અગિયાર મહાવ્રત

મહાત્મા ગાંધી

અગિયાર મહાવ્રત, કે જેને ગાંધીજીનાં અગિયાર મહાવ્રત પણ કહેવાય છે, એ મહાત્મા ગાંધી વડે તેમના આશ્રમમાં રહેવા માગતા લોકો જોડે લેવડાવવામાં આવેલાં અગિયાર મહાવ્રત અથવા પ્રતિજ્ઞા દર્શાવે છે.

તેનું શબ્દશ: વર્ણન આ મુજબ છે:

સત્ય, અહિંસા, ચોરી ન કરવી, વણજોતું નવ સંઘરવું;

બ્રહ્મચર્ય ને જાતે મહેનત, કોઈ અડે ન અભડાવું.

અભય, સ્વદેશી, સ્વાદત્યાગ ને સર્વ ધર્મ સરખા ગણવા;

એ અગિયાર મહાવ્રત સમજી નમ્રપણે દૃઢ આચરવાં.

મહાવ્રતો

સત્ય, અહિંસા, અસ્તેય, અપરિગ્રહ, બ્રહ્મચર્ય, શરીરશ્રમ, અસ્પૃશ્યતાનિવારણ, સર્વત્ર ભયવર્જન, સ્વદેશી, સ્વાદત્યાગ, સર્વ ધર્મ સમભાવ - એમ અગિયાર મહાવ્રતો ગાંધીજી વડે અપાયાં છે. આ મહાવ્રતો વિશેની માહિતી મણિભવન ગાંધી સંગ્રહાલયમાં વિગતે જોવા મળે છે.