ઊખીમઠ

ઊખીમઠ
ઊખીમઠ મંદિર
ઓમકારેશ્વર મંદિર, ઊખીમઠ
ધર્મ
જોડાણ	હિંદુ
જિલ્લો	રુદ્રપ્રયાગ
દેવી-દેવતા	શિયાળા દરમિયાન કેદારનાથ અને મધ્યમહેશ્વર
તહેવારો	મદમહેશ્વર મેળો
સ્થાન
રાજ્ય	ઉત્તરાખંડ
દેશ	ભારત
ઉત્તરાખંડમાં સ્થાન
અક્ષાંશ-રેખાંશ	30°31′06″N 79°5′43″E
સ્થાપત્ય
સ્થાપત્ય પ્રકાર	ઉત્તર ભારતીય સ્થાપત્ય શૈલી
નિર્માણકાર	અપ્રાપ્ય
પૂર્ણ તારીખ	અપ્રાપ્ય
ઊંચાઈ	1,311 m (4,301 ft)

ઊખીમઠ (અંગ્રેજી ભાષામાં Okhimath પણ લખવામાં આવે છે) એક નાનું શહેર તેમ જ હિંદુ યાત્રાધામ છે, જે ભારત દેશના ઉત્તરાખંડ રાજ્યના રુદ્રપ્રયાગ જિલ્લા ખાતે આવેલ છે. તે દરિયાઈ સપાટીથી ૧૩૧૧ મીટર જેટલી ઉંચાઇ પર અને રુદ્રપ્રયાગ ખાતેથી ૪૧ કિલોમીટર જેટલા અંતરે આવેલું છે. શિયાળાની ઋતુ દરમિયાન, કેદારનાથ મંદિર અને મધ્યમેશ્વર મંદિર ખાતેથી મૂર્તિઓને ઊખીમઠ ખાતે લાવવામાં આવે છે અને અહીં છ મહિના સુધી પૂજા કરવામાં આવે છે. નજીકમાં સ્થિત વિવિધ સ્થળોની મુલાકાત લેવા માટે ઊખીમઠનો કેન્દ્ર સ્થાન તરીકે ઉપયોગ કરી શકાય છે, જેમ કે મધ્યમહેશ્વર (દ્વિતિય કેદાર), તુંગનાથ (તૃતિય કેદાર) અને દેવરિયા તાલ (એક કુદરતી તાજા પાણીનું તળાવ) અને અન્ય ઘણા મનોહર સ્થળો. હિન્દુ પૌરાણિક કથા અનુસાર ઉષા ( વનાસુરની પુત્રી) અને અનિરુધ્ધ (ભગવાન કૃષ્ણના પૌત્ર) ની લગ્નવિધિ અહીં ઉજવવામાં આવી હતી. ઉષાના નામથી આ સ્થળનું નામ ઉશામઠ હતું, જેને હવે ઊખીમઠ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. રાજા માંધાતાએ અહીં ભગવાન શિવને રીઝવવા તપ કર્યું હતું. શિયાળા દરમિયાન કેદારનાથની ડોલી ઉત્સવ ઉજવણી કરી આ જગ્યાએ લાવવામાં આવે છે. ભગવાન કેદારનાથની શિયાળુ પૂજા અને ભગવાન ઓમકારેશ્વરની આખું વર્ષ અહીં યોજાય છે. આ ઓમકારેશ્વર મંદિર ઊખીમઠમાં આવેલું છે, જે રુદ્રપ્રયાગથી ૪૧ કિલોમીટર જેટલા અંતરે છે

ઊખીમઠમાં અન્ય ઘણા દેવીઓ અને દેવીઓ જેમ કે ઉષા, શિવ, અનિરુદ્ધ, પાર્વતી અને માંધાતાને સમર્પિત પ્રાચીન મંદિરો છે. ગોપેશ્વર સાથે ગુપ્તકાશીને જોડતા માર્ગ પર સ્થિત આ પવિત્ર નગર મુખ્યત્વે કેદારનાથના મુખ્ય પૂજારીઓની વસાહત છે, જેઓ રાવલ તરીકે ઓળખાય છે.

ઊખીમઠ ખાતે ઓલ ઇન્ડિયા રેડિયો રિલે સ્ટેશન છે, જે આકાશવાણી ઊખીમઠ તરીકે ઓળખાય છે. તે એફએમ ફ્રીક્વન્સીઝ પર કાર્યક્રમો પ્રસારિત કરે છે.

ચિત્રદર્શન

• 
  ઊખીમઠ મંદિરની આજુબાજુનું પ્રાંગણ
• 
  મંદિરમાંથી મડપનું દૃશ્ય

આ પણ જુઓ

• પંચ કેદાર
• કેદારનાથ