ગર્ભાવસ્થા
 | વિકિપીડિયાના માપદંડ મુજબ આ લેખને ઉચ્ચ કક્ષાનો બનાવવા માટે તેમાં સુધારો કરવાની જરુર છે. તેમાં ફેરફાર કરીને તેને સુધારવામાં અમારી મદદ કરો. ચર્ચા પાના પર કદાચ આ બાબતે વધુ માહિતી મળી શકે છે. |
| ગર્ભાવસ્થા | |
|---|---|
| ખાસિયત | Gynaecology  |
ગર્ભાવસ્થા, જેને ગ્રેવિડીટી અથવા ગર્ભાધાનતરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે સમય છે કે જે દરમિયાન એક અથવા વધુ સંતાન સ્ત્રીની અંદર વિકાસ પામે છે.[૧] એક બહુવિધ ગર્ભાવસ્થા એકથી વધુ સંતાન સાથે સંલગ્ન છે જેમ કે જોડકાં.[૨] જાતીય સંભોગ અથવા સહાયિત પ્રજનન ટેકનોલોજીથી ગર્ભાવસ્થા થઇ શકે છે. તે છેલ્લા માસિક સમયગાળા (એલ.એમ.પી.) થી સામાન્ય રીતે ૧૦ ચંદ્ર મહિના અથવા ૭ દિવસ + ૯ મહિના-ડિલિવરીની અંદાજિત તારીખ (ઈ.ડી.ડી.) ચાલે છે અને બાળજન્મ માં સમાપ્ત થાય છે.[૧][૩] આ સમયગાળો ગર્ભધારણ બાદ સંપૂર્ણ મહિના ઉર્ફ ટર્મ ગર્ભાવસ્થા તરીકે ઓળખાય છે જે ૩૭ અઠવાડિયાં ને ૦ દિવસ થી લઇ ને ૪૦ અઠવાડિયાં ને ૭ દિવસ ના દાયરા માં માનવામાં આવે છે.[૨] ભ્રૂણ એ ગર્ભ ધારણા પછીના પ્રથમ ૮ અઠવાડિયા દરમિયાન વિકાસ પામતું અપક્વ શિશુ છે જે ત્યાર પછીનાં વિકાસના પડાવ થી જન્મ સુધી ના સમગાળામાં શિશુ ગર્ભ રૂપે ઓળખાય છે.[૩] પ્રારંભિક સગર્ભાવસ્થાના લક્ષણોમાં માસિક ચૂકાઇ જવું, કોમળ સ્તનો, ઊબકા અને ઉલટી, ભૂખ અને વારંવાર પેશાબનો સમાવેશ થઈ શકે છે.[૪] ગર્ભાવસ્થાની ખાતરી અને ખરી તપાસ માતા અથવા શિશુ ને નુકશાન વિના પ્રસૂતિવિજ્ઞાન નાં નિષ્ણાત ને ધ્યાન માં રાખી પ્રાથમિક પરીક્ષણ થી અનિવાર્ય રૂપે કરી શકાય છે.[૫]
ગર્ભાવસ્થાને સામાન્ય રીતે ત્રણ ત્રિમાસિકમાં વહેંચવામાં આવે છે. પ્રથમ ત્રિમાસિક એ એકથી બાર સપ્તાહનો છે અને ગર્ભધારણનો સમાવેશ કરે છે. ગર્ભાશયની અંદર ફોલોપિયન ટ્યુબમાં નીચે વહન થઇ ફળદ્રુપ ઇંડા દ્વારા અને ગર્ભાશયની અંદર જોડાઇને ગર્ભાધાન થાય છે જ્યાં તેની ભ્રુણ અને ગર્ભના આવરણના સ્વરૂપમાં શરૂઆત થાય છે.[૧] પ્રથમ ત્રિમાસિક કસુવાવડ (ગર્ભ અથવા ગર્ભ કુદરતી મૃત્યુ) નું સૌથી વધુ જોખમ ધરાવે છે.[૬] બીજો ત્રિમાસિક સમયગાળો 13 થી 28 સપ્તાહ સુધીનો છે. બીજા ત્રિમાસિક સમયગાળાની મધ્યમાં ગર્ભના હલનચલનનો અનુભવ થઇ શકે છે. 28 સપ્તાહ પર 90% થી વધુ ધરાવતા બાળકો ગર્ભની બહાર બચી શકે છે જો ઉચ્ચ ગુણવત્તાની તબીબી સંભાળ પૂરી પાડવામાં આવે. ત્રીજો ત્રિમાસિક સમયગાળો 13 થી 40 સપ્તાહ સુધીનો છે.[૧]
જન્મ પહેલાંની સંભાળ ગર્ભાવસ્થા પરિણામોમાં સુધારો કરે છે.[૭] વધારાની ફોલિક એસિડલેવાનો, દવાઓ અને દારૂ ટાળવાનું, નિયમિત કસરત, લોહી પરીક્ષણો, અને નિયમિત શારીરિક પરીક્ષણોનો સમાવેશ થાય છે.[૭] ગર્ભાવસ્થાની સમસ્યાઓમાં ગર્ભાવસ્થાનું હાઇ બ્લડ પ્રેશર, ગર્ભાસ્થાનું ડાયાબિટીસ, આયર્નની ઉણપના એનિમિયા, અને ગંભીર ઉબકા અને ઊલટી સહિત અન્યનો સમાવેશ થાય છે.[૮] ગર્ભાવસ્થા સમયગાળો 37 સપ્તાહથી 41 સપ્તાહ સુધીનો, પ્રારંભિક સમયગાળા 37 અને 38 સપ્તાહ, પૂર્ણ સમયગાળા 39 અને 40 સપ્તાહ, અને અંતિમ સમગાળા 41 સપ્તાહ સાથે છે. 41 સપ્તાહ બાદ તેને સમય બાદ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. 37 સપ્તાહ પહેલાં જન્મેલ બાળકો વહેલા સમયના છે અને મસ્તિષ્ક પક્ષાઘાતજેવી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાના ગંભીર જોખમ પર હોય છે.[૧] એવી ભલામણ કરવામાં આવે છે કે અન્ય તબીબી કારણોની આવશ્યકતા સિવાય 39 સપ્તાહ પહેલાં પ્રસૂતિની કૃત્રિમ રીતે શરૂઆત પ્રસૂતિવેદના શરૂઆત અથવા સિઝેરિયન સેકશન સાથે ન કરાવવી.[૯]
