હિલેરી ક્લિન્ટન

Hillary Rodham Clinton
67th United States Secretary of State
પદાધિકારી
ગૃહીત પદ January 21, 2009
રાષ્ટ્રપતિ	Barack Obama
Deputy	Jim Steinberg
પૂર્વગામી	Condoleezza Rice
United States Senator from New York
પદભારનો સમયગાળો January 3, 2001 – January 21, 2009
પૂર્વગામી	Daniel Patrick Moynihan
અનુગામી	Kirsten Gillibrand
First Lady of the United States
પદભારનો સમયગાળો January 20, 1993 – January 20, 2001
પૂર્વગામી	Barbara Bush
અનુગામી	Laura Bush
First Lady of Arkansas
પદભારનો સમયગાળો January 11, 1983 – December 12, 1992
પૂર્વગામી	Gay Daniels White
અનુગામી	Betty Tucker
પદભારનો સમયગાળો January 9, 1979 – January 19, 1981
પૂર્વગામી	Barbara Pryor
અનુગામી	Gay Daniels White
અંગત માહિતી
જન્મ	(1947-10-26) ઓક્ટોબર 26, 1947 Chicago, Illinois, U.S.
રાજકિય પક્ષ	Democratic Party
જીવનસાથી	Bill Clinton
સંતાન	Chelsea
રહેઠાણ	Chappaqua, United States
માતૃસંસ્થા	Wellesley College (B.A.) Yale Law School (J.D.)
વ્યવસાય	Lawyer
ધર્મ	Methodist
હસ્તાક્ષર
વેબસાઈટ	Official website

The Hillary Rodham Clinton series
Tenure as Secretary of State, 2009– Campaign for the Presidency, 2007–2008 United States Senate career, 2001–2009 Political positions Awards and honors List of books about Hillary Rodham Clinton

હિલેરી ડિયાન રોધામ ક્લિન્ટન (pronounced /ˈhɪləri daɪˈæn ˈrɒdəm ˈklɪntən/ ^{(deprecated template)}; જન્મ 26 ઓક્ટોબર, 1947ના રોજ) 67મા યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ સેક્રેટરી ઓફ સ્ટેટ છે, જેઓ પ્રેસિડેન્ટ બરાક ઓબામાના વહીવટી તંત્રમાં સેવા આપે છે. તેઓ 2001થી 2009 સુધી ન્યુ યોર્ક માટેના યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ સેનેટર રહ્યા હતા. 42મા યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના પ્રેસિડેન્ટ, બીલ ક્લિન્ટનના પત્ની તરીકે, તેઓ 1993થી 2001 સુધી યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના પ્રથમ મહિલા રહ્યા હતા. 2008 ચુંટણીમાં, ક્લિન્ટન ડેમોક્રેટિક પ્રમુખપદના નોમિનેશન માટે અગ્રણી ઉમેદવાર હતા.

ઇલીનોઇસના વતને, હિલેરી રોધામની વેલેસ્લી કોલેજ ખાતે પ્રારંભિક વક્તા તરીકે પ્રથમ વિદ્યાર્થી માટે પોતાની ટિપ્પણીએ 1969માં રાષ્ટ્રીય ધ્યાન ખેંચ્યુ હતું. તેમણે 1973માં યેલ લો સ્કુલમાંથી સ્નાતક થયા બાદ કાયદામાં કારકીર્દીનો પ્રારંભ કર્યો હતો. કોંગ્રેશનલ કાનૂની સલાહકાર તરીકે સંકોચ થતા તેઓ 1974માં આરકાન્સાસ જતા રહ્યા હતા અને 1975માં બીલ ક્લિન્ટનને પરણ્યા હતા. રોધામે 1977માં આરકાન્સાસ એડવોકેટ્સ ફોર ચિલ્ડ્રન એન્ડ ફેમિલીઝની સહસ્થાપના કરી હતી અને 1978માં લીગલ સર્વિસ કોર્પોરેશનના પ્રથમ મહિલા અધ્યક્ષ બન્યા હતા. રોઝ લો ફર્મ ખાતે પ્રથમ મહિલા ભાગીદાર હોવાની સાથે, તેઓ અમેરિકામાં ટોચના અત્યંત પ્રભાવશાળી વકીલોમાં બીજી વખત તેમનું નામ આવરી લેવામાં આવ્યું હતું. પતિ બીલ ક્લિન્ટન ગવર્નર હોવાથી 1979થી 1981 અને 1983થી 1992 સુધી આરકાન્સાસના પ્રથમ મહિલા રહ્યા હતા, તેમણે આરકાન્સાસની શૈક્ષણિક વ્યવસ્થામાં સુધારો લાવવા માટેના કાર્ય દળનું સફળતાપૂર્વક નેતૃત્વ કર્યું હતું. તેઓ વોલ માર્ટ અને વિવિધ અન્ય કોર્પોરેશનોના બોર્ડ ઓફ ડિરેક્ટરમાં રહ્યા હતા.

1994માં યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના પ્રથમ મહિલા તરીકે તેમના મોટા કાર્ય એવા ક્લિન્ટન હેલ્થ કેર પ્લાનને યુ.એસ. કોંગ્રેસ પાસેથી મંજૂરી મળવામાં નિષ્ફળતા પ્રાપ્ત થઇ હતી. જોકે, 1997 અને 1999માં, ક્લિન્ટને સ્ટેટ ચિલ્ડ્રન્સ હેલ્થ ઇન્સ્યોરન્સ પ્રોગ્રામ, એડોપ્શન એન્ડ સેઇફ ફેમિલીઝ એક્ટ, અને ફોસ્ટર કેર ઇન્ડિપેન્ડન્સ એક્ટની રચના કરવાની તરફેણમાં ભાગ ભજવ્યો હતો. પ્રથમ મહિલા તરીકેના તેમના વર્ષોએ અમેરિકન જનતા પાસેથી અનેક દિશાઓમાંથી પ્રતિભાવ મેળવ્યો હતો. સમન્સ મેળવનાર તેઓ ફર્સ્ટ લેડી હતા, વ્હાઇટવોટર વિવાદને કારણે 1996માં તેમને ગ્રાન્ડ જ્યુરી સમક્ષ સંબધન આપવું પડ્યું હતું, પરંતુ તેમાં કશુ ખોટુ કર્યા હોવાનો તેમજ તેમના પતિના વહીવટ દરમિયાનની અન્ય વિવિધ તપાસોમાં તેમની પર આરોપ મૂકાયો ન હતો. 1998માં લેવિન્સ્કી કૌભાંડને પગલે તેમના લગ્નની સ્થિતિ અંગે નોંધપાત્ર માત્રામાં અટકળો થઇ હતી.

ન્યુ યોર્ક સ્ટેટમાં જતા પહેલા ક્લિન્ટન 2000માં યુ.એસ. સેનેટર તરીકે ચુંટાયા હતા. તે ચુંટણીને અમેરિકન પ્રથમ મહિલાએ જાહેર ઓફિસ સંભાળી હતી તે રીતે જાવામાં આવી હતી; ક્લિન્ટન સ્ટેટને રજૂ કરનાર પ્રથમ મહિલા સેનેટર પણ હતા. સેનેટમાં, તેમણે પ્રારંભમાં કેટલા વિદેશી મુદ્દાઓ પર બુશ વહીવટીતંત્રને ટેકો આપ્યો હતો, જેમાં ઇરાક યુદ્ધ ઠરાવમાટેના મતનો પણ સમાવેશ થતો હતો. પરિણામે, તેમણે ઇરાકમાં યુદ્ધ અને મોટા ભાગના સ્થાનિક મુદ્દાઓમાં વહીવટીતંત્રની વર્તણૂંક સામે તેનો વિરોધ કર્યો હતો. સેનેટર ક્લિન્ટનને 2006માં બહોળા ગાળા દ્વારા દર્શાવાયા હતા. 2008 પ્રમુખપદ નોમિનેશન સ્પર્ધામાં, હિલેરી ક્લિન્ટને અમેરિકન ઇતિહાસમાં અન્ય કોઇ મહિલાની તુલનામાં વધુ પ્રાથમિક ચુંટણીઓ અને પ્રતિનિધિઓ પર જીત મેળવી હતી, પરંતુ સેનેટર બરાક ઓબામા બહુ ઓછા મતે હારી ગયા હતા. સ્ટેટ સેક્રેટરી તરીકે ક્લિન્ટન પ્રેસિડેન્ટની કેબિનેટમાં સેવા આપનાર પ્રથમ ભૂતપૂર્વ મહિલા તરીકે ઉભરી આવ્યા હતા.

પૂર્વ જીવન અને શિક્ષણ

પ્રારંભિક જીવન

હિલેરી ડિયાન રોધામનો જન્મ શિકાગો, ઇલીનોઇસમાં એજવોટર હોસ્પિટલમાં થયો હતો. તેઓ સૌપ્રથમ વખત શિકાગોમાં યુનાઇટેડ મેથોડિસ્ટમાં મોટા થયા હતા અને ત્યાર બાદ ત્રણ વર્ષની ઉંમરથી પેટાવિસ્તાર પાર્ક રિજ, ઇલીનોઇસમાં મોટા થયા હતા. તેમના પિતા, હઘ એલ્સવર્થ રોધામ, વેલ્શ અને ઇંગ્લીશ સ્થળાંતરીતના પુત્ર હતા; તેમણે કાપડ ઉદ્યોગમાં સફળ નાનો કારોબાર ચલાવ્યો હતો. તેમની માતા, ડોરોથી એમ્મા હોવેલ, ઇંગ્લીશ, સ્કોટ્ટીશ, ફ્રેંચ, ફ્રેંચ કેનેડીયનના હોમમેકર, અને વેલ્શ વંશના હતા. તેમને બે નાના ભાઈઓ હતા, હઘ અને ટોની.

હિલેરી રોધામના પ્રારંભિક જીવનની યાદગીરીઓ વિલીયમ જે. ક્લિન્ટન પ્રેસેડીન્શિયલ સેન્ટર ખાતે દર્શાવવામાં આવી છે.

એક બાળક તરીકે, હિલેરી રોધામ પાર્ક રિજમાં આવેલી જાહેર શાળામાં શિક્ષકોને પ્રિય હતા. તેમણે તરણ, બેઝબોલ અને અન્ય રમતોમાં ભાગ લીધો હતો. તેમણે બ્રાઉની અને ગિરી સ્કાઉટ તરીકે અસંખ્ય પુરસ્કારો જીત્યા હતા. તેમણે મેઇને ઇસ્ટ હાઇ સ્કુલમાં હાજરી આપી હતી, જ્યાં તેમણે વિદ્યાર્થી કાઉન્સીલ, શાળા અખબારમાં ભાગ લીધો હતો અને તેઓની નેશનલ ઓનર સોસાયટી માટે પસંદગી થઇ હતી. ઉંમર વધતા તેમને મેઇને સાઉથ હાઇ સ્કુલ સુધી નિયંત્રિત કરવામાં આવ્યા હતા, જ્યા તેઓ નેશનલ મેરિટ ફાઇનાલિસ્ટ બન્યા હતા અને 1965માં તેમના વર્ગના ટોચના પાંચ ટકામાં સ્નાતક થયા હતા. તેમની માતાની ઇચ્છા તેઓ સ્વતંત્ર, વ્યાવસાયિક કારકીર્દી બનાવે તેવી હતી, અને તેમના પિતા એક પરંપરાવાદગી હોવાના નાતે આધુનિક પ્રણાલિ વ્યક્ત કરી હતી કે તેમની પુત્રીની ક્ષમતાઓ અને તકો જાતિને આધારે મર્યાદિત બનવી જોઇએ નહી.

રાજકીય સંકુચિત ઘરમાં મોટા થયા હોવાથી, તેર વર્ષની ઉંમરે રોધામે 1960ની અત્યંત નજીક યુ.એસ.પ્રમુખપદની ચુંટણીને પગલે સાઉથ સાઇડ શિકાગોના પ્રચારમાં સહાય કરી હતી, જ્યાં તેમને રિપબ્લિકન ઉમેદવાર રિચાર્ડ નિક્સોન સામે ચુંટણીલક્ષી કૌભાંડનો પૂરાવો મળ્યો હતો. ત્યાર બાદ તેમણે યુ.એસ. પ્રમુખપદની 1964ની ચુંટણીમાં રિપલ્બિકન ઉમેદવાર બેરી ગોલ્ડવોટર માટે સ્વૈચ્છિક ઝુંબેશ કરી હતી. રોધામની પ્રારંભિક રાજકીય પ્રગતિ મોટે ભાગે તેમના હાઇસ્કુલના ઇતિહાસના શિક્ષક (તેમના પિતા જેવા અત્યંત લાગણીશીલ એન્ટીકોમ્યુનિસ્ટ) જેમણે તેમને ગોલ્ડવોટરના ક્લાસિક ધી કોનસાયંસ ઓફ અ કંઝર્વેટીવ સામે રજૂ કર્યા હતા અને તેમની મેથોડીસ્ટ યુવાન પ્રધાન (તેમના માતા જેવા કે જેઓ સામાજિક ન્યાય જેવા મુદ્દાઓથી ચિંતીત હતા), કે જેમની સાથે તેમણે પ્રજાના હક્કોના નેતા માર્ટીન લ્યુથ કીંગ, જુનિયરને શિકાગોમાં 1962માં મળ્યા હતા અને જોયા હતા.

કોલેજ

1965માં રોધામ વેલેસ્લી કોલેજમાં દાખલ થયા હતા, જ્યાં તેમણે મુખ્ય વિષય રાજકીય વિજ્ઞાનમાં અભ્યાસ કર્યો હતો. અંડરગ્રેજ્યુએટના પ્રથમ વર્ષ દરમિયાન તેમણે વેલેસ્લી યંગ રિપબ્લિકન્સના પ્રેસિડેન્ટ તરીકે સેવા આપી હતી; આ રોકફેલર રિપબ્લિકન-લક્ષી જૂથ સાથે, તેમણે જોહ્ન લિન્ડસે અને એડવર્ડ બ્રુકની ચુંટણીઓને ટેકો આપ્યો હતો. અમેરિકન સિવીલ રાઇટ્સ મુવમેન્ટ અને વિયેટનામ યુદ્ધ વિશે તેમના મંતવ્યો બદલાતા બાદમાં તેઓ તેમના પદ પરથી ઉતરી ગયા હતા. તે સમયે તેમના યુવાન પ્રધાનને લખેલા એક પત્રમાં તેમણએ પોતાની જાતને "સંકુચિત મગજ અને ઉદાર હૃદય" ધરાવતા ગણાવ્યા હતા. 1960ના પ્રવાહો કે જે રાજકીય વ્યવસ્થા સામે ઉદ્દામવાદી પગલાંઓની તરફેણ કરતા હતા તેનાતી વિરુદ્ધ તેમણે તેની અંદર જ કામ કરવાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી હતી. તેમના પ્રારંભિક વર્ષમાં, રોધામ યુદ્ધવિરોધી ડેમોક્રેટ ઇયુજેન મેકકાર્થીની પ્રમુખપદ નોમિનેશન ઝુંબેશના ટેકેદાર બન્યા હતા. માર્ટીન લ્યુથ કીંગ, જુનિયરની હત્યાને પગલે, રોધામે બે દિવસીય વિદ્યાર્થી હડતાલનું આયોજન કર્યું હતું અને વેલેસ્લીના કાળા વિદ્યાર્થીઓ સાથે વધુ કાળા વિદ્યાર્થીઓ અને શિક્ષકોની ભરતી કરવાનું કામ કર્યું હતું. 1968ના પ્રારંભમાં, તેઓ વેલેસ્લી કોલેજ ગવર્નમેન્ટ એસોસિયેશનના પ્રમુખ તરીકે ચુંટાયા હતા અને 1969ના પ્રારંભ સુધી સેવા આપી હતી; તેઓએ અન્ય કોલેજોમાં સામાન્ય રીતે થતું હતું તેવા વિદ્યાર્થી અવરોધોમાં વેલેસ્લીની સંડોવણીને દૂર રાખવામાં મહત્વનો ભાવ ભજવ્યો હતો. તેમના અસંખ્ય અનુયાયી વિદ્યાર્થીઓએ માન્યુ હતું કે તેઓ કદાચ એક દિવસ યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના પ્રથમ મહિલા બનશે. તેથી તેઓ તેમના રાજકીય દ્રષ્ટિકોણને વધુ સારી સમજી શક્યા હતા, અધ્યાપક એલન શેશટરે રોધામમને હાઉસ રિપબ્લિકન કોન્ફરન્સ ખાતેની કામગીરી સોંપી હતી અને તેમણે "વેલેસ્લી ઇન વોશિગ્ટન" ઉનાળુ કાર્યક્રમમમાં હાજરી આપી હતી. રોધામને ઉદાર મતવાદી ન્યુ યોર્ક રિપ્રેઝન્ટેટીવ ચાર્લ્સ ગુડવેલ દ્વારા ગવર્નર નેલ્સન રોકફેલરના રિપબ્લિકન નોમિનેશનમાં વિલંબિત પ્રવેશની ઝુંબેશમાં સહાય કરવા માટે આંમંત્રણ અપવામા આવ્યું હતું. રોહાને મિયામીમાં 1968 રિપબ્લિકન નેશનલ કોન્વેન્શનમાં હાજરી આપી હતી. જોકે, રિચાર્ડ નિક્સોનની ઝુંબેશને જે રીતે દર્શાવવામાં આવી હતી તેનાથી તેઓ ખિન્ન હતા અને કોન્વેન્શનનો "અસ્પષ્ટ" જાતિવાદી સંદેશો જોયો હતો અને સારા માટે રિપબ્લિકન પાર્ટી છોડી દીધી હતી.

પોતાના અંતિમ વર્ષ માટે વેલેસ્લી પાછા ફરતા રોધામે અધ્યાપક શેશટરના માર્ગદર્શન હેઠળ ઉદ્ધામવાદી કોમ્યુનિટી આયોજક સૌલ એલિન્સ્કીની યુક્તિઓ વિશે પોતાના જૂના મહાનિબંધમાં લખ્યું હતું (વર્ષો બાદ જ્યારે તેઓ પ્રથમ મહિલા બન્યા ત્યારે વ્હાઇટ હાઉસની વિનંતીને પગલે મહાનિબંધમાં પ્રવેશ નિષેધ હતો અને તે કેટલીક અટકળોનો વિષય બન્યો હતો). 1969માં, તેમણે બેચલર ઓફ આર્ટસમાં, રાજકીય વિજ્ઞાનમાં વિભાગીય સન્માન સાથે સ્નાતકની પદવી મેળવી હતી. કેટલાક અનુયાયી વિદ્યાર્થીઓના દબાણને કારણે, તેઓ પ્રારંભિક સંબોધન આપનારા વેલેસ્લી કોલેજના ઇતિહાસમાં પ્રથમ વિદ્યાર્થી બન્યા હતા. તેમના સાત મિનીટ સુધી ચાલેલા સંબોધનને તાળીઓના ગડગડાટથી વધાવી લેવામાં આવ્યું હતું. તેમના સંબોધનના થોડા ભાગને મળેલા પ્રતિભાવને કારણે તેમના પ્રારંભિક સંબોધન પહેલા બોલેલા સેનેટર એડવર્ડ બ્રૂકની ટીકા કરાઇ હોવાથી તેમને લાઇફ મેગેઝીનના આર્ટિકલમાં દર્શાવવામાં આવ્યા હતા,. તેઓ આઇઆરવી કૂપસિનેટના રાષ્ટ્રીય સ્તરે એકજૂથ ટેલિવીઝન ટોક શોમાં તેમજ ઇલિનોઇસ અને ન્યુ ઇંગ્લેંડના અખબારોમાં પણ દેખાયા હતા. તે ઉનાળામાં, તેમણે આખા અલાસ્કામાં કામ કર્યું હતું, માઉન્ટ મેકીનલે નેશનલ પાર્કમાં ડિશો ધોતા હતા અને વાલ્ડેઝમાં ફિશ પ્રોસેસીંગ કેનેરીમાં સ્લિમીંગ સાલમોનમાં વ્યસ્ત હતા (જેને તેમને કાઢી મૂક્યા હતા અને જ્યારે તેમણે બિનતંદુરસ્ત સ્થિતિ વિશેની ફરિયાદ કરી ત્યારે રાતોરાત બંધ કરી દીધી હતી).

