વન અનુસંધાન સંસ્થાન (દહેરાદુન)
ભારત દેશના ઉત્તર ભાગમાં આવેલા પહાડી રાજ્ય ઉત્તરાખંડના મુખ્ય શહેર એવા દહેરાદુન શહેરમાં આવેલા ઘંટાઘરથી ૭ કિ.મી. દૂર દેહરાદૂન-ચકરાતા મોટર-યોગ્ય માર્ગ પર સ્થિત ભારતીય વન અનુસંધાન સંસ્થા' ભારત દેશનું સૌથી મોટું વન આધારિત પ્રશિક્ષણ સંસ્થાન છે. ભારત દેશના અધિકાંશ વન અધિકારીઓ આ જ સંસ્થાનમાં પ્રશિક્ષણ લઇ ચુક્યા છે. વન અનુસંધાન સંસ્થાનનું ભવન ખુબ જ શાનદાર છે તથા અહીં એક સંગ્રહાલય પણ આવેલું છે.
આ સંસથાનની સ્થાપના ઇ. સ. ૧૯૦૬ના વર્ષમાં ઇંમ્પીરિયલ ફોરેસ્ટ ઇંસ્ટીટ્યૂટ તરીકે કરવામાં આવી હતી. આ સંસ્થાન ઇંડિયન કાઉંસિલ ઑફ ફોરેસ્ટ રિસર્ચ એન્ડ એજ્યુકેશન અંતર્ગત કાર્ય કરતું એક મુખ્ય સંસ્થાન છે. અહીંના મુખ્ય મકાનના બાંધકામની શૈલી ગ્રીક-રોમન વાસ્તુકલા મુજબની છે અને તેના મુખ્ય ભવનને રાષ્ટ્રીય વિરાસત તરીકે ઘોષિત કરવામાં આવેલું છે. આ સંસ્થાનનું ઉદ્ઘઘાટન ઇ. સ. ૧૯૨૧ના વર્ષમાં કરવામાં આવ્યું હતું. આ સંસ્થાન વન એટલે કે જંગલો સંબંધિત દરેક પ્રકારના અનુસંધાનના કર્ય માટે ખુબ જ પ્રસિદ્ધ છે.
એશિયા ખંડમાં આવેલા આ પ્રકારના એકમાત્ર સંસ્થાન તરીકે આ સંસ્થાન દુનિયા ભરમાં પ્રખ્યાત છે. આશરે ૨૦૦૦ એકર જેટલા વિસ્તારમાં ફેલાયેલા એફઆરઆઈ (ફોરેસ્ટ રિસર્ચ ઈન્સ્ટીટ્યૂટની ડિઝાઇન કરવાનું કાર્ય વિલિયમ લુટયંસ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. આ સંસ્થાન ખાતે ૭ સંગ્રહાલય આવેલાં છે અને તિબેટથી માંડીને સિંગાપુર સુધીનાં દરેક જાતનાં વૃક્ષો તેમ જ છોડ અહીં વિકસાવવામાં આવેલાં છે. એટલે જ આ સંસ્થાન દેહરાદૂન નગરની ઓળખ તથા ગૌરવ કહેવાય છે.
આ પણ જુઓ[ફેરફાર કરો]
- en:Indian Institute of Forest Management (IIFM)
- en:Indian Forest Service (IFS)
- en:Forest Survey of India (FSI)-->