હેરી પોટર

કડીઓમાં ફેરફાર કરો
વિકિપીડિયામાંથી
Harry Potter
ચિત્ર:Harry potter stamps.jpg
A set of stamps commissioned by Royal Mail, featuring the British children's covers of the seven books
AuthorJ. K. Rowling
CountryUnited Kingdom
LanguageEnglish
GenreFantasy, thriller, bildungsroman, Young-adult fiction
PublisherBloomsbury Publishing (UK)
Scholastic Publishing (USA)
Published26 June 1997 – 21 July 2007
Media typePrint (hardcover and paperback)
Audiobook

હેરી પોટર બ્રિટિશ લેખિકા જે. કે. રોલિંગે (J. K. Rowling) લખેલી [[સપ્તગ્રંથશ્રેણી (હેપ્ટાલોજી)|સાત કાલ્પનિક નવલકથા (fantasy novel)ઓની શ્રેણી]] (series of seven) છે. પુસ્તક નાયક કિશોર જાદુગર હેરી પોટરે (Harry Potter) હોગવર્ટ્સ જાદુગરી અને તંત્ર વિદ્યાલય (Hogwarts School of Witchcraft and Wizardry)ના તેના મિત્રો રોન વીઝ્લી (Ron Weasley) અને હર્માઇની ગ્રેન્જર (Hermione Granger) સાથે મળીને આદરેલા સાહસોને વર્ણવે છે. મુખ્ય કથા વસ્તુ (story arc) દુષ્ટ જાદુગર લોર્ડ વોલ્ડેમોર્ટ (Lord Voldemort) સામેના હેરી પોટરના સંઘર્ષ સંબંધિત છે. લોર્ડ વોલ્ડેમોર્ટે જાદુગરીની દુનિયા (wizarding world) જીતવા માટે હેરીના માતાપિતાની હત્યા કરી હતી અને બિન-જાદુગર (મગલ (Muggle)) લોકોને તેના શાસન હેઠળ આણ્યા હતા. આ શ્રેણીના આધારે કેટલીક સફળ ફિલ્મો, વિડીયો ગેમ્સ અને અન્ય થીમયુક્ત વ્યાપારી ચીજો બની.

અમેરિકામાં હેરી પોટર અને જાદુગરનો પથ્થર નામના નવા શીર્ષકથી મુકાયેલી હેરી પોટર અને પારસમણિ (Harry Potter and the Philosopher's Stone) નામની પ્રથમ નવલકથા 1997માં બહાર પાડી ત્યારથી આ પુસ્તકોને વિશ્વભરમાં બેહદ લોકપ્રિયતા, વિવેચકોની પ્રશંસા અને વ્યાપારી સફળતા મળી હતી.[૧]જૂન, 2008 સુધીમાં આ પુસ્તક શ્રેણીની 40 કરોડ કરતા વધારે નકલો વેચાઈ અને 67 ભાષાઓમાં અનુવાદો થયા છે [૨][૩]અને છેલ્લા ચાર પુસ્તકોએ ઇતિહાસમાં સૌથી ઝડપથી વેચાતા પુસ્તકોના એક પછી એક વિક્રમો સ્થાપિત કર્યા છે.

પુસ્તકોના અંગ્રેજી-ભાષાના વિવિધ રુપાંતરો બ્રિટનમાં બ્લુમ્સબરી (Bloomsbury), યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં સ્કોલેસ્ટિક પ્રેસ (Scholastic Press), ઓસ્ટ્રેલીયામાં એલન એન્ડ અનવિન (Allen & Unwin) અને કેનેડામાંરેઇકોસ્ટ બુક્સે (Raincoast Books) પ્રગટ કર્યા છે. આમ અત્યાર સુધીમાં પ્રથમ પાંચ પુસ્તકો પરથી ચલચિત્રોની શ્રેણી (a series of motion pictures) વોર્નર બ્રધર્સે (Warner Bros.) બનાવી છે. છઠ્ઠી }હેરી પોટર અને હાફ-બ્લડ પ્રીન્સ (Harry Potter and the Half-Blood Prince) 17 જુલાઇ, 2009એ બહાર પડશે.શ્રેણીએ મોટા પાયે વ્યાપારી ચીજવસ્તુઓ પેદા કરી, જેણે હેરી પોટરની બ્રાન્ડને 7 અબજ £ (£) (15 અબજUS$ (US$)) મૂલ્યની બનાવી.

પ્લોટ[ફેરફાર કરો]

Further information: Harry Potter universe

નવલકથાઓ હેરી પોટર (Harry Potter) નામના એક અનાથ બાળકની આસપાસ વણાયેલી છે, જેને એવી જાણ થાય છે કે તે એક જાદુગર છે.[૪]જાદુગરીની ક્ષમતા જન્મજાત છે, પરંતુ જાદુગરીની દુનિયામાં સફળતા મેળવવા માટે બાળકોને જાદુના કૌશલ્યો શીખવા જાદુગરી શાળા (wizarding world)માં મોકલવામાં આવે છે. [૫]હેરીને નિવાસી શાળા હોગવર્ટ્સ જાદુગરી અને તંત્ર વિદ્યાલય (Hogwarts School of Witchcraft and Wizardry)માં ભણવા માટે નિમંત્રણ આપવામાં આવે છે. દરેક પુસ્તકમાં હેરીના જીવનનું એક વર્ષ આલેખાયું છે અને મોટા ભાગના બનાવો હોગવર્ટ્સ ખાતે બન્યા છે.[૬]કિશોરાવસ્થામાં સંઘર્ષ કરતા કરતા હેરી અસંખ્ય જાદુઈ, સામાજિક અને લાગણીશીલ અવરોધો પાર કરવાનું શીખે છે.[૭]

જાદુગરીની દુનિયામાં પ્રવેશ[ફેરફાર કરો]

સમગ્ર શ્રેણી દરમિયાન ભૂતકાળના અવલોકનથી સ્પષ્ટ થાય છે કે જ્યારે હેરી બાળક હતો, ત્યારે વંશીય શુદ્ધતા (racial purity)ના વળગણથી પીડાતા શેતાની જાદુગર લોર્ડ વોલ્ડેમોર્ટ (Lord Voldemort) દ્વારા પોતાના માતાપિતાની હત્યા થતી જોઈ હતી.[૮]તત્કાળ નહીં જણાવાતા કારણોસર વોલ્ડેમોર્ટના હેરીની હત્યા કરવાના પ્રયાસો ઉલટા પડે છે.[૮] વોલ્ડેમોર્ટ દેખીતી રીતે મૃત્યુ પામે છે અને હૂમલાના સ્મૃતિચિહ્ન તરીકે કપાળે વીજળીના આકારની છાપ સાથે હેરી બચી જાય છે.[૮] વોલ્ડેમોર્ટના આંતકી સામ્રાજ્યમાંથી જાદુગરીની દુનિયાને બચાવનાર અભાન તારણહાર જેવો હેરી પોટર એક જીવંત દંતકથા બને છે.હેરીને તેના આશ્રયદાતા જાદુગર એલ્બસ ડમ્બલડોર (Albus Dumbledore)ના આદેશથી તેના મગલ (Muggle) (બિન-જાદુગર) સંબંધીઓના ઘરે મુકવામાં આવે છે, જેઓ તેના સાચા વારસાથી સંપૂર્ણપણે અજ્ઞાન છે.[૮]

પ્રથમ ફિલ્મમાં વર્ણવ્યા પ્રમાણેની હોગવર્ટ્સ સ્કુલ (first film)

શ્રેણીની પ્રથમ નવલકથા હેરી પોટર અને પારસમણિ (Harry Potter and the Philosopher's Stone) હેરીની 11મી વર્ષગાંઠની આસપાસ શરુ થાય છે.અર્ધ-દાનવ (giant) રુબીયસ હેગ્રીડ (Rubeus Hagrid) હેરીના ઇતિહાસનો ઘટસ્ફોટ કરે છે અને તેને જાદુગરીની દુનિયા (wizarding world)નો પરિચય કરાવે છે. [૮]જે. કે. રોલિંગે સર્જેલું જગત વાસ્તવિક જગતથી એકદમ અલગ છે અને સાથે સાથે તેની સાથે ઘનિષ્ટતાથી જોડાયેલું પણ છે. નાર્નીયા (Narnia)નું કાલ્પનિક જગત (fantasy world) એક વૈકલ્પિક બ્રહ્માંડ (alternative universe) છે અને લોર્ડ ઓફ ધી રિંગ્સ (Lord of the Rings)ની મીડલ-અર્થ (Middle-earth) દંતકથાનો અતીત છે, તો હેરી પોટરની જાદુગરીની દુનિયા વાસ્તવિક જગતની હારોહાર અસ્તિત્વ ધરાવે છે અને બિન-જાદુઈ દુનિયાની ચીજો જેવા જ જાદુઈ તત્વો ધરાવે છે.તેની ઘણી સંસ્થાઓ અને સ્થળો એવી જગ્યાએ છે, જે વાસ્તવિક જગતમાં ઓળખી શકાય છે, જેમ કે લંડન.[૯]તેમાં મગલો (Muggle)ની બિન-જાદુગરી વસતી માટે અદ્રશ્ય રહેલો ગુપ્ત શેરીઓનો વેરવિખેર ઝમેલો, ઉવેખાયેલા અને પ્રાચીન મયખાના, એકલા અટુલા ગ્રામીણ સામંતી ઘરો અને એકલવાયા કિલ્લાઓનો સમાવેશ થાય છે.[૫]

હેગ્રીડની મદદથી હેરી હોગવર્ટ્સ ખાતે તેના અભ્યાસના પ્રથમ વર્ષ માટેની તૈયારીઓ આદરે છે અને તેનો પ્રારંભ કરે છે.જાદુઈ દુનિયામાં ડુબકી મારવાની હેરી શરુઆત કરે છે, તેની સાથે વાચકને શ્રેણી દરમિયાન આવતા ઘણા મૂળભૂત સ્થળોનો પરિચય થાય છે.હેરી મોટા ભાગના મુખ્ય પાત્રોને મળે છે અને તેના બે સૌથી ઘનિષ્ઠ મિત્રો પ્રાપ્ત કરે છેઃ એક પ્રાચીન જાદુગર કુટુંબનો મોજીલો સભ્ય રોન વિઝલી (Ron Weasley) અને બિન-જાદુગર માબાપની પુસ્તક-ઘેલી જાદુગરણી હર્માઇની ગ્રેન્જર (Hermione Granger).[૮][૧૦]હેરીને શાળાના જાદુઈ કાઢાના શિક્ષક સીવીયરસ સ્નેપ (Severus Snape)નો પણ ભેટો થાય છે, જેને હેરી પ્રત્યે ઊંડો અને અતાર્કિક ધિક્કાર હોવાનું જણાય છે. કથા-વસ્તુની હેરીની લોર્ડ વોલ્ડેમોર્ટ સાથેની બીજી મૂઠભેડથી પૂર્ણાહૂતિ થાય છે. લોર્ડ વોલ્ડેમોર્ટ અમર થવાની તેમની ખોજમાં પારસમણિ (Philosopher's Stone)ની શક્તિ મેળવવા ઝંખે છે.[૮]

હોગવર્ટ્સ ખાતે હેરીના બીજા વર્ષનું વર્ણન કરતા પુસ્તક હેરી પોટર અને રહસ્યમય ભોંયરુ (Harry Potter and the Chamber of Secrets) સાથે શ્રેણી ચાલુ રહે છે. તે અને તેના મિત્રો 50 વર્ષ જુના રહસ્યની તપાસ કરે છે, જેનો સંબંધ શાળામાં તાજેતરમાં બનેલા અશુભ બનાવો સાથે છે.નવલકથા હોગવર્ટ્સના ઇતિહાસ અને એક પ્રાચીન અનિષ્ટ તત્વની ભોંયરામાં આવેલી બોડ, એટલે કે રહસ્યમય ભોંયરાની આસપાસ ઘૂમરાતી એક દંતકથાની શોધખોળ ચલાવે છે. પ્રથમ વાર હેરીને અહેસાસ થાય છે કે જાદુગરીની દુનિયામાં પણ વંશીય પૂર્વગ્રહ હયાત છે અને તે એ પણ શીખે છે કે વોલ્ડેમોર્ટના આતંકનું રાજ મોટે ભાગે મગલોમાંથી ઉતરી આવેલા જાદુગરોની સામે તકાયેલું હતું.હેરીને એ જાણીને પણ આઘાત થાય છે કે તે સર્પભાષા (Parseltongue) બોલી શકે છે, આ વિરલ ક્ષમતા મોટે ભાગે ગુઢ કલા (dark arts) સાથે સરખાવાય છે.વોલ્ડેમોર્ટે એક ડાયરીમાં સંઘરેલી પોતાની યાદદાસ્ત દ્વારા પુનઃજીવિત થવાના વોલ્ડેમોર્ટના પ્રયાસને નિષ્ફળ બનાવીને હેરી રોનની નાની બહેન જિની વિઝ્લી (Ginny Weasley)ની જિંદગી બચાવે છે અને અહીં નવલકથા પૂરી થાય છે. [૮]

