પરિવહન સ્તર

પરિવહન સ્તર સમગ્ર સંદેશાની પ્રક્રિયા-થી-પ્રક્રિયા વિતરણ માટે જવાબદાર છે. પ્રક્રિયા એ હોસ્ટ પર ચાલતી એપ્લિકેશન પ્રોગ્રામ છે. જ્યારે નેટવર્ક સ્તર વ્યક્તિગત પેકેટોના સ્રોત-થી-ગંતવ્ય વિતરણની દેખરેખ રાખે છે, તે તે પેકેટો વચ્ચેના કોઈપણ સંબંધને ઓળખતું નથી. તે પ્રત્યેક સ્વતંત્ર રીતે વર્તે છે, જેમ કે દરેક ભાગ અલગ મેસેજથી સંબંધિત છે, પછી ભલે તે કરે કે નહીં. બીજી તરફ, પરિવહન સ્તર, ખાતરી કરે છે કે આખો સંદેશ અચોક્કસ આવે છે અને ક્રમમાં સ્રોતથી લઈને ગંતવ્ય સ્તરે ભૂલ નિયંત્રણ અને ફ્લો નિયંત્રણ બંનેની દેખરેખ રાખે છે.

પરિવહન સ્તર એક પ્રક્રિયાથી બીજી પ્રક્રિયાના સંદેશની પહોંચ માટે જવાબદાર છે.

પરિવહન સ્તરની અન્ય જવાબદારીઓ નીચે મુજબ છે:

• સેવા-બિંદુ સંબોધન : કમ્પ્યુટર્સ ઘણીવાર એક જ સમયે ઘણા પ્રોગ્રામ્સ ચલાવે છે. આ કારણોસર, સ્રોત-થી-ગંતવ્ય સુધીની વિતરણ નો અર્થ એ છે કે માત્ર એક કમ્પ્યુટરથી બીજામાં જ નહીં પણ એક ચોક્કસ પ્રક્રિયા (ચાલી રહેલ પ્રોગ્રામ) થી એક કમ્પ્યુટર પર અન્ય પ્રોસેસ (પ્રોગ્રામિંગ પ્રોગ્રામ) પર વિતરણ થાય છે. પરિવહન સ્તર હેડરમાં, તેથી સેવા-બિંદુ સરનામું (અથવા પોર્ટ સરનામું) કહેવાતા સરનામાનો પ્રકાર શામેલ હોવો આવશ્યક છે. નેટવર્ક સ્તર દરેક પેકેટને યોગ્ય કમ્પ્યુટર પર લે છે; પરિવહન સ્તર સમગ્ર સંદેશને તે કમ્પ્યુટર પરની સાચી પ્રક્રિયા પર લઈ જાય છે.

• વિભાજન અને પુન: વિભાજન: સંદેશને પરિવહનક્ષમ ભાગોમાં વિભાજિત કરવામાં આવે છે, જેમાં પ્રત્યેક ભાગમાં અનુક્રમ સંખ્યા હોય છે. આ નંબરો પરિવહન સ્તરને લક્ષ્યસ્થાન પર પહોંચ્યા પછી સંદેશને યોગ્ય રીતે ફરીથી ભેગા કરવા અને પ્રસારણમાં ગુમાવેલ પૅકેટ્સને ઓળખવા અને બદલવા માટે સક્ષમ કરે છે.

• જોડાણ નિયંત્રણ: પરિવહન સ્તર જોડાણ-વિના અથવા જોડાણ-લક્ષી હોઈ શકે છે. જોડાણ-વિના પરિવહન સ્તર દરેક ભાગને સ્વતંત્ર પેકેટ તરીકે ગણે છે અને તે ગંતવ્ય મશીન પર પરિવહન સ્તર પર પહોંચાડે છે. જોડાણ-લક્ષી પરિવહન સ્તર, પેકેટો પહોંચાડવા પહેલા ગંતવ્ય મશીન પર પરિવહન સ્તર સાથે જોડાણ બનાવે છે. બધા ડેટા સ્થાનાંતરિત થયા પછી, જોડાણનુ સમાપન કરાય છે.

• પ્રવાહ નિયંત્રણ : ડેટા લિંક સ્તરની જેમ, પરિવહન સ્તર ફ્લો નિયંત્રણ માટે જવાબદાર છે. જો કે, આ સ્તર પરનું પ્રવાહ નિયંત્રણ સમગ્ર સિંગલ લિંકને બદલે સમાપ્ત થાય છે.