કાયદા શાળા

રોધામ ત્યાર બાદ યેલ લો સ્કુલ પ્રવેશ્યા હતા, જ્યાં તેમણે યેલ રિવ્યૂ ઓફ લો એન્ડ સોશિયલ એકશન ના સંપાદક બોર્ડ પર સેવા આપી હતી. તેમના બીજા વર્ષ દરમિયાનમં તેમણે યેલ ચાઇલ્ડ સ્ટડી સેન્ટર ખાતે કામ કર્યું હતું, જેમા તેઓ પ્રારંભિક બાળપણ મગજ વિકાસ પર નવા સંશોધન અંગે શીખતા હતા અને પ્રજનક કામ બિયોન્ડ ધ બેસ્ટ ઇન્ટરેસ્ટસ ઓફ ધ ચાઇલ્ડ (1973) પર સંશોધન મદદનીશ તરીકે કામ કરતા. તેમણે યેલ લો હેવન હોસ્પિટલ ખાતે બાળ દુરુપયોગનો કેસ પણ હાથમાં લીધો હતો અને ગરીબોને મફત કાનૂની સલાહ પૂરી પાડવા માટે ન્યુ હેવન લીગલ સર્વિસીઝ ખાતે સ્વૈચ્છિક સેવા આપી હતી. 1970ના ઉનાળામાં તેમને મેરીયન રાઇટ એડલમેનના વોશિંગ્ટન રિસર્ચ પ્રોજેક્ટ ખાતે કામ કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવી હતી, જ્યાં તેમને સેનેટર વોલ્તેર મોન્ડાલેની સબકમિટી ઓન માઇગ્રેટરી લેબરની કામગીરી સોંપવામાં આવી હતી. ત્યાં તેમણે હાઉસીંગ, ગટરવ્યવસ્થા, આરોગ્ય અને શિક્ષણ ક્ષેત્રે સ્થળાંતરીત કામદારોની સમસ્યા પર સંશોધન કર્યું હતું. એડલમેન બાદમાં નોંધપાત્ર શિક્ષક બન્યા હતા. કનેક્ટીકટ યુ.એસ. સેનેટ ઉમેદવાર જોસેફ ડુફ્ફીની 1970ની ઝુંબેશ પર કામ કરવા માટે તેમની રાજકીય સલાહકાર એન્ની વેક્સલર દ્વારા નિમણૂંક કરવામાં આવી હતી, જેમાં રોધામને બાદમાં રાજકારણમાં પ્રથમ કામ સોંપવામાં આવ્યું હતું.

1971ની હેમંત ઋતુના અંતમાં, તેમણે બીલ ક્લિન્ટન સાથે સંબધનો પ્રારંભ કર્યો હતો, તેમજ યેલ ખાતેના કાયદાના વિદ્ય્રાર્થીની પણ હતા. તે ઉનાળામાં તેમણે ટ્રેયુહાફ્ટ, વોકર એન્ડ બર્નસ્ટેઇનની કાયદા કંપની ઓકલેન્ડ, કેલિફોર્નીયા ખાતે ઇન્ટર્ન કરી હતી. આ કંપની બંધારણીય હક્કો, પ્રજા મુક્તિવાદ, અને ઉદ્ધામવાદી કારણોને પોતાના ટેકાને માટે જાણીતા હતી (તેના ચારમાંના બે ભાગીદારો પ્રવર્તમાન કે ભૂતકાળના કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી સભ્યો હતા); રોધાને બાળક કેદ અને અન્ય કેસો પર કામ કર્યું હતું. ક્લિન્ટને તેમની સાથે કેલિફોર્નીયામાં રહેવાના હેતુથી તેમની મૂળ ઉનાળુ યોજનાઓ રદ કરી હતી ; જ્યા સુધી તેઓ કાયદા શાળામાં પરત ન આવ્યા ત્યાં સુધી આ જોડુ એક સાથે રહેતું હતું. તે પછીના ઉનાળામાં, રોધાન અને ક્લિન્ટને બિનસફળ 1972 ડેમોક્રેટિક પ્રમુખપદના ઉમેદવાર જ્યોર્જ મેકગ્રોવન માટે ટેક્સાસમાં ઝુંબેશ આદરી હતી. તેમણએ 1973માં જ્યુરીસ ડોકટર ડિગ્રી પ્રાપ્ત કરી હતી, તેથી તેઓ વધુ એક વર્ષ માટે ક્લિન્ટન સાથે રહ્યા હતા. સ્નાતક થવાના પગલે ક્લિન્ટને પ્રથમ લગ્ન માટે દરખાસ્ત મૂકી હતી, પરંતુ તેમણે ઇનકાર કર્યો હતો. તેમણે યેલ ચાઇલ્ડ સ્ટડી સેન્ટર ખાતે બાળકો અન દવાઓ પરના અભ્યાસ માટે અનુસ્નાતકના વર્ષનો પ્રારંભ કર્યો હતો. તેમનો પ્રથમ વિદ્વતાપૂર્ણ લેખ, "ચિલ્ડ્રન અંડર ધ લો", 1973ના અંતમાં હાર્વર્ડ એજ્યુકેશનલ રિવ્યૂ માં પ્રકાશિત થયો હતો. નવા બાળકોના હક્કોની ચળવળની ચર્ચા કરતા, તેમણે જણાવ્યું હતું કે "બાળક નાગરિકો" "શક્તિવિહીન વ્યક્તિગતો" હતા અને એવી દલીલ કરી હતી કે બાળકોને જન્મથી જ કાનૂની વય મેળવવા સામે સમાન રીતે અસમર્થ ગણવા જોઇએ નહી, પરંતુ તેના બદલે અદાલતોએ કેસ પ્રતિ કેસના ધોરણે પૂરાવાની ગેરહાજરી ન હોય તો સમર્થન આપવું જોઇએ. આ લેખ આ ક્ષેત્રે વારંવાર ટાંકવામાં આવતો હતો.

લગ્ન અને પરિવાર, કાનૂની કારકીર્દી અને આરકાન્સાસની પ્રથમ મહિલા

ઇસ્ટ કોસ્ટથી આરકાન્સાસ

તેમના અનુસ્નાતક અભ્યાસ દરમિયાન રોધામે એડલમેનનના નવા જ સ્થપાયેલા કેમ્બ્રિજ, મેસાચ્યુએટ્સ,માં ચિલ્ડ્રન્સ ડિફેન્સ ફંડમાં સ્ટાફ એટર્ની તરીકે સેવા આપી હતી અને બાળકો પરની કાર્નેગી કાઉન્સીલમાં સલાહકાર તરીકે સેવા આપી હતી. 1974 દરમિયાન તેઓ વોશિંગ્ટન ડી.સીમાં મહાભિયોગ તપાસ કર્મચારીઓના સભ્ય હતા, જેમાં તેઓ વોટરગેટ કૌભાંડ સમયે જ્યુડિશીયરી પરની હાઉસ કમિટીને સલાહ આપતા હતા. મુખ્ય વકીલ જોહ્ન ડોર અને વરિષ્ઠ સભ્ય બર્નાર્ડ નુસબૌમના માર્ગદર્શન હેઠળ, રોધામે મહાભિયોગની સંશોધન પ્રક્રિયામાં તેમજ મહાભિયોગ માટેના ઐતિહાસિક કારણો અને ધોરણો સહાય કરી હતી. પ્રેસિડેન્ટ રિચાર્ડ નિક્સોનના ઓગસ્ટ 1974માં રાજીનામાને પગલે કમિટીનું કાર્ય પરાકાષ્ઠાએ પહોંચ્યું હતું.

ત્યારથી, રોધામને તેજસ્વી રાજકીય ભવિષ્ય ધરાવનારા તરીકે જોવાતા હતા; ડેમોક્રેટિક આયોજક અને સલાહકાર બેટસે રાઇટ અગાઉના વર્ષે તેમની કારકીર્દીમાં મદદ કરવા માટે ટેક્સાસથી વોશિંગ્ટન આવ્યા હતા; રાઇટ માનતા હતા કે રોધામ સેનેટર અથવા પ્રેસિડેન્ટ બનવાની તક ધરાવે છે. દરમિયાનમાં, ક્લિન્ટને તેમને વારંવાર લગ્ન કરવા માટે કહ્યું હતું અને તેઓ સતત આનાકાની કરતા રહ્યા હતા. જોકે, તેઓ ડિસ્ટ્રીક્ટ ઓફ કોલંબીયા બાર પરીક્ષામાં નાપાસ થતા અને આરકાન્સાસ પરીક્ષા પાસ કરતા રોધામ અગત્યના નિર્ણય પર આવ્યા હતા. જેમ તેમણે બાદમાં લખ્યું હતું કે, "હું દિમાગને બદલે મારા હૃદયને અનુસરવાનું પસંદ કરું છું". આમ તેઓ વોશિંગ્ટોનમાં રહેવાને બદલે જ્યાં ઉજળી કારકીર્દીના સંકેતો હતા તેવા આરકાન્સાસ તરફ બીલ ક્લિન્ટનને અનુસર્યા હતા. ક્લિન્ટન ત્યારે કાયદાનું શિક્ષણ આપતા હતા અને તેમના પોતાના રાજ્યમાં યુ.એસ. હાઉસ ઓફ રિપ્રેઝન્ટેટીવ્ઝની બેઠક માટે પ્રયત્નો કરતા હતા. ઓગસ્ટ 1974માં, તેઓ ફાયેટ્ટીવિલ્લે, આરકાન્સાસ ચાલ્યા ગયા હતા અને યુનિવર્સિટી ઓફ આરકાન્સાસ, ફાયેટ્ટીવિલ્લે,ખાતે સ્કુલ ઓફ લોમાં બે મહિલા શિક્ષકોમાંના એક બન્યા હતા, જ્યાં બીલ ક્લિન્ટન પણ હતા. તેમણે ફોજદારી કાયદામાં વર્ગો આપ્યા હતા, જ્યાં તેઓ એક ઉગ્ર શિક્ષક અને સખત ગ્રેડર હોય તેવું મનાતુ હતું અને તેઓ શાળાના કાનૂની સહાય વાળા ક્લિનીકના પ્રથમ ડિરેક્ટર બન્યા હતા. તેમણે હજુ પણ લગ્ન વિશેના વિચારને થોડા અળગા રાખ્યા હતા, કેમ કે તેમને એવી ચિંતા હતી કે તેમનું અલગ અસ્તિત્વ ખોવાઇ જશે અને તેમની સિદ્ધિઓને અન્ય કોઇના નામ દ્વારા જોવામાં આવશે.

આરકાન્સાસના પ્રારંભિક વર્ષો

હિલેરી રોધામ અને બીલ ક્લિન્ટન લિટલ રોકના પડોશી હિલક્રેસ્ટમાં આ [144] મકાનમાં 1977થી 1979 સુધી રહેતા હતા, જ્યારે તેઓ આરકાન્સાસ એટોર્ની જનરલ હતા <સંદર્ભ>[145] પૃષ્ઠ 244.</ref>

હિલેરી રોધામ અને બીલ ક્લિન્ટને 1975ના ઉનાળમાં ફાયેટ્ટીવિલ્લેમાં મકાન ખરીદ્યું હતું અને હેલિરી અંતે લગ્ન માટે સંમત થયા હતા. તેમના લગ્ન 11 ઓક્ટોબર 1975ના રોજ તેમના બેઠક ખંડમાં મેથોડીસ્ટ વિધિથી થયા હતા. પોતાના વ્યાવસાયિક જીવનને અલગ રાખવા અને દેખીતા હિત સંઘર્ષને ટાળવા માટે તેઓ હિલેરી રોધામ એવું નામ રાખી રહ્યા હોવાની જાહેરાત કરી હતી, અને "હું હજુ પણ તે જ છું" તેવું દર્શાવવા છતા તેમના નિર્ણયે તેમની માતાઓને ખિન્ન કરી મૂક્યા હતા. બીલ ક્લિન્ટને 1974માં કોંગ્રેશનલ સ્પર્ધા ગુમાવી હતી, પરંતુ નવેમ્બર 1976માં તેઓ આરકાન્સાસ એટોર્ની જનરલ તરીકે ચુંટાયા હતા અને તેથી દંપતિ લિટન રોકની રાજ્ય રાજધાનીમાં સ્થળાંતર કરી ગયું હતું. ત્યાં રોધામ ફેબ્રુઆરી 1977માં આરકાન્સન રાજકીય અને આર્થિક પ્રભાવની સંરક્ષણ સંસ્થા એવી પ્રતિષ્ઠિત રોઝ લો ફર્મમાં જોડાયા હતા. તેમણે પેટન્ટ ઉલ્લંઘન અને બૌદ્ધિક સંપત્તિ કાયદામાં કુશળતા પ્રાપ્ત કરી હતી, જ્યારે બાળક તરફદારીમાં પ્રો બોનો (નિસ્વાર્થ)માં પણ કામ કરતા હતા ; તેમણે ભાગ્યે જ અદાલતમાં દાવા કામ કર્યું છે.

રોધામે બાળકોના કાયદા અને પરિવાર નીતિમાં પોતાનો રસ જાળવી રાખ્યો હતો અને 1977માં "ચિલ્ડ્રન્સ પોલિસીઝઃ એબનડનમેન્ટ એન્ડ નેગલેક્ટ" અને 1979માં "ચિલ્ડ્રન્સ રાઇટ્સઃ અ લીગલ પર્સ્પેક્ટીવ" જેવા વિદ્વતાપૂર્ણ લેખો પ્રકાશિત કર્યા હતા. બાદમાં તેમણે તેમની એવી દલીલ સતત રાખી હતી કે બાળકોની કાયદાકીય સામર્થતા તેમની વય અને અન્ય સંજોગો પર આધારિત છે અને ગંભીર તબીબી હક્કોના કિસ્સામાં ન્યાયિક દરમિયાનગીરી કેટલીક વાર જરૂરી હોય છે. અમેરિકન બાર એસોસિયેશન અધ્યક્ષે બાદમાં જણાવ્યું હતું કે, "તેમના લેખો અગત્યના હતા, એટલા માટે નહી કે તે મૂળભૂત રીતે નવા હતા પરંતુ તેના કારણે જે અવિકસિત હતું તેની રચના કરવામાં સહાય મળી હતી." ઇતિહાસવિંદ ગેરી વિલ્સે બાદમાં તેમને "છેલ્લા બે દાયકામાં અનેક મહત્વના વિદ્વાન-કાર્યકર્તાઓમાંના એક તરીકે" વર્ણવ્યા હતા, જ્યારે સંકુચિતવાદીઓએ જણાવ્યું હતું કે તેમની થિયરીઓ પરંપરાગત પાલન સત્તાને પચાવી પાડશે, અને બાળકોને તેમના માતાપિતા વિરુદ્ધ વ્યર્થ કાનૂની દાવાઓ કરવાની મંજૂરી આપશે, અને એવી દલીલ કરી હતી કે તેમનું કાર્ય કાનૂની "ક્રિટ" થિયરી છે જે બેકાબૂ છે.

1977માં, રોધામ આરકાન્સાસ ફોર ચિલ્ડ્રન એન્ડ ફેમિલીઝની સહસ્થાપના કરી હતી, જે ચિલ્ડ્રન્સ ડિફેન્સ ફંડના સહયોગમાં રાષ્ટ્રીય સ્તરની સંસ્થા હતી. તે વર્ષ બાદ, પ્રેસિડેન્ટ જિમ્મી કાર્ટરે (જેમના માટે ઇન્ડિયાનાની કામગીરીમાં 1976માં ઝુંબેશમાં ક્ષેત્રીય માર્ગદર્શક તરીકે કામ કર્યું હતું) તેમની નિમણઊંક લીગલ સર્વિસીઝ કોર્પોરેશનના બોર્ડ ઓફ ડિરેક્ટર્સમાં કરી હતી, અને તેમણે તે પદ પર 1978થી 1981ના અંત સુધી કામ કર્યું હતું. 1978ના મધ્યથી 1980ના મધ્ય સુધી, તેમણે તે બોર્ડના અધ્યક્ષ તરીકે સેવા આપી હતી, આવું કરનાર તેઓ પ્રથમ મહિલા હતા. તેમના અધ્યક્ષપણના સમય દરમિયાન કોર્પોરેશન માટેનું ભંડોળ 90 મિલીયન ડોલરથી 300 મિલીયન ડોલર સુધીનું વિસ્તારવામાં આવ્યું હતું; પરિણામે તેણે સફળતાપૂર્વક પ્રેસિડેન્ટ રોનાલ્ડ રીગનના ભંડોળ ઘટાડવાના અને સંસ્થાના પ્રકારને બદલવા સામેના પ્રયત્નો સામે સફળતાપૂર્વક સડત આપી હતી.

તેમના પતિની આરકાન્સાસના ગવર્નર તરીકેની નવેમ્બર 1978ની ચુંટણીને પગલે રોધામ જાન્યુઆરી 1979માં આરકાન્સાસના પ્રથમ મહિલા તરીકે ઉભરી આવ્યા હતા, તેમનું આ પદ બાર વર્ષ સુધી રહ્યું હતું (1979–1981, 1983–1992). ક્લિન્ટને સમાન વર્ષમાં તેમને રુરલ હેલ્થ એડવાઇઝરી કમિટીના અધ્યક્ષ તરીકે નિમણૂંક આપી હતી, જ્યાં તેમણે આરકાન્સાસના સૌથી ગરીબ વિસ્તારોમાં ડોકટરોની ફીને અસર કર્યા વિના તબીબી સવલતોમાં વધારો કરવા માટે ફેડરલ ભંડોળ પ્રાપ્ત કર્યું હતું.

1979માં, રોધામ રોઝ લો ફ્રર્મના સંપૂર્ણ ભાગીદાર બનનાર પ્રથમ મહિલા બન્યા હતા. 1978થી જ્યા સુધી વ્હાઇટ હાઉસમાં પ્રવેશ્યા ન હતા ત્યાં સુધી તેમનો પગાર તેમના પતિ કરતા વધુ હતો. 1978 અને 1979 દરમિયાનમાં, પોતાની આવકમાં વધારો કરવાની દ્રષ્ટિએ રોધામે કેટલ ફ્યુચર્સ કોન્ટ્રેક્ટના ટ્રેડીંગમાંથી ભારે મોટો નફો મેળવ્યો હતો; પ્રારંભિક 1,000 ડોલરના રોકાણે જ્યારે તેમણે દશ મહિના બાદ ટ્રેડીંગ બંધ કર્યું ત્યારે આશરે 100,000 ડોલરની રકમ પેદા કરી હતી. આ સમયે જિમ અને સુસાન મેકડૌગલ સાથે વ્હાઇટવોટર ડેવલપમેન્ટ કોર્પોરેશન રિયલ એસ્ટેટમાં આ દંપતિએ કમનસીબ રોકાણ કરવાનો પ્રારંભ કર્યો હતો.

27 ફેબ્રુઆરી 1980ના રોજ રોધાને તેમના એક માત્ર બાળક પુત્રી, ચેલ્સાને જન્મ આપ્યો હતો. નવેમ્બર 1980માં બીલ ક્લિન્ટનની તેમના પુનઃચુંટણી માટેના બીડમાં હાર થઇ હતી.

આરકાન્સાસમાં પછીના વર્ષો

ગવર્નર બીલ ક્લિન્ટન અને હિલેરીએ પ્રમુખ રોનાલ્ડ રીગન અને પ્રથમ મહિલા નેન્સી રીગન સાથે રાષ્ટ્રાના ગવર્નરના માનમાં અપાયેલા 1987ના ભોજન સમારંભમાં હાજરી આપી હતી.

બીલ ક્લિન્ટન 1982ની ચુંટણી જીતીને બે વર્ષ બાદ ગવર્નરની ઓફિસમાં પરત આવ્યા હતા. પોતાના પતિની ઝુંબેશ દરમિયાન રોધાને આરકાન્સાસના મતદારોની ચિંતાઓ સામે સાંત્વના આપવા માટે હિલેરી ક્લિન્ટન અથવા કેટલીકવાર "શ્રીમતી બીલ ક્લિન્ટન"ના નામનો ઉપયોગ કરવાનું શરૂ કર્યું હતુ; તદુપરાંત તેમના પતિ માટે સંપૂર્ણ સમયની ઝુંબેશ માટે રોઝ લો પાસેથી ગેરહાજરીની રજા પણ લીધી હતી. આરકાન્સાસની પ્રથમ મહિલા તરીકે, હિલેરી ક્લિન્ટનનું નામ આરકાન્સાસ એજ્યુકેશનલ સ્ટાન્ડર્ડઝ કમિટીમાં 1983માં અધ્યક્ષ માટે લેવાયું હતં, જ્યાં તેમણે રાજ્યની અદાલતોએ મંજૂર કરેલ જાહેર શિક્ષણ વ્યવસ્થામાં સુધારો કરવાની માંગ કરી હતી. ક્લિન્ટનના ગવર્નરપદા હેઠળના અનેક પ્રયત્નોમાંના એક પ્રયત્નમાં તેમણે ફરજિયાત શિક્ષક પરીક્ષણ અને અભ્યાસક્રમો અને વર્ગખંડના કદ માટે રાજ્યના ધોરણો સ્થાપિત કરવા માટે લાંબી છતા પણ સફળ એવી આરકાન્સાસ એજ્યુકેશન એસોસિયેશન સામે લડત ચલાવી હતી. 1985માં તેમણે પ્રિસ્કુલ યુથ (શાળા પૂર્વેના બાળકો) માટે આરકાન્સાસ હોમ ઇન્સ્ટ્રક્શન પ્રોગ્રામ પણ રજૂઆત કરી હતી, આ કાર્યક્રમ માતાપિતાને તેમના બાળકોને શાળાપૂર્વેની તૈયારીઓ અને સાક્ષરતામાં સહાય કરતો હતો. તેમને 1983માં આરકાન્સાસ વુમન ઓફ ધ યરનું અને 1984માં આરકાન્સાસ મધર ઓફ ધ યર એવું નામ આપવામાં આવ્યું હતું.