ત્રીજી નવલકથા હેરી પોટર અને અઝકાબાનનો કેદી (Harry Potter and the Prisoner of Azkaban) જાદુઈ શિક્ષણના હેરીના ત્રીજા વર્ષનુ વર્ણન કરે છે.શ્રેણીનું આ એક માત્ર પુસ્તક છે, જેમાં વોલ્ટેમોર્ટ નથી.એના બદલે હેરીના માતા-પિતાની હત્યામાં જેણે મદદ કરી હોવાનું મનાય છે તેવા ભાગી છૂટેલા હત્યારા સીરીયસ બ્લેકે (Sirius Black) હેરીને લક્ષ્ય બનાવ્યો હોવાની હેરીને થયેલી જાણકારી સાથે તેણે પનારું પાડવાનું છે.દેખીતી રીતે શાળાની રક્ષા કરતા અને માનવ આત્માને ચૂસી જવાની શક્તિ ધરાવતા શેતાની જીવો દમ પિશાચ (dementors) સામે હેરી સંઘર્ષ કરે છે, ત્યારે તે રીમસ લ્યુપિન (Remus Lupin)ને મળે છે, જે ગુઢ કલાથી રક્ષણના શિક્ષક (Defence Against the Dark Arts) છે.લ્યુપિન હેરીને રક્ષણાત્મક પગલાં શીખવે છે, જે તેની ઉંમરના લોકો દ્વારા સામાન્યપણે દર્શાવાતા જાદુના સ્તરથી ખાસા ઉપર છે. હેરીને જાણવા મળે છે કે લ્યુપિન અને બ્લેક બંને તેના પિતાના ખાસ મિત્રો હતા અને બ્લેકને તેમના ચોથા મિત્ર પીટર પેટીગ્રુ (Peter Pettigrew) દ્વારા ફસાવવામાં આવ્યો હતો.[૧૧]

વોલ્ડેમોર્ટ પાછો ફરે છે[ફેરફાર કરો]

હેરી પોટર અને આગનો પ્યાલો (Harry Potter and the Goblet of Fire)માં હેરીનું શાળાનું ચોથું વર્ષ વર્ણવવામાં આવ્યું છે. તેમાં હેરી અનિચ્છાએ ખતરનાક જાદુઈ સ્પર્ધા જાદુની ત્રિકોણીય સ્પર્ધા (Triwizard Tournament)માં ભાગ લે છે. [૧૨]પોતાને કોણે અને શા માટે સ્પર્ધામા ભાગ લેવાની ફરજ પાડી તે જાણવાના હેરીના પ્રયાસોની આસપાસ કથાવસ્તુ વણાયેલું છે.[૧૩]બેચેન હેરીને ગુઢ કલાથી રક્ષણના નવા શિક્ષક પ્રોફેસર એલ્સેટર મૂડી (Professor Alastor Moody)ના માર્ગદર્શન હેઠળ સ્પર્ધામાં આગળ ધપે છે.જે બિન્દુએ રહસ્યોદ્ધાટન થાય છે, ત્યાંથી શ્રેણી પૂર્વ-સૂચના અને અનિશ્ચિતતા છોડીને સીધા સંઘર્ષ તરફ ગતિ કરે છે.નવલકથા વોલ્ડેમોર્ટના પુનરોદય અને એક વિદ્યાર્થીના મૃત્યુથી સમાપ્ત થાય છે.[૧૩]

પાંચમા પુસ્તક, હેરી પોટર અને ફિનિક્સની ફોજ (Harry Potter and the Order of the Phoenix)માં હેરીએ નવી રીતે પુનરોદય પામેલા વોલ્ડેમોર્ટનો સામનો કરવાનો છે. ફરી પ્રગટ થયેલા વોલ્ડેમોર્ટ સામે ડંબલડોર ફિનિક્સની ફોજ (Order of the Phoenix)ને ફરી સક્રિય કરે છે, આ ફોજ વોલ્ડેમોર્ટના સાગરિતોને પરાજય આપવા અને વોલ્ડેમોર્ટના હેરી સહિતના લક્ષ્યોને રક્ષણ આપવા માટે કામ કરતો ગુપ્ત સમાજ છે.આ ફોજમાં લ્યુપિન, બ્લેક અને વીઝ્લી કુટુંબ (Weasley family)સહિતના હેરીના ઘણા વિશ્વાસુ વડીલોનો સમાવેશ થાય છે. વોલ્ડેમોર્ટની તાજેતરની પ્રવૃત્તિઓ અંગેના હેરીએ કરેલા વર્ણનો પછી પણ જાદુ મંત્રાલય (Ministry of Magic) અને જાદુઈ દુનિયાના ઘણા લોકો એવું માનવાનો ઇનકાર કરે છે કે વોલ્ડેમોર્ટ પાછો ફર્યો છે.[૧૪]

પોતાના મનગમતા અભ્યાસક્રમને લાગુ કરવા મંત્રાલય હોગવાર્ટ્સના નવા નિર્દેશક તરીકે ડોલોરસ અંબ્રિજ (Dolores Umbridge)ની નિમણૂંક કરે છે.તે શાળાને અર્ધ-તાનાશાહી શાસનમાં પરીવર્તિત કરે છે અને ગુઢ કલા સામે પોતાનું રક્ષણ કરવાના માર્ગો જાણવાની વિદ્યાર્થીઓને છૂટ આપવાનો ઇનકાર કરે છે.[૧૪]હેરી ગુપ્ત અભ્યાસ જૂથ રચે છે અને તેના વર્ગમિત્રોને તેણે શીખેલા ઉચ્ચ-કક્ષાના કૌશલ્યો શીખવાડે છે. નવલકથા હેરીને વિચિત્ર ષડયંત્ર સિદ્ધાંતો (conspiracy theories)માં માનતી એક મોજીલી યુવાન જાદુગરણી લુના લવગુડ (Luna Lovegood)નો ભેટો થાય છે.વધુમાં, તે હેરી અને વોલ્ડેમોર્ટ સંબંધિત એક મહત્વની આગાહીનો ઘટસ્ફોટ કરે છે.[૧૫]હેરીને એ પણ જાણવા મળે છે કે તેની અને વોલ્ડર્મોટની વચ્ચે ટેલીફોનિક જોડાણ છે, જેનાથી હેરી વોલ્ડર્મોટના કેટલાંક કૃત્યોને હેરી નિહાળી શકે છે.નવલકથાની પરાકાષ્ટામાં હેરી અને તેની શાળના મિત્રોની વોલ્ડેમોર્ટના પ્રાણભક્ષીઓ (Death Eaters) સાથે મૂઠભેડ થાય છે.ફિનિક્સની ફોજના સભ્યોનું સમયસરનું આગમન બાળકોની જિંદગીઓ બચાવે છે અને મૃત્યુભક્ષીઓ પૈકીના ઘણા પકડાઈ જાય છે.[૧૪]

છઠ્ઠુ પુસ્તક હેરી પોટર અને હાફ-બ્લડ પ્રીન્સ (Harry Potter and the Half-Blood Prince) સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે વોલ્ડેમોર્ટે જાદુગરીના બીજા યુદ્ધની આગેવાની લીધી છે, એ એટલું હિંસક બન્યું છે કે મગલોએ પણ તેની કેટલીક અસરોની નોંધ લીધી છે.હેરી આ ભયથી કૈંક અંશે સુરક્ષિત રહે છે અને એવામાં તેનું હોગવર્ટ્સ ખાતે છઠ્ઠુ વર્ષ પૂરું થાય છે.નવલકથાના પ્રારંભમાં હાફ-બ્લડ પ્રીન્સ નામના એક રહસ્યમય લેખકની સહી ધરાવતું, વિવરણો અને ભલામણો-સભર એક જૂનું કાઢા પાઠ્યપુસ્તક હેરીની ઠોકરે ચડે છે.[૧૬]પુસ્તકમાં લખાયેલા શોર્ટકટ્સ હેરીને કાઢામાં નિપુણતા મેળવવામાં છેવટે મદદ કરે છે, ત્યારે તેને પાછળથી સમજાય છે કે તેમાંના કેટલાક મંત્રોની અનિષ્ટકારી અસરો છે.

હેરી એલ્બસ ડંબલડોર સાથે ખાનગી પ્રશિક્ષણ સત્રોમાં પણ હિસ્સો લે છે. ડંબલડોર તેને વોલ્ડેમોર્ટના પ્રારંભિક જીવન સંબંધિત વિવિધ યાદો બતાવે છે.આ સત્રોથી જણાય છે કે વોલ્ડેમોર્ટનો આત્મા વિવિધ સ્થળોએ છુપાયેલી અનિષ્ટ સંમોહિત ચીજો એટલે કે હોરક્રક્સ (horcrux)ની શ્રેણીમાં વિભાજીત થયેલો છે. [૧૬]

શ્રેણીનું સૌથી છેલ્લું પુસ્તક હેરી પોટર અને મોતની સોગાદો (Harry Potter and the Deathly Hallows) છઠ્ઠા પુસ્તકની ઘટનાઓ પછી તુરત જ શરુ થાય છે.ડંબલડોરના મૃત્યુ પછી વોલ્ડેમોર્ટ સત્તાનશીન થાય છે અને જાદુ મંત્રાલય પર અંકુશ જમાવે છે. હેરી, રોન અને હર્માઇની શાળા છોડી દે છે, જેથી તેઓ વોલ્ડેમોર્ટના બાકી બચેલા હોરક્રક્સને શોધીને તેમનો નાશ કરી શકે.પોતાની તેમ જ પોતાના કુટુંબ અને મિત્રોની સુરક્ષા માટે તેમને એકાંતવાસમાં જવાની ફરજ પડે છે.હોરક્રક્સની શોધ દરમિયાન ત્રિપુટીને ડંબલડોરના ભૂતકાળ તેમ જ સ્નેઇપના સાચા ઉદ્દેશોની જાણ થાય છે.

પુસ્તકના અંતે હોગવર્ટ્સ ખાતે ઘમસાણ યુદ્ધ થાય છે.હેરી, રોન અને હર્માઇની ફિનિક્સની ફોજના સભ્યો અને ઘણા બધા શિક્ષકો અને વિદ્યાર્થીઓની સાથે મળીને હોગવર્ટ્સને વોલ્ડેમોર્ટ, તેના મૃત્યુભક્ષી અને વિવિધ જાદુઈ જીવો (magical creatures) સામે બચાવે છે.યુદ્ધના પ્રથમ તબક્કામાં કેટલાક મુખ્ય પાત્રો માર્યા જાય છે.બચેલા લોકોને બચાવવાના પ્રયાસરુપે હેરી પોતે વોલ્ડેમોર્ટને શરણે થઈ જાય છે, જે હેરીને મારવાના પ્રયાસો કરે છે.હોગવર્ટ્સ શાળાના ઘણા વિદ્યાર્થીઓના વાલીઓ અને નજીકના ગામ હોગ્સમીડ (Hogsmeade)ના રહીશો ફિનિક્સની ફોજ ફરી તૈયાર કરવા આવે છે, ત્યારે યુદ્ધ ફરી શરુ થાય છે.છેલ્લા હોરક્રક્સના નાશ સાથે હેરી વોલ્ડેમોર્ટને મારવામાં સફળ થાય છે.ઉપસંહારમાં બચી ગયેલા પાત્રોના જીવનોનું વર્ણન આવે છે અને જાદુગરીની દુનિયામાં શાંતિ સ્થપાઈ હોવાનું જાણવા મળે છે.

પૂરક કાર્યો[ફેરફાર કરો]

આ પણ જુઓ: J. K. Rowling: Philanthropy

રોલિંગે વિવિધ સખાવતી સંસ્થાઓ માટે રચેલી કેટલીક પુસ્તિકાઓએ હેરી પોટરના વિશ્વને વ્યાપક બનાવ્યું છે.[૧૭][૧૮]2001માં, તેમણે વિચિત્ર પશુઓ અને તેમને ક્યાં શોધવા (Fantastic Beasts and Where to Find Them) (હોગવર્ટ્સનું કથિત પાઠ્યપુસ્તક) અને ક્વિડિચ વિવિધ યુગોમાં (Quidditch Through the Ages) (હેરી જેને આનંદ માટે વાંચે છે તે પુસ્તક) બહાર પાડ્યા હતા.આ બે પુસ્તકોના વેચાણમાથી મળેલી કમાણી સખાવતી સંસ્થા કોમિક રીલીફ (Comic Relief)ને આપવામાં આવી.[૧૯]2007માં, રોલિંગે છેલ્લી નવલકથામાં આવતા પરીકથાઓના સંપુટ ધી ટેલ્સ ઓફ બીટલ ધી બાર્ડ (The Tales of Beedle the Bard)ની હાથે લખેલી સાત નકલો કમ્પોઝ કરી હતી. આ પૈકીની એકનુ ગરીબ દેશોના માનસિક રીતે વિકલાંગ બાળકો માટેના ફંડ ચિલ્ડ્રન્સ હાઈ લેવલ ગ્રુપ માટે નાણા એકઠાં કરવા લિલામ કરવામાં આવ્યું હતું. આ પુસ્તકનું 4 ડીસેમ્બર, 2008એ આંતરરા્ટ્રીય સ્તરે પ્રકાશન કરવામાં આવ્યું હતું.[૨૦][૨૧][૨૨]રોલિંગે 2008માં પુસ્તક વિક્રેતા વોટરસ્ટોન્સ (Waterstones) દ્વારા યોજાએલા ભંડોળ એકઠું કરવાના કાર્યક્રમના ભાગરુપે 800 શબ્દોની પૂર્વકથા (prequel) પણ લખી હતી.[૨૩]

માળખું અને પ્રકાર[ફેરફાર કરો]

આ પણ જુઓ: Harry Potter influences and analogues

હેરી પોટર નવલકથાઓ કાલ્પનિક સાહિત્ય (fantasy literature)ના પ્રકારમાં આવે છે. જોકે, ઘણા પાસાઓમાં તેઓ બિલ્ડોનસ્રોમન (bildungsroman) અથવા તો કિશોરાવસ્થાથી પુખ્તાવસ્થા તરફના પરીવર્તન (coming of age)ની નવલકથાઓ પણ છે.[૨૪]તેમને બ્રિટિશ બાળકોના નિવાસી શાળા (boarding school) પ્રકારના ભાગરુપ ગણી શકાય, જેમાં એનિડ બ્લાઇટન (Enid Blyton)ની મેલોરી ટાવર્સ (Malory Towers), સેંટ ક્લેર્સ (St. Clare's) અને નોટીએસ્ટ ગર્લ (Naughtiest Girl) શ્રેણી અને ફ્રાન્ક રિચાર્ડ્સની (Frank Richards's) બિલી બન્ટર (Billy Bunter) નવલકથાઓનો સમાવેશ થાય છે.[૨૫]જ્યાં અભ્યાસક્રમમાં જાદુ (magic)ના ઉપયોગનો સમાવેશ થાય છે, તેવી જાદુગરો માટેની એક કાલ્પનિક બ્રિટિશ નિવાસી શાળા હોગવર્ટ્સ (Hogwarts)ની પૃષ્ઠભૂમિમાં બહુધા હેરી પોટરના પુસ્તકો રચાયા છે.[૨૫]એ અર્થમાં આ પુસ્તકો "થોમસ હ્યુજીસ (Thomas Hughes)ના ટોમ બ્રાઉન્સ સ્કુલ ડેઝ (Tom Brown's School Days) અને બ્રિટિશ જાહેર શાળા (British public school) જીવન પરની વિક્ટોરીયા-યુગની અને એડવર્ડ-યુગની અન્ય નવલકથાઓમાંથી સીધા ઉતરી આવ્યા છે."[૨૬][૨૭]સ્ટીફન કિંગ (Stephen King)ના શબ્દોમાં તેઓ "કલાત્મક રહસ્ય વાર્તાઓ"[૨૮] છે અને દરેક પુસ્તક શેરલોક હોમ્સ (Sherlock Holmes)ની શૈલીમાં રહસ્ય (mystery) સાહસની પદ્ધતિથી રચાયું છે.પારસમણિ (Philosopher's Stone) અને કાતિલ સંતોના (Deathly Hallows) પ્રારંભિક પ્રકરણો અને હાફ-બ્લડ પ્રીન્સ (Half-Blood Prince)ના પ્રથમ બે પ્રકરણો જેવા બહુ થોડા અપવાદોને બાદ કરતા આ કથાઓ ત્રીજા પુરુષના મર્યાદિત (third person limited) દ્રષ્ટિકોણથી કહેવામાં આવી છે.

