ઉઝબેકિસ્તાન

વિકિપીડિયામાંથી
Jump to navigation Jump to search
O‘zbekiston Respublikasi
Ўзбекистон Республикаси
ઉઝબેકેસ્તાન ગણરાજ્ય
Flag of ઉઝબેકેસ્તાન
Flag
Coat of arms of ઉઝબેકેસ્તાન
Coat of arms
Location of ઉઝબેકેસ્તાન
રાજધાની
અને largest city		 તાશકંદ
અધિકૃત ભાષાઓ ઉઝબેક
સ્થાનિક ભાષાઓ કારાકાલ્પક
Language for inter-ethnic
communication		 રશિયન
લોકોની ઓળખ ઉઝબેકેસ્તાની
સરકાર અધ્યક્ષીય ગણરાજ્ય
સ્વતંત્રતા સોવિયત સંઘ થી
• પાણી (%)
 ૪.૯
વસ્તી
• ૨૦૦૯ અંદાજીત
 ૨૭,૭૨૭,૪૩૫ (૪૫ મો)
જીડીપી (PPP) ૨૦૦૮ અંદાજીત
• કુલ
 $૭૧.૫૦૧ બિલિયન (-)
• વ્યક્તિ દીઠ
 $૨,૬૨૯ (-)
માનવ વિકાસ દર (HDI) (૨૦૦૭) Increase ૦.૭૦૨
ક્ષતિ: અયોગ્ય HDI કિંમત · ૧૧૩ મો
ચલણ ઉઝબેકેસ્તાની સોમ (O'zbekiston so'mi) (UZS)
સમય વિસ્તાર UZT (UTC+૫)
• ઉનાળુ (DST)
 આકલન નહીં (UTC+૫)
ટેલિફોન કોડ ૯૯૮
ઇન્ટરનેટ સંજ્ઞા .uz
Tajiks of Uzbekistan.PNG

એશિયા ના કેન્દ્રીય ભાગ માં સ્થિત એક દેશ છે જે ચારે તરફથી જમીન થી ઘેરાયેલા છે. આટલું જ નહિ , આની ચારે તરફના દેશ પોતે પણ સમુદ્ર સુધી પહોંચી શકતાં નથી. આની ઉત્તર માં કજ઼ાખ઼િસ્તાન, પૂર્વમાં તાજ઼િકેસ્તાન દક્ષિણમાં તુર્કમેનિસ્તાન અને અફ઼ગાનિસ્તાન સ્થિત છે. આ ૧૯૯૧ સુધી સોવિયત સંઘનો એક ઘટક હતો. ઉઝબેકેસ્તાનના પ્રમુખ શહરોમાં રાજધાની તાશકંદ સિવાય સમરકંદ તથા બુખ઼ારાનું નામ પ્રમુખતા થી લેવાય છે. અહીંના મૂળ નિવાસી મુખ્યતઃ ઉઝબેક જાતિના છે, જેઓ બોલચાલમાં ઉઝબેક ભાષાનો પ્રયોગ કરે છે.

ઇતિહાસ[ફેરફાર કરો]

માનવ વસવાટ અહીં પર ઈસાના ૨૦૦૦ વર્ષ પહલાથી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આજના ઉઝબેકોએ ત્યાં પહલાથી વસ્યા આર્યોં ને વિસ્થાપિત કરી દીધાં. સન્ ૩૨૭ ઈસાપૂર્વ માં સિકંદર જ્યારે વિશ્વ વિજય (જે વાસ્તવ માં ફ઼ારસ વિજય થી વધુ અધિક ન હતું) પણ નિકળ્યો તો અહીં તેને ખૂબ પ્રતિરોધનો સામનો કરવો પડ્યો. તેણે અહીંની રાજકુમારી રોક્સાના સાથે લગ્ન પણ કર્યાં પણ યુદ્ધમાં તેને વધુ ફ઼ાયદો ન થયો. સિકંદર પછી ઈરાનના પાર્થિયન તથા સાસાની સામ્રાજ્ય નો આ આઠમી સદી સુધી અઁગ રહ્યો. આ બાદ અરબોએ ખ઼ુરાસાન પર કબ્જો કરી લીધો અને ક્ષેત્ર માં ઇસ્લામ નો પ્રચાર થયો.

