મેગ્નેશિયમ

મેગ્નેશિયમ એ રાસાયણીક તત્વ છે જેની સંજ્ઞા Mg, અણુ ક્રમાંક ૧૨, અને સામાન્ય બંધનાંક +૨ છે. આ એક આલ્કલાઈન મૃદા ધાતુ છે અને અઠમું સૌથી મોટા પ્રમાણમામ્ પૃથ્વી પર ઉપલબ્ધ તત્વ છે. તે પૃથ્વીનો ૨% દળ મેગ્નેશિયમનો બનેલો છે, અને સમગ્ર વિશ્વમાં નવમું સૌથી વધુ ઉપલબ્ધ તત્વ છે.

મેગ્નેશિયમની બહુતાયતનું કારણ એમ મનાય છે કે તે સુપરનોવા તારાઓમાં કાર્બનના એક પરમાણુમાં (જે હિલિયમના ત્રણ કેંદ્રોથી બનેલો હોય છે) હિલિયમના ત્રણ અણુઓ ક્રમગત રીતે ઉમેરાતા તે સરળતાથી નિર્માણ પામે છે. મેગ્નેશિયમ આયન પાણીમાં અત્યંત દ્રાવ્ય હોવાને કારણે તે દરિયાના પાણીમાં ઓગળેલું ત્રીજું સૌથી મોટું તત્વ છે.

મેગ્નેશિયમએ માનવ શરીરમાં ૧૧મું સૌથી વિપુલ પ્રમાણમાં મળી આવતું દ્રવ્ય છે. આના આયનો દરેક જીવ કોષમાંથી જરૂરી છે. જ્યાં તે મહત્વ પૂર્ણ જૈવિક પોલીફોસ્ફેટ સંયોજનો જેવાકે એડિનોસીન ટ્રાય ફોસ્ફેટ, ડી એન એ અને આર એન એ. આદિની રચના માં મહત્વનો ભાગ ભજવે છે. આમ હજારો ઉત્પ્રેરકોને કાર્ય કરવા મેગ્નેશિયમની જરૂર હોય છે. મેગ્નેશિયમ દરેક ક્લોરોફીલના કેંદ્રમાં રહેલું ધતુ તત્વ છે. આથી દરેક ખાતરોમાં ઉમેરાતું તે સામાન્ય તત્વ છે. મેગ્નેશિયમન સંયોજનો વૈદકિય ક્ષેત્રમાં રેચક તરીકે એન્ટી એસિડ તરીકે વપરાય છે દા.ત. મિલ્ક ઓફ મેગ્નેશિયા. આ સિવાય ચેતાતંત્રની ઉત્તેજના અને રક્ત વાહિનીઓની તાણ આદિમાં પણ ઉપયોગ થાય છે. Magnesium compounds are used medicinally as common laxatives, antacids (e.g., milk of magnesia), and in a number of situations where stabilization of abnormal nerve excitation and blood vessel spasm is required (e.g., to treat eclampsia). Magnesium ions are sour to the taste, and in low concentrations help to impart a natural tartness to fresh mineral waters.

The free element (metal) is not found naturally on Earth, as it is highly reactive (though once produced, it is coated in a thin layer of oxide [see passivation], which partly masks this reactivity). The free metal burns with a characteristic brilliant white light, making it a useful ingredient in flares. The metal is now mainly obtained by electrolysis of magnesium salts obtained from brine. Commercially, the chief use for the metal is as an alloying agent to make aluminium-magnesium alloys, sometimes called "magnalium" or "magnelium". Since magnesium is less dense than aluminium, these alloys are prized for their relative lightness and strength.