ક્લિન્ટન આરકાન્સાસના પ્રથમ મહિલા બન્યા ત્યારે પણ રોઝ લો ફર્મ સાથે કાયદાની પ્રેક્ટિસ કરવાનું ચાલુ રાખ્યું હતું. તેમણે અન્ય ભાગીદારો કરતા ઓછી કમાણી કરી હતી, કેમ કે તેઓ ઓછા કલાકો માટેનું બીલ મૂકતા હતા, પરંતુ ત્યાં તેમણે અંતિમ વર્ષમાં 200,000 ડોલર કરતા પણ વધુ નાણાં બનાવ્યા હતા. તેઓ જવલ્લેજ અજમાયશી કામ કરતા હતા, પરંતુ ફર્મે તેમને "રેઇનમેકર" (કંપની માટે ધંધો લાવનાર સફળ કર્મચારી) ગણાવ્યા હતા કારણ કે તેઓ ગ્રાહકો લાવ્યા હતા, જેનો થોડો ફાળો તેમને કંપનીને અપાવેલી પ્રતિષ્ઠાને અને તેમના કોર્પોરેટ બોર્ડ જોડાણોને જાય છે. જો રાજ્યના ન્યાયમૂર્તિઓની નિમણૂંકમાં ભારે પ્રભાવશાળી રહ્યા હતા. બીલ ક્લિન્ટનની 1986ની ગુબરનેટોરીયલ પુનઃચુંટણી ઝુંબેશમાં તેમના રિપબ્લિકન વિરોધીએ ક્લિન્ટન પર હિત સંઘર્ષનો આરોપ મૂક્યો હતો, કારણ કે રોઝ લો રાજ્યનો કારોબાર કરતું હતું; ક્લિન્ટને આ આરોપોને એવું કહેતા વળાંક આપ્યો હતો કે રાજ્યની ફી તેણીના નફાની ગણતરી પહેલા ચૂકવી દેવામાં આવી હતી.

1982થી 1988 સુધી, ક્લિન્ટન બોર્ડ ઓફ ડિરેક્ટર્સમાં રહ્યા હતા, કેટલીકવાર ન્યુ વર્લ્ડ ફાઉન્ડેશનના અધ્યક્ષ તરીકે, જેમણે વિવિધ ન્યુ લેફ્ટ હિત જૂથોને ભંડોળ પૂરું પાડ્યું હતું. 1987 થી 1991 સુધી, તેઓ અમેરિકન બાર એસોસિયેશનના કમિશન ઓન વુમન ઇન ધ પ્રોફેસનના અધ્યક્ષ તરીકે રહ્યા હતા, જેમણે કાયદાના વ્યવસાયમાં જાતિ વાદ પરત્વે ભાર મૂક્યો હતો અને એસોસિયેશનને તેને નાથવા માટે પગલાં લેવા પ્રેર્યુ હતું. 1988 અને 1991માં એમ બે વખત અમેરિકામાં 100 ભારે પ્રભાવશાળી વકીલોમાંના એક તરીકે નેશનલ લો જર્નલ માં દર્શાવવામાં આવ્યા હતા. ક્લિન્ટને 1990માં ગવર્નર માટે આગળ ન ધપવું તેવું વિચારતા, હિલેરી તેમાં આગળ ધપવાનું વિચાર્યું હતું, પરંતુ તેમના અંગત સર્વેક્ષણ નકારાત્મક હતા અને અંતમાં તેઓ આગળ ધપ્યા હતા અને અંતિમ સમય માટે પુનઃચુંટાયા હતા.

ક્લિન્ટને આરકાન્સાસ ચિલ્ડ્રન્સ હોસ્પિટલ લીગલ સર્વિસીઝ (1988–1992)ના બોર્ડ પર અને ચિલ્ડ્રન્સ ડિફેન્સ ફંડ (અધ્યક્ષ તરીકે, 1986–1992) સેવા આપી હતી. બિનનફાકારક સંસ્થાઓ સાથે તેમના પદોના ઉમેરામાં, તેમણે ટીસીબીવાય (1985–1992), વોલ-માર્ટ સ્ટોર્સ (1986–1992) અને લાફાર્જ (1990–1992)ના કોર્પોરેટ બોર્ડ ઓફ ડિરેક્ટર્સ પર હોદ્દાઓ ધરાવ્યા હતા. ટીસીબીવાય અને વોલ માર્ટ આરકાન્સાસ સ્થિત કંપનીઓ હતી જે રોઝ લોની પણ ગ્રાહક હતી. વોલ-માર્ટના બોર્ડ પર ક્લિન્ટન પ્રથમ મહિલા સભ્ય હતા, જેના કારણે અધ્યક્ષ સામ વોલ્ટોન પર મહિલાનું નામ મૂકવા માટે દબાણ વધાર્યું હતું. ફરી એક વખત, તેમણે વોલ-માર્ટને વધુ પર્યાવરણલક્ષી આચરણો હાથ ધરવા માટે સફળતાપૂર્વક દબાણ કર્યું હતું, જે કંપનીના સંચાલનમાં વધુને વધુ મહિલાઓને ઉમેરવા માટેની ઝુંબેશમાં મોટે ભાગે અસફળ હતું, અને તેઓ કંપનીની વિખ્યાત મજૂર સંગઠન વિરોધી આચરણો બાબતે મૌન હતા.

બીલ ક્લિન્ટનની 1992ની પ્રમુખપદની ઝુંબેશ

હિલેરી રોધામ ક્લિન્ટન, 1992

જ્યારે તેમના પતિ 1992માં ડેમોક્રેટિક પ્રમુખપદના નોમિનેશનમાટેના ઉમેદવાર બન્યા ત્યારે હિલેરી ક્લિન્ટને સૌપ્રથમ વખત સતત રાષ્ટ્રનું ધ્યાન મેળવ્યું હતું. ન્યુ હેમ્પશાયર પ્રાયમરી પહેલા, ટેબ્લોઇડ પ્રકાશને એવો દાવો પ્રકાશિત કર્યો હતો કે બીલ ક્લિન્ટન આરકાન્સાસની લોંજ ગાયિકા જેનીફર ફ્લાવર્સ સાથે પરણેત્તર પ્રણય ધરાવતા હતા. તેના પ્રતિભાવમાં, ક્લિન્ટન્સ એકી સાથે 60 મિનીટ સુધી દેખાયા હતા, જેમાં બીલ ક્લિન્ટને પ્રણય હોવાનો ઇનકાર કર્યો હતો પરંતુ "મારા લગ્નમાં અંતરાય ઊભો થઇ રહ્યો છે" તેવી બાબતને સમર્થન આપ્યું હતું. સંયુક્ત દેખાવનો યશ તેમની ઝુંબેશમાં રાહત આપવાને જાય છે. ઝુંબેશ દરમિયાન હિલેરી ક્લિન્ટને ટેમ્મી વાયનેટ્ટ અને તેમના લગ્ન વિશેના દેખાવ અંગે અને ઘરે રહેતી અને રાંધતી અને ચા પીતી મહિલાઓ અંગે પરંપરાગત રીતે નકારાત્મક ટિપ્પણી કરી હતી, જેને તેમની પોતાની કબૂલાતમાં ખોટા મંતવ્ય વિશે ગણવામાં આવે છે. બીલ ક્લિન્ટને જણાવ્યું હતુ કે પોતાને ચુંટવામાં રાષ્ટ્રને "એક જ કિંમતે બે ચીજ મળશે", જેમાં તેમણે તેમની પત્ની જે આગવી ભૂમિકા બજાવવાની હતી તેનો નિર્દેશ આપ્યો હતો. ડેનિયલ વોટ્ટેનબર્ગના ઓગસ્ટ 1992ના ધી અમેરિકન સ્પેક્ટેટર લેખ "ધી લેડી મેકબેથ ઓફ ધ લિટલ રોક"ના પ્રારંભથી હિલેરીની ભૂતકાળની વિચારધારા અને નૈતિક રેકોર્ડ સંકુચિત હૂમલા હેઠળ આવી ગયા હતા. અન્ય મોટા પ્રકાશનોમાં ઓછામાં ઓછા વીસ બીજા લેખોએ રણ તેમની અને લેડી મેકબેથની વચ્ચે તુલના કરી હતી.

યુનાઇટડે સ્ટેટ્સની પ્રથમ મહિલા

પ્રથમ મહિલા તરીકેની ભૂમિકા

જ્યારે બીલ ક્લિન્ટને જાન્યુઆરી 1993માં પ્રેસિડેન્ટ તરીકે ઓફિસ સંભાળી ત્યારે હિલેરી રોધામ ક્લિન્ટન યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના પ્રથમ મહિલા તરીકે ઉભરી આવ્યા હતા અને જાહેરાત કરી હતી કે તેઓ તેમના નામના તેવા સ્વરૂપનો ઉપયોગ કરશે. અનુસ્નાતક ડિગ્રી અને વ્હાઇટ હાઉસમાં પ્રવેશવા ખતે પણ પોતાની વ્યાવસાયિક કારકીર્દી ધરાવનારા તેઓ સૌપ્રથમ પ્રથમ મહિલા હતા. સામાન્ય રીતે પ્રથમ મહિલાની ઇસ્ટ વિંગમાં ઓફિસ હોવા ઉપરાંત વ્હાઇટ હાઉસની વેસ્ટ વિંગમાં પણ ઓફિસ ધરાવનાર તેઓ પ્રથમ મહિલા હતા. તેઓ નવી વહીવટીતંત્રમાં સંભાળપૂર્વક નિમણૂંકો કરનાર સૌથી અંદરના વર્તુળનો એક ભાગ હતા અને તેમની પસંદગીઓએ ઓછામાં ઓછા આગિયાર હોદ્દાઓ ભર્યા હતા અને ડઝન જેટલા તેનાથી ઉતરતી કક્ષાના હોદ્દાઓ ભર્યા હતા. ઇલેનોર રુઝવેલ્ટના બચાવમાં તેમને અમેરિકાના ઇતિહાસમાં અત્યંત ખુલ્લા સત્તાધરાવતા પ્રમુખ પત્ની તરીકે વર્ણવવામાં આવે છે.

ક્લિન્ટનનો પરિવાર મરીન વન પર 1993માં વ્હાઇટ હાઉસમાં આવી પહોંચ્યો હતો.

કેટલાક ટીકાકારો જાહેર નીતિમાં પ્રથમ મહિલાની મધ્યસ્થ ભૂમિકાને અયોગ્ય ગણાવે છે. ટેકોદારો ભારપૂર્વક જણાવે છે કે ક્લિન્ટનની નીતિઓમાં ભૂમિકા વ્હાઇટ હાઉસના અન્ય સલાહકારોથી અલગ ન હતી અને તે મતદારો સારી રીતે જાણે છે કે તેઓ તેમના પતિના પ્રમુખપદામાં સક્રિય ભૂમિકા બજાવશે. બીલ ક્લિન્ટનનું ઝુંબેશ વચન "એકની કિંમતે બે"ને કારણે વિરોધીઓ વ્યંગ્યાત્મક રીતે ક્લિન્ટનને "સહ-પ્રમુખો", અથવા કેટલીક વાર આરકાન્સાસ લેબલ "બિલારી". તરીકે સંબોધતા હતા. પ્રથમ મહિલાની ભૂમિકા વિશે સંઘર્ષાત્મક ખ્યાલોનું દબાણ ક્લિન્ટનને રાજકીય રીતે પણ સક્રિય એવા એલેનોર રુઝવેલ્ટ સાથે "કાલ્પનિક ચર્ચા"માં ધકેલવા માટે પૂરતા હતા. તેઓ જ્યારે વોશિંગ્ટન આવ્યા તે સમયથી તેમણે ધી ફેલોશીપના પ્રેયર ગ્રુપમાં આશ્રિતોને જોયા હતા, જેમાં સંકુચિત વોશિંગ્ટન વ્યક્તિઓની પત્નીઓ પણ હતી. એપ્રિલ 1993માં તેમના પિતાના અવસાનને કારણે થોડા ઘણા અંશે તેમણે જાહેરમાં મેથોડીસ્ટ યુક્તિઓ, ઉદાર ધાર્મક રાજકીય વિચારોના સમન્વયની જાહેરમાં માગ કરી હતી અને ટિક્કુન સંપાદક મિશાલ લર્નરના "અર્થોના રાજકારણ"એ એવું વ્યક્ત કર્યું હતું કે તેઓ અમેરિકાના "આત્માની સુતેલી માંદગી"ને જુએ છે અને તે સમાજને એ રીતે પુનઃઉજાગર કરશે કે નવી સહસ્ત્રાબ્દીમાં જતા માનવમાત્રનો વીસમી સદીમાં શો અર્થ થાય છે." જાહેર જનતા કેન્દ્રિત અને સમય જતા વિકસ્યા હતા તેવા અન્ય સેગમેન્ટોમાં તેમના દિવસોમાં ફેશન પરત્વેનું બેધ્યાનપણું હતું, તેમને અત્યંત જુદા દર્શાવતા વર્લ્ડ વાઇડ વેબના પ્રારંભિક દિવસોમાં લોકપ્રિય સાઇટ અને કાયમ માટે જેનું પૃથ્થકરણ થતું આવ્યું છે તેવી પ્રથમ મહિલા તરીકેની તેમની કેશકલા, થી લઇને 1998માં વોગ મેગેઝીનના આવરણ પરના તેમના દેખાવનો સમાવેશ થાય છે.

આરોગ્ય સંભાળ અને અન્ય નીતિ પગલાંઓ

આ પણ જુઓ: Clinton health care plan of 1993

હિલેરી રોધામ ક્લિન્ટનનો ગેલપ પૂલ તરફેણકારી અને બિનતરફેણકારી રેટિંગ્સ, 1992–1996<સંદર્ભ નામ="ગેલપ-ચાર્ટ">ટેબલમાંની માહિતી [295]પરથી પ્રવાહ રેખા અને ઐતિહાસિક અર્થઘટનના સમર્થન માટે [296] પણ જુઓ </સંદર્ભ>[297][298][299]

જાન્યુઆરી 1993માં, બીલ ક્લિન્ટને આરકાન્સાસ શૈક્ષણિક સુધારા માટેના તેમના પ્રયત્નોને જે સફળતા પ્રાપ્ત થઇ હતી તેવી સફળતાની આશા સાથે ટાસ્ક ફોર્સ ઓન નેશનલ હેલ્થ કેર રિફોર્મનું નેતૃત્વ કરવા માટે હિલેરી ક્લિન્ટનની નિમણૂંક કરી હતી. તેમણે અંગત રીતે વિનંતી કરી હતી કે નોર્થ અમેરિકન ફ્રી ટ્રેડ એગ્રીમેન્ટ (NAFTA) (જેની ગુણવત્તા બાબતે તેઓ પણ બિનઉત્સાહી હતા) કરતા આરોગ્ય સંભાળ સુધારાને પસાર કરવા માટે અગ્રિમતા આપવી જોઇએ. ટાસ્ક ફોર્સની ભલામણ ક્લિન્ટન હેલ્થ કેર પ્લાન તરીકે ઓળખાય છે, એક વ્યાપક દરખાસ્ત કે જેમાં રોજગારદાતાને અલગ આરોગ્ય જાળવણી સંસ્થાઓ મારફતે તેમના કર્મચારીઓને આરોગ્ય આવરણ પૂરુ પાડવાની જરૂરિયાત રહેશે. તેમના વિરોધીઓએ આ યોજનાને "હિલેરીકેર" તરીકે ગણાવીને હાંસી ઉડાવી હતી; તેની વિરુદ્ધમાં કેટલા વિરોધીઓ ઉગ્ર બની ગયા હતા અને જુલાઇ 1994 દરમિયાનની આ યોજનાને ટેકો આપતી બસ યાત્રા દરમિયાન તેમને તે સયમે બુલેટપ્રુફ વેસ્ટ પહેરવાની ફરજ પડી હતી. આ યોજનાને હાઉસ કે સેનેટમાં ડેમોક્રેટ્સ અંકુશ ધરાવતા હોવા છતા પૂરતા પ્રાથમિક મતો મેળવી શકી ન હતી અને સપ્ટેમ્બર 1994માં આ દરખાસ્તને પજતી મૂકવામાં આવી હતી. ક્લિન્ટને બાદમાં તેમના પુ્સ્તક લિવીંગ હિસ્ટ્રી માં સમર્થન આપતા જણાવ્યું હતું કે તેમના રાજકીય ક્ષેત્રેના અનુભવની ખામીએ થોડા ઘણા અંશે તે હારમાં ફાળો આપ્યો હતો, પરંતુ તે સિવાય અન્ય પણ ઘણા પરિબળો તેના માટે જવાબદાર હતા. પ્રથમ મહિલાનું સંમતિ રેટીંગ, જે સામાન્ય રીતે તેમના પ્રથમ વર્ષમાં 50 ટકા જેટલું ઉંચુ રહેતું હતું તે એપ્રિલ 1994માં ઘટીને 44 ટકા અને સપ્ટેમ્બર 1994માં ઘટીને 35 ટકા થઇ ગયું હતું. રિપબ્લિકનોએ ક્લિન્ટનની આરોગ્ય સંભાળ યોજનાને 1994ના વચગાળાની ચુંટણીની ઝુંબેશ મુદ્દો બનાવ્યો હતો, જેના લીધે રિપબ્લિકનોને હાઉસ ચુંટણીમાં ચોખ્ખી ત્રેપન બેઠકોનો અને સેનેટ ચુંટણીમાં સાત બેઠકોનો લાભ થયો હતો, અને બન્ને પર અંકુશ પ્રાપ્ત કર્યો હતો; ઘણા વિશ્લેષકો અને સર્વેક્ષણકારો ડેમોક્રેટ્સની હાર માટે ખાસ કરીને સ્વતંત્ર મતદારોમાં તેને મોટું પરિબળ માને છે. પરિણામે વ્હાઇટ હાઉસે નીતિની રચનામાં હિલેરી ક્લિન્ટનની ભૂમિકાને ઓછી કરવાની માગ કરી હતી. શાશ્વત આરોગ્ય સંભાળના વિરોધીઓએ અન્યોની સમાન યોજનાઓ માટે નિંદાત્મક લેબલ તરીકે "હિલેરીકેર"નો ઉપયોગ કરવાનું ચાલુ રાખ્યું હતું.

ક્લિન્ટન એક શાળાની મૂલાકાત દરમિયાન બાળક સમક્ષ વાંચે છે

ટેડ કેનેડી અને ઓરીન હેચ જેવા સેનેટરો સાથે 1997માં સ્ટેટ ચિલ્ડ્રન્સ હેલ્થ ઇન્સ્યોરન્સ પ્રોગ્રામને પસાર કરાવવામાં તેઓ એક બળ રહ્યા હતા, આ ફેડરલનો એવો પ્રયત્ન હતો કે જેમાં એવા બાળકોને રાજ્ય દ્વારા ટેકો પૂરો પાડવામાં આવતો હતો જેમના માતાપિતા તેમને આરોગ્ય આવરણ પૂરું પાડી શકે તેમ ન હતા અને એકક વખત તે કાયદો બની ગયો ત્યારથી તે કાર્યક્રમ અંતર્ગત બાળકોને આવરી લેવા માટે વ્યાપક પ્રયત્નો હાથ ધરવામાં આવ્યા હતા. તેમણે બાળપણની માંદગી સામે રાષ્ટ્રીયસ્તરે રસીકરણને પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું અને વૃદ્ધ મહિલાઓને મેડીકેર દ્વારા પૂરું પાડવામાં આવેલા આવરણ સાથે છાતીનું કેન્સર શોધી કાઢવા માટે એક્સ-રે (મામોગ્રામ) કઢાવવા પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું. તેમણે નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યુટ્સ ઓફ હેલ્થ પાસે પુરસ્થગ્રંથી કેન્સર અને બાળપણના અસ્થમા માટે સંશોધન ભંડોળ માટે સફળ માગણી કરી હતી. ગલ્ફ વોરના નિવૃત્ત યોદ્ધાઓને અસર થયેલ માંદગીના અહેવાલોની તપાસ પ્રથમ મહિલાએ કરી હતી, જે ગલ્ફ વોર સિંડ્રોમ તરીકે જાણીતી બની હતી. એટોર્ની જનરલ જેનેટ રેનો સાથે નળીને ક્લિન્ટને ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ જસ્ટીસ ખાતે ઓફિસ ઓન વાયોલન્સ અગેઇન્સ્ટ વુમનની રચના કરવામાં સહાય કરી હતી. 1997માં, તેમણે એડોપ્શન એન્ડ સેઇફ ફેમિલીઝ એક્ટને આગળ ધપાવ્યો હતો અને આગેવાની લીધી હતી, જેને તેઓ પ્રથમ મહિલા તરીકેની સૌથી મહાન સિદ્ધિ તરીકે ગણાવે છે. 1999માં ફોસ્ટર કેર ઇન્ડિપેન્ડન્સ એક્ટને પસાર કરવામાં તેમણે અગત્યની ભૂમિકા બજાવી હતી, જેણે સંવર્ધન સંભાળમાંથી મોટા થતા ટીનેજરો માટે ફેડરલના હૂંડીયામણને બમણો કર્યો હતો. પ્રથમ મહિલા તરીકે, ક્લિન્ટને અસંખ્ય વ્હાઇટ હાઉસ કોન્ફરન્સ યોજી હતી, જેમાં ચાઇલેડ કેર,(1997), અરલી ચાઇલ્ડહૂડ ડેવલપમેન્ટ એન્ડ લર્નીંગ (1997), અને ચિલ્ડ્રન એન્ડ એડોલસેન્ટસ (2000)પરની કોન્ફરન્સનો સમાવેશ થાય છે. આ ઉપરાંત તેમણે ટીનેજરો (2000) પરની સૌપ્રથમ વ્હાઇટ હાઉસ કોન્ફરન્સ પણ આયોજન કર્યું હતું અને (2000) સૌપ્રથમ પરોપકાર (1999) પરની વ્હાઇટ હાઉસ કોન્ફરન્સનું પણ આયોજન કર્યું હતું.

