શાહરૂખ ખાન
| શાહરૂખ ખાન | |
|---|---|
 | |
| જન્મ | ૨ નવેમ્બર ૧૯૬૫  નવી દિલ્હી |
| જીવન સાથી | ગૌરી ખાન |
| માતા-પિતા |
|
| પુરસ્કારો |
|
| સહી | |
 | |
શાહરૂખ ખાન (હિન્દી: शाहरुख़ ख़ान, ઉર્દૂ: شاہ) (જન્મ 2 નવેમ્બર ૧૯૬૫), જેને ઘણી વખત ભારતમાં શાહ રુખ ખાન તરીકે સંબોધવામાં આવે છે, તે અભિનેતા અને હિંદી ફિલ્મો (બોલીવુડ)નો અગ્રણી સ્ટાર તેમજ ફિલ્મ નિર્માતા અને ટેલિવીઝન પ્રસ્તુતક છે.
વિગત[ફેરફાર કરો]
શાહરૂખે ૧૯૮૦ના અંતથી વિવિધ ટીવી શ્રેણીઓમાં કામ કરીને પોતાની કારકીર્દીનો પ્રારંભ કર્યો હતો. તેમણે દિવાના ફિલ્મ દ્વારા ફિલ્મ જગતમાં પ્રવેશ કર્યો હતો. ત્યારથી તેઓ અસંખ્ય સફળ વ્યાવસાયિક ફિલ્મોનો એક ભાગ રહ્યા છે અને પોતાની ઘણી કામગીરીને લઇને પ્રશંસા પ્રાપ્ત કરી છે. ભારતીય ફિલ્મ ઉદ્યોગમાં તેમની કારકિર્દી દરમ્યાન તેમણે તેર જેટલા ફિલ્મફેર પુરસ્કાર મેળવ્યા છે, જેમાંના સાત શ્રેષ્ઠ અભિનેતા શ્રેણીના છે.
શાહરૂખની શ્રેષ્ઠ જાણીતી ફિલ્મો જેમ કે દિલવાલે દુલ્હનીયા લે જાયેંગે (૧૯૯૫), કુછ કુછ હોતા હૈ (૧૯૯૮), ચક દે ઇન્ડિયા (૨૦૦૭) અને ઓમ શાંતિ ઓમ (૨૦૦૭) બોલીવુડની સૌથી મોટી હીટ ફિલ્મો બની રહી હતી, જ્યારે ફિલ્મ જેવી કે કભી ખુશી કભી ગમ (૨૦૦૧), કલ હો ના હો (૨૦૦૩), વીર-ઝારા (૨૦૦૪) અને કભી અલવિદા ના કહેના (૨૦૦૬) વિદેશી બજારોમાં ટોચના ઉત્પાદનો બની ગઇ હતી, અને ખાનને હિન્દી સિનેમામા અત્યંત સફળ અભિનેતાઓમાંના એક તરીકે પ્રસ્થાપિત કર્યા હતા. ઇ.સ. ૨૦૦૦થી ખાને ફિલ્મ નિર્માણનો તેમજ ટેલિવીઝન પ્રેઝન્ટીંગનો પ્રારંભ કર્યો હતો. તેઓ બે નિર્માતા કંપનીઓ ડ્રીમ્ઝ અનલિમીટેડ અને રેડ ચિલીઝ એન્ટરટેઇનમેન્ટના સ્થાપક અને માલિક છે. ૨૦૦૮માં ન્યૂઝવીક સામયિકમાં તેમને વિશ્વમાં ૫૦ સૌથી શક્તિશાળી લોકોમાંના એક તરીકે સમાવવામાં આવ્યા હતા. [૧]
નિર્માતા[ફેરફાર કરો]
ખાને જ્યારે જુહી ચાવલા (Juhi Chawla) અને ડાયરેક્ટર અઝીઝ મિરઝા (Aziz Mirza) સાથે મળીને 1999માં ડ્રીમ્ઝ અલિમીટેડ (Dreamz Unlimited) નામની પ્રોડક્શન કંપનીની સ્થાપના કરી ત્યારે તેઓ એક નિર્માતા તરીકે ઉભરી આવ્યા હતા. પ્રથમ બે ફિલ્મોનું તેમણે નિર્માણ કર્યું હતું અને તેમાં અભિનય પણ કર્યો હતોઃ ફિર ભી દિલ હૈ હિન્દુસ્તાની (Phir Bhi Dil Hai Hindustani) (2000) અને અસોકા (Asoka) (2001) જે બોક્સ ઓફિસ પણ નિષ્ફળ ગઇ હતી.[૨]જોકે, નિર્માતા અને સ્ટાર તરીકે ત્રીજી ફિલ્મ, ચલતે ચલતે (Chalte Chalte) (2003)બોક્સ ઓફિસ પર હીટ સાબિત થઇ હતી. [૩]