• ભૂલ નિયંત્રણ : ડેટા લિંક સ્તરની જેમ, પરિવહન સ્તર ભૂલ નિયંત્રણ માટે જવાબદાર છે. જો કે, આ સ્તર પર ભૂલ નિયંત્રણ એકલ લિંકને બદલે પ્રક્રિયા-ટોક્રોસેસ કરવામાં આવે છે. પરિવહન સ્તર મોકલે છે તે ખાતરી કરે છે કે આખો સંદેશ ભૂલ (નુકસાન, ખોટ અથવા ડુપ્લિકેશન) વિના પ્રાપ્ત પરિવહન સ્તર પર આવે છે. ભૂલ સુધારણા સામાન્ય રીતે પુન: પ્રસારણ દ્વારા પ્રાપ્ત થાય છે.

વિશ્લેષણ

પરંપરાગત રીતે પરિવહન સ્તરનું પ્રતિનિધિત્વ TCP/IP બે પ્રોટોકોલો દ્વારા કરવામાં આવ્યું છે: TCP. અને UDP. IP એ હોસ્ટ-ટૂ-હોસ્ટ પ્રોટોકોલ છે, જેનો અર્થ છે કે તે એક ભૌતિક ઉપકરણથી બીજામાં પેકેટ આપી શકે છે. UDP અને TCP પરિવહન સ્તરના પ્રોટોકોલ છે જે પ્રક્રિયા (ચાલી રહેલ પ્રોગ્રામ) માંથી અન્ય પ્રક્રિયામાં મેસેજ વિતરણ માટે જવાબદાર છે. નવા પરિવહન સ્તર પ્રોટોકોલ, SCTP, કેટલાક નવા કાર્યક્રમોની જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા માટે તૈયાર કરવામાં આવી છે.

યુઝર ડેટાગ્રામ પ્રોટોકોલ (UDP)

યુઝર ડેટાગ્રામ પ્રોટોકોલ (UDP) બે પ્રમાણભૂત TCP/IP પરિવહન પ્રોટોકોલનું સરળ રૂપ/પ્રોટોકોલ છે. તે પ્રોસેસ-ટુ-પ્રોસેસ પ્રોટોકોલ છે જે ઉપરના સ્તરથી ડેટાને ફક્ત પોર્ટ સરનામાં, ચેકસમ ભૂલ નિયંત્રણ અને લંબાઈ માહિતી ઉમેરે છે.

ટ્રાન્સમિશન કંટ્રોલ પ્રોટોકોલ

• ટ્રાન્સમિશન કંટ્રોલ પ્રોટોકોલ (TCP) એપ્લિકેશન્સને સંપૂર્ણ પરિવહન-સ્તર સેવાઓ પૂરી પાડે છે.

• TCP એક વિશ્વસનીય સ્ટ્રીમ ટ્રાન્સપોર્ટ પ્રોટોકોલ છે. બીજા શબ્દમાં, જોડાણ-લક્ષીનો અર્થ છે: ડેટા પ્રસારિત કરી શકે તે પહેલાં પ્રસારણના બંને ભાગો વચ્ચે જોડાણ સ્થાપિત કરવું આવશ્યક છે. દરેક પ્રસારણના મોકલવાના અંતે, TCP ડેટાના પ્રવાહને વિભાગો કહેવાતા નાના એકમોમાં વહેંચે છે. દરેક સેગમેન્ટમાં પ્રાપ્ત થયેલા સેગમેન્ટ્સ માટે સ્વીકૃતિ નંબર સાથે મળીને, રસીદ પછી રેકોર્ડીંગ માટે અનુક્રમ ક્રમાંકનો સમાવેશ થાય છે.

• IP ડેટાગ્રામ્સની અંદર ઇન્ટરનેટ પર સેગમેન્ટ્સ લઈ જવામાં આવે છે. પ્રાપ્ત થતાં, TCP એ દરેક ડેટાગ્રામ એકત્રિત કરે છે કારણ કે તેમાં આવે છે અને અનુક્રમ ક્રમાંકના આધારે પ્રસારણને પુનઃક્રમાંકિત કરે છે.

સ્ટ્રીમ કંટ્રોલ ટ્રાન્સમિશન પ્રોટોકોલ (SCTP)

સ્ટ્રીમ કંટ્રોલ ટ્રાન્સમિશન પ્રોટોકોલ (SCTP) ઇન્ટરનેટ પર અવાજ જેવી નવી એપ્લિકેશનો માટે સપોર્ટ પ્રદાન કરે છે. તે એક પરિવહન સ્તર પ્રોટોકોલ છે જે UDP અને TCP ની શ્રેષ્ઠ સુવિધાઓને જોડે છે.