ક્લિન્ટને આ સમયગાળામાં 79 દેશોનો પ્રવાસ કર્યો હતો, જેમણે પ્રથમ મહિલા તરીકે સૌથી વધુ પ્રવાસ કરનાર પેટ નિક્સોનનો રેકોર્ડ તોડી નાખ્યો હતો. તેમણે સલામતી મંજૂરીનું આયોજન અથવા નેશનલ સિક્યુરિટી કાઉન્સીલ બેઠકોમાં હાજરી આપી ન હતી, પરંતુ યુ.એસ. રાજકારણમાં હળવી સત્તા ભૂમિકા બજાવી હતી. યુ.એસ. સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટની આજ્ઞા અનુસાર દક્ષિણ એશિયામાં માર્ચ 1995માં કરવામાં આવેલી પાંચ રાષ્ટ્રોની યાત્રા અને તેમના પતિ વિના તેમણએ ભારત અને પાકિસ્તાન સાથે સંબંધો સુધારવાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી હતી. ક્લિન્ટને જેની પર ભાર મૂક્યો હતો તેવા મહિલાઓન ઉત્થાનને કારણે મુશ્કેલી નડી હતી પરંતુ તેમણે જે દેશોમાં મૂલાકાત લીધી હતી ત્યાંથી તેમને હૂંફાળો પ્રતિભાવ પ્રાપ્ત થયો હતો અને અમેરિકન અખબારી વર્તુળો સાથે વધુ સારા સંબંધો વિકસાવ્યા હતા. આ યાત્રા તેમના સ્થાપિત અનુભવ જેવી હતી અને તેમની રાજકારણમાં આખરી કારકીર્દીની ભાવિ સુચક હતી. સપ્ટેમ્બર 1995માં બીજીંગમાં મહિલાઓ પરની ફોર્થ વર્લ્ડ કોન્ફરન્સ સમક્ષ પોતાના સંબોધનમાં દુનિયામાં અને પીપલ્સ રિપબ્લિક ઓફ ચાઇનામાં પણ મહિલાઓના દુરુપયોગવાળા આચરણનો બળપૂર્વક વિરોધ કરતા, જાહેર કર્યું હતું કે "માનવમાત્રથી અલગ મહિલાઓના અધિકારોની ચર્ચા લાંબા ગાળે સ્વીકાર્ય નથી" અને પોતાની ટિપ્પણીઓ હળવી કરવા સામે ચાઇનીઝ દબાણનો પ્રતિકાર કર્યો હતો. ઇસ્લામિસ્ટ ફંડામેન્ટાલિસ્ટ તાલીબાન દ્વારા અફઘાન સ્ત્રીઓ સામે જે આચરણ કરવામાં આવ્યું હતું તેની વિરુદ્ધમાં બોલનાર 1990ના અંત દરમિયાનમાં તેઓ અનેક આંતરરાષ્ટ્રીય વ્યક્તિઓમાંના એક હતા. પોતાના દેશમાં રાજકીય પ્રક્રિયામાં મહિલાઓની ભાગીદારીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ દ્વારા સ્પોન્સર કરાયેલા આંતરરાષ્ટ્રીય પહેલ એવા વાઇટલ વોઇસીસની રચના કરવામાં તેમણે સહાય કરી હતી. તે અને ક્લિન્ટનની પોતાની મૂલાકાતોએ મહિલાઓને પોતાને નોર્થન આયર્લેન્ડ પીસ પ્રોસેસમાં સાંભળવા માટે પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું.

વ્હાઇટવોટર અને અન્ય તપાસો

વ્હાઇટવોટર વિવાદ ન્યુ યોર્ક ટાઇમ્સ ના 1992ના પ્રમુખપદની ઝુંબેશ દરમિયાનના અહેવાલના પ્રકાશનને પગલે તેની તરફ માધ્યમોનું ધ્યાન ગયું હતું અને પ્રથમ મહિલા તરીકેના તેમના સમયગાળા તરફ માધ્યમોની નજર હતી. ક્લિન્ટનોએ તેમના 1970ના અંતમાં વ્હાઇટવોટર ડેવલપમેન્ટ કોર્પોરેશનમાંના રોકાણો ગુમાવ્યા હતા; તેજ સમયે, તે રોકાણમાં તેમના ભાગીદારો જિમ અને સુસાન મેકડૌગલે, બચતો અને લોન સંસ્થા એવી મેડીસન ગેરંટીનું સંચાલન કર્યું હતું જેણે રોઝ લો ફર્મની કાનૂની સેવાઓ મેળવી હતી કદાચ તેઓ અયોગ્ય રીતે વ્હાઇટવોટરની ખોટ ઓછી કરતા હતા. મેડીસન ગેરંટી પણ બાદગમં નિષ્ફળ ગઇ હતી અને તેમના પતિ દ્વારા નિમવામાં આવેલા સ્ટેટ રેગ્યુલેટર સમક્ષ શક્ય હિત સંઘર્ષ રજૂ કરવામાં ક્લિન્ટનનું રોઝ ખાતેના કામની ઝીણવટભરી તપાસ કરવામાં આવી હતી ; તેમણે દાવો કર્યો હતો કે તેમણે બેન્ક માટે ઓછામાં ઓછુ કામ કર્યું હતું. સ્વતંત્ર સલાહકાર રોબર્ટ ફિસ્ક અને કેન્નેથ સ્ટારે ક્લિન્ટનના કાનૂની બીલીંગ રેકોર્ડ સામે સમન્સ પાઠવ્યા હતા; તેમણે જણાવ્યું હતું કે તે રેકોર્ડ ક્યાં છે તે તેઓ જાણતા ન હતા. બે વર્ષની તપાસ બાત પ્રથમ મહિલાના વ્હાઇટ હાઉસના બુક રુમમાંથી મળી આવ્યા હતા અને તપાસકર્તાઓને 1996માં સોંપવામાં આવ્યા હતા. વિલંબથી જોવામાં આવેલા રેકોર્ડઝે તીવ્ર રસ પેદા કર્યો હતો અને તે કેવી રીતે સામે આવ્યા અને તે ક્યાં હતા તેની બીજી તપાસ થઇ હતી; ક્લિન્ટનના કર્મચારીઓએ આ સમસ્યાનું કારણ આરકાન્સાસના ગવર્નરના મકાનમાંથી વ્હાઇટ હાઉસના સ્ટોરેજ વિસ્તારમાં થતા સતત ફેરફારોને દર્શાવ્યુ હતુ. 26 જાન્યુઆરીના રોજ રેકોર્ડ મળી આવ્યા બાદ ક્લિન્ટન ફેડરલ ગ્રાન્ડ જ્યુરી સમક્ષ ખુલાસો કરનારા સમન્સ મેળવનારા પ્રથમ મહિલા બનીને ઇતિહાસ સર્જ્યો હતો. વિવિધ સલાહકારોએ તપાસ કર્યા બાદ, અંતિમ અહેવાલ 2000માં જારી કરવામાં આવ્યો હતો જેમાં જણાવ્યું હતું કે ક્લિન્ટન ફોજદારી રાહે ખોટું કરવામાં સામેલ હતા તેના અપૂરતા પૂરાવાઓ હતા.

બીલ ક્લિન્ટનની ઓફિસમાં બીજી મુદતનો પ્રારંભ કરવા માટે ક્લિન્ટન પરિવારે પેનસિલ્વેનીયા એવેન્યુ ખાતે ઉદઘાટન દિવસ વોક ડાઉન કર્યું હતું.જાન્યુઆરી 20, 1997.

અન્ય તપાસોએ હિલેરી ક્લિન્ટન જ્યારે પ્રથમ મહિલા હતા ત્યારે સ્થાન લીધુ હતું. "ટ્રાવેલગેટ" તરીકે જાણીતા બનેલા વ્હાઇટ હાઉસ ટ્રાવેલ ઓફિસના કર્મચારીના મે 1993ના ગોળીબારની તપાસ એવા આરોપો સાથે શરૂ હતી કે વ્હાઇટ હાઉસે આરકાન્સાસથી મિત્રો સામે કર્મચારીઓને બદલવાના બહાના તરીકે ટ્રાવેલ ઓફિસ કામગીરીમાં વ્હીઇટ હાઉસે ઓડીટેડ નાણાંકીય ગેરરીતિઓ આચરી હતી. વ્હાઇટ હાઉસના બે વર્ષ જૂના મેમો 1996માં મળી આવતા હિલેરી ક્લિન્ટને ગોળીબારની યાજના ઘડી હતી કે કેમ અને તપાસકર્તાઓ સમક્ષ ગોળીબારમાં તેમની ભૂમિકા વિશે જે નિવેદનો આપ્યા હતા તે સાચા હતા કે કેમ તે તરફ તપાસને વધુ કેન્દ્રિત બનાવવામાં કારણભૂત બની હતી. 2000નો અંતિમ સ્વતંત્ર સલાહકારનો અહેવાલ ગોળીબારમાં તેમની સામલગીરી હોવા સાથે પૂર કરવામાં આવ્યો હતો અને જણાવ્યું હતું કે તેમણે "હકીકત ખોટા" નિવેદનો આપ્યા હતા, પરંતુ તે નિવેદનો ખોટા હતા તે તેઓ જાણતા હોવાના અપૂરતા પૂરાવાઓ હતા અથવા તેમના પગલાંઓ ગોળીબારમાં પરિણમશે તેવુ જાણતા હતા. નાયબ વ્હાઇટ હાઉસ સલાહકાર વિન્સ ફોસ્ટરની જુલાઇ 1993માં આત્મહત્યાને પગલે એવા આરોપો મૂકવામાં આવ્યા હતા કે હિલેરી ક્લિન્ટને જે ફાઇલોને (વ્હાઇટવોટર અથવા અન્ય બાબતોને લગતી) નુકસાન થવાની શક્યતાઓ હતી તેને ફોસ્ટર્સની ઓફિસમાંથી તેમના મૃત્યુ થયાની રાત્રિએ દૂર કરવાના હુકમો આપ્યા હતા. સ્વતંત્ર સલાહકાર કેનેથ સ્ટારે તેની તપાસ કરી હતી અને 1999 સુધીમાં તેમના સ્ટાફે કોઇ કેસ કરવાનો નથી તેવું જણાવવા છતા સ્ટારે તપાસ ખુલ્લી રાખી હોવાના અહેવાલ મળ્યા હતા. સ્ટારના અુગામી રોબર્ટ રેએ 2000માં આખરી વ્હાઇટવોટર અહેવાલો જારી કર્યા હતા, આ બાબતે હિલેરી ક્લિન્ટન સામે કોઇ દાવાઓ કરવામાં આવ્યા ન હતા. માર્ચ 1994માં અખબારી અહેવાલોએ 1978-1979માં કેટલ ફ્યુચર્સ ટ્રેડીંગમાંથી તેમનો અનુમાનીત નફો દર્શાવ્યો હતો; હિત સંઘર્ષના દબાણ અને લાંચ છૂપાવવાને કારણે આરોપો મૂકવામાં આવ્યા હતા, અને વિવિધ વ્યક્તિઓએ તેમના ટ્રેડીંગ અહેવાલોનું પૃથ્થકરણ કર્યું હતું, પરંતુ કોઇ ઔપચારીક તપાસ હાથ ધરવામાં આવી ન હતી અને તેમની પર કંઇ પણ ખોટુ કરવાનો આરોપ કદીયે મૂકવામાં આવ્યો ન હતો. ટ્રાવેલગેટ તપાસએક ફણગો ફૂટ્યો હતો, જેમાં વ્હાઇટ હાઉસે અયોગ્ય રીતે ભૂતપૂર્વ રિપબ્લિકન વ્હાઇટ હાઉસના કર્મચારીઓ પરના એફબીઆઇનો ભૂતકાળ ધરાવતા અહેવાલોમાં અયોગ્ય રીતે એક્સેસ કર્યો હતો, તેવું જૂન 1996માં શોધી કાઢવામાં આવ્યું હતું, આ સમગ્ર ઘટનાને "ફાઇલગેટ" કહેવામાં આવે છે. એવા પણ આરોપો થયા હતા કે હિલેરી ક્લિન્ટે આ ફાઇલનો માટે વિનંતી કરી હતી અને તેમણે વ્હાઇટ હાઉસ સિક્યુરિટી તરફ જવા માટે બિનસત્તાવાર વ્યક્તિને ભાડે રાખી લેવાની ભલામણ કરી હતી. 2000 ફાઇનલ સ્વતંત્ર સલાહકાર અહેવાલમાંથી એવું બહાર આવ્યું હતું કે હિલેરી ક્લિન્ટનની કોઇ ભૂમિકા હતી અથવા આ બાબતે કોઇ પણ ગેરવર્તણૂંક કરવામાં આવી હોય તેવા કોઇ નોંધપાત્ર અથવા વિશ્વસનીય પૂરાવાઓ હાથ લાગ્યા ન હતા.

લેવિન્સ્કી કૌભાંડ

હિલેરી રોધામ ક્લિન્ટનના ગેલપ પૂલ તરફેણકારી અને બિનતરફેણકારી રેટિંગ્સ, 1997–2000<સંદર્ભ નામ="ગેલપ-ચાર્ટ"/>[408][409][410]

1998માં, ક્લિન્ટનનો સંબંધ ત્યારે ભારે અટકળોનો વિષય બની ગયો હતો જ્યારે, તપાસમાંથી બહાર આવ્યું કે પ્રેસિડેન્ટને વ્હાઇટ હાઉસની ઇન્ટર્ન મોનિકા લેવિન્સ્કી સાથે લગ્નોત્તર જાતીય સંબંધો છે. લેવિન્સ્કી કૌભાંડની આસપાસની ઘટનાઓ આખરે બીલ ક્લિન્ટનના મહાભિયોગમાં પરિણમી હતી. જ્યારે તેમના પતિ વિશે જાહેરમાં આરોપો મૂકવામાં આવ્યા ત્યારે, હિલેરી ક્લિન્ટને જણાવ્યું હતું કે તે "વિશાળ રાઇટ વિંગ કાવતરા "નું પરિણામ છે, તેમજ લેવિન્સ્કી આરોપોને તેમના પતિ દ્વારા ખોટું થયું હોવાને બદલે ક્લિન્ટનના રાજકીય શત્રુઓ દ્વારાના લાંબા, આયોજિત, શ્રેણીયુક્ત સહયોગાત્મક આરોપો ગણાવ્યા હતા. તેમણે બાદમાં જણાવ્યું હતું કે તેમના પતિના એવા પ્રારંભિક દાવા કે કોઇ પ્રણય થયો નથી તેને કારણે તેઓ ગેરમાર્ગે દોરાયા હતા. પ્રેસિડેન્ટ ક્લિન્ટનના લેવિન્સ્કી સાથેના સંબંધોના પૂરાવાઓ નિર્વીવાદ બન્યા ત્યારે, ત્યારે તેણીએ તેમના લગ્ન તરફના વચનની પુનઃખાતરી આપતું એક નિવેદન જારી કર્યું હતું, પરંતુ ખાનગી રીતે કહેવાય છે કે તેણી તેમની તરફ ભારે રોષે ભરાયા હતા અને તેણી લગ્નમાં બંધાઇ રહેવા માગે છે કે કેમ તે અચોક્કસ હતું.

આ ઘટના બાદ હિલેરી ક્લિન્ટનના વિવિધ જાહેર પ્રતિભાવો હતા: કેટલી મહિલાઓએ તેમની શક્તિના વખાણ કર્યા હતા, કેટલાકે પોતાના પતિની અસમજ વર્તણૂંકનો શિકાર થવા સામે દયા બતાવી હતી જ્યારે અન્યોએ તેણીના પતિના મર્યાદાભંગ સામે મદદગાર રહેવા બાબતે ટીકા કરી હતી, જ્યારે હજુ પણ અન્યોએ તેણીને નિષ્ફળ લગ્નને ભલાઇની રીતે જે રીતે ટકાવી રહ્યા હોવાનો અથવા પોતાના રાજકીય પ્રભાવનું સંવર્ધન કરી રહ્યા હોવાનો આરોપ મૂક્યો હતો. આ ઘટનાઓ બહાર આવવાની સાથે તેમનું જાહેર સંમતિ રેટિંગ વધીને આશરે 70 ટકાની આસપાસ પહોંચી ગયું હતું, જે તે વખત સુધીમાં સૌથી વધુ હતું. તેમના 2003ના સંસ્મરણોમાં લગ્ન ટકાવી રાખવાના તેણીના નિર્ણય માટે “દાયકાઓથી અસ્તિત્વમા રહેલા પ્રેમ”ને જવાબદાર ગણાવતા ઉમેરે છે કે: "મને કોઇ વધુ સારી રીતે જાણતું નથી અને કોઇ પણ મને જેમ બીલ હસે છે તેમ હસાવી શકતું નથી. આ વર્ષો પછી પણ તેઓ હજુ પણ અત્યંત રસપ્રદ, શક્તિશાળી અને સંપૂર્ણપણે જીવંત વ્યક્તિ, તેમના જેવાને હું આજ દિન સુધી મળ્યો નથી."

પરંપરાગત ફરજો

ક્લિન્ટને પગલા લીધા હતા અને તેઓ સેવ અમેરિકાઝ ટ્રેઝર્સના સ્થાપક અધ્યક્ષ હતા, તે એક રાષ્ટ્રીય પ્રયત્ન હતો જે ઐતિહાસિક ચીજો અને સ્થળોને જીવંત રાખવા માટે ફેડરલના ભંડોળ સાથે મેળ ખાતો હતો. તેમાં ફ્લેગ કે જે "ધી સ્ટાર સ્પેન્ગલ્ડ બેનર " અને કેન્ટોન, ઓહાયોમાં પ્રથમ મહિલા ઐતિહાસિક સ્થળની પ્રેરણા આપતો હતો. તેઓ વ્હાઇટ હાઉસ મિલેનીયમ કાઉન્સીલ ના વડા હતા, અને મિલેનીયમ ઇવનીંગ્સનું આયોજન કર્યું હતું, શ્રેણીબંધ પ્રવચનો કે જેણે ભવિષ્યના અભ્યાસો ની ચર્ચા કરી હતી, જેમાંનું એક વ્હાઇટ હાઉસ ખાતેથી સૌપ્રથમ જીવંત એકી સાથેનું લેબકાસ્ટમાં પરિણમ્યુ હતુ. ક્લિન્ટને ત્યાં પ્રથમ સ્થાપત્ય બગીચાનું પણ સર્જન કર્યું હતું, જેમાં જેકલીન કેનેડી ગાર્ડનમાંના મ્યુઝિયમોના વિશાળ સમકાલીન આર્ટ લોનોના અમેરિકન કામોનું નિદર્શન કર્યું હતું.

વ્હાઇટ હાઉસમાં, ક્લિન્ટને સમકાલીન અમેરિકન કારીગરોના દાનમાં અપાયેલ હેન્ડીક્રાફ્ટ મૂક્યા હતા, જેમ કે પોટ્ટેરી અને ગ્લાસવેરને સ્ટેટ રુમમાં ઉપર નીચે નિદર્શનમાં મૂક્યા હતા. જેમ્સ મોનરોના સમયગાળામાં ઐતિહાસિક રીતે વિશ્વસનીય ગણાતા બ્લ્યુ રુમ, 19મી સદીના કાળમાં પ્રેસીડેન્શિયલ સ્ટડીમાં ટ્રીટી રુમના પુનઃ શણગાર અને વર્લ્ડ વોર II દરમિયાનમાં મેપ રુમ કેવો દેખાતો હતો તેના પુનઃશણગારના ઉત્થાનને તેમણે જોયું હતું. ક્લિન્ટને વ્હાઇટ હાઉસ ખાતે મોટી ઘટનાઓનું આયોજન કર્યું હતું જેમ કે સેઇન્ટ પેટ્રિક ડે પ્રારંભ, મૂલાકાતે આવનારા ચાઇનીઝ પ્રતિષ્ઠિત વ્યક્તિઓને સરકારી જમણ, સમકાલીન મ્યુઝિક કોન્સર્ટ જેણે જાહેર શાળાઓમાં સંગીત શિક્ષણ માટે ભંડોળ એકત્ર કર્યું હતુ, 21મી સદીના અંતે નવા વર્ષની ઉજવણી અને નવેમ્બરમાં વ્હાઇટ હાઉસના બસ્સોવર્ષના સન્માનમાં સરકારી જમણ.

