લખાણ પર જાઓ

શેખ દીન મોહમ્મદ: આવૃત્તિઓ વચ્ચેનો તફાવત

ફેરફારોનો કોઇ સારાંશ નથી
Content deleted Content added
No edit summary
ટેગ: ૨૦૧૭ સ્ત્રોત ફેરફાર
No edit summary
ટેગ: ૨૦૧૭ સ્ત્રોત ફેરફાર
લીટી ૧૨:
| children = Rossana Mahomed<br/>Henry Mahomed<br/>Horatio Mahomed<br/>Frederik Mahomed<br/>Arthur Mahomed<br/>Dean Mahomed<br/>Amelia Mahomed
}}
'''શેખ દીન મોહમ્મદ''' એ એંગ્લો-ઇન્ડિયન પ્રવાસી, સર્જન અને ઉદ્યોગસાહસિક હતા જે પશ્ચિમી વિશ્વના સૌથી જાણીતા પ્રારંભિક બિન-યુરોપિયન સ્થળાંતરકર્તાઓમાંથી એક હતા.<ref>'દીન મોહમ્મદની મુસાફરી', પૃષ્ઠ 148-149, 155-156, 160.</ref> તેમણે ભારતીય રાંધણકળા અને શેમ્પૂ (મસાજ)ના સ્નાનપ્રથાનીસ્નાનપ્રથાનો રોગનિવારક મસાજ તરીકે યુરોપમાં પ્રારંભ કર્યો હતો. "શેમ્પૂ" શબ્દ 1860 ના દાયકા સુધી વાળ ધોવાના પ્રચલિત અર્થમાં જોવામાં આવતું નહોતું.<ref>જુઓ પી. 197 માં "દીન મોહમ્મદની મુસાફરી" અને "શેમ્પૂ", વી., પ્રવેશ, પૃષ્ઠ. 167, [[ઓક્સફોર્ડ ઇંગલિશ શબ્દકોશ]], બીજી આવૃત્તિ, વોલ્યુમ. 15, {{ISBN | 0-19-861227-3}}.</ref> તેઓ અંગ્રેજીમાં ગ્રંથ પ્રકાશિત કરનાર પ્રથમ ભારતીય પણ હતા.<ref>{{Cite web | url = https: //books.google.com/books/about/The_First_Indian_Author_in_English.html? id = YxgXAQAAIAAJ | title = અંગ્રેજીમાં પ્રથમ ભારતીય લેખક: દીન મોહમ્મદ (1759-1851) ભારતમાં, આયર્લેન્ડ અને ઇંગ્લેંડમાં | પ્રથમ = માઇકલ એચ. | છેલ્લું = ફિશર | તારીખ = 15 ફેબ્રુઆરી 2000 | પ્રકાશક = ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટી પ્રેસ | ઍક્સેસડેટ = 15 જાન્યુઆરી 2019 | મારફતે = ગૂગલ બુક્સ}}</ref>
 
==પ્રારંભિક જીવન==
બંગાળ પ્રેસિડેન્સી ના ભાગ પછી ,[[પટના]] શહેરમાં 1759 માં જન્મેલા, બંગાળ પ્રેસિડેન્સી ના ભાગ પછી, શેખ દીન મોહમ્મદ [[બક્સર]] માંથી આવ્યા હતા. તેમના પિતા, જે પરંપરાગત નાઈ (જાતિ) ના હતા-ઇસ્ટ ઇન્ડિયા કંપનીમાં નોકરી કરતા હતા. તેમણે ઘણી જાતના કીમિયાઓ શીખી વિવિધ [[આલ્કલી]], સાબુ અને શેમ્પૂ બનાવવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતી તકનીકો જાણી લીધી હતી.દીન મોહમ્મદે પાછળથી મુગલ સમ્રાટ શાહ આલમ II તથા [[અલ્હાબાદ]] અને [[દિલ્હી]] જેવા શહેરોની સમૃદ્ધિનું વિગતવાર વર્ણન કર્યું હતું અને મુઘલ સામ્રાજ્યના ગૌરવની ઝાંખી કરાવતી બાબતોની નોંધ પણ કરી હતી.
 