2012 માં લગભગ 213 મિલિયન ગર્ભાવસ્થા થઇ હતી, જેમાંથી 190 મિલિયન વિકાસશીલ દેશોમાં અને 23 મિલિયન વિકસિત દેશમાં થઇ હતી. 15 અને 44 વર્ષની વય વચ્ચે દર 1,000 મહિલા દીઠ 133 ગર્ભાવસ્થામાં છે.[૧૦] આશરે 10% થી 15% માન્ય ગર્ભાવસ્થાનો અંત કસુવાવડમાં આવે છે.[૬] વર્ષ 2013 માં ગર્ભાવસ્થાની જટિલતાના પરિણામે 293,000 મૃત્યુ થયા હતા જેમાં 1999 માં 377,000 મૃત્યુની સરખામણીએ ઘટાડો થયો છે. સામાન્ય કારણોમાં માતૃત્વ રક્તસ્ત્રાવ, ગર્ભપાતની જટિલતા, ગર્ભાવસ્થાનું હાઇ બ્લડ પ્રેશર, માતાને સડો, અને અવરોધિત પ્રસૂતિવેદનાનો સમાવેશ થાય છે.[૧૧] ગ્લોબલી 40% બિનઆયોજિતછે. બિનઆયોજિત ગર્ભાવસ્થામાંથી અડધાં ગર્ભપાતછે.[૧૦] યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સમાં અનિચ્છનીય ગર્ભાવસ્થામાં, 60% સ્ત્રીઓએ ગર્ભાવસ્થા થઇ હોય તે મહિના દરમિયાન અમુક અંશે જન્મ નિયંત્રણનો ઉપયોગ કર્યો હતો.[૧૨]
સંદર્ભો
[ફેરફાર કરો]- ↑ ૧.૦ ૧.૧ ૧.૨ ૧.૩ ૧.૪ "Pregnancy: Condition Information". http://www.nichd.nih.gov/. 2013-12-19. મેળવેલ 14 March 2015. External link in
|website=(મદદ) - ↑ ૨.૦ ૨.૧ Wylie, Linda (2005). Essential anatomy and physiology in maternity care (Second Edition આવૃત્તિ). Edinburgh: Churchill Livingstone. પૃષ્ઠ 172. ISBN 9780443100413.
|edition=has extra text (મદદ) - ↑ ૩.૦ ૩.૧ Abman, Steven H. (2011). Fetal and neonatal physiology (4th ed. આવૃત્તિ). Philadelphia: Elsevier/Saunders. પૃષ્ઠ 46–47. ISBN 9781416034797.
|edition=has extra text (મદદ) - ↑ "What are some common signs of pregnancy?". http://www.nichd.nih.gov/. 07/12/2013. મેળવેલ 14 March 2015. Check date values in:
|date=(મદદ); External link in|website=(મદદ) - ↑ "How do I know if I'm pregnant?". http://www.nichd.nih.gov/. 2012-11-30. મેળવેલ 14 March 2015. External link in
|website=(મદદ) - ↑ ૬.૦ ૬.૧ The Johns Hopkins Manual of Gynecology and Obstetrics (4 આવૃત્તિ). Lippincott Williams & Wilkins. 2012. પૃષ્ઠ 438. ISBN 9781451148015.
- ↑ ૭.૦ ૭.૧ "What is prenatal care and why is it important?". http://www.nichd.nih.gov/. 07/12/2013. મેળવેલ 14 March 2015. Check date values in:
|date=(મદદ); External link in|website=(મદદ) - ↑ "What are some common complications of pregnancy?". http://www.nichd.nih.gov/. 07/12/2013. મેળવેલ 14 March 2015. Check date values in:
|date=(મદદ); External link in|website=(મદદ) - ↑ World Health Organization (November 2014). "Preterm birth Fact sheet N°363". who.int. મેળવેલ 6 Mar 2015.
- ↑ ૧૦.૦ ૧૦.૧ Sedgh, G; Singh, S; Hussain, R (September 2014). "Intended and unintended pregnancies worldwide in 2012 and recent trends". Studies in family planning. 45 (3): 301–14. PMID 25207494.
- ↑ GBD 2013 Mortality and Causes of Death, Collaborators (17 December 2014). "Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013". Lancet. doi:10.1016/S0140-6736(14)61682-2. PMID 25530442.
- ↑ K. Joseph Hurt, Matthew W. Guile, Jessica L. Bienstock, Harold E. Fox, Edward E. Wallach (eds.). The Johns Hopkins manual of gynecology and obstetrics (4th આવૃત્તિ). Philadelphia: Wolters Kluwer Health / Lippincott Williams & Wilkins. પૃષ્ઠ 382. ISBN 9781605474335.CS1 maint: uses authors parameter (link)