નૂતન

નૂતન
જન્મ	૪ જૂન ૧૯૩૬  મુંબઈ
મૃત્યુ	૨૧ ફેબ્રુઆરી ૧૯૯૧
અભ્યાસ સંસ્થા	Baldwin Girls High School
બાળકો	મોહનીશ બહલ
માતા-પિતા	કુમારસેન સમર્થ  શોભના સમર્થ

નૂતન સમર્થ એ એક ભારતીય ફિલ્મ અભિનેત્રી હતી. તેમનો (જન્મ; ૪ જૂન ૧૯૩૬ - ૨૧ ફેબ્રુઆરી ૧૯૯૧) થયો હતો. તે નૂતન તરીકે વધુ જાણીતી હતી. લગભગ ચાર દાયકા સુધીની કારકીર્દિમાં, તેમણે ૭૦ થી વધુ હિન્દી ફિલ્મોમાં અભિનય આપ્યો, જેમાંની ઘણી ફિલ્મોમાં તેમની પ્રમુખ ભૂમિકા હતી. ભારતીય સિનેમાના ઇતિહાસમાં તેમને એક શ્રેષ્ઠ સ્ત્રી અભિનેત્રી તરીકે ગણવામાં આવે છે, નૂતનને બિનપરંપરાગત પાત્રો ભજવવા માટે જાણીતી હતી. અને તેમના અભિનયમા એ તેમને ઘણીવાર પ્રશંસા મળી હતી.

ફિલ્મફેરમાં શ્રેષ્ઠ અભિનેત્રીના એવોર્ડની પાંચ વખત જીતવાનો રેકોર્ડ નૂતન પાસે છે, ૩૦ વર્ષો સુધી આ રેકોર્ડ તેમની પાસે હતો જે તેમની ભત્રીજી કાજોલ દ્વારા ૨૦૧૧ માં તેની બરાબરી કરવામાં અવી હતી. ઈ. સ. ૧૯૭૪ માં, ભારત સરકાર દ્વારા તેમને પદ્મશ્રીથી નવાજવામાં આવ્યા હતા.

તેઓ ફિલ્મ નિર્માતા કુમારસેન સમર્થ અને ફિલ્મ અભિનેત્રી શોભના સમર્થની પુત્રી હતા. નૂતને તેની કારકીર્દિની શરૂઆત તેની માતા દ્વારા નિર્દેશિત ૧૯૫૦ની ફિલ્મ 'હમારી બેટી'માં ૧૪ વર્ષની વયે કરી હતી. ત્યારબાદ તેમણે નગીના અને હમલોગ (બંને ૧૯૫૧) જેવી ફિલ્મોમાં અભિનય કર્યો. સીમા (૧૯૫૫) માં તેમની ભૂમિકા (૧૯૫૫) એ તેમને વ્યાપક ઓળખ અને શ્રેષ્ઠ અભિનેત્રી માટેનો ફિલ્મફેર એવોર્ડ મેળવી આપ્યો. તેમણે ૧૯૬૦થી ૧૯૭૦ ના દાયકાના અંત સુધી ફિલ્મોમાં અગ્રણી ભૂમિકાઓ ભજવી હતી અને ત્યાર બાદ સુજાતા (1959), બંદિની (1963), મિલન (1967) અને મૈં તુલસી તેરે આંગન કી (૧૯૭૮) માં તેમની ભૂમિકા માટે તેમને અન્ય ચાર એવોર્ડ મળ્યા. આ સમયગાળાની તેમની અન્ય કેટલીક ફિલ્મોમાં અનારી (1959), છાલિયા (1960), તેરે ઘર કે સામને (1963), સરસ્વતીચંદ્ર (1968), અનુરાગ (1972) અને સૌદાગર (1973) નો સમાવેશ થાય છે. ૧૯૮૦ ના દાયકામાં, નુતને ચરિત્ર ભૂમિકાઓ ભજવવાનું શરૂ કર્યું અને તેમના મૃત્યુના થોડા સમય પહેલા સુધી તેમણે કામ કરવાનું ચાલુ રાખ્યું. તેમણે સાજન કી સહેલી (1981), મેરી જંગ (1985) અને નામ (1986) જેવી ફિલ્મોમાં મોટે ભાગે માતાની ભૂમિકાઓ ભજવી કરી હતી. મેરી જંગમાં તેના અભિનયથી તેમને તે વખતે શ્રેષ્ઠ સહાયક અભિનેત્રી શ્રેણીમાં છઠ્ઠો અને છેલ્લો ફિલ્મફેર એવોર્ડ મળ્યો હતો.

ઈ. સ.૧૯૫૯માં તેમણે નૌકાદળના લેફ્ટેનન્ટ કમાન્ડર રજનીશ બહલ સાથે લગ્ન કર્યા હતા. ૧૯૯૧ માં સ્તન કેન્સરથી તેમનું મૃત્યુ થયું. તેમનો પુત્ર મોહનીશ બહલ એક ફિલ્મ અને ટેલિવિઝન અભિનેતા છે.