શેખ દીન મોહમ્મદ પટનામાં ઉછર્યા હતા. તેઓ યુવાન હતા ત્યારે તેમના પિતાનું અવસાન થયું. 10 વર્ષની વયે તેમને કેપ્ટન ગોડફ્રે ઈવાન બેકર કે -જેઓ એંગ્લો-આઇરિશ પ્રોટેસ્ટંટ અધિકારી હતા-એમનીની દેખરેખ હેઠળ રાખવામાં આવ્યા. મોહમ્મદે એક પ્રશિક્ષિત સર્જન તરીકે બ્રિટીશ ઇસ્ટ ઇન્ડિયા કંપની ની સેનામાં સેવા આપી હતી. 1782 સુધી મોહમ્મદ કેપ્ટન બેકરના યુનિટ/એકમ સાથે રહ્યા હતા. જ્યારે કેપ્ટને રાજીનામું આપ્યું એજ વર્ષે, મોહમ્મદે પણ 'તેમના શ્રેષ્ઠ મિત્ર' કૅપ્ટન સાથે ઇંગ્લેન્ડ જવાનું પસંદ કરીને સૈન્યમાંથી રાજીનામું આપ્યું હતું.<ref name = tracingasianroots />
 
==''દીન મોહમ્મદની યાત્રાઓ''==
1794 માં, દીન મોહમ્મદે તેમની મુસાફરીનું વર્ણન કરતુ પુસ્તક, "ધ ટ્રાવેલ્સ ઑફ દીન મોહમ્મદ " લખ્યું. આ પુસ્તક ચંગેઝખાન, તૈમુર અને ખાસ કરીને પ્રથમ મુગલ સમ્રાટ [[બાબર]] ની પ્રશંસાથી શરૂ થાય છે. તે પછી [[ભારત]] માં કેટલાક મહત્વપૂર્ણ શહેરોનું વર્ણન અને સ્થાનિક ભારતીય રાજ્યો સાથે લશ્કરી સંઘર્ષોની ઘટનાઓનું આમાં વર્ણન છે.
 
સંપાદક માઈકલ ફિશરેફિશરનું સૂચવ્યુંમાનવું હતું કે 18 મી સદીના ઉત્તરાર્ધમાં લખેલાલખાએલી અન્યકેટલાક મુસાફરીનાપ્રવાસીઓની આત્મકથાઓમાંથી પુસ્તકમાં કેટલાકઅમુક ફકરાઓની નકલ આ પુસ્તકમાં કરવામાં આવી હતી.
 
==રેસ્ટોરન્ટનું સાહસ==
ઇંગ્લેન્ડ ગયા પછી ૧૮૧૦માં શેખ દીન મોહમ્મદે મધ્ય લંડનમાં આવેલ પોર્ટમેન સ્ક્વેર પાસે, જ્યોર્જ સ્ટ્રીટમાં પ્રથમ ભારતીય રેસ્ટોરન્ટ ખોલી હતી, જેનું નામ હિન્દુસ્તાન કોફી હાઉસ રાખ્યું હતું.<ref name=BBC>{{cite news|title=Curry house founder is honoured|date=29 September 2005|publisher=BBC News|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/england/london/4290124.stm|accessdate=9 October 2008}}</ref> આ રેસ્ટોરન્ટમાં એમણે અવનવી ઓફરો કરી હતી જેમ કે હૂક્કા, ચિલમ તમાકુ અને ભારતીય વાનગીઓ. પરંતુ એમનું આ સાહસ નાણાકીય મુશ્કેલીઓના કારણે અધવચ્ચેથી સંકેલી લેવામાં આવ્યું હતું.<ref>{{cite web|url=https://webarchive.nationalarchives.gov.uk/+/http://www.movinghere.org.uk/galleries/roots/asian/tracingasianroots/dean_mahomed2.htm|title=Records Held at the National Archives|first=Abi|last=Husainy|website=webarchive.nationalarchives.gov.uk|accessdate=15 January 2019}}</ref>
 
==યુરોપમાં માલીશની પ્રથાનો પ્રારંભ==
૧૧૫

edits