સધરા જેસંગનો સાળો

સધરા જેસંગનો સાળો

લેખક	ચુનીલાલ મડિયા
પૃષ્ઠ કલાકાર	શિવ પંડ્યા
દેશ	ભારત
ભાષા	ગુજરાતી
પ્રકાર	વ્યંગાત્મક નવલકથા
પ્રકાશક	શ્રી હરિહર પુસ્તકાલય, સુરત
પ્રકાશન તારીખ	૧૯૬૨
OCLC	20908481
દશાંશ વર્ગીકરણ	891.477

સધરા જેસંગનો સાળો એ ભારતીય લેખક ચુનીલાલ મડિયા લિખિત ૧૯૬૨ની ગુજરાતી વ્યંગાત્મક નવલકથા છે. આ નવલકથામાં શાકભાજી વેચનાર સધરાની વાર્તા વર્ણવવામાં આવી છે, જે છેવટે દેશનો વડાપ્રધાન બની જાય છે.

ઇતિહાસ

સધરા જેસંગ નો સાળો નવલકથા જાન્યુઆરીથી ડિસેમ્બર ૧૯૬૧ સુધી ૫૨ (બાવન) હપ્તામાં અમદાવાદથી પ્રકાશિત ગુજરાતી ભાષાના દૈનિક સમાચાર પત્ર સંદેશમાં ધારાવાહિક સ્વરૂપે પગટ થઈ હતી. મડિયાએ ૧૯૬૨માં આ નવલકથાને બે ભાગમાં પુસ્તક તરીકે પ્રકાશિત કરી હતી.

સારાંશ

૧૯૫૮માં ચુનીલાલ મડિયા

આ નવલકથા રાષ્ટ્રીય નેતાઓની રાજનીતિ અને સ્વતંત્ર ભારતની લોકતાંત્રિક કાર્યપ્રણાલીને ધ્યાનમાં રાખીને લખાઈ છે. આ સમગ્ર નવલકથા 'સુવર્ણદ્વીપ' નામની કાલ્પનિક ભૂમિમાં આકાર પામી છે. સધરો જેસંગ નાયક છે. શાક વેચનાર સધરાને પ્રજામંડળ પાર્ટી અને તેના પક્ષપ્રમુખ સેવકરામ દ્વારા વડાપ્રધાન પદના ઉમેદવાર તરીકે પસંદગી કરવામાં આવે છે અને સધરો આખરે વડાપ્રધાન તરીકે ચૂંટાય છે. નવલકથામાં દર્શાવવામાં આવેલા અન્ય પાત્રોમાં એક યુરોપિયન મહિલા 'ફ્લોરા'નો સમાવેશ થાય છે, જે 'સુવર્ણદ્વીપ'માં સ્થાયી થઈ છે અને સુવર્ણદ્વીપની રાજનીતિમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે.

કથાપ્રવાહમાં વિવિધ કૌભાંડો અને ભ્રષ્ટાચાર સામે આવે છે. સરકાર સુપ્રીમકોર્ટના ન્યાયાધીશો પર બિનજરૂરી પ્રભાવ અને દબાણ લાવે છે. દરેક નાગરિકને સોનું આપવાનું સરકારનું વચન વિચિત્ર રીતે પૂરું થાય છે.

બીજો ભાગ

મડિયાએ આ નવલકથાના અનુસંધાનમાં ૧૯૬૭માં સધરાના સાળાનો સાળો નામે નવલકથા લખી હતી, જેમાં વાર્તા આગળ વધે છે. તે ગુજરાતી દૈનિક અખબાર ગુજરાત મિત્રમાં ધારાવાહિક રૂપે પગટ થઈ હતી. ૧૯૬૮માં આ નવલકથા એક પુસ્તક તરીકે પ્રકાશિત થઈ હતી.

પ્રતિસાદ

દિગીશ મહેતા, મધુસૂદન પારેખ અને બળવંત જાની સહિતના વિવેચકો તરફથી સધરા જેસંગનો સાળો નવલકથાને હકારાત્મક પ્રતિસાદ મળ્યો હતો. મધુસુદન પારેખે તેને એક "રાજકીય વ્યંગ નવલકથા" કહી હતી. ગુજરાતી લેખક અને વિવેચક બળવંત જાનીએ નવલકથાની ભાષાની પ્રશંસા કરી હતી અને નવલકથાને ગુજરાતી વ્યંગાત્મક કાલ્પનિક કથાનું સીમાચિહ્ન ગણાવ્યું હતું.