રાણકી વાવ

રાણકી વાવ (રાણીની વાવ) પાટણ, ગુજરાત*
યુનેસ્કો વિશ્વ ધરોહર સ્થળ
દેશ-પ્રદેશ	ભારત
પ્રકાર	સાંસ્કૃતિક
માનદંડ	i,ii અને vi
સંદર્ભ	૯૨૨
ક્ષેત્ર**	એશિયા-પ્રશાંત
સમાવેશ ઇતિહાસ
સમાવેશન	૨૦૧૪  (Unknown સત્ર)
* Name as inscribed on World Heritage List. ** Region as classified by UNESCO.

રાણકી વાવ (અથવા રાણી કી વાવ) ગુજરાત રાજ્યનાં પાટણ જીલ્લાનાં પાટણ શહેરમાં આવેલી છે. આ વાવ પાટણ શહેરનું એક જોવાલાયક ઐતહાસિક સ્થળ છે. જેને દેશ-વિદેશથી હજારો પર્યટકો વડે મુલાકાત લેવામાં આવે છે.

ઇતિહાસ

અણહિલવાડ પાટણના સોલંકી વંશના સ્થાપક મૂળરાજના પુત્ર ભીમદેવ પહેલા ની રાણી ઉદયમતીએ ૧૧ મી સદીના અંતિમ ચતુર્થાસમાં પ્રજા માટે પાણીની વ્યવસ્થા ઉભી કરવા ૬૮ મી. લાંબી સાત માળની ર૭ મી. ઉંડી વાવનું નિર્માણ કરાવ્યું હતું.

સદીઓ અગાઉ સરસ્વતી નદીમાં આવેલા પુર અને અન્ય ઘટનાક્રમથી આ વાવ જમીનમાં દફન થઈ ગઈ હતી. જેથી ધરતી તળે દબાયેલી આ વાવ પર કોઈની નજર પહોંચી શકી ન હતી. પરંતુ, ર૦ મી સદી સુધી લોકોથી અલિપ્ત રહેલી આ વાવને મૂળ સ્વરૂપમાં લાવવા ભારતીય પુરાતત્વ વિભાગે ઇ.સ. ૧૯૬૮માં વાવમાં ભરાયેલ માટીને બહાર લાવવા માટે ઉત્ખનની કાર્યવાહી આરંભતા ઘણા વર્ષો બાદ વાવ તેના મૂળ સ્વરૂપમાં આવી હતી.

સ્થાપત્ય

અપ્સરાઓની કલાત્મક મૂર્તિ

રાણકી વાવ સાત માળ જેટલી ઊંડી છે. વાવમાં દેવી દેવતાઓની સાથે-સાથે અનુચરતી અપ્સરાઓ, નાગ કન્યાઓની પણ કલાત્મક મૂર્તિઓ કંડારવામાં આવી છે.

અન્ય ચિત્રો

• 

  વાવનો ટોચ પરથી દેખાવ

• 

  રાણકી વાવ

• 

  રાણકી વાવ

• 

  રાણકી વાવનું એક સ્થાપત્ય

• 

  રાણકી વાવનું એક સ્થાપત્ય

• 

  વિષ્ણુની મૂર્તિ

• 

  રાણકી વાવ

• 

  વરાહ અવતાર