વિકિપીડિયોક્રસી

વિકિપીડિયામાંથી
Wikipediocracy
પ્રાપ્ત છેઅંગ્રેજી
વેબસાઇટwikipediocracy.com

વિકિપીડિઓક્રેસી એ વિકિપીડિયાની ચર્ચા અને ટીકા માટેની વેબસાઇટ છે.[૧] [૨] તેના સભ્યોએ વિકિપીડિયાના વિવાદોની માહિતી પર મીડિયાનું ધ્યાન ખેંચ્યું છે. આ સાઇટની સ્થાપના વિકિપીડિયા રિવ્યૂના વપરાશકર્તાઓએ માર્ચ ૨૦૧૨માં કરી હતી,[૩] જે વિકિપીડિયાની ટીકા કરે છે.[૪] [૫]

ડેઇલી ડોટમાં પત્રકાર કેવિન મોરિસે લખ્યું હતું કે, આ સાઇટ "વિકિપીડિયાના પર ધૂળ ઉડાવવા માટે જાણીતી છે."[૬] નવલકથાકાર અમાન્ડા ફિલિપાચીએ 'ધ વોલ સ્ટ્રીટ જર્નલ'માં લખ્યું હતું કે આ સાઇટ "બુદ્ધિપૂર્વક અને મનોરંજક રીતે વિકિપીડિયાની સમસ્યારૂપ પદ્ધતિઓની ચર્ચા કરે છે.[૭]

વેબસાઇટ વપરાશકર્તા સક્રિયતા[ફેરફાર કરો]

વિકિપીડિયોક્રસી યોગદાનકર્તાઓએ વિકિપીડિયા સાથે સંકળાયેલી સમસ્યાઓ, તકરાર અને વિવાદોની તપાસ કરી છે, કેટલાકને મુખ્ય પ્રવાહના માધ્યમો દ્વારા જાણ કરવામાં આવી છે. આ સાઇટનું જણાવેલ મિશન એ "વિકિપીડિયાની અંધારી તિરાડોમાં ચકાસણીના પ્રકાશને ચમકાવવાનો" અને સંબંધિત પરિયોજનાનો છે. ઇન્ટરનેટ નીતિ અને કાયદાના નિષ્ણાત, હિથર ફોર્ડે, તેમના ડોક્ટરલ થિસિસમાં, વિકિપીડિયોક્રસીની ભૂમિકા પર ટિપ્પણી કરતાં કહ્યું, "જેમ જેમ વિકિપીડિયાની સત્તા વધતી જાય છે તેમ તેમ વધુ જૂથો તેની પ્રક્રિયાઓથી અસંતુષ્ટ લાગે છે, વિકિપેડિયોક્રસી જેવા ચોકીદાર જૂથોનો વિકાસ કે જેઓ મુખ્ય પ્રવાહના માધ્યમો માટે વિકિપીડિયાના જટિલ માળખા, નિયમો અને માપદંડોના અનુવાદક તરીકે કામ કરે છે અને તેઓ એવા લોકોને અવાજ આપવાનું શરૂ કરે છે જેમને લાગે છે કે તેમને વિકિપીડિયાના પ્રતિનિધિત્વ માળખામાંથી બાકાત રાખવામાં આવ્યા છે."

પ્રતિશોધ સંપાદન[ફેરફાર કરો]

૨૦૧૩ માં, વિકિપિડિયોક્રસી સભ્યોએ "ક્વૉર્ટી ફિયાસ્કો" વિશે ચેતવણી આપવા માટે સેલોન ડોટ કોમના રિપોર્ટર એન્ડ્ર્યુ લિયોનાર્ડનો સંપર્ક કર્યો. [૮] વિકિપીડિયાના વપરાશકર્તા ક્યુવર્ટીએ મહિલા લેખકો સાથે વિકિપીડિયાના વ્યવહાર અંગેની ચર્ચામાં તેમની ઉશ્કેરણીજનક ટિપ્પણીઓ તરફ ધ્યાન ખેંચ્યું હતું.[૯] એવું બહાર આવ્યું કે તેમના ભૂતકાળના ઘણા યોગદાનથી લેખક રોબર્ટ ક્લાર્ક યંગના (અને લક્ષિત પ્રતિસ્પર્ધીઓ) સાઇટના વ્યવહારને અસર થઈ હતી.[૧] [૧૦] આ પૃષ્ઠભૂમિની માહિતીને કારણે લિયોનાર્ડે યંગને પડકાર ફેંક્યો અને "પ્રતિશોધ, અહંકાર અને વિકિપીડિયાનો ભ્રષ્ટાચાર" નામના લેખમાં રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો, જેમાં યંગને 'ક્વૉર્ટી' તરીકે ઓળખવામાં આવ્યો હતો. લિયોનાર્ડનો લેખ પ્રકાશિત થયો તે પહેલાં, આ વર્તણૂકને કારણે, ક્વૉર્ટીને વિકિપીડિયા પર જીવંત વ્યક્તિઓની મહિતીનો ફેરફાર કરવા પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો.[૧૧]