દરેક પુસ્તકની મધ્યમાં હેરી તેની સમક્ષ આવતા પ્રશ્નો સામે ઝઝુમે છે અને તેમ કરવામાં શાળાના કેટલાક નિયમોનો ભંગ કરવાની જરૂર પડે છે. પકડાઈ જવાથી હોગવર્ટ્સના નિયમનોમાં નક્કી કર્યા પ્રમાણે શિસ્તભંગ બદલ સજાઓ ભોગવવી પડે છે. આ બાબતમાં હેરી પોટરના પુસ્તકો નિવાસી શાળા પેટા પ્રકાર (sub-genre)માં ઘણી પરંપરાઓ અનુસરે છે. [૨૫]જોકે, કથાઓ અંતિમ પરીક્ષાઓ (final exams) નજીક હોય ત્યારે અથવા તેની સમાપ્તિ બાદ તુરત જ ઉનાળુ સત્ર (summer term)માં પરાકાષ્ટાએ પહોંચે છે, જ્યારે ઘટનાઓ શાળાની અંદરના નાના મોટા ઝઘડા અને સંઘર્ષોથી ક્યાંય આગળ નીકળીને મોટું સ્વરુપ ધારણ કરે છે. હવે હેરીએ ક્યાં કો વોલ્ડેમોર્ટ (Voldemort) અથવા તેના અનુયાયી પ્રાણભક્ષીઓ (Death Eaters)માંના કોઈ એકનો સામનો કરવો જ રહ્યો. જીવન-મરણના સવાલ જેવી આ બાબત છેલ્લા ચાર પુસ્તકો પૈકીના દરેકમાં એકથી વધારે પાત્રોના મૃત્યુથી ઉજાગર થાય છે.[૨૯][૩૦] ત્યાર બાદ તે વડા શિક્ષક (head teacher) અને માર્ગદર્શક (mentor) એલ્બસ ડંબલડોર (Albus Dumbledore) સાથે સ્પષ્ટીકરણ અને ચર્ચાઓ દ્વારા મહત્વના પાઠ શીખે છે.

છેલ્લી નવલકથા હેરી પોટર અને કાતિલ સોગાદો (Harry Potter and the Deathly Hallows)માં હેરી અને તેના મિત્રો તેમનો મોટા ભાગનો સમય હોગવાર્ટ્સથી દૂર વીતાવે છે અને અંત (dénouement)માં વોલ્ડમોર્ટનો સામનો કરવા જ પાછા ફરે છે. [૨૯]બિલ્ડોનસ્રોમેન શૈલી પ્રમાણે, આ ભાગમાં હેરીએ શાળામાં વિદ્યાર્થી તરીકેનું છેલ્લુ વર્ષ ગુમાવવાની શક્યતા સાથે અકાળે પુખ્ત થવાનું છે અને તેના નિર્ણયો પર અબાલ-વૃદ્ધ સૌ નિર્ભર છે.[૩૧]

વિષયો[ફેરફાર કરો]

રોલિંગના જણાવ્યા પ્રમાણે, શ્રેણીનો મુખ્ય વિષય મૃત્યુ છેઃ "મારા પુસ્તકો મોટા ભાગે મૃત્યુ (death) અંગેના છે.તેઓ હેરીના માતા-પિતાના મૃત્યુથી શરુ થાય છે.કોઈ પણ જાદુગરના ઉદ્દેશની જેમ તેમાં વોલ્ડેમોર્ટનું મૃત્યુ પર વિજય મેળવવાનું વળગણ અને કોઈ પણ ભોગે અમરત્વ (immortality) પામવાની તેની ખોજ છે. શા માટે વોલ્ડેમોર્ટ મૃત્યુ પર વિજય મેળવવા માગે છે તે હું આમ સમજી છું.આપણે સૌ તેનાથી ભયભિત છીએ."[૩૨]

શિક્ષણવિદો અને પત્રકારોએ પુસ્તકોના વિષયોના ઘણા અર્થો ઘટાવ્યા છે. એકબીજાથી ગહન અને કેટલાક રાજકીય ગર્ભિતાર્થોથી સભર. (political subtexts)સામાન્યતા (normality), દમન, મૃત્યુ સામે ટકી જવું અને મોટા અવરોધો પાર કરવા - આ બધા વિષયો સમગ્ર શ્રેણીમાં વારંવાર આવ્યા છે.[૩૩]એ જ રીતે, કિશોરાવસ્થામાંથી પસાર થવાના અને જીવનની સૌથી કપરી કસોટીઓમાંથી પાર પડવાના અને એથી કરીને તેમની સાથે અનુકૂલન સાધવાના વિષયની પણ વિચારણા કરવામાં આવી છે.[૩૪]રોલિંગે જણાવ્યું છે કે પુસ્તકોમાં સહિષ્ણુતા માટેની એક પ્રલંબિત દલીલ, ધર્માંધતા (bigotry)નો અંત આણવાની એક પ્રલંબિત દલીલ છે. અને "સત્તાધીશોને પ્રશ્ન પૂછો અને...એવું માની ના લો કે વ્યવસ્થા કે અખબારો તમને જે કંઈ કહે છે તે સાચું છે", અવો સંદેશ પણ આપે છે.[૩૫][૩૬]

સત્તા કે સત્તાનો દુરુપયોગ, પ્રેમ (love), પૂર્વગ્રહ (prejudice) અને મુક્ત પસંદગી જેવા અન્ય ઘણા વિષયો આ પુસ્તકોમાં હોવાનું કહી શકાય છે, તેમ છતાં જે. કે. રોલિંગના શબ્દોમાં કહીએ તો, "તેઓ સમગ્ર કથાનકમાં ઊંડે સુધી ધરબાયેલા" છે. લેખિકા પલાંઠી વાળીને અને સભાનપણે આવા વિચારો તેના વાચકોને માથે મારવાના બદલે વિષયોને "કુદરતી રીતે વિકસવા " દેવાનું પસંદ કરે છે.[૩૭]સદા-હાજર કિશોરાવસ્થાનો વિષય પણ આ જ રીતે આવે છે, જેના વર્ણનમાં રોલિંગ પોતાના પાત્રોની લૈંગિકતાનો સ્વીકાર કરવામાં અર્થપુર્ણ રહ્યા છે, તેઓ કહે છે, હેરીને "કાયમી પૂર્વ-કિશોરાવસ્થાની સ્થિતિમાં ફસાયેલો" છોડી દેતા નથી.[૩૮]રોલિંગે કહેલું કે, તેમના માટે તેમની કથાઓનું નૈતિક મહત્વ "અતાર્કિકપણે સ્પષ્ટ" જણાય છે.શું સાચુ અને શું સરળ છે એ બેની વચ્ચેની પસંદગી એ જ એમના માટે ચાવીરુપ હતું. "કારણ કે... તાનાશાહી (tyranny) આ રીતે શરૂ થાય છે જ્યારે લોકો સંવેદનહીન (apathetic) બની જાય છે અને સરળ માર્ગો અપનાવે છે અને એકાએક પોતાની જાતને ઊંડી મુશ્કેલીમાં મુકાયેલી જુએ છે.[૩૯]

પ્રારંભ અને પ્રકાશનનો ઇતિહાસ[ફેરફાર કરો]

1990માં, જે. કે. રોલિંગ માંચેસ્ટર (Manchester)થી લંડન (London)ની ગીચોગીચ ટ્રેનમાં મુસાફરી કરી રહ્યા હતા, ત્યારે અચાનક હેરીનો વિચાર "તેમના મગજમાં આવ્યો હતો".રોલિંગે તેમની વેબસાઇટ પર આ અનુભવનું વર્ણન કરતા કહેલું,[૪૦]

"I had been writing almost continuously since the age of six but I had never been so excited about an idea before. I simply sat and thought, for four (delayed train) hours, and all the details bubbled up in my brain, and this scrawny, black-haired, bespectacled boy who did not know he was a wizard became more and more real to me."

રોલિંગે 1995માં હેરી પોટર અને પારસમણિ પૂરું કર્યું હતું અને તેની હસ્તપ્રત (manuscript) કેટલાક સંભવિત એજન્ટો (agents)ને મોકલવામાં આવી હતી.[૪૧]તેમણે સંપર્ક કરેલા બીજા એજન્ટ ક્રિસ્ટોફર લિટલે તેમના વતી રજુઆત કરવાનું સ્વીકાર્યું અને બ્લુમ્સબરીને હસ્તપ્રત મોકલી હતી.અન્ય આઠ પ્રકાશકોએ પારસમણિને પાછી ઠેલી ત્યાર બાદ બ્લુમ્સબરીએ રોલિંગને પુસ્તકના પ્રકાશન માટે આગોતરા 2,500 £ આપ્યા હતા.[૪૨][૪૩]હેરી પોટર પુસ્તક લખવાનો પ્રારંભ કર્યો ત્યારે પોતાના મગજમાં કોઈ ચોક્કસ વય-જૂથ (age group) ન હતું, એવા રોલિંગના નિવેદન છતાં પ્રકાશકોએ પ્રારંભમાં નવથી અગિયાર વયના બાળકોને લક્ષ્ય બનાવ્યા હતા.[૪૪]પ્રકાશનની સંધ્યાએ રોલિંગને તેના પ્રકાશકે આ વય-જૂથના કિશોરોને સ્પર્શવા માટે વધુ લિંગ-તટસ્થ (gender-neutral) તખલ્લુસ (pen name) અપનાવવાનો આગ્રહ કર્યો હતો. તેમને ડર હતો કે તેઓ કોઈ મહિલા દ્વારા લખાયેલી નવલકથા વાંચવાનું પસંદ નહીં કરે.તેઓ મધ્ય નામ નહીં ધરાવતા હોવાથી પોતાની દાદીના નામનો મધ્ય નામ (middle name) તરીકે ઉપયોગ કરીને તેમણે જે. કે. રોલિંગ (જોઆન કેથલીન રોલિંગ) લખવાનું પસંદ કર્યું હતું.[૪૫][૪૩]

બ્રિટનમાં હેરી પોટરના તમામ પુસ્તકોના પ્રકાશક બ્લુમ્સબરી (Bloomsbury)એ 1007માં હેરી પોટર એન્ડ ફિલૉસોફર્સ સ્ટોન (Harry Potter and the Philosopher's Stone)નું પ્રકાશન કર્યું હતું.[૪૬]યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં 1 સપ્ટેમ્બર (1 September), 1998 (1998)એ સ્કોલેસ્ટિકે (Scholastic) (પુસ્તકોના અમેરિકી પ્રકાશક) હેરી પોટર એન્ડ ધી સોર્સરર્સ સ્ટોન (Harry Potter and the Sorcerer's Stone)[૪૭]ના નામે આ પુસ્તક પ્રગટ કર્યું તે પહેલાં રોલિંગે અમેરિકી હકો માટે 105,000 US$ (US$)પ્રાપ્ત કર્યા હતા. તે વખતના અજાણ્યા લેખક માટે આ એક અભૂતપૂર્વ રકમ હતી,[૪૮]ફિલૉસોફર્સ સ્ટોન ( Philosopher's Stone) (Philosopher's Stone) રસાયણ સંબંધિત હોવાથી અમેરિકાના વાચકો પારસમણિ શબ્દને જાદુના વિષય સાથે સાંકળશે નહીં, તેવા ભયથી સ્કોલેસ્ટિકે આગ્રહ કર્યો હતો કે પુસ્તકને અમેરિકી બજાર માટે હેરી પોટર અને જાદુગરનો પથ્થર નામ આપવું જોઇએ.

