અફઘાનિસ્તાન

ઇસ્લામિક રિપબ્લિક ઓફ અફઘાનિસ્તાન
ઇસ્લામિક રિપબ્લિક ઓફ અફઘાનિસ્તાન; د افغانستان اسلامي جمهوریت (Pashto); Da Afġānistān Islāmī Jumhoryat; جمهوری اسلامی افغانستان (Dari); Jomhūrī-ye Eslāmī-ye Afġānestān;
	ધ્વજ
	રાષ્ટ્રગીત: અફઘાન રાષ્ટ્ર ગીત; ملي سرود; ("રાષ્ટ્ર ગીત");
રાજધાની; and largest city	કાબુલ; 33°N 65°E / 33°N 65°E
ધર્મ	૯૯.૭% ઇસ્લામ (અધિકૃત); ૦.૩% અન્ય;
સરકાર	ઐક્ય પ્રમુખશાહી ઇસ્લામિક પ્રજાસત્તાક
• પ્રમુખ	અશરહ ઘાની
• પ્રથમ ઉપ પ્રમુખ	અમરુલ્લાહ સાલેહ
• દ્વિતિય ઉપ પ્રમુખ	સરવાર દાનીશ
સંસદ	રાષ્ટ્રીય સંસદ
સ્થાપના
• હોતક સામ્રાજ્ય	૨૧ એપ્રિલ ૧૭૦૯
• દુર્રાની સામ્રાજ્ય	જુલાઇ ૧૭૪૭
• એમિરાત	૧૮૨૩
• માન્યતા	૧૯ ઓગસ્ટ ૧૯૧૯
• રાજાશાહી	૯ જૂન ૧૯૨૬
• પ્રજાસત્તાક	૧૭ જુલાઇ ૧૯૭૩
• લોકશાહી પ્રજાસત્તાક	૨૭ એપ્રિલ ૧૯૭૮
• હાલનું બંધારણ	૨૬ જાન્યુઆરી ૨૦૦૪
વિસ્તાર
• કુલ	652,230 km2 (251,830 sq mi) (૪૦મો)
• જળ (%)	નગણ્ય
વસ્તી
• ૨૦૧૯ અંદાજીત	32,225,560 (૪૪મો)
• ગીચતા	46/km2 (119.1/sq mi) (૧૭૪મો)
GDP (PPP)	૨૦૧૮ અંદાજીત
• કુલ	$72.911 બિલિયન (૯૬મો)
• Per capita	$2,024 (૧૬૯મો)
GDP (nominal)	૨૦૧૮ અંદાજીત
• કુલ	$21.657 બિલિયન (૧૧મો)
• Per capita	$601 (૧૭૭મો)
જીની (૨૦૦૮)	27.8; low · ૧લો
માનવ વિકાસ દર (HDI) (૨૦૧૮)	0.496; low · ૧૭૦મો
ચલણ	અફઘાની (AFN)
સમય વિસ્તાર	UTC+૪:૩૦
વાહન દિશા	જમણેરી
ટેલિફોન કોડ	+૯૩
ઇન્ટરનેટ ડોમેઇન (TLD)	.af, افغانستان.

અફઘાનિસ્તાન મધ્ય એશિયાનો દેશ છે. તેની પશ્ચિમે ઈરાન, પૂર્વે અને દક્ષિણે પાકિસ્તાન, ઉત્તરે તુર્કમેનિસ્તાન, ઉઝબેકિસ્તાન અને તાજિકિસ્તાન તથા ઉત્તર-પૂર્વ ભાગમાં ચીન દેશ આવેલ છે. અફઘાનિસ્તાન દુનિયાના અવિકસિત અને આર્થિક રીતે પછાત દેશોમાંનો એક દેશ છે.