2004માં ખાને રેડ ચીલીઝ એન્ટરટેઇનમેન્ટ (Red Chillies Entertainment) નામની અન્ય એક પ્રોડક્શન કંપનીની સ્થાપના કરી હતી અને અન્ય એક હીટ ફિલ્મ એવી મૈ હૂ ના (Main Hoon Na)નું નિર્માણ કર્યું હતું અને અભિનય કર્યો હતો. [૪] ત્યાર પછીના વર્ષે તેમણે પહેલી (Paheli) નામની કાલ્પનિક ફિલ્મનું નિર્માણ અને અભિનય કર્યો હતો, તેની કામગીરી નબળી રહી હતી. [૫] એકેડેમી એવોર્ડઝ (Academy Awards)માં બેસ્ટ ફોરેન લેંગ્વેજ ફિલ્મ તરીકે ભારતનો જોકે સત્તાવાર રીતે પ્રથમ પ્રવેશ હતો, પરંતુ તે અંતિમ પસંદગીમાંથી પસાર થઇ શક્યુ ન હતું. 2005માં પણ ખાને કરન જોહર સાથે મળીને સુપરનેચરલ હોરર ફિલ્મ (horror film) કાલ (Kaal)નું સહ નિર્માણ કર્યું હતું અને મલૈકા અરોરા ખાન (Malaika Arora Khan) સાથે આઇટમ નંબર (item number) તરીકેની ભૂમિકા ભજવી હતી. કાલ બોક્સ ઓફિસ પર સાધારણ સફળ થઇ હતી. [૫] તેમની કંપનીએ ઓમ શાંતિ ઓમ (Om Shanti Om) (2007)નું નિર્માણ કર્યું હતું, જેમાં તેમણે ભૂમિકા બજાવી હતી અને બિલ્લુ (Billu) (2009)માં તેમણે બોલીવુડ સુપરસ્ટાર તરીકે ટેકાત્મક ભૂમિકા બજાવી હતી.
૨૦૦૮માં રેડ ચીલીઝ એન્ટરટેઇનમેન્ટ બીસીસીઆઇ (BCCI)ના નેજા હેઠળ આઇપીએલ (IPL) ક્રિકેટ (cricket) લીગમાં કોલકાતા નાઇટ રાઇડર્સ (Kolkata Knight Riders)ની માલિક બની હતી.
ટેલવીઝન હોસ્ટ (આમંત્રિત)[ફેરફાર કરો]
૨૦૦૭માં લોકપ્રિય ગેમ શો કૌન બનેગા કરોડપતિ (Kaun Banega Crorepati)ની ત્રીજી શ્રેણીના યજમાન તરીકે અમિતાભ બચ્ચન (Amitabh Bachchan)ને સ્થાને ખાન આવ્યા હતા, આ ગેઇમ શો હુ વોન્ટસ ટુ બી મિલીયનોર? (Who Wants to Be a Millionaire?)નું ભારતીય સ્વરૂપ હતું. [૬] અગાઉના હોસ્ટે આ શોનું પાંચ વર્ષો સુધી 2000-05 સંચાલન કર્યું હતું. 22 જાન્યુઆરી 2007ના રોજ કોન બનેગા કરોડપતિ નવા હોસ્ટ ખાન સાથે પ્રસારિત થયું હતું અને બાદમાં 19 એપ્રિલ 2007[૭]ના રોજ તેનો અંત આવ્યો હતો.
ખાને ૨૫ એપ્રિલ ૨૦૦૮ના રોજ ગેમ શો ક્યા આપ પાંચવી પાસ સે તેજ હૈ? (Kya Aap Paanchvi Pass Se Tez Hain?)નું હોસ્ટીંગ કરવાનું શરૂ કર્યું હતું, આ શો આર યુ સ્માર્ટર ધેન ફિફ્થ ગ્રેડર? (Are You Smarter Than a 5th Grader?)નું ભારતીય. સ્વરૂપ હતું, જેનો છેલ્લો એપિસોડ 27 જુલાઇ 2008ના રોજ ખાસ મહેમાન તરીકે લાલુ પ્રસાદ યાદવ (Lalu Prasad Yadav) સાથે પ્રસારિત થયો હતો.
