સુરત એજન્સી
સુરત એજન્સી સુરત એજન્સી | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
બ્રિટીશ ભારતની એજન્સી | |||||||||
૧૮૮૦–૧૯૩૩ | |||||||||
Flag | |||||||||
ગુજરાતમાં સુરત એજન્સી | |||||||||
વિસ્તાર | |||||||||
• ૧૯૦૧ | 5,076 km2 (1,960 sq mi) | ||||||||
વસ્તી | |||||||||
• ૧૯૦૧ | 179975 | ||||||||
ઇતિહાસ | |||||||||
• ખંડદેશ એજન્સીની નાબુદી | ૧૮૮૦ | ||||||||
• બરોડા અને ગુજરાત રાજય એજન્સીનું નિર્માણ | ૧૯૩૩ | ||||||||
|
સુરત એજન્સી બોમ્બે પ્રેસિડેન્સીમાં બ્રિટીશ ભારતની એજન્સીઓમાંની એક હતી.[૧]
ઇતિહાસ
[ફેરફાર કરો]આ એજન્સીનો ખંડદેશ એજન્સી તરીકે ૧૯મી સદીમાં સ્થાપના કરવામાં આવી હતી, જે આ પછી ખંડદેશ પ્રદેશ , ૧૮૮૦માં સુરત એજન્સી બની.[૨] ૧૯૦૦ ની આસપાસ ડાંગનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો અને ૧૯૩૩માં તેને નાબૂદ કરવામાં આવ્યો હતો અને બરોડા અને ગુજરાત સ્ટેટ્સ એજન્સીનો ભાગ બન્યો હતો.
છેવટે ૧૯૪૪ માં, બ્રિટીશ રાજના અંત તરફ, બરોડા અને ગુજરાત સ્ટેટ્સ એજન્સીને પશ્ચિમ ભારત સ્ટેટ્સ એજન્સી સાથે જોડવામાં આવી જેથી મોટી બરોડા, પશ્ચિમ ભારત અને ગુજરાત સ્ટેટ્સ એજન્સીની રચના થઈ.
સુરત એજન્સીનું મુખ્ય મથક સુરત ખાતે હતું, જ્યાં બોમ્બેમાં રાજકીય વિભાગની કચેરીમાં અહેવાલ મોકલનારા રાજકીય આડતિયો રહેતો હતો.[૩]
રજવાડાં
[ફેરફાર કરો]એજન્સીમાં ત્રણ ૯- બંદૂકની સલામી રજવાડાઓ અને ડાંગ શામેલ હતાં.[૧]
સલામી રજવાડાં
[ફેરફાર કરો]ડાંગ
[ફેરફાર કરો]ડાંગ નાના રજવાડાનું જૂથ હતું જે હવે ગુજરાત રાજ્યનો ડાંગ જિલ્લો છે.
રાજ્ય | વસ્તી ('000); [૪] | મહેસૂલ (૧૮૮૧,
રૂ. ) |
શાસકનું બિરુદ. નોંધો |
---|---|---|---|
ડાંગ પીમ્પરી | 3,૬ | ૩૧૦૬ | ૩૮૮ કિ.મી. |
ડાંગ વઢવાણ | ૦,૨૫૩ | ૧૪૭ | ૧૨ કિ.મી.
વઢવાણ રાજ્યસાથે ગુંચવણ ના થવી જોઇએ જેની રાજધાની હતી વઢવાણ . |
ડાંગ કેતક કદુપાડા | ૦,૨૧૮ | ૧૫૫ | |
ડાંગ અમલા | ૫,3 | ૨૮૮૫; ૧૮૯૧: ૫૩૦૦ | રાજા. ૩૦૭ કિ.મી. |
ડાંગ ચિંચલી | ૧,૬૭;
૧૮૯૧:ક.૧,૪ |
૬૦૧ | રાજ. 70 કિ.મી. |
ડાંગ પિંપળાદેવી | ૦,૧૩૪ | ૧૨૦ | ક. ૧૦ કિ.મી. |
ડાંગ પલાસબીશર (= પલાસવીહિર) | ૦,૨૨૩ | ૨૩૦ | ક. ૫ કિ.મી. |
ડાંગ ઔચર | ક. ૫૦૦ | ૨૦૧ | <૨૧ કિ.મી. |
ડાંગ દરભૌતી | ૪,૮૯૧;
૧૮૯૧: ક. ૫ |
૩૬૪૯ | રાજા. 196 કિ.મી. |
ડાંગ ગઢવી | ૬,૩૦૯ | ૫૧૨૫ | રાજ. |
ડાંગ શિવબારા | ૦,૩૪૬ | ૪૨૨ | ક. ૧૨ કિ.મી. |
ડાંગ કિર્લી (= કિરાલી) | ૦,૧૬૭ | ૫૧૨ | ૩૧ કિ.મી. |
ડાંગ વાસુર્ણા | ૬,૧૭૭ | ૨૨૭૫ | |
ડાંગ ધુડે (= બીલબારી) | ૧,૪૫;
૧૮૯૧:૧૪૧૮ |
૮૫ | <૫ કિ.મી. |
ડાંગ સુરગાણા | ૧૪ | ૧૧૪૬૯ | |
માછલી | ૧.૧; | ૪૭૪૫ | ૩૫ |
આ પણ જુઓ
[ફેરફાર કરો]સંદર્ભ
[ફેરફાર કરો]- ↑ ૧.૦ ૧.૧ ચિશ્લોમ, હ્યુજ, સંપાદક (૧૯૧૧). . એન્સાયક્લોપિડિયા બ્રિટાનિકા. 26 (૧૧મી આવૃત્તિ). કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટી પ્રેસ. પૃષ્ઠ 117.
- ↑ The Indian Year Book, Volume 11 by Bennett, Coleman & Company, 1924
- ↑ William Lee-Warner, The Native States Of India. (1910)
- ↑ Hunter, W. W.; Imperial Gazetteer of India; London ²1885, Vol. IV, S 115-6