2000ની સેનેટની ચુંટણી

વધુ માહિતી માટે જુઓ મુખ્ય લેખ: United States Senate election in New York, 2000

ન્યુ યોર્કના લાંબા ગાળાથી સેવા આપતા યુનાઇટેડ સ્ટેટસ સેનેટર ડેનિયલ પેટ્રિક મોયનીહાને , નવેમ્બર 1998માં તેમની નિવૃત્તિ જાહેર કરી હતી. ન્યુ યોર્કના પ્રતિનિધિ ચાર્લ્સ બી. રાંગેલ સહિતની વિવિધ આગળ પડતી ડેમોક્રેટિક વ્યક્તિઓએ ક્લિન્ટનને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ સેનેટ 2000ની ચુંટણીમાં મોયનીહાનની ખુલ્લી બેઠક માટે આગળ વધવા ક્લિન્ટનને અરજ કરી હતી. એક વખત તેમણે આગળ વધવા માટે વિચારી લીધા બાદ ક્લિન્ટને ચપ્પાકૂઆ, ન્યુ યોર્ક, ન્યુ યોર્ક સિટીની ઉત્તરે સપ્ટેમ્બર 1999માં ઘર ખરીદ્યું હતું. તેઓ ચુંટાયેલી ઓફિસ માટે ઉમેદવાર બનનારા યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના પ્રથમ મહિલા બન્યા હતા. પ્રારંભમાં, ક્લિન્ટને ચુંટણીમાં પોતાના રિપબ્લિકન વિરોધી તરીકે ન્યુ યોર્ક સિટીના મેયર રુડી ગિયુલિયાનીનો સામનો કરવો પડશે તેવી આશા સેવી હતી. જોકે ગિયુલિયાનીને પુરસ્થગ્રંથી કેન્સરનું નિદાન થયા બાદ મે 2000માં આ સ્પર્ધામાંથી પાછી પાની કરી હતી અને તેમના વ્યક્તિગત જીવનમાં આવતા ફેરફારો જાહેર બની ગયા હતા અને ક્લિન્ટનને તેના બદલે ન્યુ યોર્કના બીજા કોંગ્રેશનલ ડિસ્ટ્રીક્ટને રજૂ કરતા યુનાઇટેડ હાઇસ ઓફ રિપ્રેઝન્ટેટીવના રિપબ્લિકન સભ્ય એવા રિક લેઝીયોનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. સમગ્ર ઝુંબેશ દરમિયાન વિરોધીઓએ ક્લિન્ટન પર કાર્પેટબેગીંગનો આરોપ મૂક્યો હતો, કેમ કે તેઓ કદી ન્યુ યોર્ક રહ્યા ન હતા કે આ સ્પર્ધા પહેલા રાજ્યના રાજકારણમાં ભાગ લીધો ન હતો. ક્લિન્ટને રાજ્યમાં દરેક કાઉન્ટીની મૂલાકાત દ્વારા પોતાની ઝુંબેશનો નાના જૂથની રચનાના “શ્રવણ યાત્રા”માં પ્રારંભ કર્યો હતો. તેમની ઝુંબેશ દરમિયાન તેમણે પરંપરાગત રિપબ્લિકન અપસ્ટેટ ન્યુ યોર્ક પ્રદેશોમાં નોંધપાત્ર સમય આપ્યો હતો. ક્લિન્ટને તે વિસ્તારોમાં આર્થિક સ્થિતમાં સુધારો કરવાની હાકલ કરી હતી, તેમજ તેમની મુદતમાં 200,000 રોજગારીઓ પૂરી પાડવાનું વચન આપ્યું હતું. તેમની યોજનામાં રોજગારીના સર્જન પર ટેક્સ ક્રેડિટ અને ખાસ કરીને હાઇ ટેક ક્ષેત્રને ઉદ્યોગ રોકાણ પ્રોત્સાહનનો સમાવેશ થતો હતો. તેમણે કોલેજ ટ્યુશન અને લાંબા ગાળાની સંભાળ માટે વ્યક્તિગત વેરા કાપની જાહેરાત કરી હતી.

આ સ્પર્ધાએ રાષ્ટ્રીય સ્તરે ધ્યાન ખેંચ્યુ હતું. ક્લિન્ટનની અંગત જગ્યામાં દેખીતી રીતે આક્રમણ કરીને સપ્ટેમ્બરની ચર્ચા દરમિયાન મોટી મૂર્ખામી કરી હતી, જેમાં તેઓ ભંડોળ ઊભુ કરવાના કરવાના કરાર તેમને સહી કરાવવાનો પ્રયત્ન કરાયો હતો. ક્લિન્ટન અને લેઝીયોની ઝુંબેશ તેમજ તેની સાથે ગિયુલિયાનીના પ્રારંભિક પ્રયત્નો પાછળ સંયુક્ત રીતે વિક્રમી 90 મિલીયનનો ખર્ચ કરાયો હતો. ક્લિન્ટને 7 નવેમ્બર, 2000ના રોજ ચુંટણી જીતી લીધી હતી, જેમાં 55 ટકા અને લેઝીયોને 43 ટકા મતો મળ્યા હતા. તેમણે 3 જાન્યુઆરી 2001ના રોજ યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ સેનેટર તરીકેના સોગંદ લીધા હતા.

યુનાઇટેડ સ્ટેટસ સેનેટર

વધુ માહિતી માટે જુઓ મુખ્ય લેખ: Senate career of Hillary Rodham Clinton

પહેલું સત્ર

પ્રમુખ ક્લિન્ટન અને પુત્રી ચેલ્સા જુએ છે તેમ ઓલ્ડ સેનેટ ચેમ્બરમાં વાઇસ પ્રેસિડેન્ટ અલ ગોરે દ્વારા યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ સેનેટર તરીકે હિલેરી રોધામ ક્લિન્ટનની શપથવિધી. 3 જાન્યુઆરી 2001

યુ.એસ. સેનેટર તરીકે ક્લિન્ટનના સત્તાવાર ફોટો

સેનેટમાં પ્રવેશતા, ક્લિન્ટને ઓછો જાહેર પરિચય રાખ્યો હતો અને બન્ને પક્ષોના સેનેટરો સાથે સંબંધ બાંધ્યો હતો. તેમણે સેનેટ પ્રેયર બ્રેકફાસ્ટમાં નિયમિત ભાગીદાર બનીને ધર્મ તરફ વળેલા સેનેટરો સાથે જોડાણની રચના કર હતી.

ક્લિન્ટને પાંચ સેનેટ કમિટીઓ માટે સેવા આપી છે: કમિટી ઓન બજેટ (2001–2002), કમિટી ઓન આર્મ્ડ સર્વિસીઝ (2003થી), કમિટી ઓન એનવાયર્નમેન્ટ એન્ડ પબ્લિક વર્કસ (2001થી), કમિટી ઓન હેલ્થ, એજ્યુકેશન, લેબર એન્ડ પેન્શન્સ (2001થી) અને સ્પેશિયલ કમિટી ઓન એજીંગ . તેઓ કમિશન ઓન સિક્યુરિટી એન્ડ કોઓપરેશન ઇન યુરોપ ના પણ કમિશનર છે (2001થી).

11 સપ્ટેમ્બર, 2001ના હૂમલાઓને પગલે ક્લિન્ટને ન્યુ યોર્ક સિટીમાં સુધારા પ્રયત્નો માટે અને તેમના રાજ્યમાં સલામતીમાં સુધારાઓ માટે ભંડોળ મેળવવાની માંગ કરી હતી. ન્યુ યોર્કના વરિષ્ઠ સેનેટર ચાર્લ્સ શૂમેર સાથે કામ કરતા, તેઓ વર્લ્ડ ટ્રેડ સેન્ટરની સાઇટના પુનઃવિકાસ માટે 21 અબજ ડોલરનું ઝડપથી ભંડોળ મેળવવામાં મહત્વનો ભાગ ભજવ્યો હતો. પરિણામે તેમણે 9/11ના પ્રથમ રિસ્પોન્ડર્સ દ્વારા સામનો કરવામાં આવતા આરોગ્યના મુદ્દાઓની તપાસ કરવામાં અગ્રણી ભૂમિકા બજાવી હતી. ક્લિન્ટને ઓક્ટોબર 2001માં યુએસએ પેટ્રોઇટ એક્ટ માટે મત આપ્યો હતો. 2005માં જ્યારે આ કાયદાનું પુનઃનવીનીકરણ કરવાનું થયું ત્યારે, તેમણે માર્ચ 2006માં પુનઃનવીનીકરણ કાયદામાં સમાધાન કરવાની તરફેણમાં મત આપતા પહેલા તેની સાથે સંબંધિત કેટલાક સિવીલ લિબર્ટીઝ પર ધ્યાન આપવા માટે કામ કર્યું હતું, જેણે વિશાળ મહત્તમ ટેકો પ્રાપ્ત કર્યો હતો.

ક્લિન્ટને અફઘાનિસ્તાનમાં 2001માં યુ.એસ. લશ્કરી પગલાંને એમ કહેતા મજબૂત ટેકો આપ્યો હતો કે તાલીબાન સરકાર હેઠળ ત્રાસ ભોગવેલી અફઘાન સ્ત્રીઓની જિંદગી સુધારવાની સાથે આતંકવાદને નાથવાની આ તક છે. ક્લિન્ટને ઓક્ટોબર 2002 ઇરાક વોર રિસોલ્યુશન (ઇરાક યુદ્ધ ઠરાવ)ની તરફેણમાં મતદાન કર્યું હતું, જે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ પ્રેસિડેન્ટ જ્યોર્જ ડબ્લ્યુ.બુશને ઇરાક સામે લશ્કરી દળોનો ઉપયોગ કરવાની સત્તા આપતો હતો, રાજદ્વારી પ્રયત્નો સાથે અનુસરણ કર્યા બાદ યુનાઇટેડ નેશન્સ સિક્યુરિટી કાઉન્સીલ રિસોલ્યુશનને દબાણ કરવા માટે આ પ્રકારનું પગલું જરૂરી હોય છે.

ઇરાક વોર (યુદ્ધ) શરૂ થયા બાદ, ક્લિન્ટને ત્યાં રહેલા અમેરિકન ટુકડીઓની મૂલાકાત લેવા માટે ઇરાક અને અફઘાનિસ્તાનનો પ્રવાસ કર્યો હતો. ફેબ્રુઆરી 2005માં ઇરાકની મૂલાકાત દરમિયાન ક્લિન્ટને નોધ્યું હતું કે બળવાખોરો અગાઉ યોજાયેલી ડેમોક્રેટિકની ચુંટણીઓમાં અંતરાય ઊભો કરવામાં નિષ્ફળ ગયા હતા અને દેશનો તે ભાગ સારી રીતે કામ કરતો હતો. યુદ્ધમાં ઉતારવામાં આવેલા નિયમિત અને અનામત દળોમાં ઘટાડો થતો હતો તેવુ નોંધતા તેમણે તણાવ ઓછો કરવા માટે 80,000 સૈનિકોનો ઉમેરો કરીને નિયમિત યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ આર્મી ના કદમાં વધારો કરવા કાયદો અમલી બનાવ્યો હતો. 2005ના અંતમાં, ક્લિન્ટને જણાવ્યું હતું કે ઇરાકમાંથી તાત્કાલિક પાછી પાની ભૂલ ગણાશે, તેમજ બુશની “જ્યાં સુધી કામ પૂરુ ન થાય ત્યાં સુધી” ત્યાંજ રહેવાની અપીલ પણ ગેરમાર્ગે દોરનારી હતી, કેમ કે તે ઇરાકીઓને “તેમની પોતાની જાતની સંભાળ નહી લેવાનું ખુલ્લુ આમંત્રણ આપતી હતી.” તેમનું વલણ ડેમોક્રેટિક પાર્ટીમાં રહેલા લોકોમાં રોષનું કારણ બન્યું હતું, જેઓ તરત જ પાછી પાની કરી લેવાની તરફેણમાં હતા. ક્લિન્ટને નિવૃત્ત યોદ્ધાઓ માટે આરોગ્ય લાભો જાળવી રાખવાની અને તેમાં સુધારો કરવાની બાબતને ટેકો આપ્યો હતો અને વિવિધ લશ્કરી બેઝને બંધ કરવા સામે જૂથબંધી અપનાવી હતી.

હિલેરી રોધામ ક્લિન્ટનના ગેલપ પૂલ તરફેણકારી અને બિનતરફેણકારી રેટિંગ્સ, 2001–2009<સંદર્ભ નામ="ગેલપ-ચાર્ટ"/>[493][494][495]

સેનેટર ક્લિન્ટને બુશના બે મોટા કપકાપ પેકેજોની વિરુદ્ધમાં મતદાન કર્યું હતું, ઇકોનોમિક ગ્રોવ્થ એન્ડ ટેક્સ રિલીફ રિકંસીલેશન એક્ટ ઓફ 2001 અને જોબ્સ એન્ડ ગ્રોવ્થ ટેક્સ રિલીફ રિકંસીલેશન એક્ટ ઓફ 2003. ક્લિન્ટને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના મુખ્ય ન્યાયમૂર્તિ તરીકે જોહ્ન જી. રોબર્ટસના 2005ના સમર્થન અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ સુપ્રીમ કોર્ટમાં સેમ્યુઅલ એલિટોના 2006ના સમર્થન વિરુદ્ધમાં મતદાન કર્યું હતું.

2005માં, ક્લિન્ટને વિવાદાસ્પદ વિડીયો ગેઇમGrand Theft Auto: San Andreas માં દર્શાવવામાં આવેલા ગુપ્ત સેક્સ દ્રશ્યોની તપાસ કરવા માટે ફેડરલ ટ્રેડ કમિશનની માગ કરી હતી. સેનેટર જો લાઇબરમેન અને ઇવાન બેહ સાથે તેમણે ફેમિલી એન્ટરટેઇનમેન્ટ પ્રોટેક્શન એક્ટ રજૂ કર્યો હતો, જેનો ઉદ્દેશ વિડીયો ગેઇમ્સમાં મળી આવતી અયોગ્ય માહિતી થી રક્ષણ કરવાનો હતો. 2004 અને 2006માં ક્લિન્ટને સમાન લિંગી લગ્ન પર પ્રતિબંધની માંગ કરતા ફેડરલ મેરેજ એમેન્ડમેન્ટ વિરુદ્ધ મતદાન કર્યું હતું.

અમેરિકન સંકુચિતવાદની વિરુદ્ધમાં “પ્રગતિકારક આંતરમાળખું” સ્થાપવાની ઇચ્છા સાથે, ક્લિન્ટને વાટાઘાટોમાં રચનાત્મક ભૂમિકા બજાવી હતી જે 2003માં ભૂતપૂર્વ ક્લિન્ટન વહીવટીતંત્રના કર્મચારી વડા જોહ્ન પોડેસ્ટાના સેન્ટર ફોર અમેરિકન પ્રોગ્રેસની સ્થાપનામાં પરિણમ્યુ હતુ, જેણે 2003માં સ્થપાયેલી સિટીઝન્સ ફોર રિસ્પોન્સીબીલીટી એન્ડ એથિક્સ ઇન વોશિંગ્ટન સાથે સહાયોની વહેંચણી કરી હતી અને ક્લિન્ટનના ભૂતપૂર્વ હરીફ ડેવિડ બ્રોકના 2004માં રચાયેલા મિડીયા મેટર્સ ફોર અમેરિકાને સલાહ આપી હતી. 2004 સેનેટ ચુંટણીઓ ને પગલે તેઓએ રોજબરોજના રાજકીય સંદેશાઓના સંચાલન માટે સેનેટ વોર રુમનું સર્જન કરવા માટે નવા ડેમોક્રેટિક સેનેટ નેતા હેરી રેઇડને સફળતાપૂર્વક વેગ આપ્યો હતો.

2006ની પુનઃચુંટણી ઝુબેશ

વધુ માહિતી માટે જુઓ મુખ્ય લેખ: United States Senate election in New York, 2006

નવેમ્બર 2004માં, ક્લિન્ટને જાહેરાત કરી હતી કે તેમને બીજી સેનેટ મુદતની ઇચ્છા છે. રિપબ્લિકન નોમિનેશન માટે અગાઉના આગળપડતા એવા વેસ્ટચેસ્ટર કાઉન્ટી ડિસ્ટ્રીક્ટ એટર્ની જિયાની પિરોએ કેટલાક મહિનાઓની નબળી ઝુંબેશ બાદ સ્પર્ધામાંથી પાછી પાની કરી હતી. ક્લિન્ટને યુદ્ધવિરોધી કાર્યકર્તા જોનાથન તાસિની સામે વિરોધ પક્ષો પર ડેમોક્રેટિક નોમિનેશન પર સરળતાથી વિજય મેળવ્યો હતો. ક્લિન્ટનના સામાન્ય ચુંટણીઓમાં આખરી વિરોધી વિવિધ ત્રીજા પક્ષોના ઉમેદવારો સાથે ઉમેદવાર અને યોન્કર્સના ભૂતપૂર્વ મેયર જોહ્ન સ્પેન્સર હતા. તેમણે 7 નવેમ્બર 2006ના રોજ 67 ટકા મતો સાથે ચુંટણી જીતી હતી, અને સ્પેન્સરને 21 ટકા મતો મળ્યા હતા, જેમાં દરેક પરંતુ ન્યુ યોર્કની 62 કાઉન્ટીઓનો પણ સમાવેશ થતો હતો. ક્લિન્ટને તેમની ચુંટણી પાછળ 36 મિલીયન ડોલર ખર્ચ્યા હતા, 2006ની ચુંટણીમા સેનેટના કોઇ પણ ઉમેદવાર કરતા વધુ હતા. કેટલાક ડેમોક્રેટ્સે એક જ તરફની સ્પર્ધા માટેના ઘણા ખર્ચ બદલ તેમની ટીકા કરી હતી, જ્યારે કેટલાક ટેકેદારોને એ ચિંતા હતી કે તેમણે 2008માં શક્યતઃ પ્રમુખપદના બીડ માટે વધુ ભંડોળ રાખ્યું ન હતું. તે પછીના મહિનાઓમાં તેમણે પોતાના પ્રમુખપદની ઝુંબેશ માટે સેનેટ ભંડોળમાંથી 10 મિલીયન ડોલર તબદિલ કર્યા હતા.

બીજી મુદત

નેવી એડમિરલ માઇક મુલેન જ્યારે સેનેટ સશસ્ત્ર સેવા કમિટી સાથે તેમનું 2007ની સમર્થન સૂનાવણી દરમિયાન પ્રતિભાવ આપતા હતા ત્યારે નેવલ ઓપરેશન્સના વડા તરીકે સેનેટર ક્લિન્ટન સાંભળતા હતા.

ક્લિન્ટને 2007ના ઇરાક વોર ટુકડી વધારાનો વિરોધ કર્યો હતો. માર્ચ 2007માં તેમણે યુદ્ધ ખર્ચ ખરડાની તરફેણમાં મતદાન કર્યું હતું, જે પ્રેસિડેન્ટ બુશ નિશ્ચિત સમયમર્યાદામાં ઇરાકમાંથી ટુકડીઓને પાછી ખેંચવાનો પ્રારંભ કરતા હતા તેના માટે જરૂરી હતું; તે મોટે ભાગે પક્ષ દ્વારા જ પસાર થઇ ગયો હતો પરંતુ અંતે તો પ્રેસિડેન્ટ દ્વારા સંમતિ અપાઇ હતી. મે 2007માં સમાધાન યુદ્ધ ભંડોળ ખરડાએ પરત બોલાવવની છેલ્લી તારીખ રદ કરી હતી પરંતુ સેનેટે 80-14 મતો દ્વારા ઇરાકી સરકાર માટે વિકાસ માપદંડને ભંડોળ પૂરું પાડવા માટે રાખવામાં આવ્યું હતું અને તેની પર બુશના હસ્તાક્ષર થયા હતા; તેની વિરુદ્ધમાં મતો આપનારાઓમાં ક્લિન્ટન એક હતા. ક્લિન્ટને સપ્ટેમ્બર 2007માં જનરલ ડેવીડ પેટ્રાઇયસના ઇરાકની પરિસ્થિતિ પરના કોંગ્રેસને અપાયેલા અહેવાલને એમ કહેતા પ્રતિભાવ આપ્યો હતો કે “હું માનું છું કે તમે અમને જે અહેવાલ પૂરો પાડો છો તેમાં અમાન્યતાને રદ કરવાની ઇચ્છાની ખરેખર જરૂર છે”.