એવોર્ડઝ અને નોમિનેશન્સ[ફેરફાર કરો]
ફિલ્મોગ્રાફી[ફેરફાર કરો]
અભિનેતા[ફેરફાર કરો]
નિર્માતા[ફેરફાર કરો]
- ફિર ભી દિલ હૈ હિન્દુસ્તાની (Phir Bhi Dil Hai Hindustani) (2000)
- અસોકા (Asoka) (2001)
- ચલતે ચલતે (Chalte Chalte) (2003)
- મૈ હૂ ના (Main Hoon Na) (2004)
- કાલ (Kaal) (2005)
- પહેલી (Paheli) (2005)
- ઓમ શાંતિ ઓમ (Om Shanti Om) (2007)
- બિલ્લુ (Billu) (2009)
પ્લેબેક સિંગર[ફેરફાર કરો]
- મૈ તો હુ પાગલ - બાદશાહ (Baadshah) (1999)
- અપુન બોલા - જોશ (Josh) (2000)
- ખૈકે પા બનારસવાલા - ડોન- ધ ચેઝ બિગીન્સ અગેઇન્સ (Don - The Chase Begins Again) (2006)
- એક હોક દૂંગી રખકે - ચક દે ઇન્ડિયા (Chak De India) (2007)
- સત્તર મિનટ - ચક દે ઇન્ડિયા (Chak De India) (2007)
સ્ટન્ટ્સ ડાયરેક્ટર[ફેરફાર કરો]
- કુછ કુછ હોતા હૈ (Kuch Kuch Hota Hai) (1998)
- મૈ હૂ ના (Main Hoon Na) (2004)
- કભી અલવિદા ના કૈહના (Kabhi Alvida Naa Kehna) (2006)
- ચક દે ઇન્ડિયા (Chak De India) (2007)
- ઓમ શાંતિ (Om Shanti Om) (2007)
યજમાન તરીકે [ફેરફાર કરો સ્રોત]
શીર્ષક વર્ષ સર્જક (ઓ) નોંધો સંદર્ભ.
48 ફિલ્મફેર એવોર્ડ 2003 સિનેયુગ દૂરદર્શન ખાસ [166]
49 ફિલ્મફેર એવોર્ડ 2004 સિનેયુગ દૂરદર્શન ખાસ [167]
6 ઠ્ઠી ઇન્ટરનેશનલ ઇન્ડિયન ફિલ્મ એકેડેમી એવોર્ડ્સ 2005 વિઝક્રાફ્ટ ઇન્ટરનેશનલ એન્ટરટેઇનમેન્ટ ટેલિવિઝન ખાસ [168]
2 જી ગ્લોબલ ઇન્ડિયન ફિલ્મ એવોર્ડ્સ 2006 સિનેયુગ દૂરદર્શન ખાસ [169]
52 માં ફિલ્મ ફેર એવોર્ડ 2007 સિનેયુગ દૂરદર્શન ખાસ [170]
કૌન બનેગા કરોડપતિ 2007 સિદ્ધાર્થ બસુએ સિઝન 3
ગેમ શો [171]
53 ફિલ્મફેર એવોર્ડ 2008 સિનેયુગ દૂરદર્શન ખાસ [172]
ક્યા આપ પાંચવી પાસ સે તેજ હૈ? 2008 સિદ્ધાર્થ બસુએ ગેમ શો [173]
16 મી સ્ટાર સ્ક્રીન પુરસ્કાર 2010 સિનેયુગ દૂરદર્શન ખાસ [174]
55 ફિલ્મફેર એવોર્ડ 2010 સિનેયુગ દૂરદર્શન ખાસ [175]
ઇન્ડિયન પ્રીમિયર લીગ એવોર્ડ્સ 2010 સિનેયુગ દૂરદર્શન ખાસ [176]
સહારા ઇન્ડિયા સ્પોર્ટ્સ એવોર્ડ્સ 2010 2010 સિનેયુગ દૂરદર્શન ખાસ [177]
17 મી સ્ટાર સ્ક્રીન પુરસ્કાર 2011 સિનેયુગ દૂરદર્શન ખાસ [178]
ટેલિવીઝન દેખાવ[ફેરફાર કરો]
- દિલ દરીયા (1988)
- ફૌજી (Fauji) (1988) અને એનબએસપી;... અભિમન્યુ રાય