પ્રારંભિક જીવન

નૂતનનો જન્મ એક મરાઠી ચંદ્રસેનિયા કાયસ્થ પ્રભુ એટાલે કે સીકેપી પરિવારમાં થયો હતો. તેઓ ફિલ્મ નિર્દેશક અને કવિ એવા કુમારસેન સમર્થ અને અભિનેત્રી શોભના સમર્થ ના પુત્રી હતા અને તેમના ચાર બાળકોમાં સૌથી તેઓ સૌથી મોટા હતાં. તેમનો જન્મ ૪ જૂન ૧૯૩૬ ના દિવસે થયો હતો. બાળપણમાં તેમને પાતળી અને કદરૂપી જેવા વિશેષણોથી નવાજવામાં આવતાં. તેમને બે બહેનો હતી: અભિનેત્રી તનુજા અને ચતુરા અને એક ભાઈ હતો - જયદીપ. જયદીપના જન્મ પહેલાં જ તેના માતા-પિતા છૂટા પડ્યા હતા. નૂતન ૧૯૫૩ માં વધુ અભ્યાસ માટે સ્વિટ્ઝર્લેન્ડ ગયા તે પહેલાં તેઓ પંચગની સેન્ટ જોસેફ કોન્વેન્ટ સ્કૂલમાં ભણ્યા હતા. શરૂઆતમાં તેમની ફિલ્મો સારું પ્રદર્શન કરવામાં નિષ્ફળ થયા બાદ તેઓ તેમની માતાના કહેવા પર તેમને ત્યાં રહેવા ગયા હતાં. તેણીએ ત્યાં પસાર કરેલા એક વર્ષને તેમણે "મારી જિંદગીમાં સૌથી ખુશહાલ સમય" તરીકે વર્ણવ્યો.

કારકિર્દી

નૂતને હમારી બેટી (૧૯૫૦) માં ચૌદ વર્ષની વયે અભિનેત્રી તરીકેની કારકિર્દીની શરૂઆત કરી હતી. આ ફિલ્મ તેમની માતા શોભનાએ નિર્માણ કરી હતી.

તેમનો પહેલો મોટી ફિલ્મ સીમા હતી, જેના માટે તેમને બેસ્ટ અભિનેત્રી તરીકેનો પોતાનો પહેલો ફિલ્મફેર એવોર્ડ મળ્યો હતો. ત્યાર બાદ તેમણે રોમેન્ટિક કૉમેડી, પેઈંગ ગેસ્ટથી માં દેવ આનંદ સાથે અભિનય કર્યો હતો. ૧૯૫૯ માં તેમણે અનાડી ( રાજ કપૂર સાથે ) અને બિમલ રોયની સુજાતા ( સુનીલ દત્ત સાથે) જેવી બે સફળ ફિલ્મોમાં અભિનય કર્યો. ૧૯૬૦ અને ૧૯૭૦ ના દાયકામાં તેણીએ છલિયા (૧૯૬૦), સરસ્વતીચંદ્ર (૧૯૬૮), દેવી (૧૯૭૦) અને મુખ્ય તુલસી તેરે આંગન કી (૧૯૭૮) સહિત ઘણી સફળ ફિલ્મો કરી. ૧૯૬૦ માં, તેણે ફરી એક વાર મનમોહન દેસાઈના છલિયામાં રાજ કપૂર વિરુદ્ધ ભૂમિકા ભજવી હતી. આ ભૂમિકા માટે તેમને બીજી વખત ફિલ્મફૅર નોમિનેશન મળ્યું. તે સમયે એક ફિલ્મ સમીક્ષામાં, ફિલ્મફેરે લખ્યું હતું: "નૂતન એક કમનસીબ છોકરી તેના સંબંધીઓ દ્વારા દોષિત ન હોવા છતાં તરછોડાયેલી કન્યાનું એક શાનદાર અને યાદગાર ચિત્રણ મૂકે છે."

અંગત જીવન

નૂતને ૧૧ ઓક્ટોબર ૧૯૫૯ ના દિવસે ભારતીય નૌકાદળના લેફ્ટનન્ટ કમાન્ડર રજનીશ બહલ સાથે લગ્ન કર્યા. તેમના એકમાત્ર પુત્ર મોહનીશનો જન્મ ૧૯૬૧ માં થયો હતો. તે ટેલિવિઝન અને ફિલ્મ અભિનેતા બન્યો. તેમની પુત્રી પ્રનૂતન બહલ પણ બોલિવૂડની અભિનેત્રી છે.

નૂતનને શિકારનો શોખ હતો.

નુતનએ એકવાર જાહેરમાં સંજીવ કુમારને થપ્પડ મારી હતી કારણ કે તેની કારકીર્દિના પ્રારંભિક તબક્કે તે આક્ષેપ કરતો હતો કે "તેણી તેના પ્રત્યેની રોમેન્ટિક લાગણી ધરાવતી હતી પણ તે તેણીની લાગણીને સ્વીકારી ન શક્યો". તે સમયે પરણિત નૂતનને લાગ્યું હતું કે સંજીવ કુમાર પોતાની કારકીર્દિ આગળ વધારવા માટે જાણી જોઈને તેને બદનામ કરી રહ્યો છે અને આ કાવતરાથી તેના લગ્ન જીવનને નુકસાન થઈ રહ્યું છે.

માંદગી અને મૃત્યુ

ઈ. સ. ૧૯૯૦ માં તેમને સ્તન કેન્સરનું નિદાન થયું અને તેની સારવાર શરૂ કરાઈ હતી. ફેબ્રુઆરી ૧૯૯૧ માં, બીમાર પડ્યા બાદ તેમને મુંબઈની બ્રીચ કેન્ડી હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા. તે સમયે તેઓ ગર્જના અને ઇન્સાનિયતનું શૂટિંગ કરી રહી હતી. ૨૧ ફેબ્રુઆરી નાદિવસે ૧૨:૧૨ વાગ્યે તેમનું અવસાન થયું. તેમના પતિનું ૨૦૦૪ માં તેમના એપાર્ટમેન્ટમાં આગ અકસ્માતથી મૃત્યુ થયું હતું.