રાજપૂત રાજવંશો અને રાજ્યોની સૂચિ
મધ્યયુગમાં અને બાદના સામંતી/વસાહતી કાળ દરમિયાન, ભારતીય ઉપખંડના મધ્ય અને ઉત્તરીય પ્રદેશોના મોટા ભાગો વિવિધ રાજપૂત રાજવંશો દ્વારા સંપ્રભુ અથવા રજવાડાઓ તરીકે શાસિત હતા.
પ્રારંભિક મધ્યયુગીન રાજવંશો
[ફેરફાર કરો]"રાજપૂત" શબ્દનો ઉપયોગ ૧૦મી થી ૧૨મી શતાબ્દીઓ દરમિયાન ગઝનવી અને ઘોરી આક્રમણકારો સામે લડતા ઘણા હિંદુ રાજવંશો માટે એક વિશ્વસનીય નામ તરીકે ઉપયોગમાં લેવાતો હતો.[૧] જો કે રાજપૂતોની સ્પષ્ટ ઓળખ આ સમયે અસ્તિત્વમાં નહોતી, આ વંશોને પાછળથી કુશળ રાજપૂત કુળો તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવ્યા હતા.[૨]
રાજપૂત વંશો
[ફેરફાર કરો]- વલ્લભીનો મૈત્રક (વાળા) વંશ
- કન્નોજનો પ્રતિહાર વંશ
- શાકંભરી, નાડોલ અને જાલોરનો ચૌહાણ વંશ
- દિલ્હીનો તોમર વંશ
- મારવાડનો રાઠૌડ વંશ
- ગુજરાતનો સોલંકી વંશ
- ગુજરાતનો વાઘેલા વંશ
- ગુજરાતનો ચાવડા વંશ
- માળવાનો પરમાર વંશ
- જુનાગઢ નો ચુડાસમા વંશ
- વારાણસી અને કન્નોજનો ગહડવાલ વંશ
- બુંદેલખડનો ચંદેલ વંશ
- ઓડીસાનો ઓડ વંશ
- મેવાડનો ગુહિલ વંશ
- કચ્છનો જાડેજા વંશ
રાજપુત રાજ્યો
[ફેરફાર કરો]
ભારતીય ઉપખંડના રાજપૂત શાસિત રાજ્યોની યાદી
- અમેઠિયા વંશ શાસિત અમેઠિ, રાય બરેલી, બિરસિંહપુર અને શિવગઢ રજવાડાં.
- વાઘેલા વંશ શાસિત રેવા રજવાડું.
- બિસેન વંશ શાસિત પઠાનકોટ અને હિમાચલ પ્રાંત.
- ભાટી વંશ શાસિત જેસલમેર રજવાડું.
- બુંદેલ વંશ શાસિત બુંદેલખંડ પ્રાંત.
- ચંદ વંશ શાસિત કુમાઉ પ્રદેશ.[૪]
- રાઠૌડ઼ વંશ શાસિત ઇડર, જોધપુર અને બિકાનેર રજવાડાં.
- સોનગરા ચૌહાણ વંશ શાસિત આંબલિયારા રજવાડું.
- ચંદેલ વંશ શાસિત ગિધૌર રજવાડું.
- ડોગરા વંશ શાસિત જમ્મુ, કશ્મીર અને લદ્દાખ પ્રાંત.[૫]
- ચુડાસમા વંશ શાસિત જુનાગઢ રજવાડું.
- દુર્ગ વંશ શાસિત રાજાબજાર અને જૌનપુર રજવાડાં.
- ગંધાવારી વંશ શાસિત મિથીલા પ્રાંત.[૬]
- ગોહિલ વંશ શાસિત ભાવનગર, પાલિતાણા, લાઠી, સંતરામપુર અને રાજપિપળા રજવાડાં.
- હાડા વંશ શાસિત બુંદી, કોટા, બરન અને ઝાલાવાડ રજવાડાં.
- જાડેજા વંશ શાસિત કચ્છ, નવાનગર, ધ્રોલ, રાજકોટ, ગોંડલ, મોરબી, ખિરસરા અને વિરપુર રજવાડાં.[૭]
- જાદૌન વંશ શાસિત અવગઢ, અલીગઢ, આગ્રા અને કારૌલી રજવાડાં.
- જર્રાલ વંશ શાસિત જમ્મુ પ્રાંત.
- જેઠવા વંશ શાસિત પોરબંદર રજવાડું.
- વાઢેર વંશ શાસિત દ્વારિકા પ્રાંત.
- ઝાલા વંશ શાસિત ધ્રાંગધ્રા, લીંબડી, વઢવાણ, લખતર,વાંકાનેર, ચુડા, રજવાડા.
- કછવાહા વંશ શાસિત જયપુર, અલવર અને મૈહાર રજવાડાં.
- ખાનજાદા વંશ શાસિત મેવત રજવાડું.
- કટોચ વંશ શાસિત કાંગડા રજવાડું.
- પરિહાર વંશ શાસિત કન્નોજ રજવાડું.[૮]
- પવાર વંશ શાસિત દાંતા રજવાડું.
- રઘુ વંશ શાસિત કુનિહાર અને રાજગઢ રજવાડાં.
- રાણા વંશ શાસિત નેપાળ રાષ્ટ્ર.[૯]
- સરવૈયા વંશ શાસિત કેશવાલા રજવાડું.
- સેંગર વંશ શાસિત ભારેહ, જાલોન અને દાતિયા રજવાડાં.
- શેખાવત વંશ શાસિત શેખાવતી પ્રાંત.[૧૦]
- સિસોદીયા વંશ શાસિત ઉદયપુર.
- સોઢા વંશ શાસિત ઉમરકોટ રજવાડું.
- ઓડ વંશ શાસિત ઓડીસા
- તાઓની વંશ શાસિત અંબાલા રજવાડું.
- તોમર વંશ શાસિત શિકર રજવાડું અને ગ્વાલિયર પ્રાંત.[૧૨]
- ઉજ્જૈનિયા વંશ શાસિત ભોજપુર રજવાડું.[૧૩]
સંદર્ભો
[ફેરફાર કરો]- ↑ Cynthia Talbot 2015, p. 33-35.
- ↑ Peter Jackson 2003, p. 9.
- ↑ "Derawar Fort – Living to tell the tale". DAWN. Karachi. 20 June 2011.
- ↑ Vijaya R Trivedi
- ↑ Dogra Dynasty
- ↑ "Mithila Under the Karnatas, C. 1097-1325 A.D". પૃષ્ઠ 55. મેળવેલ 14 January 2017.
- ↑ Mcleod, John (6–9 July 2004). The Rise and Fall of the Kutch Bhayati (PDF). Eighteenth European Conference on Modern South Asian Studies, University of Lund. પૃષ્ઠ 5. મૂળ (PDF) માંથી 7 March 2012 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 13 September 2012.
- ↑ The History of India by Kenneth Pletcher
- ↑ Greater Game: India's Race with Destiny and China by David Van Praagh
- ↑ Studies In Indian History: Rajasthan
- ↑ Humayun: the great moghul by Shiri Ram Bakshi, Sri Kant Sharma
- ↑ Historical Dictionary of Medieval India by Iqtidar Alam Khan
- ↑ "Naukar, Rajput, and Sepoy: The Ethnohistory of the Military Labour Market in Hindustan 1450-1850". પૃષ્ઠ 181. મેળવેલ 14 January 2017.