મોઢેરા

મોઢેરા ભારત દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા ઉત્તર ગુજરાતમાં પાટણ શહેરથી દક્ષિણ દિશામાં ૩૦ કિ.મી. અને અમદાવાદથી ૧૦૨ કિ.મી દૂર આવેલું છે. મોઢેરા પુષ્પાવતી નદીને કિનારે વસેલું એક પ્રાચીન સ્થળ છે, જે ૧૧મી સદીમાં સોલંકી વંશના રાજા ભીમદેવ સોલંકીના શાસનકાળમાં બનાવવામાં આવેલા સૂર્યમંદિરને કારણે જગતભરમાં પ્રખ્યાત છે.

ઇતિહાસ

પુરાણોમાં આ વિસ્તાર ધર્મારણ્ય તરીકે ઓળખાતો હતો. આ પુરાણો અનુસાર જ્યારે રામે રાવણનો વધ કર્યો ત્યારે તેમણે વસિષ્ઠ ઋષિને એવા સ્થળની પૃચ્છા કરી જ્યાં તેઓ બ્રહ્મહત્યાનું પાપ ધોઇ શકે (રાવણ બ્રાહ્મણ હતો). વસિષ્ઠ મુનિએ તેમને ધર્મારણ્ય જવા કહ્યું, જે હાલના મોઢેરા નજીક હતું. ધર્મારણ્યમાં રામે મોઢેરક ગામ સ્થાપ્યું અને ત્યાં યજ્ઞ કર્યો. ત્યારબાદ ત્યાં સીતાપુર ગામની સ્થાપના થઇ જે બેચરાજી મોઢેરકથી ૧૫ કિમી દૂર હતું. પછીના સમયમાં આ ગામ મોઢેરા તરીકે ઓળખાવા લાગ્યું. સૂર્ય મંદિરની સ્થાપના સોલંકી વંશના રાજા ભીમદેવ સોલંકીએ ઇસ ૧૦૨૬માં કરી હતી.

ગામમાં જ્ઞાનેશ્વરી વાવ આવેલી છે, જે ૧૬-૧૭મી સદીની છે. આ વાવમાં સામાન્ય રીતે છેલ્લા માળમાં આવેલા મંદિરની જગ્યાએ પ્રથમ માળમાં મંદિર આવેલું છે.

બાહ્ય કડીઓ

• મોઢેરા ખાતે આવેલા સૂર્યમંદિર વિશે ગુજરાત સરકારના પર્યટન વિભાગના જાળસ્થર પર માહિતી
• A Book website related to Indian architecture. Contains nice photos of the temple
• પર્યટક વેબસાઇટ
• અમદાવાદ શહેરની વેબસાઇટ પર મોઢેરા વિશે જાળપૃષ્ઠ
• સૂર્યમંદિર, મોઢેરા ખાતે તારીખ ૨૧મી માર્ચ લાવે છે વિશેષ સૂર્યોદય : દેશ ગુજરાત
• ફ્લિકર ડોટ કોમ પર સૂર્યમંદિર મોઢેરા ખાતે સૂર્યાસ્તના દેખાવની તસવીર : તસવીરકલાનો કસબ