દિલીપ કુમાર
દિલીપ કુમાર | |
|---|---|
 Dilip Kumar in 2006 | |
| જન્મ | Mohammed Yusuf Khan  ૧૧ ડિસેમ્બર ૧૯૨૨ પેશાવર |
| મૃત્યુ | ૭ જુલાઇ ૨૦૨૧ P. D. Hinduja National Hospital & Medical Research Centre, Mumbai |
| જીવન સાથી | Saira Banu |
| કુટુંબ | Nasir Khan |
| પુરસ્કારો |
|
| સહી | |
 | |
| પદની વિગત | રાજ્યસભાના સભ્ય (૨૦૦૦–૨૦૦૬) |
મહંમદ યુસુફ ખાન (જન્મ ૧૧ ડિસેમ્બર ૧૯૨૨, – ૭ જુલાઈ ૨૦૨૧) દિલીપ કુમાર તરીકે જાણીતા ભારતીય ફિલ્મ કલાકાર છે. જેઓ "ટ્રેજેડી કિંગ" તરીકે પણ ખ્યાતનામ છે.[૧] અને સત્યજીત રાયે તેમને "the ultimate method actor" તરીકે ઓળખાવ્યા છે[૨]. તેમણે પોતાની કારકિર્દીની શરુઆત 'જ્વાર ભાટા' નામની ફિલ્મથી ૧૯૪૪માં કરી હતી. તેમની કારકિર્દી ૬ દાયકામાં ૬૦ ફિલ્મો વડે પથરાયેલી છે. તેમણે વિવિધ પ્રકારની ફિલ્મો જેવી કે પ્રણય આધારિત 'અંદાજ' (૧૯૪૯), 'આન' (૧૯૫૨) તેમજ નાટકીય 'દેવદાસ' (૧૯૫૫), રમુજી ફિલ્મ 'આઝાદ' (૧૯૫૫), ઐતહાસિક 'મુગલ-એ-આઝમ' (૧૯૬૦) તેમજ સામાજીક 'ગંગા જમુના' (૧૯૬૧)માં અભિનય કર્યો છે.
જાહેર જીવન
[ફેરફાર કરો]
દિલીપ કુમાર રાજ્ય સભાના સભ્ય તરીકે એક સત્ર માટે ચૂંટાયા હતા.
તેમને ૧૯૯૪માં દાદા સાહેબ ફાળકે અને ૧૯૯૮માં પાકિસ્તાનના સર્વોચ્ચ પારિતોષિક નિશાન-એ-ઇમ્તિઆઝ એનાયત કરવામાં આવ્યા હતા.
અંગત જીવન
[ફેરફાર કરો]દિલીપકુમાર સૌપ્રથમ અભિનેત્રી કામિનિ કૌશલ સાથે પ્રેમમાં હતાં, પણ તેઓ તેણીના લગ્ન તેની સ્વર્ગવાસી બહેનનાં પતિ સાથે થવાથી પરણી ન શક્યા.[૩] ત્યારબાદ તેઓ મધુબાલા સાથે પ્રેમ સંબંધોમાં હતા, પરંતુ પરિવારના વિરોધના કારણે તેમનું લગ્ન ન થઇ શક્યું.[૪][૫] તેઓએ ૧૯૬૬માં અભિનેત્રી અને સૌદર્યં સામ્રાજ્ઞી સાયરા બાનુ સાથે લગ્ન કર્યા, જે તેમનાથી ૨૨ વર્ષ નાની હતી. તેઓએ ૧૯૮૦માં અસ્મા સાથે બીજા લગ્ન કર્યા પણ આ લગ્ન વધુ સમય ટક્યા નહી.[૬]
ફિલ્મનોંધ
[ફેરફાર કરો]| વર્ષ | ફિલ્મ | પાત્ર | પારિતોષિક |
|---|---|---|---|
| ૧૯૪૪ | જ્વાર ભાટા | જગદીશ | |
| ૧૯૪૫ | પ્રતિમા | ||
| ૧૯૪૭ | મિલન | રમેશ | |
| જુગ્નુ | સૂરજ | ||
| ૧૯૪૮ | શહીદ | રામ | |
| નદિયાં કે પાર | |||
| મેલા | મોહન | ||
| ઘર કી ઇજ્જત | ચંદા | ||
| અનોખા પ્યાર | અશોક | ||
| ૧૯૪૯ | શબનમ | મનોજ | |
| અંદાજ | દિલીપ | ||
| ૧૯૫૦ | જોગન | વિજય | |
| બાબુલ | અશોક | ||
| આરઝૂ | બાદલ | ||
| ૧૯૫૧ | તરાના | મોતીલાલ | |
| હલચલ | કિશોર | ||
| દિદાર | શામુ | ||
| ૧૯૫૨ | સંગદીલ | શંકર | |
| દાગ | શંકર | વિજેતા, ફિલ્મફેર સર્વોત્તમ અભિનેતા પુરસ્કાર | |
| આન | જય તિલક | ||
| ૧૯૫૩ | શિકસ્ત | ડો. રામ સિંહ | |
| ફૂટપાથ | નૌશુ | ||
| ૧૯૫૪ | અમર | અમરનાથ | |
| ૧૯૫૫ | ઉડન ખટૌલા | ||
| ઇન્સાનિયત | મંગલ | ||
| દેવદાસ | દેવદાસ | વિજેતા, ફિલ્મફેર સર્વોત્તમ અભિનેતા પુરસ્કાર | |
| આઝાદ | વિજેતા, ફિલ્મફેર સર્વોત્તમ અભિનેતા પુરસ્કાર | ||
| ૧૯૫૭ | નયા દૌર | શંકર | વિજેતા, ફિલ્મફેર સર્વોત્તમ અભિનેતા પુરસ્કાર |
| મુસાફિર | |||
| ૧૯૫૮ | યહુદી | પ્રિન્સ મારકસ | |
| મધુમતી | આનંદ/દેવેન | નામાંકન, ફિલ્મફેર સર્વોત્તમ અભિનેતા પુરસ્કાર | |
