સીદીઓનું ધમાલનૃત્ય

વિકિપીડિયામાંથી
દેવલિયા નાકા, સાસણ ગીર, ગુજરાતમાં સીદીઓના લોકનૃત્યકારો

સીદીઓનું ધમાલનૃત્ય સીદીઓ દ્વારા કરવામાં આવતા પરંપરાગત નૃત્ય, કે જેને ધમાલ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, તે સૂચવે છે.

નૃત્ય[ફેરફાર કરો]

સીદીઓની જાફરાબાદ પાસે જાંબુર ગામમાં ત્રણસો વર્ષ જૂની વસાહત છે. સીદીઓ મૂળ આફ્રિકાના વતનીઓ અને ધર્મે મુસલમાન છે; તેમણે આફ્રિકાનું ગિલ નૃત્ય જાળવી રાખ્યું છે.[૧] સીદીઓનાં ૨૫ કુટુંબો ભરૂચમાં પણ રહે છે જેમની કુલ વસ્તી ૨૦૦ જેટલી થાય છે.[૨] તેમાંથી મોટા ભાગ લોકો ખેતીનો વ્યવસ્યાય કરે છે, જ્યારે થોડા લોકો ફૂલો અને અગરબત્તીઓ વેચે છે.[૨]

"નાળિયેરની આખી કાચલીમાં કોડીઓ ભરીને એના પર લીલું કપડું વીંટાળીને" તાલબદ્ધ રીતે ખખડાવામાં આવે તેને 'મશીરા' કહેવાય છે. આ મશીરાને મોરપીંછનાં ઝુંડ અને નાનાં ઢોલકાં સાથે હાથમાં લઈને સીદીઓ ગોળાકારે આ ધમાલ નૃત્ય કરે છે.[૧] આ નૃત્યમાં સૌથી આગળ સીદીઓનો મુખી ગાતો હોય છે અને અન્યોને ગવડાવતો હોય છે. તે કૂદકો મારે અને બધાના માથે મોરપીંછનો ઝૂડો ફેરવતો જતો હોય છે.[૧]

રજની વ્યાસ અનુસાર, સીદી કોમનો અવાજ "ઘોઘારી" છે અને તેથી "સમૂહગાન વેળાએ પહાડો ને જંગલોમાંથી ઘેરા પડછંદા ઊઠતા હોય તેવું લાગે."[૧] આ નૃત્યમાં તેઓ ટૂંકા આરોહ અને અવરોહે 'હો... હો...'નો નાદ કરે છે અને જ્યારે આ બધી વસ્તુઓનું સંમિશ્રણ થાય ત્યારે જોનાર અને સાંભળનારનાં પણ રૂંવાડાં ઊભાં થઈ જાય છે.[૧]

ઇસવીસન ૨૦૧૮માં ભારતીય વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની ઈઝરાયલના વડાપ્રધાન બેન્જામીન નેતન્યાહૂ સાથેની અમદાવાદની મુલાકાત વખતે રસ્તા પર ભરૂચથી આવેલા સીદીઓ દ્વારા આ નૃત્ય ભજવાયું હતું.[૨]

સંદર્ભો[ફેરફાર કરો]

  1. ૧.૦ ૧.૧ ૧.૨ ૧.૩ ૧.૪ વ્યાસ, રજની. ગુજરાતની અસ્મિતા (૩જી આવૃત્તિ). અમદાવાદ: અક્ષરા પ્રકાશન. પૃ:૨૫૬
  2. ૨.૦ ૨.૧ ૨.૨ "Gujarat: African Sidi members settled in Bharuch perform dhamal dance". The Indian Express (અંગ્રેજીમાં). 2020-02-25. મેળવેલ 2020-11-20.