વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ

વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ
અધિકૃત નામ	સંયુક્ત રાષ્ટ્ર વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ
બીજું નામ	ઇકો દિવસ, પર્યાવરણ દિવસ,
પ્રકાર	આંતરરાષ્ટ્રીય
મહત્વ	પર્યાવરણને લગતા મુદ્દાઓ સંદર્ભે જાગૃતિ લાવવા
ધાર્મિક ઉજવણીઓ	પર્યાવરણ સંરક્ષણ
તારીખ	૫ જૂન
પ્રથમ ઉજવણી	૫ જૂન ૧૯૭૩

વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ દર વર્ષે ૫ જૂનના રોજ ઉજવવામાં આવે છે અને તે પર્યાવરણની સુરક્ષા માટે જાગૃતિ અને કાર્યવાહીને પ્રોત્સાહિત કરવા માટેનું સંયુક્ત રાષ્ટ્રનું મુખ્ય સાધન છે. ૧૯૭૩માં સૌપ્રથમ વખત યોજાયેલી આ ઉજવણી દરિયાઈ પ્રદૂષણ, વસ્તી વધારો, ગ્લોબલ વોર્મિંગ, સાતત્યપૂર્ણ વિકાસ અને વન્યજીવન અપરાધ જેવા પર્યાવરણીય મુદ્દાઓ પર જાગૃતિ લાવવા માટેનું એક મંચ રહ્યું છે. વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ જાહેર જનતા સુધી પહોંચવા માટેનું એક વૈશ્વિક મંચ છે, જેમાં દર વર્ષે ૧૪૩થી વધારે દેશો ભાગ લે છે. દર વર્ષે, આ કાર્યક્રમ દ્વારા વ્યાવસાયિક, બિન-સરકારી સંસ્થાઓ, સમુદાયો, સરકારો અને જાણીતી હસ્તીઓ માટે પર્યાવરણીય કારણોની હિમાયત કરવા માટે એક વિષય અને મંચ પ્રદાન કરવામાં આવે છે.

ઇતિહાસ

૧૯૭૨માં સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દ્વારા સ્ટોકહોમ કોન્ફરન્સ ઓન ધ હ્યુમન એન્વાયર્નમેન્ટ (૫-૧૬ જૂન ૧૯૭૨) અનુસંધાને વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી, જે માનવ ક્રિયાપ્રતિક્રિયાઓ અને પર્યાવરણના એકીકરણ પરની ચર્ચાઓથી પરિણમી હતી. એક વર્ષ બાદ, ૧૯૭૩માં પ્રથમ વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસનું આયોજન "ઓન્લી વન અર્થ" વિષય સાથે કરવામાં આવ્યું હતું.

વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસનું ગીત

કવિ અભય કે દ્વારા લખાયેલું પૃથ્વી ગીત વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસની ઉજવણી માટે ગવાય છે.

World Environment Day Anthem (અંગ્રેજી)	પૃથ્વી ગીત (ગુજરાતી લિપિ)
Our cosmic oasis, cosmic blue pearl the most beautiful planet in the universe all the continents and all the oceans united we stand as flora and fauna united we stand as species of one earth different cultures, beliefs and ways we are humans, the earth is our home all the people and the nations of the world all for one and one for all united we unfurl the blue marble flag	આપણું બ્રહ્માંડીય રણદ્વીપ, બ્રહ્માંડીય વાદળી મોતી બ્રહ્માંડનો સૌથી સુંદર ગ્રહ બધા જ ખંડો અને તમામ મહાસાગરો એક થઈને આપણે વનસ્પતિ અને પ્રાણીસૃષ્ટિ તરીકે ઊભા છીએ એકજૂથ આપણે એક પૃથ્વીની પ્રજાતિ તરીકે ઉભા છીએ વિવિધ સંસ્કૃતિઓ, માન્યતાઓ અને રીતો આપણે મનુષ્ય છીએ, પૃથ્વી એ આપણું ઘર છે વિશ્વના તમામ લોકો અને રાષ્ટ્રો બધા માટે એક અને એક માટે બધા એકજૂથ આપણે વાદળી આરસપહાણનો ધ્વજ લહેરાવીએ છીએ.

નવી દિલ્હીમાં ભારતીય સાંસ્કૃતિક સંબંધ પરિષદ (ઇન્ડિયન કાઉન્સિલ ઓફ કલ્ચરલ રિલેશન્સ) દ્વારા આયોજિત એક કાર્યક્રમમાં જૂન ૨૦૧૩માં વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ નિમિત્તે ભારતના તત્કાલીન કેન્દ્રીય પ્રધાન કપિલ સિબ્બલ અને શશી થરૂર દ્વારા આ ગીતની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી. તેને વૈશ્વિક સંસ્થા હેબિટેટ ફોર હ્યુમનિટી દ્વારા સમર્થન આપવામાં આવ્યું હતું.

ભારતમાં વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