મહેસાણા

મહેસાણા
મહેસાણા
	શહેર
	રાજમહેલ, મહેસાણા, ૧૯૦૪માં સયાજીરાવ ગાયકવાડ ત્રીજાએ બંધાવેલો મહેલ
	મહેસાણા ગુજરાતમાં સ્થાન મહેસાણા મહેસાણા (India)
	અક્ષાંશ-રેખાંશ: 23°36′N 72°24′E / 23.6°N 72.4°E
દેશ	ભારત
રાજ્ય	ગુજરાત
જિલ્લો	મહેસાણા
વિસ્તાર	ઉત્તર ગુજરાત
સ્થાપક	મેહસાજી ચાવડા
સરકાર
• પ્રકાર	મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન
• માળખું	મહેસાણા મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન
વિસ્તાર
• શહેર	૩૧.૮ km2 (૧૨.૩ sq mi)
ઊંચાઇ	૧૧૪ m (૩૭૫ ft)
વસ્તી (૨૦૧૧)
• શહેર	૧,૮૪,૯૯૧
• ક્રમ	૧૬મો (ગુજરાત)
• મેટ્રો વિસ્તાર	૧,૯૦,૧૮૯
ભાષાઓ
• અધિકૃત	ગુજરાતી, હિંદી
સમય વિસ્તાર	UTC+૫:૩૦ (IST)
પિનકોડ	૩૮૪૦૦૧, ૩૮૪૦૦૨, ૩૮૪૦૦૩
ટેલિફોન કોડ	૯૧ ૨૭૬૨
વાહન નોંધણી	GJ-02
લિંગ પ્રમાણ	૧.૧૨ ♂/♀

મહેસાણા ‍(ઉચ્ચાર (મદદ·માહિતી)) ભારત દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા ગુજરાત રાજ્યના મહેસાણા જિલ્લાના મહેસાણા તાલુકાનું શહેર અને જિલ્લા તેમ જ તાલુકાનું મુખ્ય મથક છે.

ઇતિહાસ

ચાવડા વંશના રાજપૂત મેહસાજી ચાવડાએ મહેસાણાની સ્થાપના કરી હતી. તેમણે વિક્રમ સંવત ૧૪૧૪, ભાદરવા સુદ ૧૦ (ઇ.સ. ૧૩૫૮) ના રોજ શહેરનું તોરણ અને મંદિર બંધાવ્યું હતું.^[૫] તેનું વર્ણન ૧૯૩૨માં જયસિંહ બ્રહ્મભટ્ટે કર્યું હતું.

ગાયકવાડે વડોદરા જીતીને પાટણને ઉત્તર ગુજરાતનું સંચાલન મથક બનાવ્યું હતું, જે પછીથી કડી અને ત્યારબાદ ૧૯૦૨માં મહેસાણામાં ખસેડાયું હતું. ૧૯૪૭માં ભારતની આઝાદી પછી તે ભારત સંઘમાં ભળ્યું હતું અને બોમ્બે રાજ્યમાં તેનો સમાવેશ થયો હતો. ૧૯૬૦માં તે ઉત્તર ગુજરાતમાં અલગ જિલ્લા રૂપે અસ્તિત્વમાં આવ્યું.^[૬]

૧૯૦૪માં સયાજીરાવ ગાયકવાડ ત્રીજાએ બંધાવેલો મહેલ રાજમહેલ તરીકે ઓળખાય છે.

ભૂગોળ

સમુદ્ર સપાટીથી મહેસાણાની સરેરાશ ઉંચાઇ 265 feet (81 m) છે.

મહેસાણામાં પરા તળાવ, નાગલપુર તળાવ અને બોત્તેર કોઠાની વાવ આવેલાં છે.

