સોવિયેત યુનિયન

સોવિયેત યુનિયનનો ધ્વજ

સોવિયેત યુનિયન (Union of Soviet Socialist Republics (USSR)), ૧૯૨૨ થી ૧૯૯૧ સુધી અસ્તિત્વ ધરાવતો સામ્યવાદી દેશ હતો.જે ૧૯૧૭ ની રશિયન ક્રાંતિ અને ૧૯૧૮ થી ૧૯૨૧ નાં આંતરવિગ્રહો પછી,રશિયન સામ્રાજ્યમાંથી રચાયેલ.

સોવિયેત યુનિયન,ઘણાં સોવિયેત પ્રજાસત્તાકોનો સંઘ હતો. તેની ભૌગોલિક સીમાઓ વખતો વખત બદલતી રહેતી.વિશાળ અને પ્રાચિન સામ્યવાદી રાષ્ટ્ર હોવાને કારણે, ઠંડા વિગ્રહનાં સમયમાં, સોવિયેત યુનિયન ભવિષ્યનાં તમામ સામ્યવાદી રાષ્ટ્રો માટે સીમાચિહ્નરૂપ રાષ્ટ્ર ગણાતું.આ દેશની સરકાર અને રાજકીય સંગઠન,દેશનાં એકમાત્ર રાજકીય પક્ષ 'સામ્યવાદી પક્ષ' મારફત ચાલતાં.

Soviet Union વિષય પર વધુ જાણવા માટે જુઓ:
	શબ્દકોશ
	પુસ્તકો
	અવતરણો
	વિકિસ્રોત
	દ્રશ્ય-શ્રાવ્ય માધ્યમો અને ચિત્રો
	સમાચાર
	અભ્યાસ સામગ્રી

સોવિયેત યુનિયનની સ્થાપનાની પ્રક્રિયા 1917ની રશિયન ક્રાંતિ સાથે શરૂ થઈ જેમાં રશિયન સામ્રાજ્યના ઝાર (સમ્રાટ)ને સત્તા પરથી દૂર કરવામાં આવ્યા. વ્લાદિમીર લેનિનની આગેવાની હેઠળની બોલ્શેવિક પાર્ટીએ સત્તા કબજે કરી હતી પરંતુ તે ઝડપથી બોલ્શેવિક શ્વેત વિરોધી ચળવળ સાથે ગૃહયુદ્ધમાં સામેલ થઈ ગઈ હતી.બોલ્શેવિક્સની રેડ આર્મીએ ગૃહ યુદ્ધ દરમિયાન ઘણા રાજ્યોને કબજે કર્યા હતા જેમણે ઝારના પતનનો લાભ લઈને રશિયાથી સ્વતંત્રતા જાહેર કરી હતી. ડિસેમ્બર 1922માં, બોલ્શેવિકોએ સંપૂર્ણ વિજય મેળવ્યો અને તેઓએ રશિયા, યુક્રેન, બેલારુસ અને કાકેશસ પ્રદેશમાં જોડાઈને સોવિયેત સંઘની રચનાની જાહેરાત કરી.

એપ્રિલ 1917: લેનિન અને અન્ય ક્રાંતિકારીઓ જર્મનીથી રશિયા પાછા ફર્યા

ઑક્ટોબર 1917: બોલ્શેવિકોએ એલેક્ઝાન્ડર કેરેન્સકીની સત્તાને ઉથલાવી અને મોસ્કો પર કબજો કર્યો.

1918 - 20: બોલ્શેવિક્સ અને વિરોધીઓ વચ્ચે ગૃહ યુદ્ધ

પોલેન્ડ સાથે યુદ્ધ

પોલેન્ડ સાથે શાંતિ સંધિ, નવી આર્થિક નીતિ, બજાર અર્થતંત્રમાં પરત, સ્થિરતા.

યુનિયન ઓફ રશિયા, બેલારુસ અને ટ્રાન્સકોકેસસ (1936 થી જ્યોર્જિયા, આર્મેનિયા, અઝરબૈજાન) પ્રદેશો; સોવિયત સંઘની સ્થાપના. જર્મનીએ સોવિયેત સંઘને માન્યતા આપી.

સોવિયેત સંઘમાં શ્રમજીવી સરમુખત્યારશાહી હેઠળ નવું બંધારણ અમલમાં આવ્યું. લેનિનનું મૃત્યુ. જોસેફ સ્ટાલિને સત્તા સંભાળી.

1933: અમેરિકાએ સોવિયત સંઘને માન્યતા આપી.

1934: સોવિયેત યુનિયન લીગ ઓફ નેશન્સ સાથે જોડાયું.

ઓગસ્ટ 1939: બીજા વિશ્વયુદ્ધની શરૂઆત.

જૂન 1941: જર્મનીએ સોવિયત સંઘ પર આક્રમણ કર્યું.

1943: સ્ટાલિનગ્રેડના યુદ્ધમાં જર્મનીની હાર.

1945: સોવિયેત સૈનિકોએ બર્લિન પર કબજો કર્યો. યાલ્ટા અને પોટ્સડેમ પરિષદો દ્વારા જર્મનીનું વિભાજન કરીને પૂર્વ જર્મની અને પશ્ચિમ જર્મનીની રચના. જાપાનનું શરણાગતિ અને બીજા વિશ્વયુદ્ધનો અંત.