- દૂસરા કેવલ (1989)
- સરકસ (1989)
- ઇન વિચ એન્ની ગિવ્સ ઇટ ધોઝ વન્સ (In Which Annie Gives It Those Ones) (1989)
- ઇડીયટ (Idiot) (1991)અને એનબીએસપી;,,,,પવન રઘુજન
- કરીના કરીના (Kareena Kareena) (2004)અને એનબીએસપી;,,,,ખાસ દેખાવ
- સિમી ગરેવાલ (Simi Garewal) સાથે આયોજિત બેઠક ....ગેસ્ટ
- કોફી વીથ કરન (Koffee with Karan) (2004-2007) અને એનબીએસપી;...ગેસ્ટ (3 એપિસોડ)
- કૌન બનેગા કરોડપતિ (Kaun Banega Crorepati) (2007 અને એનબીએસપી;... હોસ્ટ
- જ્હૂમ ઇન્ડિયા (Jjhoom India) (2007) અને એનબીએસપી;...ગેસ્ટ
- નચ બલીયે (Nach Baliye) (2008) .... ગેસ્ટ
- ક્યા આપ પાંચવી પાસ સે તેજ હૈ? (Kya Aap Paanchvi Pass Se Tez Hain?) 2008 અને એનબીએસપી;... હોસ્ટ
તે પણ જુઓ[ફેરફાર કરો]
બીબ્લીયોગ્રાફી (વૃત્તાંત)[ફેરફાર કરો]
- નસરીન મુન્ની કબીર (Nasreen Munni Kabir). શાહ રુખ ખાની અંદરની અને બહારની દુનીયા (The Inner and Outer World of Shah Rukh Khan) (દસ્તાવેજી, 2005).
- શાહરુખ ખાન- હજુ પણ ખાન વંચાય છે . એ1 બુક્સ ડિસ્ટ્રીબ્યૂટર 2007. આઇએસબીએન 9788187107798.
- ગેહલોત, દીપા; અગરવાલ, અમીત. કીંગ ખાન એસઆરકે. ઓગ્સબર્ગ વેલ્ટબિલ્ડ 2007. આઇએસબીએન 9783828988699.
- ઘોષ, બિસ્વદીપ. હોલ ઓફ ફેમ (અનેક એવોર્ડઝનો વિજેતા): શાહરુખ ખાન (ઇંગ્લીંશમાં)મુંબઇ (Mumbai): મેગના બુક્સ, 2004. આઇએબીએન 8178092379.
- ચોપરા, અનુપમા. બોલીવુડનો રાજાઃ શાહ રુખ ખાન અને ભારતીય. સિનેમાની આકર્ષક દુનીયા (ઇંગ્લીશ) ન્યુ યોર્કઃ વોર્નર બુક્સ, 2007. આઇએસબીએન 9780446578585.
નોંધ[ફેરફાર કરો]
- ↑ "ધ ગ્લોબલ એલીટ – ૪૧: શાહરૂખ ખાન". Newsweek. 20 December 2008. મેળવેલ 24 December 2008.
- ↑ સંદર્ભ ત્રુટિ: અમાન્ય
<ref>ટેગ;BO 2001નામના સંદર્ભ માટે કોઈ પણ લેખન અપાયું નથી - ↑ "BOX OFFICE INDEX:2003".
- ↑ સંદર્ભ ત્રુટિ: અમાન્ય
<ref>ટેગ;2004 BOનામના સંદર્ભ માટે કોઈ પણ લેખન અપાયું નથી - ↑ ૫.૦ ૫.૧ "Box Office Index:2005". મૂળ માંથી 2012-06-30 પર સંગ્રહિત.
- ↑ "IHT.com". મૂળ માંથી 2007-01-22 પર સંગ્રહિત.
- ↑ "Businessofcinema.com".
બાહ્ય કડીઓ[ફેરફાર કરો]
 |
વિકિમીડિયા કોમન્સ પર Shahrukh Khan સંબંધિત માધ્યમો છે. |
 |
વિકિસૂક્તિ પર આ વિષયક 'સૂક્તિઓ' છે: શાહરૂખ ખાન |