સરકારોની ચર્ચા[ફેરફાર કરો]

વિકિપીડિયાના યોગદાનકર્તાઓની ટીકાઓ પર ચર્ચા કરવામાં આવી છે, જેમાં કઝાકિસ્તાનની સરકાર સાથેના જિમ્મી વેલ્સના સંબંધો, [૧૨] [૧૩] [૧૪] જિબ્રાલ્ટરપીડિયા વિવાદ[૧૫] [૧૬] અને અમેરિકન સેનેટના આઇપી એડ્રેસમાંથી બનાવવામાં આવેલા અનામી સંપાદનની ચર્ચા કરવામાં આવી છે.[૧૭] [૧૮]

મે, ૨૦૧૪માં, ધ ટેલિગ્રાફે વિકિપીડિયોક્રસી સાથે કામ કરતા સનદી અધિકારીને ઓળખી કાઢ્યા હતા, જેમણે હિલ્સબરો આપત્તિ અને એનફિલ્ડ પર વિકિપીડિયાના લેખોમાં કથિત રીતે ભાંગફોડ કરી હતી.[૧૯]

વિકિમિડિયા ફાઉન્ડેશન[ફેરફાર કરો]

વિકિપેડિયોક્રસી બ્લોગ પોસ્ટમાં ૨૦૧૩માં અહેવાલ આપવામાં આવ્યો હતો કે વિકિમીડિયા ફાઉન્ડેશન (ડબલ્યુએમએફ)ને સોંપવામાં આવેલા આઇપી એડ્રેસમાંથી વિકિપીડિયાની તોડફોડ કરવામાં આવી રહી છે.[૨૦] આક્ષેપોનો જવાબ આપતા ડબલ્યુએમએફના પ્રવક્તા જય વોલ્શે જણાવ્યું હતું કે આઇપી સરનામાં ડબ્લ્યુએમએફ સર્વરોના હતા અને ડબલ્યુએમએફ ઓફિસ દ્વારા તેનો ઉપયોગ કરવામાં આવતો ન હતો. તેમણે જણાવ્યું હતું કે આઇપી દ્વારા કેટલાક સંપાદનોની ખોટી ગોઠવણી (મીસ કન્ફ્યુગરેશન) ને કારણે ખામી સર્જાઈ હતી, જે સુધારી લેવામાં આવી હતી. [૬]

અન્ય સમસ્યાઓ[ફેરફાર કરો]

વિકિપેડિયોક્રસી ફોરમની ચર્ચામાં વિકિપીડિયાના એક લેખ માટે જવાબદાર વિકિપીડિયા એકાઉન્ટની ઓળખ કરવામાં આવી હતી, જે તાજેતરમાં જ વિકિપીડિયાના સંચાલકોએ ડિલીટ કર્યું હતું. "બિચોલિમ સંઘર્ષ" લેખમાં ૧૬૪૦-૪૧ના કાલ્પનિક આંતરવિગ્રહનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું હતું. તેને ૨૦૦૭માં વિકિપીડિયાના "ઉમદા લેખ"નો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો હતો અને ૨૦૧૨ના અંત સુધી તેને જાળવી રાખ્યો હતો, જ્યારે એક વિકિપીડિયા સંપાદકેએ લેખમાં ટાંકવામાં આવેલા સ્ત્રોતોની તપાસ કરી અને જોયું કે તેમાંના કોઈનું અસ્તિત્વ જ ન હતું.[૨૧]

સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૩ની ઘટનામાં એક વાણિજ્યીક પ્લાસ્ટિક સર્જને પોતાની સેવાઓને ઉત્તેજન આપવા માટે વિકિપીડિયાના પ્લાસ્ટિક સર્જરીના લેખોમાં ફેરફાર કર્યો હતો. હિતોના ટકરાવની માર્ગદર્શિકાઓના ઉલ્લંઘન અને સંબંધિત લેખોમાં ખોટી માહિતીની જોગવાઈ અંગેની ચિંતાઓ વિકિપિડિયોક્રસીના સભ્યો દ્વારા જ વિકિપીડિયા પર જ ઉઠાવવામાં આવી હતી.[૨૨]

ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૫માં વિકિપીડિયાની મધ્યસ્થતા સમિતિએ ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ પ્લાનિંગ એન્ડ મેનેજમેન્ટને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સંપાદન કર્યું હોવાનું જણાયા બાદ એક વપરાશકર્તા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. તેણે અન્ય યુનિવર્સિટી પરના લેખમાં નકારાત્મક સામગ્રી ઉમેરી હતી. વપરાશકર્તાની સંપાદનની નોંધ ડિસેમ્બર ૨૦૧૩માં વિકિપેડિયોક્રસીમાં કરવામાં આવી હતી.[૨૩]

સંદર્ભ[ફેરફાર કરો]

