંગ શુઇ) માટે તાઇવાનમા લોકોના મકાિનો માટેનું અવકાશ સંબધી મિશ્રણ પરનો પાર્ક, સી-પી. ફુરુકાવા એન. યામાડા, એમ એ અભ્યાસ. જે. આર્ક ઇન્સ્ટિટ્યુટ ઓફ કોરીયા . 1996, 12:9, 129-140.
  86. ક્ઝુ, પી. ફેંગ શુઇ મોડેલ્સ સ્ટ્રક્ચર્ડ ટ્રેડીશનલ બીજિંગ કોર્ટીયાર્ડ હાઉસીઝ. જે આર્કિટેક્ચરલ એન્ડ પ્લાનિંગ રિસર્ચ. 1998, 15:4, 271-282.
  87. હવાન્ગબો, એ.બી. સ્થાપત્યમાં વૈકલ્પિક પરંપરા: ફેંગ શુઇ અને તેની સતત પરંપરામાં વિચારધારા. જે. આર્કિટેક્ચરલ એન્ડ પ્લાનિંગ રિસર્સ 2002, 19:2, પૃષ્ઠથી પૃષ્ઠ 110-130.
  88. સુ-જુ લુ; પીટર બ્લુન્ડેલ જોન્સ. ફેંગ શુઇમાં અટક દ્વારા મકાનની રચના. જે. ઓફ આર્કિટેક્ચર. 5:4 ડિસેમ્બર 2000, 355-367.
  89. ચુએન-યાન ડેવીડ લાઇ. સ્થળ નિર્દેશાંક તરીકે ફેંગ શુઇ મોડેલ. આનલ્સ ઓફ ધી એસોસિયેશન ઓફ અમેરિકન જિયોગ્રાફર 64 (4), 506-513.
  90. ક્ઝુ, પી. ફેંગશુઇ એક સંકેત તરીકે: અમેરિકન દક્ષિણપશ્ચિમમાં લેન્ડસ્પેક જર્નલ માં પ્રાચીન ભારતીય લેન્ડસ્કેપ સેટ્ટીંગ પદ્ધતિઓને ઓળખી કાઢે છે. 1997, 16:2, 174-190.

વધું વાંચન[ફેરફાર કરો]

  • ઓલે બ્રુન એશિયન પરસેપ્શન ઓફ નેચરઃ અ ક્રિટીકલ એપ્રોચ માં "ફેંગશુઇ એન્ડ ચાઇનીઝ પરસેપ્શન ઓફ નેચર" ઇડીએસ. ઓલે બ્રુન અને આર્ને કલ્લાન્ડ (સુરેઃ કર્ઝોન, 1995) 173-88
  • ઓલે બ્રુન ચીનમાં ફેંગશુઇ: સરકારી રૂઢી અને લોકપ્રિય ધર્મ વચ્ચે જિયોમેન્ટીક ભવિષ્યકથન હોનોલુલુ: યુનિવર્સિટી ઓફ હવાઇ પ્રેસ, 2003.
  • ઓલે બ્રુન ફેંગશુઇનો પરિચય. કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટી પ્રેસ, 2008.
  • યૂન, હોંગ-કી કોરીયામાં ફેંગશુઇ સંસ્કૃતિ: ઇસ્ટ એશિયન જિયોમેન્સીનું સંશોધન , લેક્સીન્ગટોન બુક્સ, 2006.
  • "ઢોર અને હરણના ચરવામાં અને આરામમાં ચુંબકીય મેળ," પ્રોસીડીંગ્સ ઓફ ધ નેશનલ એકેડમી ઓફ સાયંસીઝ પ્રિન્ટ 25 ઓગસ્ટ 2008 પહેલા પ્રકાશિત, ડીઓઆઇ:10.1073/pnas.0803650105
  • ક્ઝી, શાન શાન' ચાઇનીઝ જિયોગ્રાફિક ફેંગશુઇ થિયરીઝ અને પ્રેક્ટિસીઝ નેશનલ-એટ્રીબ્યૂટ ઇન્સ્ટિટ્યુટ પબ્લિશીંગ, ઓક્ટ. 2008, ISBN 978-159261-0048

ઢાંચો:Divination