વસતી

૨૦૧૧ની વસતી ગણતરી પ્રમાણે મહેસાણાની વસતી ૧,૮૪,૧૩૩ની હતી.^[૨] લિંગ ગુણોત્તર ૮૯૪ છે.^[૨] મહેસાણામાં સાક્ષરતા દર ૮૪.૨૬% છે.^[૨]

મહેસાણામાં બાળકોમાં જાતિ ગુણોત્તર ૭૬૨ છે,^[૨] જે ભારતના શહેરી વિસ્તારોમાં સૌથી ઓછો છે.^[૭]

સંદર્ભ

↑ "Mehsana Nagarpalika, Mehsana". Mehsana Nagarpalika. મૂળ સંગ્રહિત માંથી 4 November 2016 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 1 February 2017. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (મદદ)
1 2 3 4 5 6 "Provisional Population Totals, Census of India 2011; Cities having population 1 lakh and above" (PDF). Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. મૂળ સંગ્રહિત (PDF) માંથી 7 May 2012 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 26 March 2012. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (મદદ)
↑ "Census of India: Search Details". મૂળ માંથી 2019-08-20 પર સંગ્રહિત. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (મદદ)
↑ "Provisional Population Totals, Census of India 2011; Urban Agglomerations/Cities having population 1 lakh and above" (PDF). Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. મૂળ સંગ્રહિત (PDF) માંથી 13 November 2011 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 26 March 2012. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (મદદ)
↑ "Mehsana - History". NRI Division. Government of Gujarat. ૨૦૦૯. મૂળ માંથી 2014-10-21 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ ૧૭ માર્ચ ૨૦૧૩. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (મદદ)
↑ "History". Government of Gujarat. mehsanadp.gujarat.gov.in. ૧૭ જુલાઇ ૨૦૧૨. મૂળ માંથી 2016-03-31 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ ૧૭ માર્ચ ૨૦૧૩. {{cite web}}: Check date values in: |access-date=, |date=, and |archive-date= (મદદ)
↑ Radha Sharma & Bharat Yagnik (૧૩ જાન્યુઆરી ૨૦૧૨). "Mehsana, shame of India!". The Times of India. મૂળ માંથી ૨૩ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૭ પર સંગ્રહિત. મેળવેલ ૨૩ જાન્યુઆરી ૨૦૧૨. {{cite web}}: Check date values in: |access-date=, |date=, and |archive-date= (મદદ)

બાહ્ય કડીઓ

ગુજરાતી વિશ્વકોશમાં મહેસાણા.

આ નાનો લેખ છે. તમે તેને વિસ્તૃત કરીને વિકિપીડિયાને મદદ કરી શકો છો.

[MSNNP-1] "Mehsana Nagarpalika, Mehsana". Mehsana Nagarpalika. મૂળ સંગ્રહિત માંથી 4 November 2016 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 1 February 2017. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (મદદ)

[Cities1Lakhandabove-2] 1 2 3 4 5 6 "Provisional Population Totals, Census of India 2011; Cities having population 1 lakh and above" (PDF). Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. મૂળ સંગ્રહિત (PDF) માંથી 7 May 2012 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 26 March 2012. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (મદદ)

[2011census1-3] "Census of India: Search Details". મૂળ માંથી 2019-08-20 પર સંગ્રહિત. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (મદદ)

[UA1Lakhandabove-4] "Provisional Population Totals, Census of India 2011; Urban Agglomerations/Cities having population 1 lakh and above" (PDF). Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. મૂળ સંગ્રહિત (PDF) માંથી 13 November 2011 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 26 March 2012. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (મદદ)

[nri-5] "Mehsana - History". NRI Division. Government of Gujarat. ૨૦૦૯. મૂળ માંથી 2014-10-21 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ ૧૭ માર્ચ ૨૦૧૩. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (મદદ)

[dp-6] "History". Government of Gujarat. mehsanadp.gujarat.gov.in. ૧૭ જુલાઇ ૨૦૧૨. મૂળ માંથી 2016-03-31 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ ૧૭ માર્ચ ૨૦૧૩. {{cite web}}: Check date values in: |access-date=, |date=, and |archive-date= (મદદ)

[7] Radha Sharma & Bharat Yagnik (૧૩ જાન્યુઆરી ૨૦૧૨). "Mehsana, shame of India!". The Times of India. મૂળ માંથી ૨૩ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૭ પર સંગ્રહિત. મેળવેલ ૨૩ જાન્યુઆરી ૨૦૧૨. {{cite web}}: Check date values in: |access-date=, |date=, and |archive-date= (મદદ)

[૧]

[૨]

[૩]

[૪]

[૫]

[૬]

[૭]