જય જય ગરવી ગુજરાત

'જય જય ગરવી ગુજરાત'ના કવિ નર્મદાશંકર દવે

જય જય ગરવી ગુજરાત એ ગુજરાતી કવિ નર્મદાશંકર દવે (નર્મદ) દ્વારા ૧૮૭૩માં લખાયેલી એક કવિતા છે. ગુજરાત સરકારના સમારોહ દરમિયાન તેનો ઉપયોગ રાજ્ય ગીત તરીકે થાય છે.

રચના

નર્મદને પ્રથમ આધુનિક ગુજરાતી લેખક માનવામાં આવે છે. તેમણે ૧૮૭૩માં તેમના પ્રથમ ગુજરાતી શબ્દકોશ નર્મકોશની પ્રસ્તાવનામાં "જય જય ગરવી ગુજરાત" લખ્યું હતું.

આ કવિતામાં નર્મદ ગુજરાતી ભાષી લોકોના ક્ષેત્રને ઓળખીને પ્રાદેશિક ગૌરવની ભાવનાને રજૂ કરે છે. તેઓ ગુજરાતી ભાષી વસ્તી કઈ સીમામાં રહે છે તેની રેખા રેખાંકિત કરે છે. ઉત્તરમાં અંબાજી; પૂર્વમાં પાવાગઢ; દક્ષિણમાં વાપી નજીક કુંતેશ્વર મહાદેવ; અને પશ્ચિમમાં સોમનાથ, દ્વારકા. તેમણે ઉલ્લેખ કરેલો આ પ્રદેશ હવે ભારત દેશના પશ્ચિમ રાજ્ય આધુનિક ગુજરાત નું નિર્માણ કરે છે. કવિતાના અંતે નર્મદ ગુજરાતની જનતાને આશા આપે છે કે કાળાં વાદળો હટી રહ્યા છે અને એક નવી સવારની શરૂઆત થવામાં છે.

૨૦૧૧માં, ગુજરાત સરકાર દ્વારા વિવિધ ગુજરાતી ગાયકો દ્વારા ગવાયેલી રચનાનું વિમોચન કરવામાં આવ્યું હતું.

ગીત

ગીતના શબ્દો નીચે મુજબ છે:

જય જય ગરવી ગુજરાત (ગુજરાતી લિપિ)	Jaya jaya garavī gujarāta (લેટિન પ્રતિલિપિ)	Victory To Proud Gujarat! (અંગ્રેજી)
જય જય ગરવી ગુજરાત! જય જય ગરવી ગુજરાત, દીપે અરુણું પરભાત, જય જય ગરવી ગુજરાત ! ધ્વજ પ્રકાશશે ઝળળ કસુંબી, પ્રેમ શૌર્ય અંકિત; તું ભણવ ભણવ નિજ સંતજિ સઉને, પ્રેમ ભક્તિની રીત ઊંચી તુજ સુંદર જાત, જય જય ગરવી ગુજરાત. ઉત્તરમાં અંબા માત, પૂરવમાં કાળી માત, છે દક્ષિણ દિશમાં કરંત રક્ષા, કુંતેશ્વર મહાદેવ; ને સોમનાથ ને દ્ધારકેશ એ, પશ્વિમ કેરા દેવછે સહાયમાં સાક્ષાત, જય જય ગરવી ગુજરાત. નદી તાપી નર્મદા જોય, મહી ને બીજી પણ જોય. વળી જોય સુભટના જુદ્ધ રમણને, રત્નાકર સાગર; પર્વત ઉપરથી વીર પૂર્વજો, દે આશિષ જયકર સંપે સોયે સઉ જાત, જય જય ગરવી ગુજરાત. તે અણહિલવાડના રંગ, તે સિદ્ધરાજ જયસિંગ. તે રંગ થકી પણ અધિક સરસ રંગ, થશે સત્વરે માત! શુભ શકુન દીસે મધ્યાહ્ન શોભશે, વીતી ગઈ છે રાત. જન ઘૂમે નર્મદા સાથ, જય જય ગરવી ગુજરાત.	Jaya jaya garavī gujarāta! Jaya jaya garavī gujarāta, dīpē aruṇuṁ parabhāta, jaya jaya garavī gujarāta! Dhvaja prakāśaśē jhaḷaḷa kasumbī, prēma śaurya aṅkita; tuṁ bhaṇava bhaṇava nija santaji sa'unē, prēma bhaktinī rīta ūn̄cī tuja sundara jāta, jaya jaya garavī gujarāta. Uttaramāṁ ambā māta, pūravamāṁ kāḷī māta, chē dakṣiṇa diśamāṁ karanta rakṣā, kuntēśvara mahādēva; nē sōmanātha nē d'dhārakēśa ē, paśvima kērā dēvachē sahāyamāṁ sākṣāta, jaya jaya garavī gujarāta. Nadī tāpī narmadā jōya, mahī nē bījī paṇa jōya. Vaḷī jōya subhaṭanā jud'dha ramaṇanē, ratnākara sāgara; parvata uparathī vīra pūrvajō, dē āśiṣa jayakara sampē sōyē sa'u jāta, jaya jaya garavī gujarāta. Tē aṇahilavāḍanā raṅga, tē sid'dhrarāja jayasiṅga. Tē raṅga thakī paṇa adhika sarasa raṅga, thaśē satvarē māta! Śubha śakuna dīsē madhyāhna śōbhaśē, vītī ga'ī chē rāta. Jana ghūmē narmadā sātha, jaya jaya garavī gujarāta.	Victory to proud Gujarat! Victory to proud Gujarat, Where shines glorious dawn, Victory to proud Gujarat! Thy scarlet flag marked with love and valour will shine; Teach thy children everyday, the way of love and devotion. Your kind is high and beautiful, Victory to proud Gujarat. In north, Goddess Amba is situated, In east, Goddess Kali is situated, In south, Kunteshwer Mahadev protects (Gujarat). Somnath and the lord of Dwarka are the gods in the west and ready to protect. Victory to proud Gujarat. Have seen rivers Narmada, Tapi, Mahi and others. And seen wars of valiant warriors, and the Arabian Sea with enormous resources. From the top of the hills, Our gallant ancestors are blessing for victory. Unite all castes. Victory to proud Gujarat. That past glory of ancient capital Anhilwad and king Siddharaj Jaisinh. Will be surpassed in near future, O Mother! The night has over and the omen are good, the noon will beseem. People dance with Narmada. Victory to proud Gujarat.

બાહ્ય કડીઓ

• જય જય ગરવી ગુજરાત યુટ્યુબ પર.