માર્ચ 2007માં, યુ.એસ. એટર્ની વિવાદની બરતરફીના પ્રતિભાવમાં ક્લિન્ટને એટર્ની જનરલ ઓલબર્ટો ગોન્ઝેલ્સને રાજીનામુ આપવા બોલાવ્યા હતા. મે અને જૂન 2007માં ઉચ્ચ હોદ્દાઓ ધરાવનારાઓ વિશે ઉગ્ર ચર્ચા કરાયેલ વ્યાપક કાયમી વસવાટ સુધારણા ખરડો કે જે સિક્યોર બોર્ડર્સ, ઇકોનોમિક ઓપોર્ચ્યુનિટી અને ઇમીગ્રેશન એક્ટ ઓફ 2007 તરીકે ઓળખાય છે, તેમાં ક્લિન્ટને ખરડાના સમર્થનમાં વિવિધ મતો નાખ્યા હતા, જે આખરે મત દ્વારા ચર્ચા બંધ કરાવવામાં નિષ્ફળ ગયા હતા.

2007-08ની નાણાંકીય કટોકટી સપ્ટેમ્બર 2008ની તરલતા કટોકટીના ઊંચા શિખરે પહોંચવાની સાથે ક્લિન્ટને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ નાણાં વ્યવસ્થાના સૂચિત રાહતપેકેજને ટેકો આપ્યો હતો, તેમજ 700 અબજ ડોલરના ઇમર્જન્સી ઇકોનોમિક સ્ટેબિલાઇઝેશન એક્ટ ઓફ 2008 અમેરિકન પીપલની તરફેણમાં એમ કહીને મતદાન કર્યું હતું કે તે અમેરિકન પ્રજાના હિતોને રજૂ કરે છે. સેનેટે તેને 74-25 સાથે પસાર કર્યું હતું.

2008ની પ્રમુખપદની ઝુંબેશ

વધુ માહિતી માટે જુઓ મુખ્ય લેખ: Hillary Clinton presidential campaign, 2008

ક્લિન્ટન 2003ના પ્રારંભથી જ યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ પ્રેસિડેન્ટની સંભવિત ઉમેદવારી માટે તૈયારીઓ કરતા હતા. 20 જાન્યુઆરી 2007ના રોજ ક્લિન્ટને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ પ્રમુખપદની ચુંટણી, 2008 માટે પ્રમુખપદ સંશોધનકારક સમિતિની પોતાની વેબસાઇટ મારફતે જાહેરાત કરી હતીઃ તેમણે જણાવ્યું હતું કે “હું, અંદર છું અને હું જીતવાની છું.” યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના પ્રેસિડેન્ટ માટે કોઇ મોટા પક્ષ દ્વારા ક્યારે પણ કોઇ મહિલાને નોમિનેટ કરવામાં આવી ન હતી. જ્યારે બીલ ક્લિન્ટન 1993માં પ્રેસિડેન્ટ બન્યા ત્યારે નૈતિક સંઘર્ષ અથવા વિશ્વાસમાં રાજકીય મૂંજવણ દૂર કરવા માટે એપ્રિલ 2007માં ક્લિન્ટને આંધળો વિશ્વાસ છોડી દીધો હતો, તે સ્થાપિત થયું હતું, કેમ કે હિલેરી ક્લિન્ટને તેમની પ્રમુખપદ માટેની સ્પર્ધા હાથ ધરી હતી. બાદમાં જાહેરાત નિવેદનોમાં એવું દર્શાવાયું હતું કે દંપતિની કુલ સંપત્તિ હાલમાં 50 મિલીયન ડોલરથી વધુ હતી, અને તેઓએ 2000થી અત્યાર સુધીમાં 100 મિલીયન ડોલરની કમાણી કરી છે, જેમાંની મોટા ભાગની બીલ ક્લિન્ટનના પુસ્તકો, વાણી પ્રવૃત્તિઓ અને અન્ય પ્રવૃત્તિઓમાંથી આવી હતી.

2007ના પ્રથમ અર્ધ ગાળામાં ચુંટણી માટેના મંતવ્ય સર્વેક્ષણોમાં ડેમોક્રેટિક નોમિનેશન માટેની સ્પર્ધા કરતા ઉમેદવારોમાં ક્લિન્ટન આગળ રહ્યા હતા. મોટા ભાગના સર્વેક્ષણોએ ઇલિનોઇસના સેનેટર બરાક ઓબામાને મૂક્યા હતા અને ક્લિન્ટનના સૌથી મજીકના સ્પર્ધક એવા ઉત્તર કેરોલીનાના ભૂતપૂર્વ સેનેટર જોહ્ન એડવર્ડઝને દર્શાવ્યા હતા. ક્લિન્ટન અને ઓબામા બન્નેએ ભંડોળ ઊભુ કરવામાં વિક્રમ સ્થાપ્યો હતો, જેઓ દરેક ત્રિમાસિક ગાળામાં વધુને વધુ નાણાનો વિનીમય કરતા હતા. સપ્ટેમ્બર 2007 સુધીમાં ડેમોક્રેટીક પ્રાયમરીઓ અથવા પક્ષ સંગઠન ધરાવતા પ્રથમ છ રાજ્યોમાંના સર્વેક્ષણે દર્શાવ્યું હતું કે તે બધામાં ક્લિન્ટન આગળ છે, જ્યારે આઇઓવા અને દક્ષિણ કેરોલીના વચ્ચે ગાઢ સ્પર્ધા છે. તેના પછીના મહિને, રાષ્ટ્રીય સર્વેક્ષણોએ દર્શાવ્યું હતું કે ક્લિન્ટન ડેમોક્રેટીક સ્પર્ધકોથી ઘણા આગળ છે. ઓક્ટોબરના અંતમાં ક્લિન્ટને ભાગ્યે જ ઓબામા, એડવર્ડઝ અને તેમના અન્ય વિરોધીઓ સામે નબળી ચર્ચા દેખાવનો સામનો કર્યો હતો. ઓબામાનો “પરિવર્તન”ના સંદેશાએ ક્લિન્ટનના “અનુભવ”ના સંદેશા કરતા ડેમોક્રેટીક ઇલેક્ટોરેટ સાથે પડઘો પાડ્યો હતો. સ્પર્ધા ખાસ કરીને અગાઉના રાજકીય સંગઠનો અને આઇઓવા, ન્યુ હેમીસ્ફિયર અને દક્ષિણ કેરોલીનામાં પ્રાથમિક રાજ્યો નોંધપાત્ર રીતે ઉગ્ર બની હતી, જેમાં ડિસેમ્બર સુધીમાં ક્લિન્ટને કેટલાક સર્વેક્ષણોમાં પોતાની આગવી સ્થિતિ ગુમાવી હતી.

સુપર ટ્યૂઝડે 2008 પહેલા મિન્નીયાપોલીસ, મિન્નેસોટા ખાતે ઔગ્સબર્ગ કોલેજમાં ક્લિન્ટનની ઝુંબેશ.

2008ના પ્રથમ મતમાં તેમને 3 જાન્યુઆરીના આઇઓવા ડેમોક્રેટીક સંગઠનથી ઓબામા અને એડવર્ડઝમાં ત્રીજા સ્થાને મૂકવામાં આવ્યા હતા. તે પછીના થોડા દિવસોમાં જ ઓબામાએ મેદાન માર્યુ હતું, જેમાં દરેક સર્વેક્ષણોએ ન્યુ હેમિસ્ફિયર પ્રાયમરીમાં તેમની જીત અંગેની આગાહી કરી હતી. આમ છતા, ક્લિન્ટને 8 જાન્યુઆરીના રોજ ઓબામાને થોડા મતોથી ત્યાં જીત મેળવતા આશ્ચર્ય થયું હતું. ન્યુ હેમિસ્ફિયરમાં પરત આવવાની સમજાવટો અલગ અલગ હતી પરંતુ તેમના માટે વારંવાર ખાસ કરીને મહિલાઓ માટે મમતા ધરાવતા હોવાનું કેન્દ્ર સ્થાને ઉભરી આવ્યું હતું, ચુંટણીના એક દિવસ પહેલા મતદારોના પ્રશ્નનો જવાબ આપતી વખતે તેમની આંખો આંસુથી ભરાઇ ગઇ અને અવાજ તૂટી ગયો હતો. તેના પછીના થોડા દિવસોમાં સ્પર્ધાનો પ્રકાર તૂટી ગયો હતો. બીલ ક્લિન્ટન અન્ય અધિકારીઓ દ્વારા વિવિધ વિશેષ નોંધો, અને માર્ટીન લ્યુથ કીંગ, જુનિયર અને લિન્ડોન બી. જોહ્નસન સંબંધિત હિલેરી ક્લિન્ટનની વિશેષ નોંધોને, ઘણા દ્વારા આકસ્મિક રીતે અથવા ઇરાદાપૂર્વક જોવામાં આવી હતી, જે ઓબામાને જાતિલક્ષી ઉમેદવાર તરીકે મર્યાદિત બનાવતી હતી અથવા જાતિ પછીની સાર્થકતા અને તેમની ઝુંબેશની સિદ્ધિઓનો ઇનકાર કરતી હતી. હિલેરી ક્લિન્ટન અને ઓબામા એમ બન્ને દ્વારા આ મુદ્દાને દૂર કરવાના પ્રયત્નો કરાયા છતા ડેમોક્રેટીક મતદાન પરિણામે એકરૂપ થયું હતું, જેમાં ક્લિન્ટને આફ્રિકન અમેરિકનોમાં પોતાના મોટા ભાગનો ટેકો ગુમાવ્યો હતો. 26 જાન્યુઆરી દક્ષિણ કેરોલીના પ્રાયમરીમાં તેઓ ઓબામા સામે બેથી એક માર્જિન સાથે હારી ગયા હતા, તે નિશ્ચિત થતા તરત જ એડવર્ડઝ બહાર નીકળી ગયા હતા, અને બે ઉગ્ર વ્યક્તિઓ બાવીસ 15 ફેબ્રુઆરી સુપર ટ્યુઝડે રાજ્યો માટે સ્પર્ધા કરતા હતા. બીલ ક્લિન્ટને ઘણા બધા નિવેદનો કર્યા હતા જેણે દક્ષિણ કેરોલીના ઝુંબેશમાં પાછળથી તેમના દેખીતા જાતિવાદને કારણે ઘણી ટિપ્પણીઓને આવકારી હતી અને તેમની ભૂમિકાને તેમને નુકસાનકર્તા તરીકે જોવાઇ હતી જેમાં ઝુંબેશની અંદર અને બહારના ટેકેદારોએ કહ્યું હતું કે ભૂતૂપૂર્વ પ્રેસિડેન્ટે “થોભવાની જરૂર” છે. સુપર ટ્યુઝડે પર ક્લિન્ટને સૌથી મોટું રાજ્ય જીત્યુ હતુ જેમ કે કેલિફોર્નીયા, ન્યુ યોર્ક , ન્યુ જર્સી અને મેસ્સાચ્યુસેટ્સ, જ્યારે ઓબામાએ વધુ રાજ્યો જીત્યા હતા, જે મોટે ભાગે કુલ લોકપ્રિય મતોમાં સમતોલ રીતે વહેંચાઇ ગયા હતા. પરંતુ ઓબામાએ ડેમોક્રેટીક પ્રમાણસર ફાળવણી નિયમોના વધુ સારા દુરુપયોગને કારણે પોતાના લોકપ્રિય મતના હિસ્સા માટે વધુ સક્ષમ પ્રતિનિધિઓ પર જીત મેળવી હતી.

પોતાના અગાઉના હરીફ બરાક ઓબામાના ટેકામાં પેનસિલ્વેનીયા રેલી ખાતે બોલતા ક્લિન્ટન; ઓક્ટોબર 2008.

ક્લિન્ટન ઝુંબેશે સુપર ટ્યુઝડે દ્વારા થયેલા નોમિનેશનની જીતને ધ્યાનમાં લીધી હતી અને વધુ લાંબા પ્રયત્નો માટે તેઓ નાણાંકીય અને વાહનવ્યવહારની રીતે તૈયાર ન હતા; ઇન્ટરનેટ પર ભંડોળ ઊભુ કરવામાં વ્યસ્ત એવા ક્લિન્ટને પોતાના ઝુબેશના નાણા માટે લોન લેવાનું શરૂ કર્યું હતું. ઝુંબેશ કર્મચારીઓમાં સતત ગરબડ રહ્યા કરતી હતી અને તેમણે ઉચ્ચ કક્ષાએ વિવિધ ફેરફારો કર્યા હતા. ઓબામાએ તે પછીના દેશભરના અગિયાર ફેબ્રુઆરી સંગઠનો અને પ્રાયમરી પર ઘણી વાર મોટા માર્જિન સાથે જીત મેળવી હતી, અને ક્લિન્ટનની તુલનામાં નોંધપાત્ર સક્ષમ પ્રતિનિધિઓ પ્રાપ્ત કર્યા હતા. 14 માર્ચના રોજ, ક્લિન્ટને અન્ય સ્થળો સાથે ઓહાયોમાં જીત મેળવીને હારની કડી તોડી નાખી હતી, જ્યાં તેમના પતિના પ્રમુખપદનો મોટો વારસો એવા નાફ્ટાની ટીકા મહત્વનો મુદ્દો પૂરવાર થયો હતો. ઝુંબેશ દરમિયાન ઓબામાએ રાજકીય સંગઠનો પર પ્રભુત્વ જાળવી રાખ્યું હતું, જેની પરત્વે ધ્યાન આપવામાં ક્લિન્ટન ઝુંબેશે અવગણના કરી હતી. આફ્રિકન અમેરિકન્સ અથવા યુવાનો, કોલેજ-ભણેલા અથવા શ્રીમંત મતદાતાઓ ધરાવતી પ્રાયમરીઓમાં ઓબામાએ સારો દેખા કર્યો હતો; ક્લિન્ટને એવી પ્રાયમરીઓમાં સારો દેખાવ કર્યો હતો જ્યાં હિસ્પાનીક અથવા વૃદ્ધો, કોલેજનુ શિક્ષણ નહી લીધેલા અથવા કામ કરતા ગોરા મતદારો પ્રભુત્વ ધરાવતા હતા. કેટલાક ડેમોક્રેટીક પાર્ટીના નેતાઓએ એવી ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી કે ખાસ કરીને જો ક્લિન્ટન માટેનો આખરી પ્રયત્ન જો પાર્ટી દ્વારા નિણૂંક પામેલા સુપરડેલિગેટ્સ દ્વારા જીતવામાં આવશે તો બન્ને વચ્ચે રચાયેલી ઝુંબેશ કદાચ રિપબ્લિકન સંભવિત નોમિની જોહ્ન મેકકેઇન સામેની સામાન્ય ચુટણીમાં સ્પર્ધા વિજેતાને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.

બોસ્નીયા-હર્ઝેગોવીનામાં તુઝલા એર બેઝ ખાતે અમેરિકન ટુકડીની 1996માં મૂલાકાત સમયે અંધારામાંથી શત્રુઓએ ગોળીબાર કર્યા હતા તે સાચુ નથી તેવા તે માર્ચના અંતમાં ક્લિન્ટનની કબૂલાત કે તેમના વારંવારના ઝુંબેશના નિવેદનોએ માધ્યમોનું ભારે ધ્યાન ખેંચ્યુ હતું અને તેમની વિશ્વસનીયતા અને પ્રથમ મહિલા તરીકે વિદેશ નીતિમાં કુશળતાના તેમના દાવા એમ બન્ને સામે જોખમ હતું. }

22 એપ્રિલના રોજ તેમણે પેનસ્લિવેનીયા પ્રાયમરી જીતી હતી અને તેમની ઝુંબેશની જીવંત રાખી હતી. આમ છતાં, 6 મેના રોજ ધ્યાર્યા કરતા ઓછા માર્જિનથી ઇન્ડિયાના પ્રાયમરીમાં થયેલી જીત સાથે ઉત્તર કેરોલીના પ્રાયમરીમાં થયેલા મોટા નુકસાન સાથે તેઓ નોમિનેશન જીતવાની વાસ્તવિક તકોનો અંત આવ્યો હતો. તેમણે બાકીની પ્રાયમરીઓમાં રહેવા માટેની હાકલ કરી હતી, પરંતુ ઓબામા સામેના હૂમલાઓ બંધ કરી દીધા હતા; જેમ કે એક સલાહકારે જણાવ્યું હતું કે, "તેઓ હારને સ્વીકારી શકે છે. તેઓ છોડી દેવાનું સ્વીકારી શકે તેમ નથી." તેમણે કેટલીક બાકીની સ્પર્ધાઓ જીતી હતી અને ખરેખર ઝુંબેશના છેલ્લા ત્રણ મહિનાઓમાં તેમણે ઓબામા કરતા વધુ પ્રતિનિધિઓ, રાજ્યો અને મતો જીત્યા હતા, પરંતુ ઓબામાની લીડને પહોંચી વળવા તે પૂરતા ન હતા.

ડેનેવર, કોલોરાડોમાં 2008 ડેમોક્રેટિક નેશનલ કોન્વેન્શનની બીજી રાત્રિ દરમિયાન ક્લિન્ટન કહે છે.

3 જૂન 2008ના રોજ આખરી પ્રાયમરીના પગલે ઓબામાએ સંભવિત નોમિની બનવા માટે પૂરતા પ્રતિનિધિઓ જીતી લીધા હતા. પોતાના ટેકેદારો સમક્ષના 7 જૂનના રોજના સંબોધનમાં ક્લિન્ટને પોતાની ઝુંબેશ પૂરી કરી હતી અને ઓબામાને એવી જાહેરાત કરતા સમર્થન આપ્યું હતું કે, "લક્ષ્યો પૂરા કરવા માટે અમારી લડતને ચાલુ રાખવા માટેનો માર્ગ કે જેના માટે આપણી શક્તિ મેળવીએ છીએ, અમારો જુસ્સો, અમારી મજબૂતકાઇ અને બરાક ઓબામાને ચુંટવામાં સહાય મળે તેવું બધુ જ કરો. " ઝુંબેશના અંત સાથે, ક્લિન્ટને ઓબામાના 1,763 સામે 1,640 સક્ષમ પ્રતિનિધિઓ મેળવ્યા હતા; અંતિમ સમર્થન વખતે ઓબામાના 395 સુપરડેલીગેટો સામે ક્લિન્ટન 286 ધરાવતા હતા, તેમજ એક સમયે જ્યારે ઓબામાને વિજેતા જાહેર કરાયા ત્યારે તે ક્માંકો બદલાઇને 438ની સામે 256 થઇ ગયા હતા. ક્લિન્ટન અને ઓબામા પ્રત્યેકે નોમિનેશન પ્રક્રિયા દરમિયાન 17 મિલીયનથી વધુ મતો મેળવ્યા હતા, તેમજ બન્નેએ અગાઉનો વિક્રમો તોડી નાખ્યા હતા. ક્લિન્ટને ભારે મોટા માર્જિન સાથે પ્રભુત્વ ધરાવ્યું હતું, કોંગ્રેસવુમન શિર્લી ચિશોમના 1972 માર્ક સાથે મોટા ભાગની પ્રાયમરીઓ અને પ્રતિનિધિઓ પર સ્ત્રીઓએ જીત મેળવી હતી. ક્લિન્ટને 2008 ડેમોક્રેટીક નેશનલ કોન્વેન્શન ખાતે ઓબામાના ટેકામાં જુસ્સાદાર સંબોધન કર્યું હતું અને 2008ના અંત સુધી સતત તેમના માટે ઝુંબેશ ચલાવી હતી, જે 4 નવેમ્બરના રોજ સામાન્ય ચુંટણીમાં મેકકેઇન સામે તેમની જીત સાથે પૂરી થઇ હતી. ક્લિન્ટનની ઝુંબેશ ભારે દેવામાં પૂરી થઇ હતી; બહારના વેન્ડરો પાસે તેમનો કરોડો ડોલરોનું દેવું હતું અને પોતાના માટે લીધેલા ઉછીના નાણાંમાંથી 13 મિલીયન ડોલર માંડવાળ કર્યા હતા.

રાજ્યના સચિવ

વધુ માહિતી માટે જુઓ મુખ્ય લેખ: Hillary Rodham Clinton's tenure as Secretary of State

આ પણ જુઓ: Foreign policy of the Barack Obama administration

નોમિનેશન અને સમર્થન

ક્લિન્ટન રાજ્યના સચિવ તરીકે ઓફિસના સોગંદ લે છે, બીલ ક્લિન્ટન બાઇબલ ધરાવતા હોવાથી એસોસિયેટ જજ કેથરીન ઓબરલી તેમને સોગંદ લેવડાવે છે.

નવેમ્બર 2008ના મધ્યમાં, પ્રેસિડેન્ટ તરીકે ચુંટાયેલા ઓબામા અને ક્લિન્ટન તેમના વહીવટીતંત્રમાં તેમની યુ.એસ સેક્રેટરી ઓફ સ્ટેટ તરીકે સેવા આપવાની શક્યતાઓ અંગે ચર્ચા કરે છે અને 21 નવેમ્બરના રોજના અહેવાલોએ એવો સંકેત આપ્યો હતો કે તેમણે પદ સ્વીકારી લીધું છે. 1 ડિસેમ્બરના રોજ પ્રેસિડેન્ટ તરીકે ચુંટાયેલા ઓબામાએ ઔપચારીક રીતે જાહેરાત કરી હતી કે સેક્રેટરી ઓફ સ્ટેટ તરીકે ક્લિન્ટન તેમના નોમિની રહેશે. ક્લિન્ટને જણાવ્યું હતું કે તેઓ સેનેટમાંથી જવા માટે તૈયાર ન હતા, પરંતુ નવી પદે "મુશ્કેલ અને રોમાંચક સાહસ" દર્શાવ્યુ હતું. નોમિનેશનના ભાગરૂપે અને હિતના સંઘર્ષની ચિંતાઓને પડતી મૂકવાના ઉદ્દેશથી બીલ ક્લિન્ટને તેમની આગળ ધપતી પ્રવૃત્તિઓ અને ક્લિન્ટન પ્રેસીડેન્શિયલ સેન્ટર અને ક્લિન્ટન ગ્લોબલ ઇનિશિયેટીવ ભંડોળ ઊઙુ કરવાના પ્રયત્ન સંબંધે વિવધ શરતો અને નિયંત્રણોને સ્વીકારવા સંમત થયા હતા.

