વસંત વિજય: આવૃત્તિઓ વચ્ચેનો તફાવત
Sushant savla (ચર્ચા | યોગદાન) No edit summary ટેગ: ૨૦૧૭ સ્ત્રોત ફેરફાર |
KartikMistry (ચર્ચા | યોગદાન) નાનું સાફ-સફાઇ. |
||
લીટી ૧: | લીટી ૧: | ||
{{માહિતીચોકઠું કવિતા |
{{માહિતીચોકઠું કવિતા |
||
|name=વસંત વિજય|language=[[ગુજરાતી ભાષા|ગુજરાતી]] |
|name=વસંત વિજય |
||
|original_title_lang=gu |
|||
|original_title=વસંતવિજય |
|||
|language=[[ગુજરાતી ભાષા|ગુજરાતી]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
|lines= |
|||
⚫ | |||
|publication_date=<!---{{Start date||||df=}}---> |
|publication_date=<!---{{Start date||||df=}}---> |
||
|rhyme= |
|rhyme= |
||
લીટી ૧૩: | લીટી ૧૭: | ||
|written= |
|written= |
||
|translator= |
|translator= |
||
|original_title_lang=gu |
|||
|original_title=વસંતવિજય |
|||
⚫ | |||
|subtitle= |
|subtitle= |
||
|caption= |
|caption= |
||
|wikisource= |
|wikisource= |
||
}} |
}} |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
== સારાંશ == |
== સારાંશ == |
||
''વસંત વિજય'' ભારતીય પૌરાણિક મહાકાવ્ય ''[[મહાભારત |
''વસંત વિજય'' ભારતીય પૌરાણિક મહાકાવ્ય ''[[મહાભારત]]''માં [[પાંડવ|પાંચ પાંડવોના]] પિતા [[પાંડુ]]ના જીવન ખંડની એક ઘટનાને આવરે છે.<ref name="KMGeorge1997">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=dXFOAAAAYAAJ|title=Masterpieces of Indian Literature|publisher=National Book Trust|year=1997|isbn=978-81-237-1978-8|editor-last=George|editor-first=K. M.|editor-link=K. M. George (writer)|volume=3|location=New Delhi|page=1694}}</ref> ''વસંત વિજય'' ''મહાભારત''ના ''આદિ પર્વ''ની એક ઘટનાને વિગતવાર વર્ણવે છે.<ref name="Shukla 1986">{{Cite book|title=Khaṇḍakāvya|last=Shukla|first=Jaydev|publisher=Chandramauli Prakashan|year=1986|series=Sahitya Swarup Paricaya Shrenni – 7|location=Ahmedabd|pages=46–52|language=gu|script-title=gu:ખંડકાવ્ય|oclc=15657273}}</ref> |
||
પાંડુ એક સમાગમ કરતા હરણને મારે છે, જેના માટે તેને તેવાજ મૃત્યુનો શ્રાપ આપવામાં આવે છે. પાંડુ બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરીને શ્રાપમાંથી છુટકારો મેળવવાનો પ્રયત્ન કરે છે પરંતુ વસંતના ઊંડા પ્રભાવ હેઠળ, તે પોતાનું આત્મ-નિયંત્રણ ગુમાવે છે અને તેની પત્ની [[માદ્રી]] સાથે સંભોગ કરે છે. પરંતુ તેના જીવલેણ પરિણામને જાણનારી માદ્રી સંકોચ અનુભવે છે. |
પાંડુ એક સમાગમ કરતા હરણને મારે છે, જેના માટે તેને તેવાજ મૃત્યુનો શ્રાપ આપવામાં આવે છે. પાંડુ બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરીને શ્રાપમાંથી છુટકારો મેળવવાનો પ્રયત્ન કરે છે પરંતુ વસંતના ઊંડા પ્રભાવ હેઠળ, તે પોતાનું આત્મ-નિયંત્રણ ગુમાવે છે અને તેની પત્ની [[માદ્રી]] સાથે સંભોગ કરે છે. પરંતુ તેના જીવલેણ પરિણામને જાણનારી માદ્રી સંકોચ અનુભવે છે.<ref name="KMGeorge1997"/> |
||
''વસંત |
''વસંત વિજય''માં, કાંત શાસ્ત્રીય, છંદાસ શૈલીમાં નાટકીય રીતે ઘટનાનું વર્ણન કરે છે. વસંતનો વિજય વાસનાનો વિજય અને માનવ દુર્દશાના ભાગ્યનું પ્રતીક છે.<ref name="KMGeorge1997"/> |
||
== પ્રતિભાવ == |
== પ્રતિભાવ == |
||
[[મનસુખલાલ ઝવેરી]]ના જણાવ્યા મુજબ, ''વસંત વિજય'', કાંતની અન્ય કવિતાઓ ''ચક્રવાક મિથુન'' અને ''દેવયાની સાથે |