| ૧૯૫૯ | પૈગામ | રતન લાલ | નામાંકન, ફિલ્મફેર સર્વોત્તમ અભિનેતા પુરસ્કાર |
| ૧૯૬૦ | કોહિનૂર | યુવરાજ રાણા દેવેન્દ્ર બહાદુર | વિજેતા, ફિલ્મફેર સર્વોત્તમ અભિનેતા પુરસ્કાર |
| મગલ-એ-આઝમ | પ્રિન્સ સલીમ | ||
| ૧૯૬૧ | ગંગા જમુના | ગંગા | નામાંકન, ફિલ્મફેર સર્વોત્તમ અભિનેતા પુરસ્કાર |
| ૧૯૬૪ | લીડર | વિજય ખન્ના | વિજેતા, ફિલ્મફેર સર્વોત્તમ અભિનેતા પુરસ્કાર |
| ૧૯૬૬ | દિલ દિયા દર્દ લિયા | શંકર/રાજાસાહેબ | નામાંકન, ફિલ્મફેર સર્વોત્તમ અભિનેતા પુરસ્કાર |
| ૧૯૬૭ | રામ ઓર શ્યામ | રામ/શ્યામ (દ્રિપાત્રી) | વિજેતા, ફિલ્મફેર સર્વોત્તમ અભિનેતા પુરસ્કાર |
| ૧૯૬૮ | સંઘર્ષ | નામાંકન, ફિલ્મફેર સર્વોત્તમ અભિનેતા પુરસ્કાર | |
| આદમી | રાજેશ/ રાજા સાહેબ | નામાંકન, ફિલ્મફેર સર્વોત્તમ અભિનેતા પુરસ્કાર | |
| ૧૯૭૦ | સગિના મહાતો | સગિના | |
| ગોપી | ગોપી | નામાંકન, ફિલ્મફેર સર્વોત્તમ અભિનેતા પુરસ્કાર | |
| ૧૯૭૨ | દાસ્તાન | અનિલ/સુનિલ (દ્રિપાત્રી) | |
| અનોખા મિલન | |||
| ૧૯૭૪ | સગિના | નામાંકન, ફિલ્મફેર સર્વોત્તમ અભિનેતા પુરસ્કાર | |
| ફિર કબ મિલોગી | |||
| ૧૯૭૬ | બૈરાગ | કૈલાશ/ભોલેનાથ/સંજય (ત્રિપાત્રી) | નામાંકન, ફિલ્મફેર સર્વોત્તમ અભિનેતા પુરસ્કાર |
| ૧૯૮૧ | ક્રાંતિ | સાંગા/ક્રાંતિ | |
| ૧૯૮૨ | વિધાતા | શમશેર સિંગ | |
| શક્તિ | અશ્વિની કુમાર | વિજેતા, ફિલ્મફેર સર્વોત્તમ અભિનેતા પુરસ્કાર | |
| ૧૯૮૩ | મઝદૂર | દિનાનાથ સક્સેના | |
| ૧૯૮૪ | દુનિયા | મોહન કુમાર | |
| મશાલ | વિનોદ કુમાર | નામાંકન, ફિલ્મફેર સર્વોત્તમ અભિનેતા પુરસ્કાર | |
| ૧૯૮૬ | ધરમ અધિકારી | ||
| કર્મા | વિશ્વનાથ પ્રતાપ સિંહ, ઉર્ફે રાણા | ||
| ૧૯૮૯ | કાનૂન અપના અપના | કલેક્ટર જગત પ્રતાપ સિંહ | |
| ૧૯૯૦ | ઇજ્જતદાર | બ્રમ્હા દત્ત | |
| આગ કા દરિયા | |||
| ૧૯૯૧ | સૌદાગર | ઠાકુર વીર સિંહ | નામાંકન, ફિલ્મફેર સર્વોત્તમ અભિનેતા પુરસ્કાર |
| ૧૯૯૮ | કિલ્લા | જગનાથ/અમરનાથ સિંહ (બેવડો અભિનય) |
સંદર્ભ
[ફેરફાર કરો]- ↑ "Tragedy king Dilip Kumar turns 88". Indian Express. 11 December 2010. મેળવેલ 21 June 2012.
- ↑ "Unmatched innings". The Hindu. 28 August 28. મૂળ માંથી 8 ફેબ્રુઆરી 2012 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 21 June 2012. Check date values in:
|date=(મદદ) - ↑ "'Excerpt from Dilip Kumar's Biography'". Tribune. Dec 2008. મેળવેલ 3 January 2014. Italic or bold markup not allowed in:
|publisher=(મદદ)[હંમેશ માટે મૃત કડી] - ↑ "'She loved Dilipsaab till the day she died'". Rediff.com. March 2008. મેળવેલ 16 September 2013. Italic or bold markup not allowed in:
|publisher=(મદદ) - ↑ Kumar, Anuj (6 January 2010). "Capturing Madhubala's pain". The Hindu. મેળવેલ 16 September 2013. Italic or bold markup not allowed in:
|publisher=(મદદ) - ↑ Bhatia, Ritu (2 September 2012). "Don't mind the (age) gap". India Today. મેળવેલ 16 September 2013. Italic or bold markup not allowed in:
|publisher=(મદદ)