નવમી સદીમાં આ સામાની સામ્રાજ્ય નો અંગ બન્યો. સામાનિયોં એ પારસી ધર્મ ત્યાગી સુન્ની ઇસ્લામને આત્મસાત કર્યો. ચૌદમી સદી ના અંતમાં આ ત્યારે મહત્વપૂર્ણ ક્ષેત્ર બની ગયું જ્યારે અહીં તૈમૂર લંગનો ઉદય થયો. તૈમૂરએ મધ્ય અને પશ્ચિમી એશિયામાં અદ્વિતીય સફ઼ળતા પામ્યો. તૈમૂરએ ઉસ્માન (ઑટોમન) સમ્રાટ ને પણ હરાવી દીધો હતો. ઓગણીસમી સદીમાં આ વધતાં રૂસી સામ્રાજ્ય અને ૧૯૨૪માં સોવિયત સંઘના સદસ્યનો અંગ બન્યો. ૧૯૯૧ માં આણે સોવિયત સંઘથી આઝાદી હાસિલ કરી.

પ્રાંત અને વિભાગ[ફેરફાર કરો]

ઉઝબેકેસ્તાન કા પ્રાંતીય માનચિત્ર
પ્રાંત રાજધાની ક્ષેત્રફળ
(ચો કિમી)		 જનસંખ્યા Key
અંદિજોન વિલાયતી અંદિજન ૪,૨૦૦ ૧૮,૯૯,૦૦૦ ૨
બક્સોરો વિલાયતી બક્સરો (બુખારા) ૩૯,૪૦૦ ૧૩,૮૪,૭૦૦ ૩
ફર્ગ'ઓના વિલાયતી ફર્ગ'ઓના (ફ઼રગના)　 ૬,૮૦૦ ૨૫,૯૭,૦૦૦ ૪
જિજ઼્જ઼ાક્સ વિલોયતી જિજ઼્જ઼ાક્સ ૨૦,૫૦૦ ૯,૧૦,૫૦૦ ૫
ક્જ઼ોરાજ્મ વિલોયતી ઉરુગેંચ ૬,૩૦૦　 ૧૨,૦૦,૦૦૦ ૧૩
નમાગાન વિલોયતી નમાગાન ૭,૯૦૦ ૧૮,૬૨,૦૦૦ ૬
નવોઈ વિલોયતી નવોઈ ૧૧૦,૮૦૦ ૭,૬૭,૫૦૦ ૭
ક઼શ્ક઼ાદરયો વિલોયતી ક્વારસી ૨૮,૪૦૦ ૨૦,૨૯,૦૦૦ ૮
કરાકલ્પાકસ્તાન રિસ્પબલિકાસી નુકુસ ૧૬૦,૦૦૦ ૧૨,૦૦,૦૦૦ ૧૪
સમરક઼ન્દ વિલોયતી સમરક઼ન્દ ૧૬,૪૦૦　 ૨૩,૨૨,૦૦૦ ૯
સિરદરયો વિલોયતી ગુલીસ્તોન ૫,૧૦૦ ૬,૪૮,૧૦૦ ૧૦
સુરક્જ઼ોન્દરયો વિલોયતી તરમેજ ૨૦,૮૦૦ ૧૬,૭૬,૦૦૦ ૧૧
તોશકંત વિલોયતી તોશકંત (તાશકંત) ૧૫,૩૦૦　 ૪૪,૫૦,૦૦૦ ૧૨
તોશકંત શહરી તોશકંત (તાશકંત) No Data ૨૨,૦૫,૦૦૦ ૧

બાહ્ય કડીઓ[ફેરફાર કરો]

"https://gu.wikipedia.org/w/index.php?title=ઉઝબેકિસ્તાન&oldid=572875" થી મેળવેલ