હાઇડ્રોકાર્બન
હાઈડ્રોકાર્બન એવા રાસાયણિક સંયોજનો છે કે જે માત્ર કાર્બન અને હાઈડ્રોજન તત્ત્વો ધરાવે છે. હાઇડ્રોકાર્બનનું વર્ગીકરણ તેમનાં સંયોજનોમાં રહેલા કાર્બન - કાર્બન પરમાણુ વચ્ચેની સહસંયોજક બંધની સંખ્યાને આધારે - સંતૃપ્ત હાઇડ્રોકાર્બન અને અસંતૃપ્ત હાઇડ્રોકાર્બન - એમ બે ભાગમાં કરવામાં આવે છે.[૧]
પ્રકારો
[ફેરફાર કરો]સમાન્ય રીતે કાર્બન - કાર્બન વચ્ચે એકબંધ (single bond) ધરાવતાં સંયોજનોને સંતૃપ્ત અને કાર્બન - કાર્બન વચ્ચે દ્રિબંધ કે ત્રિબંધ ધરાવતાં સંયોજનોને અસંતૃપ્ત હાઈડ્રોકાર્બન કહેવામાં આવે છે. કેટલીક વાર હાઈડ્રોકાર્બનને એલિફેટિક હાઈડ્રોકાર્બન અને ઍરોમૅટિક હાઈડ્રોકાર્બન અથવા એરીન્સ - એમ બે વિભાગોમાં પણ વહેંચવામાં આવે છે. જે હાઈડ્રોકાર્બનમાં એક વિશિષ્ટ વલય હોય તેમને ઍરોમૅટિક હાઈડ્રોકાર્બન કહેવામાં આવે છે. દા. ત. બેન્ઝિન.[૧]
જ્યારે એલિફેટિક હાઈડ્રોકાર્બનના ચાર પેટાવિભાગ છે: (૧) આલ્કેન્સ (૨)આલ્કીન્સ (૩) આલ્કાઈન્સ અને (૪)ઍલિસાઈક્લિક સંયોજનો.[૧]
આલ્કેન્સમાં બે કાર્બન - કાર્બન વચ્ચે એક જ બંધ આવેલો હોય છે. જ્યારે આલ્કીન્સમાં અને આલ્કાઈન્સમાં કાર્બન-કાર્બન વચ્ચે અનુક્રમે દ્રિબંધ અને ત્રિબંધ આવેલા હોય છે. [૧]
સંદર્ભો
[ફેરફાર કરો]- ↑ ૧.૦ ૧.૧ ૧.૨ ૧.૩ ત્રિવેદી, જ. પો (August 2009). "હાઈડ્રોકાર્બન". માં ઠાકર, ધીરુભાઈ (સંપાદક). ગુજરાતી વિશ્વકોશ. ખંડ ૨૪ (હ – હ્) (1st આવૃત્તિ). અમદાવાદ: ગુજરાતી વિશ્વકોશ ટ્રસ્ટ. પૃષ્ઠ ૨૦૩.
 | આ નાનો લેખ છે. તમે તેને વિસ્તૃત કરીને વિકિપીડિયાને મદદ કરી શકો છો. |