નિમણૂંક માટે સેક્સબી ફિક્સ પાસ થયેલાની જરૂરિયાત હતી અને તેણે ડિસેમ્બર 2008માં કાયદામાં અભ્યાસ કરેલ હોવો જોઇએ. સેનેટ ફોરેન રિલેશન્સ કમિટી સમક્ષ સમર્થન સૂનાવણીનો પ્રારંભ 13 જાન્યુઆરી 2009ના રોજ થયો હતો, જે સમય ઓબામાના ઉદઘાટન પહેલાના એક સપ્તાહનો હતો; બે દિવસ બાદ કમિટીએ ક્લિન્ટનને મંજૂરી આપવા માટે 16-1નું મતદાન કર્યું હતું. આ સમયગાળા દરમિયાન, ક્લિન્ટનની જાહેર સંમતિ રેટીંગ65 ટકાએ પહોંચી ગઇ હતી, જે લેવિન્સ્કી કૌભાંડ બાદ સૌથી વધુ પોઇન્ટ હતા. 21 જાન્યુઆરી 2009ના રોજ, ક્લિન્ટનને સંપૂર્ણ સેનેટમાં 94-2 મતોથી સમર્થન મળ્યું હતું. ક્લિન્ટને ઓફિસ ઓફ સેક્રેટરી ઓફ સ્ટેટ તરીકે સોગંદ લીધા અને તેજ દિવસે સેનેટમાંથી રાજીનામુ આપ્યું હતું. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ કેબિનેટમાં સેવા આપનારા તેઓ ભૂતપૂર્વ પ્રથમ મહિલા બન્યા હતા.

કાર્યકાળ

એપ્રિલ 2009માં 21મી નાટો સંમીટમાં ઓબામા અને ક્લિન્ટન એક બીજા સાથે વાત કરે છે.

ક્લિન્ટને પ્રારંભિક દિવસો સેક્રેટરી ઓફ સ્ટેટ તરીકે ગાળ્યા હતા અને વિશ્વના ડઝન જેટલા નેતાઓને ફોન કર્યા હતા અને યુ.એસ. વિદેશ નીતિ દિશા બદલશે તેવો સંકેત આપ્યો હતો: "અમારે ઘણા નુકસાનની મરમ્મત કરવાની છે." સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટ માટે વૈશ્વિક આર્થિક મુદ્દાઓમાં વિસ્તરિત ભૂમિકાની તેમણે તરફેણ કરી હતી અને ટાંક્યુ હતું કે યુ.એસ. રાજદ્વારી હાજરીની જરૂરિયાત છે, ખાસ કરીને ઇરાકમાં કે જ્યાં સંરક્ષણ વિભાગે રાજદ્વારી હેતુઓ હાથ ધર્યા હતા. તેમણે વિશાળ આંતરરાષ્ટ્રીય બાબતોના બજેટને વેગ આપ્યો હતો; ઓબામા વહીવટીતંત્રે 2010 બજેટ દરખાસ્ત મૂકી હતી જેમાં સ્ટેટ વિભાગ અને અન્ય આંતરરાષ્ટ્રીય કાર્યક્રમો માટે 7 ટકાના વધારાનો સમાવેશ થતો હતો. માર્ચ 2009માં, ક્લિન્ટને વાઇસ પ્રેસિડેન્ટ જો બિ઼ડેન પર આંતરિક ચર્ચામાં અફઘાનિસ્તાનમાં યુદ્ધમાં વધારાની 20,000 ટુકડીઓ મોકલવાનો આગ્રહ કર્યો હતો. વહીવટીતંત્રમાં તેમના પ્રભાવના સ્તરની માધ્યમોમાં અટકળોની વચ્ચે ઢીંચણમાં ફ્રેક્ચર અને તેના પરિણામે થયેલો ધીમા દુઃખાવો ક્લિન્ટન માટે જૂન 2009માં બે વિદેશ યાત્રા ચૂકી જવા માટે કારણભૂત બની હતી. કાઢી મૂકાયેલા હોનદુરાન પ્રેસિડેન્ટ મેન્યુઅલ ઝેલાયા સાથે બેસ તા ક્લિન્ટન ફરી પાછા રાજદ્વારી દ્રશ્યમાં પરત ફર્યા હતા, જેઓ યુએસના પીઠબળવાળી દરખાસ્તને પગલે મિશેલેટ્ટી સરકાર સાથે વાટાઘાટો કરવા માટે સંમત થયા હતા. ક્લિન્ટને તેમના વિભાગીય સુધારાઓમાંથી અત્યંત મહત્વાકાંક્ષી એવો ક્વાડ્રેનીયલ ડીપ્લામસી એન્ડ ડેવેલપમેન્ટ રિવ્યૂ ની જાહેરાત કરી હતી, જે સ્ટેટ વિભાગના વિદેશમાં રાજદ્વારી હેતુઓ માટે ચોક્કસ ઉદ્દેશો સ્થાપિત કરે છે; તેને સંરક્ષણ વિભાગમાં સમાન પ્રકારની પ્રક્રિયાને આધારે વિકસાવવામાં આવ્યું હતું, જેનાથી તેઓ સેનેટ આર્મ્ડ સર્વિસીઝ કમિટીમાં ગાળેલા પોતાના સમયથી પરિચિત હતા. (આ પ્રકારની પ્રથમ સમીક્ષા 2010ના અંતમાં જારી કરવામાં આવી હતી અને આંતરરાષ્ટ્રીય પડકારો અને કટોકટીને નિવારવાના અસરકારક માર્ગ તરીકે “પ્રજાની શક્તિ” મારફતે યુ.એસ.ને આગળ ધપાવવાની હાકલ કરવામાં આવી હતી. ) સપ્ટેમ્બરમાં, ક્લિન્ટને પોતાના પતિના ક્લિન્ટન ગ્લોબલ ઇનીશિયેટીવની વાર્ષિક બેઠક ખાતે ગ્લોબલ હંગર એન્ડ ફૂડ સિક્યુરિટી ઇનીશિયેટીવનો પ્રારંભ કર્યો હતો. નવા પ્રયત્નમાં અન્નની અછત કટોકટી જ્યારે ઊભી થાય ત્યારે ફક્ત પ્રતિભાવ આપવાને બદલે યુ.એસ. વિદેશ નીતિના ભાગરૂપે વિશ્વમાં ભૂખ સામે લડાઇનો ઉદ્દેશ તેમજ મહિલા ખેડૂતોની ભૂમિકા પર ભાર મૂકવાનો ઉદ્દેશ રાખવામાં આવ્યો હતો. ઓક્ટોબરમાં સ્વીત્ઝરલેન્ડના પ્રવાસ સમયે, ક્લિન્ટનની દરમિયાનગીરીએ છેલ્લી મિનીટોમાં ઝડપથી અને ચાલાકીથી કામ કરીને મુશ્કેલી ટાળી હતી અને ઐતિહાસિક તૂર્કીશ-અમેરિકન સંધિ પરના હસ્તાક્ષરને બચાવી લીધા હતા જેણે રાજદ્વ્રારી સંબંધો સ્થાપિત કર્યા હતા અને બે લાંબા સમયના શત્રુ રાષ્ટ્રો વચ્ચે સરહદો ખુલ્લી મૂકી હતી. પાકિસ્તાનમાં તેઓ વિદ્ર્યાથીઓ, ટોકશો અને પછાત વૃદ્ધો સાથે યુ.એસની પાકિસ્તાની છાપ સુધારવાના પ્રયત્નરૂપે વિવિધ અસાધારણ ખુલ્લી વાતચીતમાં રોકાયેલા રહ્યા હતા. તેજ મહિનામાં જ્યારે તેમને તેમના રાજકીય ભવિષ્ય વિશે પૂછવામાં આવ્યું ત્યારે તેમણે ઉત્તર આપ્યો હતો કે: “મને હવે પ્રેસિડેન્ટ માટે આગળ વધવામાં કોઇ રસ નથી. કંઇ જ નહી. કંઇ જ નહી.”

જાન્યુઆરી 2010માં એક મોટા સંબોધનમાં ક્લિન્ટને આયર્ન કર્ટેન અને મુક્ત અને મર્યાદિત ઇન્ટરનેટ વચ્ચે સામ્યતા દર્શાવી હતી. ચાઇનીઝ અધિકારીઓએ તેની તરફ નકારાત્મક અભિગમ દર્શાવ્યો હતો અને તેણે એટલા માટે ધ્યાન ખેંચ્યુ હતું કે સૌપ્રથમ વખત વરિષ્ઠ અમેરિકન અધિકારીએ અમેરિકન વિદેશ નીતિના મહત્વના સાધન તરીકે ઇન્ટરનેટનો સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ કર્યો હતો. 20101ના મધ્યમાં, ક્લિન્ટન અને ઓબામાએ સારો કાર્યસંબંધ વિકસાવ્યો હતો; તેઓ વહીવટીતંત્રમાં ટીમ ખેલાડી હતા અને બહાર તેના રક્ષક હતા અને હિલેરી કે તેમના પતિ તેમની સાથે અંતર ન રાખે તેની સંભાળ લેતા હતા. તેણી તેમને સાપ્તાહિક ધોરણે મળતા હતા, પરંતુ તેણી જેમ તેમના કેટલા પૂરોગામીઓ તેમના પ્રેસિડેન્ટ સાથે ઘરોબો ધરાવતા હતા તેવો ગાઢ, દૈનિક સંબંધ ધરાવતા ન હતા. જુલાઇ 2010માં સેક્રેટરી ક્લિન્ટને કોરીયા, વિયેતનામ, પાકિસ્તાન અને અફઘાનિસ્તાનની મૂલાકાત લીધી હતી, તે દરેક સમયે માધ્યમોના ભારે ધ્યાન વચ્ચે પણ તેઓ 31 જુલાઇના તેમની પુત્રી ચેલ્સીના લગ્નની તૈયારીઓ કરતા હતા. ક્લિન્ટને નનૈયો કરતા પક્ષકારોને ટેબલ બોલાવીને સ્થગિત થઇ ગયેલી ઇઝરાયેલી-પેલેસ્ટીનીયન સંઘર્ષમાં શાંતિ વાર્તામાંસીધા વાતોનો પ્રારંભ કરીને સપ્ટેમ્બર 2010માં મહત્વનો ભાગ ભજવ્યો હતો. નવેમ્બર 2010ના અંતમાં, ક્લિન્ટને વીકીલીક્સે સ્ટેટ વિભાગ કેબલ્સની ગુપ્તતા જાહેર કરતા યુ.એસ.ને થતા નુકસાનને અટકાવવાના પ્રયત્નો કર્યા હતા, જેમાં ખુલ્લા નિવેદનો અને યુ.એસ. અને વિદેશી રાજદ્વ્રારીઓના મૂલ્યાંકનનો સમાવેશ થતો હતો. ક્લિન્ટનને સીધી રીતે લાગેવળગતા થોડા કેબલ્સોની જાહેરાત વીકીલીક્સ દ્વારા કરવામાં આવી હતી : તેમણે વિદેશ સેવાના સભ્યોને માર્ગદર્શન આપ્યું હતું, જે સીઆઇએ (CIA) દ્વરા લખાયું હતું, જે વિદેશી રાજદ્વ્રારીઓ તેમજ યુનાઇટેડ નેશન્સના અધિકારીઓ અને યુ.એસ. સાથી રાષ્ટ્રો સહિતની બાયોમેટ્રીક અને અન્ય અંગત વિગતો એકત્ર કરવા માટે 2009માં તેમના (પદ્ધતિસર રીતે જોડેલા) નામ સાથે બહાર ગયું હતું.

2011 ઇજિપ્તીયન વિરોધો એ અત્યાર સુધીમાં સૌપ્રથમ વખત વહીવટીતંત્ર સામે સૌથી મોટી વિદેશ નીતિ કટોકટી ઊભી કરી હતી. ક્લિન્ટન યુ.એસ. જનતા પ્રતિભાવમાં આગળપડતા હતા, અગાઉના મૂલ્યાંકનો પરથી ઝડપથી શોધી કાઢ્યુ હતું કે હોસની મુબારક ની સરકાર એવા વલણ પર સ્થિર હતી કે ત્યાં “વ્યવસ્થિત રીતે સંક્રાતિવાળી ડેમોક્રેટીક ભાગીદારી વાળી સરકાર”ની વિરોધીઓ સામે હિંસાને વખોડી કાઢવા માટે જરૂર હતી. ઓબામાએ પણ થઇ રહેલી પ્રગતિઓના દ્રશ્ય પાછળના પ્રતિભાવમાં ક્લિન્ટનની સલાહ, સંગઠન અને વ્યક્તિગત જોડાણો પર વિશ્વાસ રાખ્યો હતો.

રાજકીય હોદ્દાઓ

વધુ માહિતી માટે જુઓ મુખ્ય લેખ: Political positions of Hillary Rodham Clinton

માર્ચ 2008માં ઓસ્ટ્રેલીયાના વડાપ્રધાન સાથે ક્લિન્ટન

ગેલપ સર્વેક્ષણ કે જે મે 2005માં હાથ ધરાયું હતું તેમા 54 ટકા પ્રતિવાદીઓએ ક્લિન્ટનને ઉદાર, 30 ટકા લોકોએ સાધારણ, અને 9 ટકા લોકોએ તેણીને સંકુચિત ગણાવ્યા હતા.

વિવિધ સંસ્થાઓએ ક્લિન્ટનને રાજકીય પરિપ્રેક્ષ્ય વૈજ્ઞાનિક ઢબે તેમના સેનેટનો મતોનો ઉપયોગ કરીને તેમના હોદ્દાને માપવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. નેશનલ જર્નલ નો 2004નો રોલ કોલ મતોના અભ્યાસે ક્લિન્ટનને રાજકીય પરિપ્રેક્ષ્યમાં 30નું રેટીંગ આપ્યું છે, તે સમયના પ્રવર્તમાન સેનેટના સંબંધીએ અત્યંત ઉદાર હોવાના નાતે 1નું રેટીંગ અને અત્યંત સંકુચિત હોવા માટે 100 પોઇન્ટનું રેટીંગ આપ્યું હતું. નેશનલ જર્નલ'ના તે પછીના રેન્કીંગે તેમને 2006માં અત્યંત ઉદાર સેનેટર તરીકે 32માં સ્થાને અને 2007માં અત્યંત ઉદાર સેનેટર તરીકે 16મા સ્થાને મૂકી દીધા હતા. પ્રિન્સસ્ટોન યુનિવર્સિટીના રાજકીય વૈજ્ઞાનિક જોશુઆ ડી. ક્લિન્ટન અને સ્ટાનફોર્ડ યુનિવર્સિટી ના સાઇમન જેકમેન અને ડૌગ રિવર્સના 2004ના પૃથ્થકરણમાં તેમને છથી આઠ અત્યંત ઉદાર સંભવિત સેનેટર તરીકે ગણાવ્યા હતા. ધી અલ્માનેક ઓફ અમેરિકન પોલિટીક્સ , જેનું એડીટીંગ માઇકલ બેરોન અને રિચાર્ડ ઇ.કોહેન દ્વારા કરાયું હતું તેમણે 2003થી 2006 સુધી તેમના મતોનું ઉદાર અથવા સંકુચિત તરીકે રેટીંગ કર્યું હતું, જ્યારે ત્રણ ક્ષેત્રે સૌથી વધુ 100નું રેટીંગ આપ્યું હતું: આર્થિક, સામાજિક અને વિદેશ; ચાર વર્ષ સુધી સરેરાશ રેટીંગ હતા જેમ કે: આર્થિક = 75 ઉદાર, 23 સંકુચિત; સામાજિક = 83 ઉદાર, 6 સંકુચિત; વિદેશ = 66 ઉદાર, 30 સંકુચિત. સરેરાશ = 75 ઉદાર, 20 સંકુચિત.

ઇન્ટરેસ્ટ ગ્રુપે પણ ક્લિન્ટનને સ્કોર આધારિત જેમ કે તેમના સેનેટના મતો કેટલા સારા હતા તેની સાથે ગ્રુપની સ્થિતિની સમીક્ષા કરી હતી. 2008માં, તેણીએ અમેરિકન્સ ફોર ડેમોક્રેટીક એકશન પાસેથી સરેરાશ જીવનપર્યંત 90 ટકા પ્રાપ્ત કર્યા હતા. અને જીવનપર્યંત 8 ટકા રેટીંગ અમેરિકન કંઝર્વેટીવ યુનિયન પાપ્ત કર્યું હતું..

લખાણો અને રેકોર્ડીંગ્સ

યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના પ્રથમ મહિલા તરીકે ક્લિન્ટને સાપ્તાહિક સિંડીકેટેડ અખબાર પ્રકાશિત કર્યું હતું, જેનુ કોલમ શિર્ષક "ટોકીંગ ઇટ ઓવર " હતું તેનો સમયગાળો 1995થી 2000નો હતો, અને તેનું વિતરણ ક્રિયેટર્સ સિંડીકેટ દ્વારા કરાયું હતું. તેમણે તેમના અનુભવો પર અને વિશ્વમાં તેમના પ્રવાસ દરમિયાન જે સ્ત્રીઓ, બાળકો અે પરિવારોને મળ્યા હતા તેમની પર ભાર મૂક્યો હતો.

1996માં ક્લિન્ટને પુસ્તક ઇટ ટેક્સ અ વિલેજઃ એન્ડ અધર લેસન્સ ચિલ્ડ્રન્સ ટીચ અસ માં અમેરિકાના બાળકો માટેનું સ્વપ્ન રજૂ કર્યું હતું. In 1996, આ પુસ્તકે ન્યુ યોર્ક ટચાઇમ્સ બેસ્ટ સેલર યાદી બનાવી હતી અને ક્લિન્ટને પુસ્તકના ઓડીયો રેકોર્ડીંગ માટે 1997માં ધ બેસ્ટ વર્ડ આલ્બમ માટે ગ્રેમી એવોર્ડ મેળવ્યો હતો.

જ્યારે તેઓ પ્રથમ મહિલા હતા ત્યારે ક્લિન્ટન દ્વારા અન્ય પુસ્તકો રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા તેમાં ડાયર સોક્સ, ડીયર બડ્ડીઃકીડ્ઝ લેટર્સ ટુ ધી ફર્સ્ટ પેટસ (1998) અને An Invitation to the White House: At Home with History (2000)નો સમાવેશ થાય છે. 2001માં તેમણે બાળકોના પુસ્તક બીટ્રીસ ગોટ માં પાછળના શબ્દો લખ્યા હતા.

2003માં ક્લિન્ટને 562 પાનાના આત્મકથા, લિવીંગ હિસ્ટ્રી ની રજૂઆત કરી હતી. વધુ વેચાણ થશે તેવી આશામાં પ્રકાશક સાયમન એન્ડ શૂસ્ટરે વિક્રમની નજીક એવા 8 મિલીયન ડોલરની ચૂકવણી કરી હતી. બિનકાલ્પનિક કામ માટે પુસ્તકે પ્રથમ સપ્તાહે જ વેચાણ રેકોર્ડ સ્થાપિત કર્યો હતો, પ્રકાશન પછીના પ્રથમ મહિનામાં તેનુ એક મિલીયન નકલોનું વેચાણ થયું હતું, અને તેનું બાર ભાષાઓમાં ભાષાંતર કરવામાં આવ્યું હતું. ક્લિન્ટનના પુસ્તકના ઓડીયો રેકોર્ડીંગે તેમને બેસ્ટ સ્પોકન વર્ડ આલ્બમ માટે ગ્રેમી એવોર્ડ કમાવી આપ્યો હતો.

