ફુરસા (સર્પ)

ફુરસા
	Echis carinatus in Mangaon, (Maharashtra, India)
વૈજ્ઞાનિક વર્ગીકરણ
Kingdom:	Animalia
Phylum:	Chordata
Subphylum:	Vertebrata
Class:	Reptilia
Order:	Squamata
Suborder:	Serpentes
Family:	Viperidae
Subfamily:	Viperinae
Genus:	'Echis'
Species:	''E. carinatus''
દ્વિનામી નામ
	Echis carinatus; (Schneider, 1801)
સમાનાર્થી (વૈજ્ઞાનિક વર્ગીકરણ)/અન્ય નામ
	[Pseudoboa] Carinata Schneider, 1801* Boa Horatta Shaw, 1802* Scytale bizonatus Daudin, 1803* [Vipera (Echis)] carinata — Merrem, 1820* [Echis] zic zac Gray, 1825* Boa horatta — Gray, 1825* Echis carinata — Wagler, 1830* Vipera echis Schlegel, 1837* Echis (Echis) carinata — Gray, 1849* Echis ziczic Gray, 1849* V[ipera]. noratta Jerdon, 1854* V[ipera (Echis]. carinata — Jan, 1859* Vipera (Echis) superciliosa Jan, 1859* E[chis]. superciliosa — Jan, 1863* Vipera Echis Carinata — Higgins, 1873* Echis carinatus — Boulenger, 1896* Echis carinata var. nigrosincta Ingoldby, 1923 (nomen nudum)* Echis carinatus carinatus — Constable, 1949* Echis carinatus — Mertens, 1969* Echis carinatus — Latifi, 1978* Echis [(Echis)] carinatus carinatus — Cherlin, 1990* Echis carinata carinata — Das, 1996;

ફુરસા કે પડકું કે પૈડકું (અંગ્રેજી:Saw-Scaled Viper, Carpet Viper; દ્વિપદ-નામ:Eachis carinatus) એ ગુજરાતમાં દેખાતી સર્પોના કુલ બાર(૧૨) કુટુંબોની ત્રેસઠ[૧] (૬૩) જાતિઓમાંની એક ઝેરી સર્પની જાતી છે^[૨]^[૩]

ઓળખ

પૃખ્ત વયનાં સર્પની વધુમાં વધુ લંબાઈ ૩૨ ઇંચ જોવા મળી છે^[૨].

આહાર

આ સર્પ ભોજન માટે મોટેભાગે તીડ, કરચલા, જીંવડા, અળસિયા, ગોકળગાય, કરોળીયા, વીંછી, કાનખજુરા, દેડકા, ગરોળી અને કાચિંડા પસંદ કરે છે^[૨].

પ્રજનન

વરસમાં એક કે બે વખત પ્રજનન કરી દરેક વેતરે ૪ થી ૮ બચ્ચા ને જન્મ આપે છે. જન્મ સમયે બચ્ચાની લંબાઈ ૩ ઈંચ હોય છે^[૨].

અન્ય માહિતિ

હીમોટોક્સિન પ્રકારનું ઝેર ધરવાતો હોવાથી એ કરડે ત્યારે માણસનાં લોહીમાંના રક્તકણો નાશ પામે છે અને અંતે મગજને પ્રાણવાયું ન મળવાથી માણસનું મૃત્યુ થાય છે^[૪]. એ ગુંચળું વળીને પોતાના શરીર પરનાં ભીંગડાં એકબીજા સાથે ઘસીને એક ખાસ અવાજ પેદા કરે છે^[૩]. પોતાના શરીરનાં ગુંચળાનો સ્પ્રીંગની માફક ઉપયોગ કરીને એ કુદકો મારી શકતો હોવાથી^[૩] લોકબોલીમાં એને ઉડકણું પણ કહે છે. અંગ્રેજીભાષાનું નામ સો-સ્કેલ્ડ વાઇપર છે^[૫].

સંદર્ભ

↑ McDiarmid RW, Campbell JA, Touré T. 1999. Snake Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference, Volume 1. Washington, District of Columbia: Herpetologists' League. 511 pp. ISBN 1-893777-00-6 (series). ISBN 1-893777-01-4 (volume).
↑ ^૨.૦ ^૨.૧ ^૨.૨ ^૨.૩ દેસાઈ, અજય મ. (એપ્રિલ ૨૦૧૭). સર્પ સંદર્ભ (ગુજરાતનાં સાપ વિષે માહિતિ). પ્રકૃતિ મિત્ર મંડળ. પૃષ્ઠ ૧૪.
↑ ^૩.૦ ^૩.૧ ^૩.૨ ગોંડલનરેશ શ્રી ભગવતસિંહજી. "ફુરસા". ભગવદ્ગોમંડલ. www.bhagvadgomandal.com. મેળવેલ ૦૭ જુન ૨૦૧૫. Check date values in: |access-date= (મદદ)
↑ Daniels JC. 2002. The Book of Indian Reptiles and Amphibians. Mumbai: Bombay Natural History Society & Oxford University Press. 252 pp. [151-153]. ISBN 0-19-566099-4.
↑ Echis carinatus antivenoms at Munich Antivenom Index. Accessed 13 September 2006.

આ નાનો લેખ છે. તમે તેને વિસ્તૃત કરીને વિકિપીડિયાને મદદ કરી શકો છો.

સંદર્ભ

[McD99-1] McDiarmid RW, Campbell JA, Touré T. 1999. Snake Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference, Volume 1. Washington, District of Columbia: Herpetologists' League. 511 pp. ISBN 1-893777-00-6 (series). ISBN 1-893777-01-4 (volume).

[sarpsandrabh2017book૧-2] ૨.૦ ^૨.૧ ^૨.૨ ^૨.૩ દેસાઈ, અજય મ. (એપ્રિલ ૨૦૧૭). સર્પ સંદર્ભ (ગુજરાતનાં સાપ વિષે માહિતિ). પ્રકૃતિ મિત્ર મંડળ. પૃષ્ઠ ૧૪.

[ભગોમં-ફુરસા-3] ૩.૦ ^૩.૧ ^૩.૨ ગોંડલનરેશ શ્રી ભગવતસિંહજી. "ફુરસા". ભગવદ્ગોમંડલ. www.bhagvadgomandal.com. મેળવેલ ૦૭ જુન ૨૦૧૫. Check date values in: |access-date= (મદદ)

[Daniels-4] Daniels JC. 2002. The Book of Indian Reptiles and Amphibians. Mumbai: Bombay Natural History Society & Oxford University Press. 252 pp. [151-153]. ISBN 0-19-566099-4.

[MAVIN-5] Echis carinatus antivenoms at Munich Antivenom Index. Accessed 13 September 2006.

[૧]

[૨]

[૩]

[૪]

[૫]