[[મનસુખલાલ ઝવેરી]]ના જણાવ્યા મુજબ, ''વસંત વિજય'', કાંતની અન્ય કવિતાઓ ''ચક્રવાક મિથુન'' અને ''દેવયાની'' સાથે, ગુજરાતીમાં ઉચ્ચ કાવ્યાત્મક શ્રેષ્ઠતાનું ધોરણ સ્થાપિત કરનાર ખંડકાવ્યની કળાનું એક નોંધપાત્ર ઉદાહરણ છે.<ref name="Jhaveri1978">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=DA0RAAAAMAAJ|title=History of Gujarati Literature|last=ઝવેરી|first=મનસુખલાલ મગનલાલ|publisher=Sahitya Akademi|year=1978|location=New Delhi|pages=112|oclc=639128528|author-link=મનસુખલાલ ઝવેરી}}</ref> <ref name="Das2005">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=sHklK65TKQ0C&pg=PA316|title=History of Indian Literature: 1800–1920, Western Impact: Indian Response|last=Das|first=Sisir Kumar|publisher=Sahitya Akademi|year=2005|isbn=978-81-7201-006-5|location=New Delhi|page=316|author-link=Sisir Kumar Das}}</ref> આ કવિતા તેની છંદરચના, તેમાંથી પરિણમતી ધ્વનિ અસર અને તેના ભાવનાત્મક ઊંડાણ માટે જાણીતી છે.<ref name="Shukla 1986"/> |
||
⚫ | |||
== સંદર્ભ == |
== સંદર્ભ == |
||
{{reflist}} |
|||
== બાહ્ય |
== બાહ્ય કડીઓ == |
||
* {{GujLit book|8978}} |
|||
* ગુજલિતમાં [http://gujlit.com/book-index.php?bIId=8978 ''વસંત વિજય''] |
|||
* વર્ષા દાસ દ્વારા [https://books.google.com/books?id=m1R2Pa3f7r0C&pg=PA561 અંગ્રેજી અનુવાદ] |
* વર્ષા દાસ દ્વારા [https://books.google.com/books?id=m1R2Pa3f7r0C&pg=PA561 અંગ્રેજી અનુવાદ] |
||
⚫ |
૧૮:૦૦, ૨૦ સપ્ટેમ્બર ૨૦૨૧ સુધીનાં પુનરાવર્તન
રચનાર: મણિશંકર રત્નજી ભટ્ટ 'કાન્ત' | |
મૂળ શીર્ષક | વસંતવિજય |
---|---|
પ્રથમ પ્રકાશન | પૂર્વાલાપ (૧૯૨૩) |
દેશ | બ્રિટિશ રાજ |
ભાષા | ગુજરાતી |
સ્વરૂપ | ખંડકાવ્ય |
છંદ | વિવિધ સંસ્કૃત વ્રુત્ત |
વસંત વિજય એ એક ખંડકાવ્ય છે. ભારતીય કવિ મણિશંકર રત્નજીભટ્ટ 'કાન્ત' (૧૮૬૭-૧૯૨૩) દ્વાર તેની રચના કરવામાં આવી હતી.
સારાંશ
વસંત વિજય ભારતીય પૌરાણિક મહાકાવ્ય મહાભારતમાં પાંચ પાંડવોના પિતા પાંડુના જીવન ખંડની એક ઘટનાને આવરે છે.[૧] વસંત વિજય મહાભારતના આદિ પર્વની એક ઘટનાને વિગતવાર વર્ણવે છે.[૨]
પાંડુ એક સમાગમ કરતા હરણને મારે છે, જેના માટે તેને તેવાજ મૃત્યુનો શ્રાપ આપવામાં આવે છે. પાંડુ બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરીને શ્રાપમાંથી છુટકારો મેળવવાનો પ્રયત્ન કરે છે પરંતુ વસંતના ઊંડા પ્રભાવ હેઠળ, તે પોતાનું આત્મ-નિયંત્રણ ગુમાવે છે અને તેની પત્ની માદ્રી સાથે સંભોગ કરે છે. પરંતુ તેના જીવલેણ પરિણામને જાણનારી માદ્રી સંકોચ અનુભવે છે.[૧]
વસંત વિજયમાં, કાંત શાસ્ત્રીય, છંદાસ શૈલીમાં નાટકીય રીતે ઘટનાનું વર્ણન કરે છે. વસંતનો વિજય વાસનાનો વિજય અને માનવ દુર્દશાના ભાગ્યનું પ્રતીક છે.[૧]
પ્રતિભાવ
મનસુખલાલ ઝવેરીના જણાવ્યા મુજબ, વસંત વિજય, કાંતની અન્ય કવિતાઓ ચક્રવાક મિથુન અને દેવયાની સાથે, ગુજરાતીમાં ઉચ્ચ કાવ્યાત્મક શ્રેષ્ઠતાનું ધોરણ સ્થાપિત કરનાર ખંડકાવ્યની કળાનું એક નોંધપાત્ર ઉદાહરણ છે.[૩] [૪] આ કવિતા તેની છંદરચના, તેમાંથી પરિણમતી ધ્વનિ અસર અને તેના ભાવનાત્મક ઊંડાણ માટે જાણીતી છે.[૨]
સંદર્ભ
- ↑ ૧.૦ ૧.૧ ૧.૨ George, K. M., સંપાદક (1997). Masterpieces of Indian Literature. 3. New Delhi: National Book Trust. પૃષ્ઠ 1694. ISBN 978-81-237-1978-8.
- ↑ ૨.૦ ૨.૧ Shukla, Jaydev (1986). Khaṇḍakāvya ખંડકાવ્ય. Sahitya Swarup Paricaya Shrenni – 7. Ahmedabd: Chandramauli Prakashan. પૃષ્ઠ 46–52. OCLC 15657273.
- ↑ ઝવેરી, મનસુખલાલ મગનલાલ (1978). History of Gujarati Literature. New Delhi: Sahitya Akademi. પૃષ્ઠ 112. OCLC 639128528.
- ↑ Das, Sisir Kumar (2005). History of Indian Literature: 1800–1920, Western Impact: Indian Response. New Delhi: Sahitya Akademi. પૃષ્ઠ 316. ISBN 978-81-7201-006-5.
બાહ્ય કડીઓ
- વસંત વિજય ગુજલિટ પર
- વર્ષા દાસ દ્વારા અંગ્રેજી અનુવાદ