રાજપીપળા રજવાડું

રાજપીપળા રજવાડું રાજપીપળા રિયાસત
દેશી રજવાડું of ભારત
૧૩૪૦–૧૯૪૮
Flag Coat of arms
બ્રિટીશ ભારતની રેવા કાંઠા એજન્સી અંતર્ગત રાજપીપળા રજવાડું
રાજધાની	રાજપીપળા (નાંદોદ)
વિસ્તાર
• ૧૯૪૧	3,929 km2 (1,517 sq mi)
વસ્તી
• ૧૯૪૧	249032
ઇતિહાસ
• સ્થાપના	૧૩૪૦
• સ્વતંત્ર ભારતમાં વિલય	૧૯૪૮
પછી ભારત
આજની સ્થિતિ	નર્મદા, ગુજરાત, ભારત

રાજપીપલા રજવાડું સંપૂર્ણ આંતરિક અધિકારક્ષેત્ર ધરાવતું દેશી રજવાડું હતું. તેમાં ગોહિલ રાજપૂત વંશ દ્વારા આશરે ૧૩૪૦થી ૧૯૪૮ સુધી ૬૦૦ વર્ષથી વધુ સમય સુધી શાસન હતું. તે રેવા કાંઠા એજન્સીનું સૌથી મોટું રાજ્ય અને એકમાત્ર પ્રથમ-વર્ગનું રાજ્ય હતું. ગુજરાત રાજ્યમાં ( કાઠિયાવાડ અથવા સૌરાષ્ટ્રથી અલગ), રાજપીપળા રજવાડું કદ અને મહત્વની દ્રષ્ટિએ વડોદરા (બરોડા સ્ટેટ) પછી બીજા ક્રમે હતું. રાજપીપળાનો ગોહિલ રાજપૂત વંશ મધ્યકાળ દરમિયાન અમદાવાદના સુલતાનો અને મુઘલોના આક્રમણ તથા આધુનિક સમયગાળામાં વડોદરાના ગાયકવાડ અને અંગ્રેજ શાસનથી બચવામાં સફળા રહ્યો હતો. ૧૦ જૂન ૧૯૪૮ના રોજ ભારતમાં વિલય થયો ત્યા સુધીમાં સમકાલીન માળખાગત સુવિધાઓ, નીતિઓ અને પદ્ધતિઓ સાથે સુસંચાલિત રાજ્ય તરીકે ઉભરી આવ્યુ હતુ.

રાજપીપળા રજવાડું પશ્ચિમ ભારતની બે મહત્વની નદીઓ નર્મદા અને તાપી વચ્ચે આવેલું હતું. કુલ ૧૫૦૦ ચોરસ માઇલ (4,000 વર્ગ કીમીથી વધુ) ના ક્ષેત્રમાં ૬૦૦ માઇલ વર્ગ (૧૫૫૦ ચો. કિ.મી.) જંગલો હતા અને બાકીની ફળદ્રુપ કૃષિ મેદાનો અને નદી ખીણો,ને પરિણામે રાજપીપળા વડોદરા પછી બીજા નંબરનું સમૃદ્ધ રજવાડું બન્યુ હતુ. તે તેની ખાણો માટે પણ પ્રખ્યાત હતું. તે હવે ગુજરાત રાજ્યનો એક ભાગ છે. અને નર્મદા જિલ્લાનું મુખ્ય મથક છે.

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

શાસકોની સૂચિ

શાસકોએ ૧૯૨૧ સુધી મહારાજા નામની મહારાણાની પદવી લીધી.