ઇતિહાસ

અફઘાનિસ્તાન પ્રાચીન કાળમાં ભારતીય સંસ્કૃતિનો ભાગ હતું. ત્યાર પછી ઉત્તરથી આવેલ મુસલમાનો ત્યાં વસ્યા હતાં. બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછી તે એક મુસ્લિમ રાષ્ટ્ર બન્યું જેમાં કુદરતી સંપત્તિનો લગભગ સંપૂર્ણ પણે અભાવ હતો. ઠંડા યદ્ધ દરમ્યાન સોવિયેત સંઘ એ અફઘાનિસ્તાનને પોતાનામાં સમાવી લેવાના ઘણા પ્રયત્નો કર્યા હતાં, જે અફઘાનિસ્તાન એ અમેરીકા તથા આરબ દેશોની વિવિધ પ્રકારની મદદથી, કપરી અને લોહીયાળ લડત વડે ખાળ્યા હતા. આ કાળ પછી અફઘાનિસ્તાનમાં એક ખૂબજ રૂઢીચુસ્ત અને કેટલેક અંશે ક્રૂર અને આપખુદ તાલિબાન સરકારની સ્થાપના થઇ હતી. અમેરિકા પરના ૧૧ સપ્ટેમ્બરના હુમલાના કારણે સંયુક્ત રાજ્ય અમેરિકાએ અફઘાનિસ્તાન પર હુમલો કરી તાલિબાન સરકાર હટાવી નવા રાજ્યતંત્રની સ્થાપના કરી.

ભૂગોળ

અફઘાનિસ્તાન દક્ષિણ-મધ્ય એશિયામાં આવેલો છે.^[૬] ^[૭] ^[૮] ^[૯] ^[૧૦] અફઘાનિસ્તાનમાં કેન્દ્રિત આ પ્રદેશને "એશિયાનો માર્ગ" માનવામાં આવે છે, ^[૧૧] અને આ દેશને "એશિયાના હ્રદય" ઉપનામ આપવામાં આવ્યું છે.^[૧૨]

સંદર્ભ

↑ "Afghanistan". The World Factbook. cia.gov. મૂળ સંગ્રહિત માંથી 20 September 2017 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 22 August 2018. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (મદદ)
↑ "Afghan Population Estimates 1398" (PDF). Central Statistics Organization. 2019. મૂળ સંગ્રહિત (PDF) માંથી 4 June 2019 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 4 July 2019. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (મદદ)
1 2 3 4 "Afghanistan". International Monetary Fund. મેળવેલ 14 November 2018. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (મદદ)
↑ "Gini Index". World Bank. મૂળ માંથી 11 May 2014 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2 March 2011. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (મદદ)
↑ "Human Development Report 2019". United Nations Development Programme. 10 December 2019. મૂળ સંગ્રહિત (PDF) માંથી 22 March 2017 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 10 December 2019. {{cite web}}: Check date values in: |access-date=, |date=, and |archive-date= (મદદ)
↑ "U.S. maps". Pubs.usgs.gov. મૂળ માંથી 25 December 2013 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 19 May 2012. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (મદદ)Pubs.usgs.gov. Archived from the original સંગ્રહિત ૨૦૧૩-૧૨-૨૫ ના રોજ વેબેક મશિન on 25 December 2013. Retrieved 19 May 2012.
↑ "Composition of macro geographical (continental) regions, geographical sub-regions, and selected economic and other groupings". UNdata. 26 April 2011. મૂળ સંગ્રહિત માંથી 13 July 2011 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 13 July 2011. {{cite web}}: Check date values in: |access-date=, |date=, and |archive-date= (મદદ)
↑ https://www.britannica.com/EBchecked/topic/7798/Afghanistan. મેળવેલ 17 March 2010. {{cite encyclopedia}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (મદદ); |archive-date= requires |archive-url= (મદદ); Missing or empty |title= (મદદ)
↑ Tan, Anjelica (18 February 2020). "A new strategy for Central Asia". The Hill. મૂળ માંથી 16 August 2021 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 28 March 2020. , as Afghan President Ashraf Ghani has noted, Afghanistan is itself a Central Asian country. {{cite news}}: Check date values in: |access-date=, |date=, and |archive-date= (મદદ)
↑ Afghanistan | meaning in the Cambridge English Dictionary. Cambridge University. ISBN 978-1-107-61950-0. મૂળ માંથી 6 October 2019 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 28 March 2020. {{cite book}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (મદદ)
↑ Neelis, Jason (19 November 2010). Early Buddhist Transmission and Trade Networks: Mobility and Exchange Within and Beyond the Northwestern Borderlands of South Asia. BRILL. ISBN 978-90-04-18159-5. {{cite book}}: Check date values in: |date= (મદદ)
↑ "Afghanistan: Cultural Crossroad at the Heart of Asia". મૂળ માંથી 30 August 2020 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 17 June 2020. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (મદદ)

