હનુમાન દાંડી મંદિર

વિકિપીડિયામાંથી
હનુમાન દાંડી મંદિર
ધર્મ
જોડાણહિંદુ
દેવી-દેવતાહનુમાન અને મકરધ્વજ
સ્થાન
સ્થાનબેટ દ્વારકા
રાજ્યગુજરાત
દેશભારત
સ્થાપત્ય
સ્થાપત્ય પ્રકારહિન્દુ મંદિર વાસ્તુકળા

હનુમાન દાંડી મંદિર એ એક હિંદુ મંદિર છે, જે ભારતના ગુજરાત રાજ્યના દરિયાકાંઠે આવેલા એક દ્વીપ બેટ દ્વારકા પર આવેલું છે. આ મંદિર હનુમાન અને તેમના પુત્ર મકરધ્વજને સમર્પિત છે. બેટ દ્વારકાના દ્વારકાધીશ મંદિરથી આશરે ૫ કિલોમીટરના અંતરે આવેલું આ મંદિર અનોખું છે કારણ કે તેમાં હનુમાન અને મકરધ્વજની મૂર્તિઓ છે, જેમાં પરંપરાગત રીતે બ્રહ્મચારી ગણાતા હનુમાનનું તેમના વંશ સાથેનું દુર્લભ ચિત્રણ દર્શાવવામાં આવ્યું છે.[૧]

દંતકથા[ફેરફાર કરો]

પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, રામાયણના યુદ્ધ દરમિયાન, હનુમાનનો સામનો મકરધ્વજ સાથે થયો હતો, જેનો જન્મ એક માછલી દ્વારા હનુમાનના પરસેવાના ટીપાંનું સેવન કરવાથી થયો હતો. આ મંદિર તેમની મુલાકાતની યાદ અપાવે છે અને હનુમાનની વિદ્યામાં ફરજ, શૌર્ય અને પારિવારિક બંધનોના વિષયોનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.[૨]

વાસ્તુકળા[ફેરફાર કરો]

મંદિરનું સ્થાપત્ય ગુજરાતી શૈલીના લાક્ષણિક તત્વોને મૂર્તિમંત કરે છે, પરંતુ તે નોંધપાત્ર રીતે સરળ છે, જે સુશોભનને બદલે મૂર્તિઓની પવિત્રતા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.[૩]

તીર્થયાત્રા[ફેરફાર કરો]

હનુમાન દાંડી મંદિર એક મહત્વપૂર્ણ તીર્થસ્થાન છે, જે હનુમાનને અંજલિ આપવા આવતા ભક્તોને આકર્ષિત કરે છે તેમજ હનુમાન અને મકરધ્વજ વચ્ચેના અદ્વિતીય પિતા-પુત્ર સંબંધનું અન્વેષણ કરે છે.

સંદર્ભ[ફેરફાર કરો]

  1. "Bet Dwarka – Dandi Hanuman | District Devbhumi Dwarka, Government of Gujarat | India" (અંગ્રેજીમાં). મેળવેલ 2024-03-23.
  2. "all about lord Hanuman and Hanuman Chalisa» Blog Archive » Lord Hanuman and Makardhwaja, his son". web.archive.org. 2011-12-03. મૂળમાંથી અહીં સંગ્રહિત 2011-12-03. મેળવેલ 2024-03-23.CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  3. renu (2019-02-21). "Hanuman Dandi Temple Dwarka | Hanuman Dandi Temple Dwarka Trip | Dwarka City". Religious & Pilgrimage Tour Packages. મેળવેલ 2024-03-23.