• લગભગ ૧૩૪૦ - અર્જુનસિંહજી (મોખદાજીનો નાનો પુત્ર, સૌરાષ્ટ્રના ઘોગાના મુખ્ય ગોહિલ રાજપૂત. તેમના મામા દાદા ચોકરાના પરમાર દ્વારા દત્તક લીધેલ)
• ભણસિંહજી
• ૧૪૨૧ ગોમેલસિંહજી (અ. ૧૪૨૧)
• ૧૪૨૧ - વિજયપાલજી
• ૧૪૬૩ હરિસિંહજી (અ. ૧૪૬૩)
• ૧૪૬૩ - ૧૫૨૬ ભીમદેવ (અ. ૧૫૨૬)
• ૧૫૨૬ - ૧૫૪૩ રાયસિંહજી (અ. ૧૫૪૩)
• ૧૫૪૩ - કરણબાજી
• અભયરાજ જી
• સુજાનસિંહજી
• ભૈરવસિંહજી
• ૧૫૮૩ - ૧૫૯૩ પૃથુરાજ જી (અ. ૧૫૯૩)
• ૧૫૯૩ - દીપસિંહજી
• દુર્ગાશાહજી
• મોહરાજ જી
• રાયશાલજી
• ચંદ્રસિંહજી
• ગંભીરસિંહજી આઇ
• સુભેરાજ જી
• જયસિંહજી
• માલરાજ
• સુરમલજી
• ઉદેકરણજી
• ચંદ્રભાજી
• ૧૬.. - ૧૭૦૫ ચત્રસાલજી (અ. ૧૭૦૫)
• ૧૭૦૫ - ૧૭૧૫ વેરીસલજી પ્રથમ (અ. ૧૭૧૫)
• ૧૭૧૫ - ૧૭૩૦ જીતેસિંહજી (અ. ૧૭૩૦)
• ૧૭૩૦ - ૧૭૫૪ ગોમલસિંહજી (અ. ૧૭૫૪)
• ૧૭૫૪ (૬ મહિના) દલીલસિંહજી (પડાવી લેનાર)
• ૧૭૫૪ - ૧૭૬૪ પ્રતાપસિંહજી (અ. ૧૭૬૪)
• ૧૭૬૪ - ૧૭૮૬ રાયસિંહજી (અ. ૧૭૮૬)
• ૧૭૮૬ - ૧૫ જાન્યુઆરી ૧૮૦૩ અજાબસિંહજી (જ. ૧૭૫૦ - અ. ૧૮૦૩)
• ૧૭૯૩ - ૧૫ જાન્યુઆરી ૧૮૦૩ નાહરસિંહજી -રેજન્ટ (૧૭૮૦ - અ. ૧૮.. )
• ૧૫ જાન્યુઆરી ૧૮૦૩ - ૧૦ મે ૧૮૧૦ રામસિંહજી (અ. ૧૮૧૦)
• ૧૦ મે ૧૮૧૦ - ૯ ઓગસ્ટ ૧૮૨૧ નાહરસિંહજી (સા )
• ૯ ઓગસ્ટ ૧૮૨૧ - ૧૭ નવેમ્બર ૧૮૬૦ વેરીસલજી દ્વિતીય (જ. ૧૮૦૮ - અ. ૧૮૬૮)
• ૧૭ નવેમ્બર ૧૮૬૦ - ૧૦ જાન્યુઆરી ૧૮૯૭ ગંભીરસિંહજી દ્વિતીય (જ. ૧૮૪૭ - અ. ૧૮૯૭)
• ૧૮૮૪ - ૧૦ જાન્યુઆરી ૧૮૯૭ બ્રિટીશ સંચાલકો
  • - વિલિયમ આર્થર સ્મોલ્મોન (જુલાઈ ૧૮૮૪ - ૧૮૮૫)
  • - એડવર્ડ વિન્સેન્ટ સ્ટેસ (૧૮૮૫-૧૮૮૬) (જ. ૧૮૪૧ - અ. ૧૯૦૩)
  • - એલેક્ઝાંડર ફ્રાન્સિસ મકોનોચી (જ. ૧૮૬૨ - અ. ૧૯૩૪) (૧૮૮૬-૧૮૮૭)
  • - એલેક્ઝાન્ડર શેવાન (નવેમ્બર ૧૮૮૭ - ૧૮૯૪)
  • - વિલોબી પીટકેરન કેનેડી (જ. ૧૮૦૦ - અ. ૧૯૨૮) (ઓક્ટો ૧૮૯૪ - જુલાઈ ૧૮૯૫)
  • - ફ્રાન્સિસ વિલિયમ સ્નેલ (ઓગસ્ટ ૧૮૯૫ - નવે ૧૮૯૭)
• ૧૦ જાન્યુઆરી ૧૮૯૭ - ૨૬ સપ્ટે ૧૯૧૫ છત્રસિંહજી (જ. ૧૮૬૨ - અ. ૧૯૧૫) (૧૨ ડિસેમ્બર ૧૯૧૧ થી, સર છત્રસિંહજી)
• ૨૬ સપ્ટે ૧૯૧૫ - ૧૦ જૂન ૧૯૪૮ વિજયસિંહજી (જ. ૧૮૯૦ - અ. ૧૯૫૧) (૧ જાન્યુઆરી ૧૯૨૫ થી, સર વિજયસિંહજી)