બીજું પુસ્તક હેરી પોટર એન્ડ ધી ચેમ્બર ઓફ સીક્રેટ્સ (Harry Potter and the Chamber of Secrets) મૂળે બ્રિટનમાં 2 જુલાઈ, 1998માં અને અમેરિકામાં 2 જૂન, (2 June)1999 (1999)માં પ્રગટ થઈ હતી.[૪૯][૫૦]હેરી પોટર એન્ડ ધી પ્રીઝનર ઓફ અઝકાબાન (Harry Potter and the Prisoner of Azkaban) ત્યાર બાદ એક વર્ષ પછી બ્રિટનમાં 8 જુલાઈ, 1999એ અને અમેરિકામાં 8 સપ્ટેમ્બર, 1999એ પ્રગટ થઈ હતી.[૪૯][૫૦] હેરી પોટર એન્ડ ધી ગોબ્લેટ ઓફ ફાયર (Harry Potter and the Goblet of Fire)બ્લુમસબરી (Bloomsbury)અને સ્કોલેસ્ટિક (Scholastic) દ્વારા એક જ સમયે 8 જુલાઈ, 2000માં પ્રગટ થઈ હતી. [૫૧]શ્રેણીના સૌથી લાંબા હેરી પોટર એન્ડ ધી ઓર્ડર ઓફ ધી ફીનિક્સ (Harry Potter and the Order of the Phoenix) પુસ્તકનું બ્રિટિશ સ્વરુપ 766 પાનાનું અને અમેરિકી સ્વરુપ 870 પાનાનું છે.[૫૨]તે વિશ્વભરમાં અંગ્રેજી ભાષામાં 21 જૂન, 2003એ પ્રગટ થયું હતું. [૫૩]હેરી પોટર અને હાફ-બ્લડ પ્રીન્સ 16 જુલાઈ, 2005એ પ્રગટ થયું હતું અને વિશ્વભરમાં બહાર પડ્યાના પ્રથમ 24 કલાકમાં તેની 1.1 કરોડ નકલો વેચાઈ ગઈ હતી.[૫૪][૫૫]સાતમી અને છેલ્લી નવલકથા હેરી પોટર અને મોતની સોગાદો 21 જુલાઈ, 2007એ પ્રગટ થઇ હતી.[૫૬]બહાર પડ્યાના પ્રથમ 24 કલાકમાં પુસ્તકની 1.1 કરોડ નકલો વેચાઈ હતી, જેમાં બ્રિટનમાં 27 લાખ અને અમેરિકામાં 83 લાખ નકલો વેચાઈ હતી.[૫૭]

અનુવાદો[ફેરફાર કરો]

મુખ્ય લેખ: Harry Potter in translation

શ્રેણીનો 67 ભાષાઓમાં અનુવાદ થયો છે. [૨][૫૮]રોલિંગ ઇતિહાસમાં સૌથી વધુ અનુવાદિત લેખકોમાં સ્થાન પામ્યા છે.[૫૯]નવલકથાઓમાં વપરાયેલા ઘણા બધા શબ્દો અને વિચારો યુવાન અમેરિકી વાચકોને ગેરમાર્ગે દોરનારા હોઈ શકે છે, તેથી પ્રથમ અનુવાદ અમેરિકી અંગ્રેજી (American English)માં થયો હતો. [૬૦]ત્યાર બાદ, પુસ્તકો યુક્રેનીયન (Ukrainian), હિન્દી (Hindi), બંગાળી (Bengali), વેલ્શ (Welsh), આફ્રિકી (Afrikaans), લેટ્વીયન (Latvian) અને વિયેતનામી (Vietnamese) જેવી વિવિધ ભાષાઓમાં અનુવાદો થયા છે. પ્રથમ ભાગનો લેટિન (Latin)માં અને પ્રાચીન ગ્રીક (Ancient Greek)[૬૧]માં પણ અનુવાદ થયો છે. આ સાથે તે છેક ત્રીજી સદીમાં એમીસાના હેલીયોડોરસ (Heliodorus of Emesa)ની નવલકથાઓ પછી પ્રાચીન ગ્રીકમાં પ્રગટ થયેલું સૌથી લાંબુ સર્જન બન્યું છે.[૬૨]

પુસ્તકોના અનુવાદકાર્ય માટે જેમની સેવાઓ લેવામાં આવી તેવા કેટલાક અનુવાદકો હેરી પોટર પરના તેમના કામ પહેલાં ઠીક ઠીક જાણીતા હતા, જેવા કે વિક્ટર ગોલીશેવ (Viktor Golyshev), જેમણે શ્રેણીના પાંચમા પુસ્તકના રશિયન અનુવાદનું કામ સંભાળ્યું હતું.બીજાથી સાતમા પુસ્તકોના તુર્કી (Turkish) અનુવાદનું કામ સેવિન ઓક્યેયે (Sevin Okyay) હાથ ધર્યું હતું, તેઓ લોકપ્રિય સાહિત્યિક વિવેચક અને સાંસ્કૃતિક આલોચક છે.[૬૩]ગુપ્તતાના કારણોસર પુસ્તકો અંગ્રેજીમાં બહાર પડી જાય, તે પછી જ અનુવાદ શરુ કરી શકાય છે, આમ, અનુવાદો ઉપલબ્ધ થતા કેટલાક મહિનાઓ લાગે છે. આને કારણે અંગ્રેજી નહીં બોલતા દેશોમાં આતુર ચાહકોએ મોટા પ્રમાણમાં અંગ્રેજી આવૃત્તિઓ ખરીદી છે. પાંચમુ પુસ્તક વાચવા માટે તો એવો જુવાળ પેદા થયો કે તેની અંગ્રેજી ભાષાની આવૃત્તિ ફ્રાન્સમાં બેસ્ટસેલરની યાદીમાં ટોચનું સ્થાન મેળવનારું અંગ્રેજી ભાષાનું પ્રથમ પુસ્તક બન્યું હતુ.[૬૪]

શ્રેણીની સમાપ્તિ[ફેરફાર કરો]

ડીસેમ્બર 20905માં, રોલિંગે તેમની વેબસાઇટ પર જણાવ્યું હતું, "2006ના વર્ષમાં હું હેરી પોટર શ્રેણીનું અંતિમ પુસ્તક લખીશ."[૬૫]21 જુલાઇ, 2007ની પ્રકાશન તારીખ સાથે હેરી પોટર અને મોતની સોગાદો (Harry Potter and the Deathly Hallows)ની પ્રગતિનો કાલક્રમ નોંધતી તેમની ઓનલાઇન ડાયરી (online diary)માં ત્યાર બાદ અપડેટ્સ આપવામાં આવ્યા હતા. પુસ્તક એડિનબર્ગ (Edinburgh)ની બામોરલ હોટલ (Balmoral Hotel)માં 11 જાન્યુઆરી 2007એ પૂરું થયું હતું, જ્યાં હર્મીશ (Hermes)ના પૂતળાની પીઠ પર તેમણે એક સંદેશો લખ્યો.તે હતો, "જે. કે. રોલિંગે 11 જાન્યુઆરી, 2007એ આ રુમ 652માં હેરી પોટર અને મોતની સોગાદોનું લખાણ પૂરું કર્યું હતું. "[૬૬]

રોલિંગે પોતે જણાવ્યું હતું કે છેલ્લા પુસ્તકનું છેલ્લું પ્રકરણ (હકીકતમાં, ઉપસંહાર) 1990ની આસપાસમાં પૂરું થયું હતું.[૬૭][૬૮]જૂન 20006માં, રોલિંગ બ્રિટિશ ટોક શો (talk show) રિચાર્ડ એન્ડ જુડી (Richard & Judy)માં ઉપસ્થિત થયા ત્યારે જાહેરાત કરી હતી કે પ્રકરણ એવી રીતે સુધારવામાં આવ્યું હતુ કે એક પાત્ર બચી ગયું અને અગાઉ કથામાં જે બચી ગયા હતા, તે અન્ય બે પાત્રો હકીકતમાં માર્યા ગયા હતા.28 માર્ચ, 2007એ બ્લુમ્સબરી એડલ્ટ એન્ડ ચાઇલ્ડ વર્ઝન્સ અને સ્કોલેસ્ટિક વર્ઝન બહાર પડ્યા હતા.[૬૯][૭૦]

સિદ્ધિઓ[ફેરફાર કરો]

સાસંકૃતિક અસર[ફેરફાર કરો]

For more details on this topic, see Harry Potter fandom.
ડેલુવરે (Delaware)ના નેવાર્ક ખાતે બોર્ડર્સ સ્ટોર્સ (Borders store)ની બહાર લોકોના ટોળા હેરી પોટર અને હાફ બ્લડ પ્રીન્સના મધ્યરાત્રી પ્રકાશનની રાહ જોઇ રહ્યા છે. (Harry Potter and the Half-Blood Prince)

શ્રેણીના ચાહકો શ્રેણીના છેલ્લામાં છેલ્લા પુસ્તકના પ્રકાશન અંગે એટલા બધા આતુર હતા કે વિશ્વભરના બુકસ્ટોર્સ પુસ્તકોના મધ્યરાત્રીએ થનારા પ્રકાશનની જોડાજોડ ઇવેન્ટ્સ યોજવા માંડ્યા હતા, જેનો પ્રારંભ હેરી પોટર અને આગનો પ્યાલોના 2000 વર્ષના પ્રકાશન સાથે શરુ થયો હતો.મોક કોર્ટ્સ, રમતો, ફેઇસ પેઇન્ટિંગ (face painting) અને અન્ય જીવંત મનોરંજન (live entertainment) ધરાવતા આ ઇવેન્ટ્સ સામાન્યપણે પોટરના ચાહકોમાં લોકપ્રિય બન્યા છે અને ચાહકોને આકર્ષવામાં અને પુસ્તકો વેચવામાં અત્યંત સફળ બન્યા છે. હેરી પોટર અને હાફ બ્લડ પ્રીન્સના પ્રકાશનના પ્રથમ 24 કલાકમાં જ 1.08 કરોડ પ્રારંભિક મુદ્રીત નકલોમાંથી 90 લાખ નકલો વેચાઈ ગઈ હતી.[૭૧][૭૨]શ્રેણીન પુખ્ત ચાહકો પણ મળ્યા, જેને પરીણામે હેરી પોટરના દરેક પુસ્તકની બે આવૃત્તિઓ બહાર પડી, જેનું લખાણ એકસરખું, પરંતુ એક આવૃત્તિના આવરણનું આર્ટવર્ક બાળકોને ધ્યાનમાં રાખીને અને બીજાનું પુખ્ત વયનાઓને ધ્યાનમાં રાખીને તૈયાર કરવામાં આવ્યું હતું.[૭૩]હેરી પોટરના સુપર-ફેન્સ બ્લોગ્સ, પોડકાસ્ટ (podcast) અને ફેનસાઇટ્સ મારફતે ઓનલાઇન મળવા ઉપરાંત હેરી પોટર પરીસંવાદ (symposia) ખાતે પણ મળી શકે છે. મગલ શબ્દ તેના હેરી પોટર મૂળિયાં વળોટીને ફેલાયો છે અને ઘણા જૂથો આ શબ્દ એવા લોકો માટે વાપરે છે, જેઓ કોક પ્રકારના કૌશલ્યથી વાકેફ ના હોય કે તેનો અભાવ હોય. 2003માં મગલ ઓક્સફર્ડ અંગ્રેજી શબ્દકોશ (Oxford English Dictionary)માં તે વ્યાખ્યા સાથે દાખલ થયો હતો.[૭૪]હેરી પોટરના ચાહકવર્ગે તેમનામાં થતી છેલ્લામાં છેલ્લી ચર્ચામાં ડોકિયું કરવા માટે નિયમિતપણે, મોટે ભાગે સાપ્તાહિક ધોરણે પોડકાસ્ટના માધ્યમને અપનાવ્યું છે.એપલ ઇન્કોર્પોરશને (Apple Inc.) પોડકાસ્ટના બે વર્ઝન બહાર પાડ્યા છે, મગલકાસ્ટ (MuggleCast) અને પોટરકાસ્ટ (PotterCast).[૭૫]બંને પોડકાસ્ટ રેન્કિંગ્સ આઇટ્યુન્સ (iTunes)માં ટોચના સ્થાને પહોંચ્યા છે અને મોજણીમાં ટોપ 50 પોડકાસ્ટ્સમાં સ્થાન પામ્યા છે.[૭૬]

એવોર્ડ્સ અને સન્માનો[ફેરફાર કરો]

પારસમણિના પ્રારંભિક પ્રકાશનથી શરુ કરીને અત્યાર સુધીમાં હેરી પોટર શ્રેણીને ઢગલાબંધ એવોર્ડ્સ પ્રાપ્ત થયા છે, જેમાં વ્હીટેકર પ્લેટિનમ બુક એવોર્ડ્સ (તમામ 2001માં મળ્યા), નેસ્લે સ્માર્ટીઝ બુક પ્રાઇઝ (Nestlé Smarties Book Prize) [૭૭]ત્રણ વાર (1007-1999), સ્કોટિશ આર્ટ્સ કાઉન્સિલ બુક એવોર્ડ્સ (Scottish Arts Council Book Awards) [૭૮]બે વાર (1999 અને 2001), [૭૯]ધી ઇનઓગરલ વ્હાઇટબ્રેડ ચિલ્ડ્રન્સ બુક ઓફ ધી યર એવોર્ડ (Whitbread children's book of the year award)(1999), [૮૦]ધી ડબ્લ્યુએચસ્મિથ બુક ઓફ ધી યર (WHSmith book of the year) (2006) [૮૧]અને અન્ય એવોર્ડ્સ.2000માં હેરી પોટર અને અઝકાબાનનો કેદી (Harry Potter and the Prisoner of Azkaban)ને શ્રેષ્ઠ પુસ્તક માટેના હુગો એવોર્ડ્સ (Hugo Awards) માટે નામનિર્દિષ્ટ કરવામાં આવ્યું, જ્યારે 2001માં હેરી પોટર અને આગનો પ્યાલો (Harry Potter and the Goblet of Fire) આ એવોર્ડ જીત્યું હતું.[૮૨]તેમના સન્માનોમાં કાર્નેગી મેડલ (Carnegie Medal) માટે અભિવાદન, ગાર્ડીયન ચિલ્ડ્રન્સ એવોર્ડ (Guardian Children's Award) (1998) માટેની [૮૩]પસંદગી યાદીમાં સ્થાન ઉપરાંત સંખ્યાબંધ નોંધપાત્ર પુસ્તકોની તથા એડિટર્સ ચોઇસીસની યાદીમાં તેમ જ અમેરિકન લાયબ્રેરી એસોસિએશન (American Library Association), ધી ન્યૂ યોર્ક ટાઇમ્સ (The New York Times), શિકાગો પબ્લિક લાયબ્રેરી (Chicago Public Library) અને પબ્લિશર્સ વીક્લી (Publishers Weekly)ની શ્રેષ્ઠ પુસ્તકોની યાદીમાં સ્થાન મેળવ્યું હતુ. [૮૪]

