વર્ગીકૃતનામકરણ (જીવવિજ્ઞાન): આવૃત્તિઓ વચ્ચેનો તફાવત
No edit summary |
|||
| લીટી ૧: | લીટી ૧: | ||
'''વર્ગીકરણ''' એ સમસ્ત સજીવ સૃષ્ટીને એક સમાન લાક્ષણીકતા ધરાવતા સજીવોને વિવિધ સમુહો અૃને પેટા-સમુહોમાં ગોઠવી, એ ગોઠવણી દરમ્યાન દરેક સમુહનું એક ચોક્કસ નામકરણ કરવાની જીવવિજ્ઞાનમાં વપરાતી એક પદ્ધત્તિનું નામ છે. આ પદ્ધત્તિમાં પહેલા દરેક એેકદમ સમાન લાક્ષણીકતાઓ ધરવતા સજીવોને એક સમુહમાં મુકીને એક ચોક્કસ કક્ષા આપવામાં આવે છે. આવા ઘણા ખરા અંશે મળતા આવતા સમુહને ને એક વધુ વિશાળ સમુહમાં ગોઠવીને એ સમુહને વળી એક ચોક્કસ કક્ષા આપવામાં આવે છે<ref name=Judd>જદ્દ, ડબલ્યુ.એસ., કેમ્પબેલ, સી.એસ., કેલોગ, ઇ.એ., સ્ટિવન્સ, પી.એફ., ડોનોઘ, એમ.જે. (૨૦૦૭) ટેક્ષોનોમી. '' ઇન પ્લાંટ સીસ્ટેમટીક્ષ - એ ફાયલોજેનેટીક અપ્રોચ, ત્રીજી આવૃત્તિ''. સીનૌઅર અસોશીએટ્સ, સુંડરલેંડ.</ref><ref name=Simpson>{{cite book|last=Simpson|first=Michael G.|title=Plant Systematics|year=2010|publisher=Academic Press|isbn=978-0-12-374380-0|edition=2nd|chapter=Chapter 1 Plant Systematics: an Overview}}</ref>. આવું ત્યાં સુધી કરવામાં આવે છે કે પૃથ્વી પરના દરકે સજીવને આના હેઠળ આવરી લેવામાં ન આવે. આવા સમુહો ને અંગ્રજીમાં બહુવચનમાં ટેક્ષા (અં: taxa) અને એકવચનમાં ટેક્ષન (અં: taxon) કહે છે. ઇ.સ. ૨૦૦૯માં એન્જીઓસ્પર્મ ફાઇલોજેની ગૃપ દ્વારા પ્રસિદ્ધ થયેલ પુષ્પીત વનસ્પતિઓનું વર્ગીકરણ એ આધુનિક વર્ગીકરણનું એક ઊદાહરણ છે<ref name="apgiii">{{Citation |last=Angiosperm Phylogeny Group |year=2009 |title=An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III |journal=Botanical Journal of the Linnean Society |volume=161 |issue=2 |pages=105–121 |url=http://www3.interscience.wiley.com/journal/122630309/abstract |accessdate=2010–12–10 |doi=10.1111/j.1095-8339.2009.00996.x }}</ref>. એને ટૂંકમાં એપીજી ૩ તંત્ર રીકે ઔળખવામાં આવે છે. સ્વીડીશ વૈજ્ઞાનિક કાર્લોસ લીન્નેઅસ ને આધુનિક વર્ગીકરણનો પિતા ગણવામાં આવે છે. |