  1. ૧.૦ ૧.૧ Leonard, Andrew (17 May 2013). "Revenge, ego and the corruption of Wikipedia". Salon.com. મેળવેલ 18 May 2013.
  2. Murphy, Dan (1 August 2013). "In UK, rising chorus of outrage over online misogyny: Recent events in Britain draw more attention to endemic hostility towards women online". The Christian Science Monitor. મેળવેલ 1 August 2013.
  3. Hersch, Global moderator (15 March 2012). "Welcome". Mission statement and welcome to the public. Wikipediocracy. મેળવેલ 26 June 2013.
  4. LaPlante, Alice (14 July 2006). "Spawn Of Wikipedia". InformationWeek. મૂળ માંથી 12 June 2011 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 1 September 2012.
  5. Shankbone, David (June 2008). "Nobody's safe in cyberspace". The Brooklyn Rail. મેળવેલ 1 July 2008.
  6. ૬.૦ ૬.૧ Morris, Kevin (23 April 2013). "Wikipedia says its staffers are not vandalizing Wikipedia". The Daily Dot. મેળવેલ 24 May 2013.
  7. Filipacchi, Amanda (10 July 2013). "My Strange Addiction: Wikipedia". મેળવેલ 11 July 2013.
  8. "Qworty: the fallout". Wikipediocracy. મેળવેલ 4 September 2015.
  9. Leonard, Andrew. "Wikipedia's Shame". Salon. મેળવેલ 4 September 2015.
  10. Manhire, Toby (5 June 2013). "Wikipedia and the scourge of "revenge editors"". New Zealand Listener. મૂળ માંથી 21 એપ્રિલ 2020 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 5 June 2013.
  11. Nichols, Martha; Berry, Lorraine (20 May 2013). "What Should We Do About Wikipedia?". Talking Writing. મેળવેલ 20 May 2013.
  12. Morris, Kevin (25 December 2012). "Wikipedia's odd relationship with the Kazakh dictatorship". The Daily Dot. મેળવેલ 18 May 2013.
  13. Hermans, Steven (8 January 2013). "Critics question neutrality of Kazakh Wikipedia". NET PROPHET. મૂળ માંથી 28 એપ્રિલ 2019 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 26 May 2013.
  14. Williams, Christopher (24 December 2012). "Wikipedia co-founder Jimmy Wales restricts discussion of Tony Blair friendship". The Telegraph. મેળવેલ 26 May 2013.
  15. Alfonso, Fernando (25 October 2012). "Wikipedia's Jimmy Wales breaks silence on resurgence of influence-peddling scandal". The Daily Dot. મેળવેલ 18 May 2013.
  16. Orlowski, Andrew (26 October 2012). "Wales: Let's ban Gibraltar-crazy Wikipedians for 5 years". The Register. મેળવેલ 19 May 2013.
  17. Kloc, Joe (3 August 2013). "Is a U.S. senator trolling Snowden's Wikipedia page?". The Daily Dot. મેળવેલ 4 September 2013.
  18. Franceschi-Bicchierai, Lorenzo (6 August 2013). "Wikipedia Editor Traced to U.S. Senate Changes Snowden's Bio to 'Traitor'". Mashable. મેળવેલ 4 September 2013.
  19. Duggan, Oliver (21 May 2014). "Civil servants behind 'sickening' Hillsborough slurs identified". The Daily Telegraph. મેળવેલ 21 June 2014.

    Gander, Kashmira (21 May 2014). "Hillsborough Wikipedia posts: Suspected civil servant a Merseyside resident". The Independent. મૂળ માંથી 1 જાન્યુઆરી 2020 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 21 June 2014.

    Duggan, Oliver (17 June 2014). "Civil servant fired after Telegraph investigation into Hillsborough Wikipedia slurs". The Daily Telegraph. મેળવેલ 21 June 2014.

    Tran, Mark (17 June 2014). "Civil servant sacked for offensive Wikipedia edits on Hillsborough". The Guardian. મેળવેલ 17 June 2014.

    Duggan, Oliver (17 June 2014). "How The Telegraph identified the Hillsborough Wikipedia vandal". The Daily Telegraph. મેળવેલ 21 June 2014.
  20. Hogsky, Roger (22 April 2013). "Busy day at the Wikimedia Foundation office?". Blog. Wikipediocracy. મેળવેલ 24 May 2013.
  21. Morris, Kevin (1 January 2013). "After a half-decade, massive Wikipedia hoax finally exposed". The Daily Dot. મેળવેલ 18 May 2013.
  22. Schroeder, Audra (20 September 2013). "Are plastic surgeons nip/tucking ads into high-profile Wikipedia articles?". The Daily Dot. મેળવેલ 7 October 2013.
  23. Chari, Mridula (25 March 2015). "Wikipedia bans editor for consistent bias in favour of Arindam Chaudhuri's IIPM". www.scroll.in. મેળવેલ 5 April 2015.

બાહ્ય કડીઓ[ફેરફાર કરો]