વ્યાપારી સફળતા[ફેરફાર કરો]

આ પણ જુઓ: List of best-selling books

હેરી પોટર શ્રેણીની લોકપ્રિયતાથી રોલિંગ, તેમના પ્રકાશકો અને હેરી પોટરના સંબંધિત અન્ય પરવાના ધારકોને મોટા પ્રમાણમાં નાણાકીય સફળતા મળી છે.સફળતાએ રોલિંગને પ્રથમ અને એકમાત્ર અબજોપતિ (billionaire) લેખક બનાવ્યા છે.[૮૫]વિશ્વભરમાં પુસ્તકોની 40 કરોડથી વધારે નકલો વેચાઈ છે અને વોર્નર બ્રધર્સ (Warner Bros.) નિર્મિત લોકપ્રિય ફિલ્મ રુપાંતરણો (film adaptation) થયા છે, જે બધાં જ પોતાની રીતે સફળ થયા છે, જેમાંની પહેલી હેરી પોટર અને પારસમણિ સર્વ-કાલીન સૌથી વધારે કમાણી કરનારી ફિલ્મોની ફુગાવા માટે અ-સમાયોજિત યાદી (inflation-unadjusted list of all-time highest grossing films)માં ચોથો ક્રમ આવ્યો હતો, જ્યારે બાકીની ચાર હેરી પોટર ફિલ્મો દરેક રેન્કિંગમાં ટોપ 20માં સ્થાન પામી હતી.[૮૬][૩]આ ફિલ્મોના પરીણામે આઠ વિડીયો ગેમ્સનું નિર્માણ થયું અને 400થી વધારે હેરી પોટર પ્રોડક્ટ્સ માટે પરવાના મેળવવામાં આવ્યા, જેમાં એક આઇપોડ (iPod)નો પણ સમાવેશ થાય છે, જેણે 2005ની સ્થિતિએ હેરી પોટરની બ્રાન્ડને અંદાજે 4 અબજ યુ.એસ. $ (US$)મૂલ્યની અને જે. કે, રોલિંગને યુએસ ડોલર મૂલ્યમાં અબજોપતિ[૮૭] બનાવ્યા છે. કેટલાક અહેવાલો પ્રમાણે તેઓ રાણી એલિઝાબેથ બીજા (Queen Elizabeth II) કરતા પણ ધનિક છે. [૮૮][૮૯]જોકે, રોલિંગે જણાવ્યું હતુ કે આ ખોટું છે.[૯૦]

હેરી પોટરના પુસ્તકો માટેના મોટી માગે ન્યૂ યોર્ક ટાઇમ્સ (New York Times)ને 2000માં હેરી પોટર અને આગનો પ્યાલોના પ્રકાશનની પહેલાં બાળ સાહિત્ય માટેની અલગ બેસ્ટ સેલર યાદી રચવાની પ્રેરણા આપી હતી.24 જુન, 2000 સુધીમાં રોલિંગની નવલકથાઓ 79 સ્ટ્રેઇટ વીક્સ માટેની યાદી પર પહોંચી ગઈ હતી, જેમાં પહેલી ત્રણ નવલકથાઓ પૈકીની દરેક હાર્ડકવર બેસ્ટસેલર યાદીમાં હતી.[૯૧]12 એપ્રિલ, 2007એ બાર્ન્સ એન્ડ નોબલે (Barnes & Noble) જાહેર કર્યું હતું કે મોતની સોગાદોએ આગોતરા ઓર્ડર (pre-order) માટેનો તેનો રેકોર્ડ તોડ્યો છે અને પાંચ લાખ નકલો માટે તેની સાઇટ પર આગોતરા ઓર્ડર મુકાયા હતા.[૯૨]આગનો પ્યાલો બહાર પડી ત્યારે પુસ્તકોની ડીલીવરી માટે ફેડએક્સ (FedEx)ની 9,000 ટ્રકોનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો.[૯૩]એમેઝોન.કોમ અને બાર્ન્સ્ એન્ડ નોબલે (Barnes & Noble) ભેગા મળીને પુસ્તકની સાત લાખ કરતા વધારે નકલોનું આગોતરું વેચાણ કર્યું હતું.[૯૩] અમેરિકામાં પુસ્તકનું પ્રારંભિક મુદ્રણ 38 લાખ નકલોમાં થયું હતું.[૯૩]આ વિક્રમ આમકડો 85 લાખ નકલો સાથે હેરી પોટર અને ફિનિક્સની ફોજે (Harry Potter and the Order of the Phoenix) તોડ્યો, જેને ત્યાર બાદ હાફ-બ્લડ પ્રીન્સે 1.08 કરોડ નકલો સાથે તોડ્યો હતો.[૯૪]અમેરિકામાં બહાર પડ્યાના પ્રથમ ચોવીસ કલાકમાં જ પ્રીન્સની 69 લાખ નકલો વેચાઈ ગઈ હતી, જ્યારે બ્રિટનમાં પ્રથમ દિવસે તેની 20 લાખ કરતા વધારે નકલો વેચાઈ ગઈ હતી.[૯૫]મોતની સોગાદોનું અમેરિકામાં પ્રારંભિક મુદ્રણ 1.2 કરોડ નકલોનું હતું અને એમેઝોન.કોમ અને બાર્ન્સ એન્ડ નોબલે 10 લાખ નકલો માટેના આગોતરા ઓર્ડર બુક કર્યા હતા. [૯૬]

વિવેચન, વખાણ અને વિવાદ[ફેરફાર કરો]

સાહિત્યિક વિવેચન[ફેરફાર કરો]

પ્રારંભથી જ હેરી પોટરની હકારાત્મક સમીક્ષાઓ થઈ હતી, જેનાથી શ્રેણીને વિશાળ વાચકવર્ગ પ્રાપ્ત થયો હતો.પ્રથમ ભાગ હેરી પોટર અને પારસમણિએ તેના પ્રકાશન ટાણે સ્કોટિશ અખબારોનું ધ્યાન ખેંચ્યું હતું, જેમ કે ધી સ્કોટ્સમેને (The Scotsman) જણાવ્યું હતું કે તે "પ્રશિષ્ટ સાહિત્યમાં સ્થાન પામવાના તમામ લક્ષણો"[૯૭] ધરાવે છે અને ગ્લાસ્ગો હેરાલ્ડે (The Glasgow Herald) તેને "જાદુઈ સામગ્રી" કહી હતી.[૯૭]થોડાક જ સમયમાં અંગ્રેજી અખબારો પણ જોડાયા અને એકથી વધારે અખબારોએ તેને રોનાલ્ડ ડહલ (Roald Dahl)ના સર્જન સાથે સરખાવ્યું. ધી મેઇલ ઓન સન્ડે (The Mail on Sunday)એ તેને "રોનાલ્ડ ડહલ પછીની સૌથી સર્જનાત્મક પ્રથમ કૃતિ" ગણાવી હતી.[૯૭] આ જ મતનો પડઘો પાડતા ધી સન્ડે ટાઇમ્સે (The Sunday Times) કહ્યું કે "ડહલ સાથેની સરખામણીઓ આ વખતે ઉચિત છે."[૯૭] જ્યારે ધી ગાર્ડીયને (The Guardian) તેને "સર્જનાત્મક વ્યંગ દ્વારા ઉંચકાયેલી સમૃદ્ધપણે વણાયેલી નવલ" કહી હતી.[૯૭]

પાંચમા ભાગ હેરી પોટર અને ફિનિક્સની ફોજના પ્રકાશન સુધીમાં પુસ્તકો વિષે સંખ્યાબંધ વિદ્વાનોએ સખત ટીકા કરવાનું શરુ કર્યું હતું. યેલ (Yale)ના પ્રોફેસર, સાહિત્યિક વિદ્વાન અને વિવેચક હેરોલ્ડ બ્લુમે (Harold Bloom) પુસ્તકોની સાહિત્યિક ગુણવત્તા અંગે વિવેચન કરતા જણાવ્યું હતું, "રોલિંગનું મગજ બીબાઢાળ અને મરી પરવારેલા રુપકોથી એટલું બધું સંચાલિત છે કે તેની પોતાની કોઈ બીજી લેખન શેલી જ નથી."[૯૮]ન્યૂ યોર્ક ટાઇમ્સ (New York Times)ના ઓપેડ લેખમાં એ. એસ બાયટે (A. S. Byatt) રોલિંગના વિશ્વને "ટીવી કાર્ટુન્સ અને અતિશયોક્તિપૂર્ણ (વધારે ઉત્તેજક, પરંતુ જોખમકારક નહીં તેવા) ટીવી સીરીયલો, રીયાલિટી ટીવી (reality TV) અને વિખ્યાત લોકોની ગપસપમાં જેમના સર્જનાત્મક જીવનો સીમિત છે તેવા લોકો માટે લખાયેલું...તમામ પ્રકારના બાળ સાહિત્ય (children's literature)માંથી ઉઠાવેલી અને પેચવર્ક કરેલી, નકલી ભાતોનું બનેલું ગૌણ વિશ્વ (secondary world)" કહ્યું હતું.[૯૯]

વિવેચક એન્થોની હોલ્ડને (Anthony Holden) હેરી પોટર અને અઝકાબાનના કેદી (Harry Potter and the Prisoner of Azkaban)ને 1999 વ્હાઇટબ્રેડ એવોર્ડ (1999 Whitbread Awards) માટે નક્કી કરવાના પોતાના અનુભવ અંગે ધી ઓબ્ઝર્વર (The Observer)માં લખ્યું હતું.શ્રેણી અંગેનું તેમનુ મંતવ્ય સમગ્રપણે નકારાત્મક હતું, "પોટર સાહસ ગાથા અનિવાર્યપણે ઉપકારક, રુઢિચુસ્ત, અત્યંત નકલખોર, અતીતમાં સરી ગયેલા બ્રિટન માટે હતાશ કરી નાંખે તેવા નિસાસા નાંખનારી હતી." તેઓ "નિમ્ન કક્ષાની, વ્યાકરણ-વિહોણી ગદ્ય શૈલી"ની નોંધ લે છે.[૧૦૦]

એનાથી વિપરીતપણે લેખક ફે વેલ્ડોન (Fay Weldon), શ્રેણી "કવિઓએ જેની આશા રાખી હતી તેવી નથી" એનો સ્વીકાર કર્યા પછી પણ કહ્યું, "પરંતુ આ કવિતા નથી, તે વાંચનક્ષમ, વેચાણક્ષમ, રોજે રોજનું, ઉપયોગી ગદ્ય છે."[૧૦૧]સાહિત્યિક વિવેચક એ. એન. વિલ્સને ધી ટાઇમ્સ (The Times)માં હેરી પોટર શ્રેણીની સરાહના કરતા જણાવ્યું, "આપણને પાના ઉથલાવીને, ખુલ્લેઆમ રડાવીને, આંસુ પાડતા અને થોડા પાના પછી સારી મજાકો ઉપર સતત હસતાં કરવાની ડિકન્સ-પ્રકારની જેકે રોલિંગ જેવી ક્ષમતા ધરાવતા બહુ થોડા લેખકો છે."આપણે એવા દાયકામાં જીવ્યા છીએ, જેમાં આપણે અત્યાર સુધીમાં લખાયેલી સૌથી જીવંત, સૌથી આનંદદાયક, સૌથી બિવડાવનારી અને સૌથી વધારે હચમચાવનારી બાળ વાર્તાઓમાંથી પસાર થયા છીએ."[૧૦૨]પ્રાથમિકપણે ફિલ્મ વિવેચક [૧૦૩]એવા ચાર્લ્સ ટેલરે સલોન.કોમ (Salon.com)માં ખાસ કરીને બાયટના વિવેચન અંગે મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો."ફરીથી પનપતા પોપ કચરા તરફ આપણને ધકેલતા અને કલાની મુંઝવનારી સંકુલતાઓથી દૂર લઈ જતા આવેગો અંગે એક ખુબ જ નાનો પણ યોગ્ય સાંસ્કૃતિક મુદ્દો" [૧૦૪]તેમની પાસે હોઈ શકે છે એનો સ્વીકાર કર્યા પછી પણ તેમણે બાયટના એવા દાવાને નકારી કાઢ્યો હતો કે શ્રેણીમાં ગંભીર સાહિત્યિક ગુણવત્તા (literary merit) નથી અને તેની સફળતા મુખ્યત્વે બાળપણને તે જે આશ્વાસનો પૂરા પાડે છે તેને આભારી છે.ટેલરે એક સહાધ્યાયી અને ખાસ મિત્રની હત્યા દ્વારા અને દરેકને કારણે પડતા મનોવૈજ્ઞાનિક જખમો અને સામાજિક અલગાવ (social isolation)ને દર્શાવતા પુસ્તકોના પ્રગતિકારક ગાઢા સૂર પર ભાર મુક્યો હતો.ટેલરે એવી પણ દલીલ કરી હતી કે શ્રેણીની સફળતાને પ્રોત્સાહન આપનારું અને પ્રકાશિત સાત પુસ્તકોમાં સૌથી હળવું ગણાતું પારસમણિ બાયટ દાવો કરે છે તે બાળપણની સુરક્ષાને પીંખે છે, ઉદાહરણરુપે, પુસ્તક બેવડી હત્યા (double murder)ના સમાચાર સાથે શરુ થાય છે.[૧૦૪]

