ભુજ

ભુજ
—  શહેર  —
ભુજ  ભુજનું ગુજરાત અને ભારતમાં સ્થાન
અક્ષાંશ-રેખાંશ	23°14′31″N 69°40′01″E
દેશ	ભારત
રાજ્ય	ગુજરાત
જિલ્લો	કચ્છ
વસ્તી	૧,૪૮,૮૩૪ (૨૦૧૧)
લિંગ પ્રમાણ	૦.૯૨ ♂/♀
અધિકૃત ભાષા(ઓ)	ગુજરાતી,હિંદી[૧]
સમય ક્ષેત્ર	ભારતીય માનક સમય (+૦૫:૩૦)
વિસ્તાર • ઉંચાઇ	• 110 metres (360 ft)
કોડ • પીન કોડ • ૩૭૦૦૦૧ • ફોન કોડ • +૨૮૩૨ • વાહન • GJ-12

ભુજ () ગુજરાત માં આવેલું એક પ્રાચીન શહેર અને કચ્છ જિલ્લા અને ભુજ તાલુકાનું વહીવટી મથક છે.

ભુજિયા ડુંગરની તળેટીમાં વસેલું ભુજ કચ્છનું સૌથી મોટું શહેર છે. પ્રાચીન કિલ્લાની વચ્ચે વસેલું (જે ૨૬ જાન્યુઆરી ૨૦૦૧ના ધરતીકંપમાં નુકશાન પામેલ છે) જૂનું ભુજ ઐતિહાસીક મહત્વ ધરાવે છે. અત્યંત સુંદર કોતરણી ધરાવતા મહેલો, મંદિરો અને પાંચ ગઢનાં નાકાં અને છઠી બારી તેના ઇતિહાસની યાદ અપાવે છે. અદ્યતન ભુજ, જિલ્લાનું વહીવટી મથક તથા ભારતની પશ્ચિમ સીમાનું સંરક્ષણ કેન્દ્ર પણ છે.

ભૂગોળ

ભુજિયા ડુંગર પરના ભુજિયા કિલ્લા પરથી ભુજ શહેર

ભુજની સરેરાશ ઉંચાઇ ૧૧૦ મીટર છે. શહેરની પૂર્વ બાજુએ ભુજિયો ડુંગર આવેલો છે, જેના પર ભુજિયો કિલ્લો આવેલો છે, જે ભુજ શહેર અને માધાપરને જુદા પાડે છે. શહેરના મુખ્ય તળાવોમાં હમીરસર તળાવનો સમાવેશ થાય છે.

પરીવહન

બસ

ભુજ બસ માર્ગે અમદાવાદ, રાજકોટ તથા મુંબઇ, નાસિક સાથે જોડાયેલું છે. રાજ્ય પરીવહનની બસથી ભુજ ગુજરાત અને રાજસ્થાનના અન્ય શહેરો તથા જોવાલાયક સ્થળો સાથે જોડાયેલું છે.

રેલ્વે

નવા ભુજ રેલ્વે સ્ટેશનથી રોજ મુંબઇ, દિલ્હી, પુના, અમદાવાદ અને વડોદરાની ટ્રેન સેવા ઉપલબ્ધ છે.

હવાઇ માર્ગ

વધુ માહિતી માટે જુઓ મુખ્ય લેખ: ભુજ હવાઇમથક

અઠવાડિયાની કુલ ૧૧ હવાઈ સેવાઓ ભુજ અને મુંબઈને જોડે છે.

હવામાન

ભુજની આબોહવા
મહિનો	જાન્યુ	ફેબ્રુ	માર્ચ	એપ્રિલ	મે	જૂન	જુલાઇ	ઓગ	સપ્ટે	ઑક્ટ	નવે	ડિસે	વર્ષ
રેકોર્ડ ઉચ્ચતમ °સે (°ફે)	૩૬	૩૮	૪૩	૪૫	૪૭	૪૬	૪૦	૩૮	૪૦	૪૧	૪૦	૩૫	૪૭
સરેરાશ ઉચ્ચતમ °સે (°ફે)	૨૬	૨૮	૩૩	૩૭	૩૮	૩૬	૩૨	૩૧	૩૩	૩૫	૩૨	૩૭	૩૩.૨
સરેરાશ લઘુતમ °સે (°ફે)	૧૧	૧૩	૧૭	૨૧	૨૫	૨૬	૨૫	૨૪	૨૩	૨૧	૧૬	૧૨	૧૯.૫
રેકોર્ડ લઘુતમ °સે (°ફે)	૧	૧	૮	૧૩	૧૬	૧૬	૧૯	૧૯	૧૭	૧૨	૭	૩	૧
Precipitation mm (inches)	૦ (૦)	૦ (૦)	૦ (૦)	૦ (૦)	૦ (૦)	૩૦ (૧.૧૮)	૧૬૦ (૬.૩)	૭૦ (૨.૭૬)	૪૦ (૧.૫૭)	૦ (૦)	૦ (૦)	૦ (૦)	૩૦૦ (૧૧.૮૧)
% ભેજ	૫૪	૫૨	૫૩	૫૬	૬૦	૭૦	૭૬	૭૮	૭૮	૭૨	૫૨	૫૫	૬૩
સરેરાશ વરસાદી દિવસો (≥ 0.1 in)	૦	૦	૦	૦	૦	૨	૯	૪	૩	૦	૦	૦	૧૮
સંદર્ભ: Weatherbase

જોવાલાયક સ્થળો

• 

  પ્રાગ મહેલ

• 

  આયના મહેલ

• 

  કચ્છ સંગ્રહાલય

• 

  રામકુંડ

• 

  સ્વામીનારાયણ મંદિર, ભુજ

• હમીરસર
• આયના મહેલ
• કાળો ડુંગર
• જ્યુબીલી મેદાન
• છતેડી
• ટપકેશ્વરી મંદિર
• ત્રિ મંદિર
• દરબાર ગઢ
• ભુજ સંગ્રહાલય
• ભુજિયો ડુંગર
• રાજેન્દ્ર બાગ
• રુદ્ર માતા ડેમ
• સુરલ ભીટ મહાદેવ
• સ્વામિનારાયણ મંદિર - સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાયનું, ભગવાન સ્વામિનારાયણ દ્વારા નિર્મિત આ મંદિર છે. અહીં ૧૫ મે, ૧૮૨૭ (વિ.સં. ૧૮૮૨, વૈશાખ સુદ ૦૫) ના દિવસે નરનારાયણ દેવની પ્રતિષ્ઠા કરી હતી. આ મૂળ મંદિર ભુજમાં આવેલા ભુંકંપ સમયે ક્ષતિગ્રસ્ત થતા તેને સ્થાને એક વિશાળ મંદિરનું નિર્માણ કરાયું છે. આ નિર્માણકાર્યની શરૂઆત ૭ મે, ૨૦૦૩નાં રોજ કરાઈ અને સાત વર્ષે, ૧૮ મે, ૨૦૧૦ના રોજ કાર્ય પૂર્ણ થયું.
• હિલ ગાર્ડન