1948-49: બર્લિન નાકાબંધી. h પશ્ચિમી સૈન્ય અને સોવિયેત સૈન્ય વચ્ચે તણાવ.

1949: સોવિયેત સંઘે પરમાણુ બોમ્બ બનાવ્યો. ચીનની સામ્યવાદી સરકારને માન્યતા આપી

1950-53: કોરિયન યુદ્ધ; સોવિયત યુનિયન અને પશ્ચિમ વચ્ચેના સંબંધોમાં તણાવ.

માર્ચ 1953: સ્ટાલિનનું મૃત્યુ. નિકિતા ખ્રુશ્ચેવ કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીની સેન્ટ્રલ કમિટીના પ્રથમ સચિવ બન્યા.

1953: સોવિયેત સંઘે તેનો પ્રથમ હાઇડ્રોજન બોમ્બ બનાવ્યો.

1955: વોર્સોની સંધિ.

1956: સોવિયેત દળોએ હંગેરિયન બળવાને કચડી નાખવામાં મદદ કરી.

1957: પ્રથમ અવકાશયાન સ્પુટનિક પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં પહોંચ્યું. પશ્ચિમ સાથે ચીનની વધતી નિકટતાએ બે સામ્યવાદી દેશો વચ્ચે અંતર ઉભું કર્યું.

1960: સોવિયેત સંઘે યુએસ જાસૂસી જહાજ U2 ને તોડી પાડ્યું.

1961: યુરી ગાગરીન અવકાશમાં જનાર પ્રથમ માણસ (માનવ) બન્યા.

1962: સોવિયેત મિસાઈલ ક્યુબામાં આવી.

1963: સોવિયેત સંઘે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને બ્રિટન સાથે પરમાણુ સંધિ કરી. યુએસ અને સોવિયેત યુનિયનમાં સ્થાપિત હોટ લાઇન્સ.

1964: ખ્રુશ્ચેવને લિયોનીદ બ્રેઝનેવ દ્વારા બદલવામાં આવ્યો.

1969: સોવિયેત અને ચીની સેનાઓ વચ્ચે સરહદ વિવાદ.

1977: બ્રેઝનેવ નવા બંધારણ હેઠળ પ્રમુખ તરીકે ચૂંટાયા.

1982: બ્રેઝનેવનું અવસાન થયું. કેજીબીના વડા યુરી એન્ડ્રોપોવે સત્તા સંભાળી.

1982: એન્ડ્રોપોવનું અવસાન થયું. કોન્સ્ટેન્ટિન ચેર્નેન્કોએ સત્તા સંભાળી.

મિખાઇલ ગોર્બાચેવ કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીના જનરલ સેક્રેટરી બન્યા. નિખાલસતા અને પુનઃનિર્માણની નીતિ શરૂ કરી.

ચેર્નોબિલ પરમાણુ અકસ્માત. યુક્રેન અને બેલારુસના મોટા વિસ્તારો રેડિયેશનથી પ્રભાવિત છે.

1987: સોવિયેત યુનિયન અને યુએસ વચ્ચે મધ્યમ-અંતરની પરમાણુ મિસાઇલોના વિનાશ અંગેનો કરાર.

ગોર્બાચેવ પ્રમુખ બન્યા. સામ્યવાદી પક્ષનું સંમેલન ખાનગી ક્ષેત્ર માટે દરવાજા ખોલવા સંમત થયું.

1989: અફઘાનિસ્તાનમાંથી સોવિયેત સૈન્યની ખસી.

સામ્યવાદી પક્ષમાં એક પક્ષની સત્તાનો અંત લાવવા પર મતદાન. યેલતસિને સોવિયેત કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી છોડી દીધી.

ઑગસ્ટ 1991: સંરક્ષણ પ્રધાન દિમિત્રી યાઝોવ, ઉપરાષ્ટ્રપતિ ગેન્નાડી યાનાયેવ અને કેજીબી વડાએ પ્રમુખ ગોર્બાચેવની અટકાયત કરી. આ તમામની ત્રણ દિવસ બાદ ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. યેલતસિને સોવિયેત રશિયાની કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી પર પ્રતિબંધો લાદ્યા. યુક્રેનને સ્વતંત્ર રાષ્ટ્ર તરીકે માન્યતા આપી. તે પછી બીજા ઘણા દેશોએ પોતાને સ્વતંત્ર જાહેર કર્યા.

સપ્ટેમ્બર 1991: કોંગ્રેસ ઓફ પીપલ્સ ડેપ્યુટીઝ સોવિયેત યુનિયનના વિસર્જન માટે મત આપે છે.

ડિસેમ્બર 8, 1991: રશિયા, યુક્રેન અને બેલારુસના નેતાઓએ સ્વતંત્ર રાજ્યોના કોમનવેલ્થની રચના કરી.

25 ડિસેમ્બર 1991: ગોર્બાચેવે રાજીનામું આપ્યું. અમેરિકાએ સ્વતંત્ર સોવિયેત રાષ્ટ્રોને માન્યતા આપી.

26 ડિસેમ્બર 1991: રશિયન સરકારે સોવિયેત યુનિયનની ઓફિસો સંભાળી.

ક્રાંતિ અને પાયો