સ્ટીફન કિંગે (Stephen King) શ્રેણીને "ઉચ્ચકક્ષાની સર્જનાત્મકતા જ જે કરવા માટે સક્ષમ છે તેવી સિદ્ધિ" ગણાવી હતી અને "રોલિંગની શ્લેષ ધરાવતી, એક ભ્રમરને ઊંચી કરી દેતી હાસ્ય શક્તિ" "નોંધપાત્ર" હોવાનું જાહેર કર્યુ હતું કે જોકે, તેમણે લખ્યું હતું કે કથા "સારી" હોવા છતાં તમામ પુસ્તકોમાં એક ફોર્મ્યુલાની જેમ પ્રારંભમાં "હેરીને તેના ભયાનક માસી અને માસાની સાથે ઘરમાં જોઈને તેઓ થોડાક કંટાળી ગયા" છે. [૨૮]કિંગે એવી પણ મજાક કરી હતી કે "રોલિંગને જે ક્રિયાવિશેષણ ગમતો ના હોય, તેને તેઓ ક્યારેય મળ્યા નથી!"તેમણે જોકે આગાહી કરી છે કે હેરી પોટર "સમયની કસોટીમાંથી પાર ઉતરશે અને જ્યાં સૌથી ઉત્તમ પુસ્તકો રખાય છે તે છાજલી પર મુકાશે, હું માનું છું કે હેરી એલિસ (Alice), હક (Huck), ફ્રોડો (Frodo) અને ડોરોથી (Dorothy)ની સાથે સ્થાન મેળવશે અને આ એક એવી શ્રેણી છે, જે માત્ર દાયકાઓ માટે નહીં, બલકે યુગો માટે છે." [૧૦૫]

સાંસ્કૃતિક વિવેચન[ફેરફાર કરો]

ટાઇમ મેગેઝિને (Time magazine) રોલિંગે તેમના ચાહકવર્ગ (her fandom)ને આપેલી સામાજિક, નૈતિક અને રાજકીય પ્રેરણા (political inspiration)ની નોંધ લેતા તેમને તેના 2007ના પર્સન ઓફ ધી યર (Person of the Year) માટે રનર-અપ તરીકે પસંદ કર્યા હતા, તેમ છતાં શ્રેણી સંબંધિત [૧૦૬]સાંસ્કૃતિક વિવેચનો મિશ્રિત પ્રકારના હતા.વોશિગ્ટંન પોસ્ટ (Washington Post)ના પુસ્તક વિવેચક રોન ચાર્લ્સે જુલાઈ 2007માં અભિપ્રાય આપ્યો હતો કે મોટા પ્રમાણમાં પુખ્ત લોકો પોટર શ્રેણી વાંચે છે, પરંતુ કેટલીક અન્ય કિતાબો સાંસ્કૃતિક અપરિપક્વતાના ખરાબ કિસ્સાનું પ્રતિનિધિત્વ કરી શકે છે અને શ્રેણીનું સારા વિરુદ્ધ ખરાબનું વિષયવસ્તુ "બાલિશ" છે.તેમણે એવી પણ દલીલ કરી હતી કે પાછલા પુસ્તકોના પ્રકાશન સાથે સંકળાયેલા સાંસ્કૃતિક અને માર્કેટિંગ "ઉન્માદ" વચ્ચે બાળકો અને પુખ્ત વયના લોકો કોલિસીયમની ગર્જનાની અપેક્ષા ધરાવવાની તાલિમ મેળવે છે, તે એક એવો સમૂહ માધ્યમ (mass-media)અનુભવ છે, જે કોઈ અન્ય નવલકથા સંભવિતપણે પૂરી પાડી શકે તેમ નથી. "એમાં રોલિંગનો કોઈ વાંક નથી."[૧૦૭]

જેની સોયરે 25 જુલાઇ (25 July) 2007 (2007)એ ક્રિશ્ચિયન સાયન્સ મોનિટર (Christian Science Monitor)માં લખ્યું હતું કે દસ વર્ષ, 4,195 પાના અને 37.5 કરોડ નકલો પછી જે. કે. રોલિંગની વિશાળ સિદ્ધિમાં તમામ મહાન બાળ સાહિત્યના એક સીમાચિહ્નનો અભાવ વર્તાય છે અને તે છે નાયકની નૈતિક મુસાફરી...આ વાર્તાઓનું નૈતિક કેન્દ્ર આજની પોપ સંસ્કૃતિ (pop culture)માંથી નષ્ટ થઈ ગયું છે એ જોતાં આ પુસ્તકો પશ્ચિમના સમાજ અને વ્યાપારી વાર્તાકથનમાં એક વિક્ષુબ્ધ કરી નાંખે તેવી તરાહનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.સોયર દલીલ કરે છે કે હેરીપોટર કોઈ પણ જાતની નૈતિક લડાઈનો સામનો કરતો નથી કે પછી કોઈ નૈતિક વૃદ્ધિમાંથી પણ પસાર થતો નથી અને આમ, "જે સંજોગોમાં સાચુ અને ખોટું પારખવું મુશ્કેલ હોય તેવી પરિસ્થિતિમાં તે કોઈ માર્ગદર્શક નથી".[૧૦૮]

ક્રિસ સુએલેનટ્રોપે 8 નવેમ્બર (8 November), 2002 (2002)એ સ્ટેટ મેગેઝિન (Slate Magazine)ના એક લેખમાં આવી જ દલીલ કરી હતી અને જણાવ્યું હતું કે પોટર "ટ્રસ્ટના ભંડોળ પર નભતા બાળક જેવો છે, જેની શાળામાં સફળતા મોટે ભાગે તેના મિત્રો અને સ્વજનો તરફથી ઉદારતાથી તેને મળતી ભેટસોગાદો પર નિર્ભર છે."રોલિંગની કલ્પિત કથાઓમાં જાદુઈ ક્ષમતાની સંભાવના "એવું કૈંક છે જે તમારામાં જન્મજાત છે, નહીં કે એવું કૈંક જેને તમે હાંસલ કરી શકો છો", એની નોંધ લેતા સુએલેનટ્રોપે લખ્યું હતું કે "આપણી ક્ષમતાઓ કરતાં વધારે તો આપણી પસંદગીઓ દર્શાવે છે કે આપણે ખરેખર શું છીએ" એવો ડમ્બલડોરનો સિદ્ધાંત દંભી છે, કેમ કે "ડંબલડોર જે શાળા ચલાવે છે તે જન્મજાત ગુણોનું મૂલ્ય બધાથી ઊંચુ આંકે છે."[૧૦૯]12 ઓગસ્ટ, 2007માં ધી ન્યૂ યોર્ક ટાઇમ્સ (The New York Times)માં મોતની સોગાદોની સમીક્ષામાં ક્રિસ્ટોફર હિચેન્સે (Christopher Hitchens) સંપત્તિ અને વર્ગ અને અભિમાનના સપનાઓથી વીંટળાયેલી સાહિત્યિક પરંપરાઓમાંથી તેની "અગ્રેજી શાળાની વાર્તા"ને "બહાર કાઢવા" બદલ રોલિંગના વખાણ કર્યા હતા અને એવી દલીલ કરી હતી કે તેમણે આના બદલે "યુવાન લોકશાહી અને વૈવિધ્યના વિશ્વ"નું સર્જન કર્યું હતું. [૧૧૦]

વિવાદો[ફેરફાર કરો]

મુખ્ય લેખો: Legal disputes over the Harry Potter series, Religious debates over the Harry Potter series, and Politics of Harry Potter

પુસ્તકોમાં જાદુ બાળકોમાં મેલી વિદ્યાને પ્રોત્સાહન આપે છે એવા અમેરિકી ખ્રિસ્તી જૂથોના દાવાઓને કારણે અથવા તો કોપીરાઇટ અને ટ્રેડમાર્કના ભંગ અંગેના વિવિધ વિવાદોને કારણે આ પુસ્તકો સંખ્યાબંધ કાનૂની કાર્યવાહી (legal proceedings)નો ભોગ બન્યા છે.શ્રેણીની લોકપ્રિયતા અને ઊંચા બજાર મૂલ્ય (market value)ને કારણે રોલિંગ, તેમના પ્રકાશકો અને ફિલ્મ વિતરક (film distributor)વોર્નર બ્રધર્સ (Warner Bros.) તેમના કોપીરાઇટના રક્ષણ માટે કાનૂની પગલાં લેવા પ્રેરાયા છે, જેમાં હેરી પોટરના ડોમેન નામ (domain name) અંગે વેબસાઇટોના માલિકોને લક્ષ્યમાં રાખીને હેરી પોટરના પ્રતીકની નકલોના વેચાણ પર પ્રતિબંધનો સમાવેશ થાય છે. તેમ જ રોલિંગે પોતાના લખાણને ચોરી લીધું છે તેવા આક્ષેપો બદલ લેખિકા નેન્સી સ્ટાઉફર (Nancy Stouffer) સામે કાનૂની દાવાનો સમાવેશ થાય છે.[૧૧૧][૧૧૨][૧૧૩]વિવિધ ધાર્મિક રુઢિચુસ્તોએ દાવો કર્યો છે કે પુસ્તકો મેલી વિદ્યાને પ્રોત્સાહન આપે છે અને તેથી બાળકો માટે યોગ્ય નથી, [૧૧૪]જ્યારે સંખ્યાબંધ વિવેચકોએ પુસ્તકોની વિવિધ રાજકીય ઉદ્દેશોને પ્રોત્સાહન આપવા બદલ ટીકા કરી છે. [૧૧૫][૧૧૬]

રુપાંતરો[ફેરફાર કરો]

આ પણ જુઓ: Harry Potter (film series)

1999માં રોલિંગે હેરી પોટર શ્રેણીના પ્રથમ ચાર પુસ્તકોના હકો વોર્નર બ્રધર્સ (Warner Bros.)ને 10 લાખ £ (1,982,900 $)માં વેચ્યા હોવાના અહેવાલો છે.[૧૧૭]ફિલ્મના મુખ્ય અભિનેતાઓ ચુસ્તપણે બ્રિટિશ જ હોવા જોઇએ તેવી રોલિંગે માગણી કરી હતી, તેમ છતાં ઘણા આઇરિશ કલાકારોને, જેવા કે દિવંગત રિચાર્ડ હેરિસ (Richard Harris)ને ડંબલડોર તરીકે, સમાવવાની છૂટ આપી હતી, તેમ જ ફ્રેન્ચ અને પૂર્વ યુરોપ (Eastern Europe)ના કલાકારોને હેરી પોટર અને આગનો પ્યાલો (Harry Potter and the Goblet of Fire)માં કામ કરવાની છૂટ આપી હતી, કેમ કે તેમાં પુસ્તકના પાત્રો જ એ પ્રમાણે હતા. [૧૧૮]સ્ટીવન સ્પીલબર્ગ (Steven Spielberg), ટેરી ગિલિયમ (Terry Gilliam), જોનાથન ડેમી (Jonathan Demme) અને એલાન પાર્કર (Alan Parker) જેવા ઘણા નિર્દેશકોના નામોની વિચારણા કર્યા પછી 28 માર્ચ (28 March), 2000 (2000)એ ક્રિસ કોલમ્બસ (Chris Columbus) (અમેરિકામાં હેરી પોટર અને જાદુગરનો પથ્થર શીર્ષક સાથે બહાર પડેલા) હેરી પોટર અને પારસમણિ (Harry Potter and the Philosopher's Stone) ના નિર્દેશક તરીકે નિયુક્ત થયા હતા. હોમ એલોન (Home Alone) અને મિસીઝ ડાઉટફાયર (Mrs. Doubtfire) જેવી અન્ય કુટુંબ ફિલ્મોમા તેમના કાર્યને કારણે તેમની નિયુક્તિ થઈ હતી તેમ વોર્નર બ્રધર્સે જણાવ્યું હતું. [૧૧૯]સઘન પાત્ર પસંદગી (extensive casting) પછી [૧૨૦]લંડનમાં જ લીવેસ્ડેન ફિલ્મ સ્ટુડીયોઝ (Leavesden Film Studios) ખાતે ઓક્ટોબર 2000માં ફિલ્મનું નિર્માણ શરુ થયું હતું અને તેનો અંત જુલાઇ 2001માં આવ્યો હતો. [૧૨૧]પારસમણિ 14 નવેમ્બર (14 November), 2001એ બહાર પડી હતી. (2001)પારસમણિ પ્રદર્શિત થયાના માત્ર ત્રણ જ દિવસ પછી, ક્રિસ કોલમ્બસ દ્વારા નિર્દેશીત હેરી પોટર અને રહસ્યમય ભોંયરુ (Harry Potter and the Chamber of Secrets)ના નિર્માણની કામગીરી શરુ થઈ હતી અને તે 2002ના ઉનાળામાં પૂરી થઈ હતી. ફિલ્મ 15 નવેમ્બર 2002એ પ્રદર્શિત થઈ હતી.[૧૨૨]