'''વર્ગીકરણ''' એ સમસ્ત સજીવ સૃષ્ટીને એક સમાન લાક્ષણીકતા ધરાવતા સજીવોને વિવિધ સમુહો અૃને પેટા-સમુહોમાં ગોઠવી, એ ગોઠવણી દરમ્યાન દરેક સમુહનું એક ચોક્કસ નામકરણ કરવાની જીવવિજ્ઞાનમાં વપરાતી એક પદ્ધત્તિનું નામ છે. આ પદ્ધત્તિમાં પહેલા દરેક એેકદમ સમાન લાક્ષણીકતાઓ ધરવતા સજીવોને એક સમુહમાં મુકીને એક ચોક્કસ કક્ષા આપવામાં આવે છે. આવા ઘણા ખરા અંશે મળતા આવતા સમુહને ને એક વધુ વિશાળ સમુહમાં ગોઠવીને એ સમુહને વળી એક ચોક્કસ કક્ષા આપવામાં આવે છે<ref name=Judd>જદ્દ, ડબલ્યુ.એસ., કેમ્પબેલ, સી.એસ., કેલોગ, ઇ.એ., સ્ટિવન્સ, પી.એફ., ડોનોઘ, એમ.જે. (૨૦૦૭) ટેક્ષોનોમી. '' ઇન પ્લાંટ સીસ્ટેમટીક્ષ - એ ફાયલોજેનેટીક અપ્રોચ, ત્રીજી આવૃત્તિ''. સીનૌઅર અસોશીએટ્સ, સુંડરલેંડ.</ref><ref name=Simpson>{{cite book|last=Simpson|first=Michael G.|title=Plant Systematics|year=2010|publisher=Academic Press|isbn=978-0-12-374380-0|edition=2nd|chapter=Chapter 1 Plant Systematics: an Overview}}</ref>. આવું ત્યાં સુધી કરવામાં આવે છે કે પૃથ્વી પરના દરકે સજીવને આના હેઠળ આવરી લેવામાં ન આવે. આવા સમુહો ને અંગ્રજીમાં બહુવચનમાં ટેક્ષા (અં: taxa) અને એકવચનમાં ટેક્ષન (અં: taxon) કહે છે. ઇ.સ. ૨૦૦૯માં એન્જીઓસ્પર્મ ફાઇલોજેની ગૃપ દ્વારા પ્રસિદ્ધ થયેલ પુષ્પીત વનસ્પતિઓનું વર્ગીકરણ એ આધુનિક વર્ગીકરણનું એક ઊદાહરણ છે<ref name="apgiii">{{Citation |last=Angiosperm Phylogeny Group |year=2009 |title=An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III |journal=Botanical Journal of the Linnean Society |volume=161 |issue=2 |pages=105–121 |url=http://www3.interscience.wiley.com/journal/122630309/abstract |accessdate=2010–12–10 |doi=10.1111/j.1095-8339.2009.00996.x }}</ref>. એને ટૂંકમાં એપીજી ૩ તંત્ર રીકે ઔળખવામાં આવે છે. સ્વીડીશ વૈજ્ઞાનિક કાર્લોસ લીન્નેઅસ ને આધુનિક વર્ગીકરણનો પિતા ગણવામાં આવે છે. |
||
==વ્યાખ્યા== |
==વ્યાખ્યા== |
||
વર્ગીકરણની વ્યાખ્યાતો દરેકે દરેક સ્તોત્ર પાસેથી અલગ અલગ સાંપડે છે, પરંતું એની મુળભૂત કેળવણી જેવીકે ધારણા / કલ્પના, નામકરણ અને સજીવોનું વિભાગીકરણ, તો લગભગ દરેક વ્યાખ્યામાં એક સરખી જોવા મળે છે. |
|||
જીવવિજ્ઞાનની પરીભાષાના ઊપયોગની શરુવાત એકબીજાથી સ્વતંત્રોપણે થઇ હોવાથી વિભાગીકરણ અને તંત્રબદ્ધત્તા નો વર્ગીકરણ સાથેનો ચોક્કસ સંબધ અલગ અલગ જોવા મળે છે. તાજેતરની વર્ગીકરણની વ્યાખ્યાઓ નિચે સંદર્ભ માટે આપેલી છે. |
|||
==પ્રસ્તુતતા== |
==પ્રસ્તુતતા== |
||
==વર્ગીકરણના વર્ણનો== |
==વર્ગીકરણના વર્ણનો== |
||
૧૫:૩૬, ૨૨ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૩ સુધીનાં પુનરાવર્તન