સાંસ્કૃતિક અને રાજકીય છાપ

હિલેરી ક્લિન્ટનને સતત માધ્યમોમાં અને વિવિધ દ્રષ્ટિકોણોથી લોકપ્રિય સંસ્કૃતિમાં દર્શાવવામાં આવતા હતા. 1995માં, ન્યુ યોર્ક ટાઇમ્સ ના લેખક ટોડ્ડ પર્ડમે ક્લિન્ટનને "રોર્શાશ પરીક્ષણ વાળી પ્ર્થમ મહિલા" તરીકેનું લેબલ લગાવ્યું હતું, તે સમયના નારીવાદી લખક અને ઉત્સાહી એવા બેટ્ટી ફ્રાઇડમેન મૂલ્યાંકન પડઘો પાડ્યો હતો, તેમણે જણાવ્યું હતું કે, "હિલેરી ક્લિન્ટનની કવરેજ એ આપણા સમાજમાં સ્ત્રીઓના વિકાસનું મોટા પાયાનુ રોર્શાશ પરીક્ષણ છે. "

હિલેરી રોધામ ક્લિન્ટન, જાન્યુઆરી 2007

ક્લિન્ટનને વારંવાર માધ્યમોમાં પોતાની તરફ ખેંચતા વ્યક્તિ તરીકે દર્શાવવામાં આવ્યા હતા, જોકે કેટલાક દલીલ પણ કરતા હતા. જેમ્સ મેડીસન યુનિવર્સિટી ના રાજકીય વિજ્ઞાનના અધ્યાપક વેલેરી સુલ્ફારોના 2007ના અભ્યાસે અમેરિકન નેશનલ ઇલેક્શન સ્ટડીઝ ' "ફીલીંગ થર્મોમીટર " સર્વેક્ષણોનો ઉપયોગ કર્યો હતો, જે આ પ્રકારના સર્વેક્ષણો ક્લિન્ટનના પ્રથમ મહિલા તરીકેના વર્ષો એ વાતને સમર્થન આપે છે કે “પરંપરાગત શાણપણ એ છે કે હિલેરી ક્લિન્ટન પોતાની તરફ ખેંચતી વ્યક્તિ છે” તેવું શોધવા માટે રાજકીય વ્યક્તિના મંતવ્યની ડિગ્રીને માપે છે, તેમાં વધુ એવો ઉમેરો કરાયો હતો કે શ્રીમતી ક્લિન્ટન તરફની પ્રથમ મહિલા તરીકેની અસર અત્યંત સકારાત્મક કે અત્યંત નકારાત્મક છે, તેની સાથે કુલ પ્રતિભાવ આપનારાઓમાંથી એક ચતુર્થાશ જેટલા સતતપણે અચોક્કસ કે તટસ્થ હતા. " યુનિવર્સિટી ઓફ કેલીફોર્નીયા, સાન ડાયગો રાજકીય વિજ્ઞાન અધ્યાપક ગેરી જેકોબસન નો 2006ના થોડા ધ્રુવીકરણ ના અભ્યાસમાંથી એવું બહાર આવ્યું હતું કે સ્ટેટના સેનેટરના રોજગારી સંમતિ રેટીગ્સના વિવિધ રાજ્યના સર્વેમાં ક્લિન્ટને અન્ય સેનેટરની તુલનામાં ચતુર્થ મોટો થોડો ભેદભાવ રાખ્યો છે, ન્યુ યોર્કના ડેમોક્રેટ્સ અને રિપબ્લિકન્સ વચ્ચે 50 ટકા પોઇન્ટનો ફરક છે. નોર્ધન ઇલીનોઇસ યુનિવર્સિટી રાજકીય સાયંસ અધ્યાપક બાર્બરા બુરેલ્સનો 2000નો અભ્યાસમાંથી એવું તારણ બહાર આવ્યું છે કે ક્લિન્ટનના ગેલપ સર્વેક્ષણ તરફેણકારી ક્રમાંકોએ તેણીના પ્રથમ મહિલા તરીકેના તેમના ગાળામાં ભેદભાવ રેખાઓને તોડી નાખી છે, 70થી 90 ટકા ડેમોક્રેટ્સ વિચિત્ર રીતે તેણીને તરફેણકારી હોવા તરીકે જ્યારે 20થી 40 ટકા રિપબ્લિકન્સ તે રીતે જોતા નથી. યુનિવર્સિટી ઓફ વિસ્કોન્સીન-મેડીસન રાજકીય વિજ્ઞાન અધ્યાપક ચાર્લ્સ ફ્રેંકલીન તેમનો તરફેણકારી વિરુધ્ધ બિનતરફેણકારી રેટીંગનો રેકોર્ડ જાહેર મંતવ્ય સર્વેક્ષણમાં ચકાસે છે અને શોધી કાઢ્યું હતું કે તેમના સેનેટના વર્ષોની તુલનામાં પ્રથમ મહિલા દરમિયાનમાં વધુ તફાવત હતો. સેનેટ વર્ષો દર્શાવે છે કે તરફેણકારી રેટીંગ્સ આશરે 50 ટકા અને બિનતરફેણકારી રેટીંગ્સ મધ્યમ ગાળામાં 40 ટકાના રેન્જમાં હતા; ફ્રેંકલીને નોંધ્યું હતું કે, "આ તીવ્ર ઘટાડો અલબત્ત, સેન. ક્લિન્ટનની જાહેર છાપની અનેક વિશેષ નોંધોમાંનો એક છે. " મેકગ્રીલ યુનિવર્સિટી ના ઇતિહાસના અધ્યાપક ગિલ ટ્રોય તેમની 2006ની આત્મકથાને તેણીના હિલેરી રોધામ ક્લિન્ટનઃ પોતાની તરફ ખેંચતી પ્રથમ મહિલા એવું શિર્ષક આપ્યું હતું, અને લખ્યું હતું કે 1992ની ઝુંબેશ બાદ ક્લિન્ટન "પોતાની તરફ ખેંચનારા વ્યક્તિ હતા, જેમાં 42 ટકા (જનતામાંથી) કહેતા હતા કે તેણી અગાઉની પ્રથમ મહિલા કરતા તેમના મૂલ્યોની અને જીવનશૈલીની નજીક આવ્યા હતા અને 41 ટકા અસંમત થાય છે." ટ્રોયે વધુમાં લખ્યું હતું કે હિલેરી ક્લિન્ટન "જ્યારે તેઓ રાષ્ટ્રીય ફલક પર 1992માં દેખાયા ત્યારથી વિશિષ્ટ રીતે વિવાદાસ્પદ અને વિરોધાત્મક રહ્યા છે" અને તેણી "વૈકલ્પિક રીતે પ્રભાવશાળી, નિર્દયી, આકર્ષક, અને ગભરાયેલા અમેરિકન હતા."

ક્લિન્ટને પાંદર વર્ષો સુધી રોઝ લો ગાર્ડન ખાતે કામ કર્યું હતુ.તેમની વ્યાવસાયિક કારકીર્દી અને રાજકીય સામેલગીરીએ પ્રથમ મહિલા તરીકે જાહેર પ્રતિભાવ માટેનું મંચ તૈયાર કર્યું હતું.

બુરેલનો અભ્યાસ તારવે છે કે મહિલાઓ સતતપણે ક્લિન્ટનને પુરુષો કરતા તેમના પ્રથમ મહિલા તરીકેના વર્ષોમાં આશરે 10 પોઇન્ટ સાથે વધુ તરફેણકારી હોવાનું માને છે. જેકોબસન્સનો અભ્યાસ તારવે છે એક સ્ત્રી હોવા તરીકે દરેક સેનેટરો વચ્ચે સકારાત્મક સહસંબંધ છે અને તેઓ ભેદભાવયુક્ત પોતાની તરફ ખેંચનારો પ્રતિભાવ મેળવે છે. કોલોરાડો સ્ટે યુનિવર્સિટીના સંદેશાવ્યવહાર અભ્યાસના અધ્યાપક કેરીન વાસ્બી એન્ડર્સન વર્ણવે છે કે પ્રથમ મહિલાનો હોદ્દો અમેરિકન સ્ત્રીત્વ માટે એક "સાઇટ" જેવો હતો, કોઇ પણ સ્ત્રી ઓળખ માટે સાંકેતિક વાટાઘાટ માટે તૈયાર હતું. ખાસ રીતે, એન્ડર્સન જણાવે છે કે પરંપરાગત પ્રથમ મહિલાઓ પરત્વે સાંસ્કૃતિક ફરક હોય છે અને આધુનિક પ્રથમ મહિલાઓ પરત્વે સાંસ્કૃતિક પ્રતિબંધ હોય છે; ક્લિન્ટનના સમયગાળા દરમિયાન પ્રથમ મહિલા તરીકેનો હોદ્દો વિપરીત અને વિરોધાત્મક રહ્યો હતો. બુરેલ તેમજ આત્મકથાકારો જેફ ગર્થ અને ડોન વાન નાટ્ટા, જુનિયર,નોંધે છે કે ક્લિન્ટને 1998માં પ્રથમ મહિલા તરીકે સૌથી વધુ સંમતિઓ પ્રાપ્ત કરી હતી, જે તેમના પોતાના માટે વ્યાવસાયિક કે રાજકીય સિદ્ધિઓ ન હતી, પરંતુ તેને તેમના પતિની જાહેર વિશ્વાસઘાતના શિકાર તરીકે જોવામાં આવે છે. યુનિવર્સિટી ઓફ પેનસ્લિવેનીયા ના સંદેશાવ્યવહારના અધ્યાપક કેથલીન હોલ જેમીસને હિલેરી ક્લિન્ટનને બેવડા દિમાગ ના ઉદાહરણકર્તા તરીકે જોયા છે, જેઓ બન્ને તરફેની દુનિયા જેમ કે કારકીર્દી અને પરિવારમાં જીવવા માટે સક્ષમ હોય છે, આમ છતા પણ “આપણે જેની પર આપણી વર્તણૂંક નક્કી કરી હતી તેની પર તેઓ એક પાલક તરીકે ઊભરી આવ્યા હતા, જેમને એક સમયે બિનસ્પર્ધક માનવામાં આવ્યા હતા ", જે તેમને વિવિધ પ્રકારના વિજયી નહી તેવી સ્થિતિ પર લઇ જાય છે. ક્વિનીપિયાક યુનિવર્સિટી માધ્યમ અભ્યાસના અધ્યાપક લિસા બર્નસે શોધ્યું હતું કે અખબારી હિસાબોનું સતત ફ્રેમીંગ થતું હતં ક્લિન્ટન આધુનિક વ્યાવસાયિક કામ કરતી માતા અને રાજકીય પગપેસારો કરનારા જે પોતાના માટે સત્તા કબજે કરી લેવામાં રસ ધરાવતા હોય છે તે બન્નેના ઉદાહરણકર્તા છે. યુનિવર્સિટી ઓફ ઇન્ડિયાનાપોલીસ ના ઇંગ્લીશ અધ્યાપક ચાર્લોટ્ટે ટેમ્પલીને શોધ્યું હતું કે રાજકીય કાર્ટુન વિવિધ પ્રકારના સ્ટીરીયોટાઇપ્સનો ઉપયોગ કરે છે – જેમ કે જાતિ બદલાવવી, શક્તિવિહીન ઉદ્દામવાદી નારીવાદી અને પત્ની કે જેાથી પતિ છૂટકારો મેળવવા માગતો હોય – તેઓ હિલેરી ક્લિન્ટનને જાતિ નિયમો ના ઉલ્લંઘનકર્તા તરીકે વર્ણવે છે.

પચાસથી વધુ પુસ્તકો અને વિદ્વતાપૂર્ણ કૃતિઓઓ વિવિધ દ્રષ્ટિકોણોથી હિલેરી ક્લિન્ટન વિશે લખ્યું છે. ધી ન્યુ યોર્ક ઓબ્લઝર્વર દ્વારા કરવામાં આવેલું 2006નું સર્વેક્ષણ દર્શાવે છે કે “ક્લિન્ટન વિરોધી સાહિત્ય”નો "સ્વભાવિક કોટ્ટેજ ઉદ્યોગ, જેને રિજનરી પબ્લિશીંગ અને અન્ય સંકુચિત માનસો દ્વારા, શિર્ષકો જેમ કે Madame Hillary: The Dark Road to the White House , હિલેરીઝ સ્કીમ: ઇનસાઇડ ધ નેક્સ્ટ ક્લિન્ટન્સ રુથલેસ એજેન્ડા ટુ ટેક ધ વ્હાઇટ હાઉસ , અને કેન શી બી સ્ટોપ્ડ? : હિલેરી ક્લિન્ટન વીલ બી નેક્સ્ટ પ્રેસીડન્ટ ઓફ યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અનલેસ .... સાથે બહાર પાડવામાં આવ્યું હતું. ક્લિન્ટનના વખાણ કરતા પુસ્તકનું સારુ વેચાણ થયું ન હતુ (તેમના અને તેમના પતિ દ્વારા લખાયેલા સંસ્મરણોની તુલનામાં). જ્યારે તેઓ 2000માં સેનેટમાં ગયા ત્યારે, ભંડોળ ઊભુ કરતા અસંખ્ય જૂથો જેમ કે સેવ અવર સેનેટ અને ઇમર્જન્સી કમિટી ટુ સ્ટોપ હિલેરી રોધામ ક્લિન્ટન તેમનો વિરોધ કરવા માટે ઊગી નીકળ્યા હતા. વાન નાટ્ટા જુનિયર તારવે છે રિપબ્લિકન્સ અને સંકુચિત જૂથો તેમને ભંડોળ ઊભુ કરવા માટેના પત્રોમાં વિશ્વસનીય "બોગેમેન" તરીકે વર્ણવે છે, ટેડ કેનેડી સાથે અને ડેમોક્રેટીક સમાન અને ઉદાર અરજો ન્યૂટ ગિંગરીચ તરીકે ઉલ્લેખ કરે છે.

તેમની અગાઉના પ્રમુખપદ માટેની ઝુંબેશમાં જોતા જણાય છે કે ટાઇમ મેગેઝીને તેમનું મોટું ચિત્ર બતાવ્યું હતું, જેમાં બે ચેકબોક્સ પર "લવ હર ", "હેટ હર "એવા લેબલો લગાવ્યા હતા, જ્યારે મધર જોન્સ શિર્ષકે તેણીને "હાર્પી, હિરો, હરેટીક: હિલેરી" તરીકે દર્શાવ્યા હતા. ડેમોક્રેટીક નેટરુટ્સ કાર્યકર્તાઓ સતત પણે ક્લિન્ટનને તેમના ઇચ્છીત ઉમેદવારોનો સર્વેક્ષણાં અત્યંત નીચા દર્શાવે છે જ્યારે કેટલાક સંકુચિતો જેમ કે બ્રુસ બાર્ટલેટ અને ક્રિસ્ટોફર રુડ્ડી એ હિલેરી ક્લિન્ટનના પ્રમુખપદને એકંદરે ખરાબ નહી તેમ વર્ણવ્યા છે અને ઓક્ટોબર 2007માં ધી અમેરિકન કંઝર્વેટીવ મેગેઝીનના કવર પર "ધી વેનીંગ પાવર ઓફ હિલેરી હેટ " એવું શિર્ષક આપવામાં આવ્યું હતું. ડિસેમ્બર 2007 સુધીમાં સંદેશાવ્યવહાર અધ્યાપક જેમીસને નીરીક્ષણ કર્યું હતું કે ઇન્ટરનેટ પર ક્લિન્ટન વિશે મોટી માત્રામાં સ્ત્રીદ્વેષ દર્શાવાયો હતો, જેમાં ફેસબૂક અને અન્ય સાઇટ્સ સહિતે પણ ક્લિન્ટનને દર્શાવતા એવા કથનો લખ્યા હતા જે સેક્સ્યુઅલ અપમાનજનક હતા. તેમણે નોંધ્યુ હતું કે ક્લિન્ટનના હસવા પરની વ્યાપક ટિપ્પણીના પ્રતિભાવમાં, જે "આપણે જાણીએ છીએ કે મહિલાઓની વાણીને વખોડવા માટે તે ભાષા છે, તે પુરુષોની વાણી માટે ઉપલબ્ધ નથી. આપણે મહિલાઓની વાણીને તીવ્ર અને કર્કશ કહીએ છીએ. અને હિલેરી ક્લિન્ટનના હાસ્યને અર્થહીન વર્ણવવામાં આવે છે." ક્લિન્ટનની "સ્થગિત ગતિ " અને 2008 ન્યુ હેમીસ્ફિયર પ્રાયમરી પહેલાના સંબંધિત બનાવોને પગલે ધી ન્યુ યોર્ક ટાઇમ્સ અને ન્યૂઝવીક બન્નેએ તારવ્યું હતું કે જાતિની ભૂમિકા વિશેની ચર્ચા હવે રાષ્ટ્રીય રાજકીય જાહેરાતમાં જતી રહી છે. ન્યૂઝવીક ના સંપાદક જોન મિઅકેમે ક્લિન્ટન અમેરિકન જનતા વચ્ચેના સંબંધનો એમ કહેતા સરવાળો કર્યો છે કે ન્યુ હેમિસ્ફિયર ઘટનાઓ, "કડવા સત્યો પ્રકાશમાં લાવી છે: જોકે હિલેરી રોધામ ક્લિન્ટન આ સીમા પર છે અથવા દાયકાઓથી રાષ્ટ્રીય જીવનની મધ્યમાં છે ...તેઓ અત્યંત ઓળખી શકાય તેમ છે પરંતુ અમેરિકન રાજકારણમાં માનવામાં આવતી વ્યક્તિ તરીકે નીચા છે."

એક વખત તેઓ સેક્રેટરી ઓફ સ્ટેટ બની ગયા તે પચી ક્લિન્ટનની છાપ અમરિકન જનતામાં નાટ્યાત્મક રીતે સુધરી હતી અને અનેક માનવંતી વૈશ્વિક વ્યક્તિઓમાંના એક બની ગયા હતા. તેમણે સતત ઊંચી સંમતિવાળું રેટીંગ પ્રાપ્ત કર્યુ છે, અને તેમના તરફેણકારી-બિનતરફેણકારી રેટીંગ્સ 2010 દરમિયાનમાં કોઇ પણ સક્રિય, રાષ્ટ્રીય સ્તરે આગળ પડતા અમેરિકન રાજકીય વ્યક્તિની તુલનામાં સૌથી વધુ હતા. તેમણે ગેલપના અત્યંત વખાણાયેલા પુરુષ અને સ્ત્રી સર્વેક્ષણમાં સારી કામગીરી બજાવી હતી; 2010માં તેમનું નામ અમેરિકનો દ્વારા સત નવમી વખત અને એકંદરે પંદરમી વખત અત્યંત વખાણાયેલી મહિલા તરીકે મૂકવામાં આવ્યું હતું.

એવોર્ડ્સ અને બહુમાનો

વધુ માહિતી માટે જુઓ મુખ્ય લેખ: Hillary Rodham Clinton awards and honors

ક્લિન્ટને અમેરિકન અને આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાઓ તરફથી તેમની આરોગ્ય, મહિલાઓ અને બાળકો માટેની પ્રવૃત્તિઓને કારણે તેમની કારકીર્દી દરમિયાન અસંખ્ય પુરસ્કારો અને સન્માનો પ્રાપ્ત કર્યા છે.

મતાધિકારને લગતો ઇતિહાસ

વધુ માહિતી માટે જુઓ મુખ્ય લેખ: Electoral history of Hillary Rodham Clinton

ગ્રંથસૂચિ

• Bernstein, Carl (2007). A Woman in Charge: The Life of Hillary Rodham Clinton. New York: Alfred A. Knopf. ISBN 0-3754-0766-9. 
• Brock, David (1996). The Seduction of Hillary Rodham. New York: The Free Press. ISBN 0-684-83451-0. 
• Burns, Lisa M. (2008). First Ladies and the Fourth Estate: Press Framing of Presidential Wives. DeKalb, Illinois: Northern Illinois University Press. ISBN 0-87580-391-3 . 
• Clinton, Hillary Rodham (2003). Living History. New York: Simon & Schuster. ISBN 0-7432-2224-5. 
• Gerth, Jeff; Van Natta, Jr., Don (2007). Her Way: The Hopes and Ambitions of Hillary Rodham Clinton. New York: Little, Brown and Company. ISBN 0-316-01742-6. 
• Heilemann, John; Halperin, Mark (2010). Game Change: Obama and the Clintons, McCain and Palin, and the Race of a Lifetime. New York: HarperCollins. ISBN 0-06-173363-6. 
• Kornblut, Anne E. (2009). Notes from the Cracked Ceiling: Hillary Clinton, Sarah Palin, and What It Will Take for a Woman to Win. New York: Crown Books. ISBN 0-307-46425-3. 
• Maraniss, David (1995). First in His Class: A Biography of Bill Clinton. Simon & Schuster. ISBN 0-671-87109-9. 
• Morris, Roger (1996). Partners in Power: The Clintons and Their America. New York: Henry Holt. ISBN 0-8050-2804-8. 
• Olson, Barbara (1999). Hell to Pay: The Unfolding Story of Hillary Rodham Clinton. Washington: Regnery Publishing. ISBN 0-89526-197-9. 
• Troy, Gil (2006). Hillary Rodham Clinton: Polarizing First Lady. Lawrence, Kansas: University Press of Kansas. ISBN 0-7006-1488-5. 

વધુ વાંચન

વધુ માહિતી માટે જુઓ મુખ્ય લેખ: List of books about Hillary Rodham Clinton

બાહ્ય લિંક્સ

• "Secretary of State Hillary Rodham Clinton". U.S. Department of State. 
• "Hillary Clinton.com - Friends of Hillary". 
• "Hillary Rodham Clinton". The White House.  પ્રથમ મહિલા ક્લિન્ટનની સત્તાવાર આત્મકથા
• ઢાંચો:CongLinks
• Senator Hillary Rodham Clinton at the Open Directory Project