ક્રિસ કોલમ્બસે હેરી પોટર અને અઝકાબાનનો કેદી (Harry Potter and the Prisoner of Azkaban)નું નિર્દેશન કરવાની ના પાડી હતી અને માત્ર નિર્માતા (producer) તરીકે કામગીરી બજાવી હતી. મેકિસકોના નિર્દેશક આલ્ફોન્સો ક્યુએરોને (Alfonso Cuarón) આ કામ હાથમાં લીધું અને 2003માં શુટિંગ બાદ ફિલ્મ 4 જુન, 2004માં પ્રદર્શિત થઈ હતી. ત્રીજી ફિલ્મ બહાર પડે તે પહેલાં ચોથી ફિલ્મનું નિર્માણ શરુ થવાનું હોવાથી માઇક ન્યૂવેલ (Mike Newell)ની હેરી પોટર અને આગનો પ્યાલો (Harry Potter and the Goblet of Fire)[૧૨૩]ના નિર્દેશક તરીકે નિયુક્તિ થઈ હતી, જે 18 નલેમ્બર, 2005એ બહાર પડી હતી.ન્યુવેલે નવા ફિલ્મનું નિર્દેશન કરવાની ના પાડતાં બ્રિટિશ ટેલિવિઝન નિર્દેશક ડેવિડ યેટ્સ (David Yates)ની હેરી પોટર અને ફિનિક્સની ફોજ (Harry Potter and the Order of the Phoenix) માટે પસંદગી થઈ, જેનું નિર્માણ જાન્યુઆરી 2006[૧૨૪]માં શરુ થયું અને 11 જુલાઈ 2007માં ફિલ્મ પ્રદર્શિત થઈ હતી. યેટ્સ હાલ હેરી પોટર અને હાફ-બ્લડ (Harry Potter and the Half-Blood Prince) [૧૨૫]પ્રીન્સનું નિર્દેશન કરી રહ્યા છે, જે 17 જુલાઇ, 2009એ પ્રદર્શિત થશે.[૧૨૬]માર્ચ 2008માં, વોર્નર બ્રધર્સે જાહેરાત કરી હતી કે શ્રેણીનો અંતિમ હપ્તો}હેરી પોટર અને મોતની સોગાદો (Harry Potter and the Deathly Hallows)નું બે ભાગમાં ફિલ્માંકન થશે, જેમાં પહેલો ભાગ નવેમ્બર 2010માં અને બીજો ભાગ મે 2011માં પ્રદર્શિત થશે. યેટ્સ બંને ફિલ્મોનું નિર્દેશન કરવા પાછા ફરે તેવી અપેક્ષા છે. [૧૨૭] હેરીપોટરની ફિલ્મો બોક્સ ઓફિસ (box office) પર અત્યંત હિટ ગઈ.પાંચમાંથી ચાર ફિલ્મોએ વિશ્વભરમાં સૌથી વધારે કમાણી કરતી વીસ ફિલ્મો (20 highest-grossing films worldwide)માં સ્થાન મેળવ્યું.[૧૨૮]

ફિલ્મોના ચાહકોના અભિપ્રાયો સામાન્યપણે વહેંચાયેલા છે, એક જૂથ પહેલી બે ફિલ્મોના વધાર વફાદાર અભિગમને પસંદ કરે છે, જ્યારે બીજુ જૂથ પાછળની ફિલ્મોના પાત્ર-અભિમુખ શૈલીવાળા અભિગમને પસંદ કરે છે. [૧૨૯]રોલિંગ હંમેશાં ફિલ્મો[૧૩૦][૧૩૧][૧૩૨]ના સમર્થક રહ્યાં છે અને ફિનિક્સની ફોજને શ્રેણીની અત્યાર સુધીની શ્રેષ્ઠ ફિલ્મ તરીકે મૂલવી છે. પુસ્તકમાંથી ફિલ્મ તરફના પરિવર્તનો અંગે તેમણે તેમની વેબસાઇટ પર લખ્યું હતું, "ચાર કલાક લાંબી ફિલ્મમાં મારી દરેક કથાવસ્તુને સામેલ કરવી લગભગ અસંભવ છે."દેખીતી રીતે, ફિલ્મોને સમય અને નાણાની મર્યાદા છે, જે નવલકથાની નથી હોતી. હું બીજા કશાં ઉપર નહીં માત્ર મારા પોતાના અને મારા વાચકોની કલ્પનાઓના આદાનપ્રદાન પરથી ઝમકદાર અસરો સર્જી શકું છું.[૧૩૩]

શ્રેણી આધારિત એક સંગીત નાટિકાનું હાલમાં આયોજન થઈ રહ્યું છે, શક્યતઃ 2008માં લંડનના વેસ્ટ એન્ડમાં ભજવાશે (London's West End).[૧૩૪]ધી સન્ડે મીરરે (The Sunday Mirror) અહેવાલ આપ્યો છે કે નિર્માતાઓને વિખ્યાત સંગીતકારો તેનું સંગીત તૈયાર કરે તેવી આશા છે.હજુ એ નક્કી થયું નથી કે આ નિર્માણ સમગ્ર કથા કહેશે કે પછી એક ચોક્કસ પેટા-કથાનક (sub-plot) પર કેન્દ્રિત હશે, જોકે તેમને "પ્રેક્ષણીય ઉડતા દ્રશ્યો, જીવંત ક્વિડિચ અને વોલ્ડેમોર્ટ સાથેના મહાસંગ્રામ"નો સમાવેશ કરવાની આશા છે. [૧૩૫]

સંદર્ભો[ફેરફાર કરો]