આ લેખ ભૂગોળ વિષયક લેખ નાનો છે. તમે તેને વિસ્તૃત કરીને વિકિપીડિયાને મદદ કરી શકો છો.

[Factbook-1] "Afghanistan". The World Factbook. cia.gov. મૂળ સંગ્રહિત માંથી 20 September 2017 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 22 August 2018. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (મદદ)

[official_population-2] "Afghan Population Estimates 1398" (PDF). Central Statistics Organization. 2019. મૂળ સંગ્રહિત (PDF) માંથી 4 June 2019 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 4 July 2019. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (મદદ)

[imf2-3] 1 2 3 4 "Afghanistan". International Monetary Fund. મેળવેલ 14 November 2018. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (મદદ)

[wb-gini-4] "Gini Index". World Bank. મૂળ માંથી 11 May 2014 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2 March 2011. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (મદદ)

[UNHDR-5] "Human Development Report 2019". United Nations Development Programme. 10 December 2019. મૂળ સંગ્રહિત (PDF) માંથી 22 March 2017 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 10 December 2019. {{cite web}}: Check date values in: |access-date=, |date=, and |archive-date= (મદદ)

[6] "U.S. maps". Pubs.usgs.gov. મૂળ માંથી 25 December 2013 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 19 May 2012. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (મદદ)Pubs.usgs.gov. Archived from the original સંગ્રહિત ૨૦૧૩-૧૨-૨૫ ના રોજ વેબેક મશિન on 25 December 2013. Retrieved 19 May 2012.

[7] "Composition of macro geographical (continental) regions, geographical sub-regions, and selected economic and other groupings". UNdata. 26 April 2011. મૂળ સંગ્રહિત માંથી 13 July 2011 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 13 July 2011. {{cite web}}: Check date values in: |access-date=, |date=, and |archive-date= (મદદ)

[8] ttps://www.britannica.com/EBchecked/topic/7798/Afghanistan. મેળવેલ 17 March 2010. {{cite encyclopedia}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (મદદ); |archive-date= requires |archive-url= (મદદ); Missing or empty |title= (મદદ)

[9] Tan, Anjelica (18 February 2020). "A new strategy for Central Asia". The Hill. મૂળ માંથી 16 August 2021 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 28 March 2020. , as Afghan President Ashraf Ghani has noted, Afghanistan is itself a Central Asian country. {{cite news}}: Check date values in: |access-date=, |date=, and |archive-date= (મદદ)

[10] Afghanistan | meaning in the Cambridge English Dictionary. Cambridge University. ISBN 978-1-107-61950-0. મૂળ માંથી 6 October 2019 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 28 March 2020. {{cite book}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (મદદ)

[11] Neelis, Jason (19 November 2010). Early Buddhist Transmission and Trade Networks: Mobility and Exchange Within and Beyond the Northwestern Borderlands of South Asia. BRILL. ISBN 978-90-04-18159-5. {{cite book}}: Check date values in: |date= (મદદ)

[12] "Afghanistan: Cultural Crossroad at the Heart of Asia". મૂળ માંથી 30 August 2020 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 17 June 2020. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (મદદ)

[૧]

[૨]

[૩]

[૪]

[૫]

[૬]

[૭]

[૮]

[૯]

[૧૦]

[૧૧]

[૧૨]