વર્ગીકરણ એ સમસ્ત સજીવ સૃષ્ટીને એક સમાન લાક્ષણીકતા ધરાવતા સજીવોને વિવિધ સમુહો અૃને પેટા-સમુહોમાં ગોઠવી, એ ગોઠવણી દરમ્યાન દરેક સમુહનું એક ચોક્કસ નામકરણ કરવાની જીવવિજ્ઞાનમાં વપરાતી એક પદ્ધત્તિનું નામ છે. આ પદ્ધત્તિમાં પહેલા દરેક એેકદમ સમાન લાક્ષણીકતાઓ ધરવતા સજીવોને એક સમુહમાં મુકીને એક ચોક્કસ કક્ષા આપવામાં આવે છે. આવા ઘણા ખરા અંશે મળતા આવતા સમુહને ને એક વધુ વિશાળ સમુહમાં ગોઠવીને એ સમુહને વળી એક ચોક્કસ કક્ષા આપવામાં આવે છે[૧][૨]. આવું ત્યાં સુધી કરવામાં આવે છે કે પૃથ્વી પરના દરકે સજીવને આના હેઠળ આવરી લેવામાં ન આવે. આવા સમુહો ને અંગ્રજીમાં બહુવચનમાં ટેક્ષા (અં: taxa) અને એકવચનમાં ટેક્ષન (અં: taxon) કહે છે. ઇ.સ. ૨૦૦૯માં એન્જીઓસ્પર્મ ફાઇલોજેની ગૃપ દ્વારા પ્રસિદ્ધ થયેલ પુષ્પીત વનસ્પતિઓનું વર્ગીકરણ એ આધુનિક વર્ગીકરણનું એક ઊદાહરણ છે[૩]. એને ટૂંકમાં એપીજી ૩ તંત્ર રીકે ઔળખવામાં આવે છે. સ્વીડીશ વૈજ્ઞાનિક કાર્લોસ લીન્નેઅસ ને આધુનિક વર્ગીકરણનો પિતા ગણવામાં આવે છે.
વ્યાખ્યા
વર્ગીકરણની વ્યાખ્યાતો દરેકે દરેક સ્તોત્ર પાસેથી અલગ અલગ સાંપડે છે, પરંતું એની મુળભૂત કેળવણી જેવીકે ધારણા / કલ્પના, નામકરણ અને સજીવોનું વિભાગીકરણ, તો લગભગ દરેક વ્યાખ્યામાં એક સરખી જોવા મળે છે. જીવવિજ્ઞાનની પરીભાષાના ઊપયોગની શરુવાત એકબીજાથી સ્વતંત્રોપણે થઇ હોવાથી વિભાગીકરણ અને તંત્રબદ્ધત્તા નો વર્ગીકરણ સાથેનો ચોક્કસ સંબધ અલગ અલગ જોવા મળે છે. તાજેતરની વર્ગીકરણની વ્યાખ્યાઓ નિચે સંદર્ભ માટે આપેલી છે.
પ્રસ્તુતતા
વર્ગીકરણના વર્ણનો
જીવતંત્રનું વિભાગીકરણ
વર્ગીકરણનો ઇતિહાસ
શરૂવાત
એરીસ્ટોટલથી લઇને પ્લીની ધ એલ્ડર સુધીનો સમય
લીનીઅન પહેલાના વર્ગીકરણકારો
લીનીઅન યુગ
માહિતીસ્થાનકો (અં: ડેટાબેઝીઝ - databases)
આ પણ જુવો
નોંધ
સંદર્ભ
- ↑ જદ્દ, ડબલ્યુ.એસ., કેમ્પબેલ, સી.એસ., કેલોગ, ઇ.એ., સ્ટિવન્સ, પી.એફ., ડોનોઘ, એમ.જે. (૨૦૦૭) ટેક્ષોનોમી. ઇન પ્લાંટ સીસ્ટેમટીક્ષ - એ ફાયલોજેનેટીક અપ્રોચ, ત્રીજી આવૃત્તિ. સીનૌઅર અસોશીએટ્સ, સુંડરલેંડ.
- ↑ Simpson, Michael G. (2010). "Chapter 1 Plant Systematics: an Overview". Plant Systematics (2nd આવૃત્તિ). Academic Press. ISBN 978-0-12-374380-0.
- ↑ Angiosperm Phylogeny Group (2009), "An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III", Botanical Journal of the Linnean Society 161 (2): 105–121, doi:10.1111/j.1095-8339.2009.00996.x, http://www3.interscience.wiley.com/journal/122630309/abstract, retrieved 2010–12–10