  1. ↑ Allsobrook, Dr. Marian (2003-06-18). "Potter's place in the literary canon". BBC. મેળવેલ 2007-10-15.
  2. ↑ ૨.૦ ૨.૧ "Rowling 'makes £5 every second'". British Broadcasting Corporation. October 3, 2008. મેળવેલ 2008-10-17.
  3. ↑ ૩.૦ ૩.૧ "All Time Worldwide Box Office Grosses". Box Office Mojo, LLC. 1998–2008. મેળવેલ 2008-07-29.
  4. ↑ "Review: Gladly drinking from Rowling's 'Goblet of Fire'". CNN. 2000-07-14. મેળવેલ 2008-09-28.
  5. ↑ ૫.૦ ૫.૧ "A Muggle's guide to Harry Potter". BBC. 2004-05-28. મેળવેલ 2008-08-22.
  6. ↑ Frauenfelder, David (17 July 2007). "Harry Potter, Hogwarts and Home". The News & Observer Publishing Company. મૂળ માંથી 2008-12-18 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2008-09-29.
  7. ↑ Hajela, Deepti (14 July 2005). "Plot summaries for the first five Potter books". SouthFlorida.com. મેળવેલ 2008-09-29.
  8. ↑ ૮.૦ ૮.૧ ૮.૨ ૮.૩ ૮.૪ ૮.૫ ૮.૬ ૮.૭ "The Harry Potter stories so far: A quick CliffsNotes review". USA Today. મેળવેલ 2008-09-28. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  9. ↑ "Harry Potter and the parallel universe". Telegraph.com. મૂળ માંથી 2019-10-29 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2008-09-28.
  10. ↑ "J K Rowling at the Edinburgh Book Festival". J.K. Rowling.com. 2004-08-15. મૂળ માંથી 2008-08-23 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2008-09-27.
  11. ↑ Maguire, Gregory (1999-09-05). "Harry Potter and the Prisoner of Azkaban". The New York Times. મેળવેલ 2008-09-28. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  12. ↑ King, Stephen (2000-07-23). "Harry Potter and the Goblet of Fire". The New York Times. મેળવેલ 2008-09-28. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  13. ↑ ૧૩.૦ ૧૩.૧ King, Stephen (2000-07-23). "Harry Potter and the Goblet of Fire 2". The New York Times. મૂળ માંથી 2009-04-16 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2008-09-28. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  14. ↑ ૧૪.૦ ૧૪.૧ ૧૪.૨ "Harry Potter and the Order of the Phoenix'". The New York Times. 2003-07-13. મેળવેલ 2008-09-28. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  15. ↑ A. Whited, Lana. (2004). The Ivory Tower and Harry Potter: Perspectives on a Literary Phenomenon. University of Missouri Press. પૃષ્ઠ 371. ISBN 9780826215499.
  16. ↑ ૧૬.૦ ૧૬.૧ Kakutani, Michiko (2005-07-16). "Harry Potter Works His Magic Again in a Far Darker Tale". The New York Times. મેળવેલ 2008-09-28. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  17. ↑ "How Rowling conjured up millions". BBC. મેળવેલ 2008-09-07.
  18. ↑ "Comic Relief : Quidditch through the ages". Albris. મેળવેલ 2008-09-07.
  19. ↑ "The Money". Comic Relief. મૂળ માંથી 2007-10-29 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2007-10-25.
  20. ↑ "JK Rowling Fairy Tales To Go On Sale For Charity". ANI. 2008. મૂળ માંથી 2008-08-10 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2008-08-02.
  21. ↑ "JK Rowling book fetches £2 m". BBC. 2007-12-13. મેળવેલ 2007-12-13.
  22. ↑ "Amazon purchase book". Amazon.com Inc. મેળવેલ 2007-12-14.
  23. ↑ 2008-05-31 (2008-05-31)એ Williams, Rachel (2008). "Rowling pens Potter prequel for charities". The Guardian. Cite has empty unknown parameter: |1= (મદદ); Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)પુનઃ પ્રાપ્ત.
  24. ↑ Anne Le Lievre, Kerrie (2003). "Wizards and wainscots: generic structures and genre themes in the Harry Potter series". CNET Networks, Inc., a CBS Company. મૂળ માંથી 2008-12-06 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2008-09-01.
  25. ↑ ૨૫.૦ ૨૫.૧ ૨૫.૨ "Harry Potter makes boarding fashionable". BBC. 1999. મેળવેલ 2008-09-01.
  26. ↑ Ellen Jones, Leslie (2003). J.R.R. Tolkien: A Biography. Greenwood Press. પૃષ્ઠ 16. ISBN 978-0313323409. |access-date= requires |url= (મદદ)
  27. ↑ A. Whited, Lana. (2004). The Ivory Tower and Harry Potter: Perspectives on a Literary Phenomenon. University of Missouri Press. પૃષ્ઠ 28. ISBN 9780826215499.
  28. ↑ ૨૮.૦ ૨૮.૧ "Wild About Harry". The New York Times. 2000-07-23. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  29. ↑ ૨૯.૦ ૨૯.૧ Grossman, Lev. "Harry Potter's Last Adventure". Time Inc. મૂળ માંથી 2008-08-27 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2008-09-01.
  30. ↑ "Two characters to die in last 'Harry Potter' book: J.K. Rowling". CBC. 2006. મૂળ સંગ્રહિત માંથી 2007-03-02 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2008-09-01.
  31. ↑ "Press views: The Deathly Hallows". Bloomsbury Publishing. મેળવેલ 2008-08-22.
  32. ↑ Geordie Greig (January 11, 2006). "'There would be so much to tell her...'". Daily Telegraph. મૂળ માંથી 2007-03-11 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2007-04-04.
  33. ↑ Greenwald, Janey (2005). "Understanding Harry Potter: Parallels to the Deaf World". The Journal of Deaf Studies and Deaf Education. 10 (4): 442–450. doi:10.1093/deafed/eni041. PMID 16000691.
  34. ↑ Duffy, Edward (2002). "Sentences in Harry Potter, Students in Future Writing Classes". Rhetoric Review. 21 (2): 177. doi:10.1207/S15327981RR2102_03.
  35. ↑ "J. K. Rowling at Carnegie Hall". The Leaky Cauldron. The Leaky Cauldron. 2007. મેળવેલ 2007-10-21.
  36. ↑ "JK Rowling outs Dumbledore as gay". BBC News. BBC. 2007-10-21. મેળવેલ 2007-10-21.
  37. ↑ "Mzimba, Lizo, moderator. Interview with Steve Kloves and J.K. Rowling". Quick Quotes Quill. February, 2003. મેળવેલ 2008-07-28. Check date values in: |date= (મદદ)
  38. ↑ "About the Books: transcript of J.K. Rowling's live interview on Scholastic.com". Quick-Quote-Quill. February 16, 1999. મેળવેલ 2008-07-28.
  39. ↑ Max, Wyman (October 26, 2000). ""You can lead a fool to a book but you cannot make them think": Author has frank words for the religious right". The Vancouver Sun (British Columbia). મેળવેલ 2008-07-28.
  40. ↑ Rowling, J. K. (2006). "Biography". JKRowling.com. મૂળ માંથી 2008-12-17 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2006-05-21.
  41. ↑ "Final Harry Potter book set for release". Euskal Telebista. 2007-07-15. મેળવેલ 2008-08-21.
  42. ↑ Lawless, John (2005). "Nigel Newton". The McGraw-Hill Companies Inc. મેળવેલ 2006-09-09.
  43. ↑ ૪૩.૦ ૪૩.૧ A. Whited, Lana. (2004). The Ivory Tower and Harry Potter: Perspectives on a Literary Phenomenon. University of Missouri Press. પૃષ્ઠ 351. ISBN 9780826215499.
  44. ↑ Huler, Scott. "The magic years". The News & Observer Publishing Company. મૂળ માંથી 2008-12-18 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2008-09-28.
  45. ↑ Savill, Richard (2001-06-21). "Harry Potter and the mystery of J K's lost initial". Telegraph.com. મેળવેલ 2008-09-27.
  46. ↑ "The Potter phenomenon". BBC. 2003-02-18. મેળવેલ 2008-09-27.
  47. ↑ "Wild about Harry". NYP Holdings, Inc. મેળવેલ 2008-09-27.
  48. ↑ Rozhon, Tracie (2007-04-21). "A Brief Walk Through Time at Scholastic". The New York Times. પૃષ્ઠ C3. મેળવેલ 2007-04-21. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  49. ↑ ૪૯.૦ ૪૯.૧ "A Potter timeline for muggles". Toronto Star. 2007-07-14. મેળવેલ 2008-09-27. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  50. ↑ ૫૦.૦ ૫૦.૧ "Harry Potter: Meet J.K. Rowling". Scholastic Inc. મેળવેલ 2008-09-27.
  51. ↑ "Speed-reading after lights out". Guardian News and Media Limited. 2000-07-19. મેળવેલ 2008-09-27.
  52. ↑ "Harry Potter and the Internet Pirates". The New York Times. મેળવેલ 2008-08-21. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  53. ↑ Cassy, John (2003-01-16). "Harry Potter and the hottest day of summer". Guardian News and Media Limited. મેળવેલ 2008-09-27.
  54. ↑ "July date for Harry Potter book". BBC. 2004-12-21. મેળવેલ 2008-09-27.
  55. ↑ "Harry Potter finale sales hit 11 m". BBC News. મેળવેલ 2008-08-21.
  56. ↑ "Rowling unveils last Potter date". BBC. 2007-02-01. મેળવેલ 2008-09-27.
  57. ↑ "Harry Potter finale sales hit 11 m". BBC. 2007-07-23. મેળવેલ 2008-08-20.
  58. ↑ "Harry Potter breaks 400m in sales". Guardian News and Media Limited. June 18, 2008. મેળવેલ 2008-10-17.
  59. ↑ KMaul (2005). "Guinness World Records: L. Ron Hubbard Is the Most Translated Author". The Book Standard. મૂળ માંથી 2008-03-08 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2007-07-19.
  60. ↑ "Differences in the UK and US Versions of Four Harry Potter Books". FAST US-1. 2008-01-21. મૂળ માંથી 2015-03-19 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2008-08-17.
  61. ↑ Wilson, Andrew (2006). "Harry Potter in Greek". Andrew Wilson. મેળવેલ 2008-07-28.
  62. ↑ Castle, Tim (2004-12-02). "Harry Potter? It's All Greek to Me". Reuters. મેળવેલ 2008-07-28.
  63. ↑ Güler, Emrah (2005). "Not lost in translation: Harry Potter in Turkish". The Turkish Daily News. મૂળ માંથી 2007-09-30 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2007-05-09. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  64. ↑ Staff Writer (2003-07-01). "OOTP is best seller in France — in English!". BBC. મેળવેલ 2008-07-28.
  65. ↑ "Rowling gearing up for final 'Potter'". CNN. 2005-12-27. મેળવેલ 2008-09-28.[હંમેશ માટે મૃત કડી]
  66. ↑ "Potter author signs off in style". BBC. 2007-02-02.
  67. ↑ ""Rowling to kill two in final book"". BBC. 2006-06-27. મેળવેલ 2007-07-25.
  68. ↑ ""Harry Potter and Me"". BBC News. 2001-12-28. મેળવેલ 2007-09-12.
  69. ↑ "Harry Potter and the Deathly Hallows at Bloomsbury Publishing". Bloomsbury Publishing. મૂળ માંથી 2014-08-10 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2008-09-28.
  70. ↑ "Cover Art: Harry Potter 7". Scholastic. મેળવેલ 2008-09-28.
  71. ↑ Freeman, Simon (2005-07-18). "Harry Potter casts spell at checkouts". Times Online. મેળવેલ 2008-07-29.
  72. ↑ "Potter book smashes sales records". BBC. 2005-07-18. મેળવેલ 2008-07-29.
  73. ↑ "Harry Potter at Bloomsbury Publishing — Adult and Children Covers". Bloomsbury Publishing. મૂળ માંથી 2008-08-28 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2008-08-18.
  74. ↑ McCaffrey, Meg (2003-05-01). "'Muggle' Redux in the Oxford English Dictionary". School Library Journal. મેળવેલ 2007-05-01.
  75. ↑ "Book corner: Secrets of Podcasting". Apple Inc. 2005-09-08. મેળવેલ 2007-01-31.
  76. ↑ "Mugglenet.com Taps Limelight's Magic for Podcast Delivery of Harry Potter Content". PR Newswire. 2005-11-08. મેળવેલ 2007-01-31.
  77. ↑ "Book honour for Harry Potter author". BBC. 2001-09-21. મેળવેલ 2008-09-28.
  78. ↑ "JK Rowling: From rags to riches". BBC. 2008-09-20. મેળવેલ 2008-09-28.
  79. ↑ "Book 'Oscar' for Potter author". BBC. 2001-05-30. મેળવેલ 2008-09-28.
  80. ↑ "Harry Potter casts a spell on the world". CNN. 1999-07-18. મેળવેલ 2008-09-28.
  81. ↑ "Meet J.K. Rowling". Scholastic. મેળવેલ 2008-09-28.
  82. ↑ "Moviegoers get wound up over 'Watchmen'". MSNBC. 2008-07-22. મૂળ માંથી 2012-09-16 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2008-09-28.
  83. ↑ "Harry Potter beaten to top award". BBC. 2000-07-07. મેળવેલ 2008-09-28.
  84. ↑ Levine, Arthur (2001–2005). "Awards". Arthur A. Levine Books. મૂળ માંથી 2006-04-29 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2006-05-21.
  85. ↑ Watson, Julie (2004-02-26). "J. K. Rowling And The Billion-Dollar Empire". Forbes. મેળવેલ 2007-12-03.
  86. ↑ "J.K. Rowling publishes Harry Potter spin-off". Telegraph.com. 2007-11-01. મેળવેલ 2008-09-28.
  87. ↑ "The World's Billionaires:#891 Joanne (JK) Rowling". Forbes. 2007-03-08. મેળવેલ 2008-07-29.
  88. ↑ "J. K. Rowling Richer than the Queen". BBC. 2003-04-27. મેળવેલ 2008-07-29.
  89. ↑ "Harry Potter Brand Wizard". Business Week. 2005-07-21. મેળવેલ 2008-07-29. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  90. ↑ "Rowling joins Forbes billionaires". BBC. મેળવેલ 2008-09-09.
  91. ↑ Smith, Dinitia (24 June, 2000). "The Times Plans a Children's Best-Seller List". The New York Times. મેળવેલ 2008-09-30. Check date values in: |date= (મદદ)
  92. ↑ "New Harry Potter breaks pre-order record". RTÉ.ie Entertainment. 2007-04-13. મૂળ માંથી 2007-04-18 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2007-04-23.
  93. ↑ ૯૩.૦ ૯૩.૧ ૯૩.૨ Fierman, Daniel (2005-08-31). "Wild About Harry". Entertainment Weekly. મૂળ માંથી 2007-03-31 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2007-03-04. When I buy the books for my grandchildren, I have them all gift wrapped but one...that's for me. And I have not been 12 for over 50 years. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  94. ↑ "Harry Potter hits midnight frenzy". CNN. 2005-07-15. મૂળ માંથી 2006-12-21 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2007-01-15.
  95. ↑ "Worksheet: Half-Blood Prince sets UK record". BBC. 2005-07-20. મેળવેલ 2007-01-19.
  96. ↑ "Record print run for final Potter". BBC. 2007-03-15. મેળવેલ 2007-05-22.
  97. ↑ ૯૭.૦ ૯૭.૧ ૯૭.૨ ૯૭.૩ ૯૭.૪ Eccleshare, Julia (2002). A Guide to the Harry Potter Novels. Continuum International Publishing Group. પૃષ્ઠ 10. ISBN 9780826453174.
  98. ↑ Bloom, Harold (2003-09-24). "Dumbing down American readers". The Boston Globe. મેળવેલ 2006-06-20. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  99. ↑ Byatt, A. S. (2003-07-07). "Harry Potter and the Childish Adult". The New York Times. મૂળ માંથી 2008-04-20 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2008-08-01. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  100. ↑ Holden, Anthony (2000-06-25). "Why Harry Potter does not cast a spell over me". The Observer. મેળવેલ 2008-08-01. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  101. ↑ Allison, Rebecca (2003-07-11). "Rowling books 'for people with stunted imaginations'". The Guardian. મેળવેલ 2008-08-01. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  102. ↑ Wilson, A. N. (2007-07-29). "Harry Potter and the Deathly Hallows by JK Rowling". Times Online. મેળવેલ 2008-09-28.
  103. ↑ "Salon Columnist". Salon.com. 2000. મૂળ માંથી 2008-06-16 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2008-08-03.
  104. ↑ ૧૦૪.૦ ૧૦૪.૧ Taylor, Charles (2003-07-08). "A. S. Byatt and the goblet of bile". Salon.com. મૂળ માંથી 2008-06-16 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2008-08-03.
  105. ↑ Fox, Killian (2006-12-31). "JK Rowling:The mistress of all she surveys". Guardian Unlimited. મેળવેલ 2007-02-10.
  106. ↑ "Person of the Year 2007 Runners-Up: J. K. Rowling". Time magazine. 2007-12-23. મૂળ માંથી 2007-12-21 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2007-12-23. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  107. ↑ Charles, Ron (2007-07-15). "Harry Potter and the Death of Reading". The Washington Post. મેળવેલ 2008-04-16. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  108. ↑ Sawyer, Jenny (2007-07-25). "Missing from 'Harry Potter" – a real moral struggle". The Christian Science Monitor. મેળવેલ 2008-04-16. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  109. ↑ Suellentrop, Chris (2002-11-08). "Harry Potter: Fraud". Slate Magazine. મૂળ માંથી 2008-03-27 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2008-04-16. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  110. ↑ Hitchens, Christopher (2007-08-12). "The Boy Who Lived". The New York Times. પૃષ્ઠ 2. મેળવેલ 2008-04-01. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  111. ↑ "SScholastic Inc, J.K. Rowling and Time Warner Entertainment Company, L.P, Plaintiffs/Counterclaim Defendants, -against- Nancy Stouffer: United States District Court for the Southern District of New York". ICQ. 2002-09-17. મેળવેલ 2007-06-12.
  112. ↑ McCarthy, Kieren (2000). "Warner Brothers bullying ruins Field family Xmas". The Register. મેળવેલ 2007-05-03.
  113. ↑ "Fake Harry Potter novel hits China". BBC. 2002-07-04. મેળવેલ 2007-03-11.
  114. ↑ Olsen, Ted. "Opinion Roundup: Positive About Potter". Cesnur.org. મેળવેલ 2007-07-06.
  115. ↑ Bonta, Steve (2002-01-28). "Tolkien's Timeless Tale". The New American. 18 (2). Check date values in: |date= (મદદ); |access-date= requires |url= (મદદ)
  116. ↑ Liddle, Rod (2007-07-21). "Hogwarts is a winner because boys will be sexist neocon boys". The Times. મેળવેલ 2008-08-17. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  117. ↑ "WiGBPd About Harry". The Australian Financial Review. 2000-07-19. મેળવેલ 2007-05-26. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  118. ↑ "Harry Potter and the Philosopher's Stone". Guardian Unlimited. 2001-11-16. મેળવેલ 2007-05-26.
  119. ↑ Linder, Bran (2000-03-28). "Chris Columbus to Direct Harry Potter". IGN. મૂળ માંથી 2008-01-13 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2007-07-08.
  120. ↑ "Daniel Radcliffe, Rupert Grint and Emma Watson bring Harry, Ron and Hermione to life for Warner Bros. Pictures: Harry Potter and the Sorcerer's Stone"". Warner Brothers. 2000-08-21. મૂળ માંથી 2002-04-14 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2007-05-26.
  121. ↑ Schmitz, Greg Dean. "Harry Potter and the Sorcerer's Stone (2001)". Yahoo!. મૂળ માંથી 2007-05-29 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2007-05-30.
  122. ↑ "Harry Potter and the Chamber of Secrets (2002)". Yahoo! Inc. મૂળ માંથી 2008-07-24 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2008-08-18.
  123. ↑ "Goblet Helmer Confirmed". IGN. 2003-08-11. મૂળ માંથી 2007-06-29 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2007-07-29.
  124. ↑ Daly, Steve (2007-04-06). "'Phoenix' Rising". Entertainment Weekly. પૃષ્ઠ 28. મેળવેલ 2007-04-01. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  125. ↑ Spelling, Ian (2007-05-03). "Yates Confirmed For Potter VI". Sci Fi Wire. મૂળ માંથી 2007-05-05 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2007-05-03.
  126. ↑ "Harry Potter and the Half-Blood Prince". Market Watch. 2008-08-14. મેળવેલ 2008-08-17.
  127. ↑ "Final 'Harry Potter' book will be split into two movies". Los Angeles Times. 2008-03-13. મેળવેલ 2008-03-13. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  128. ↑ "All Time Worldwide Box Office Grosses". Box Office Mojo. મેળવેલ 2007-07-29.
  129. ↑ "Harry Potter: Books vs films". digitalspy.co.uk. મૂળ માંથી 2008-07-09 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2008-09-07.
  130. ↑ "Potter Power!". Time For Kids. મૂળ માંથી 2007-12-01 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2007-05-31.
  131. ↑ Puig, Claudia (2004-05-27). "New 'Potter' movie sneaks in spoilers for upcoming books". USA Today. મેળવેલ 2007-05-31. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)
  132. ↑ "JK 'loves' Goblet Of Fire movie". BBC Newsround. 2005-11-07. મેળવેલ 2007-05-31.
  133. ↑ Rowling, J. K. "How did you feel about the POA filmmakers leaving the Marauder's Map's background out of the story? (A Mugglenet/Lexicon question)". J. K. Rowling. મૂળ માંથી 2011-08-06 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2008-09-06.
  134. ↑ "'Harry Potter' Musical to Open Next Year". Hollywood.com, Inc. 2007-08-26. મૂળ સંગ્રહિત માંથી 2012-09-03 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2008-08-22.
  135. ↑ Hamilton, Sean. "Harry Potter... The Musical". The Sunday Mirror. મૂળ માંથી 2009-02-01 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2007-08-27. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (મદદ)

બાહ્ય લિન્ક્સ[ફેરફાર કરો]

વિકિસૂક્તિ પર આ વિષયક 'સૂક્તિઓ' છે: હેરી પોટર
વિકિમીડિયા કૉમન્સ પર Harry Potter વિષયક વધુ દ્રશ્ય-શ્રાવ્ય માધ્યમો (Media) ઉપલબ્ધ છે.

ઢાંચો:Harrypotter ઢાંચો:Witchcraft

"https://gu.wikipedia.org/w/index.php?title=હેરી_પોટર&oldid=845876" થી મેળવેલ