વાગડ

વિકિપીડિયામાંથી

વાગડ ગુજરાતના કચ્છ જિલ્લાનો એક વિસ્તાર છે.

વ્યૂત્પત્તિ[ફેરફાર કરો]

વાગડ શબ્દનો શાબ્દિક અર્થ હવા અને પથ્થર એવો થાય છે. એટલે કે આ વિસ્તાર હવા અને પથ્થરોનો છે.[૧]

ઇતિહાસ[ફેરફાર કરો]

૧૧મી અને ૧૨ શતાબ્દીમાં વાગડ પર કાઠીઓનું શાસન હતું. ત્યાર બાદ અહીં સમા રજપૂતો અને જાડેજાઓનું રાજ શાસન ચાલ્યું. વાગડએ મોરબી રાજ્યનો ભાગ હતો આથી અહીંના લોકોની ભાષા કચ્છી ન હોતા ગુજરાતી ભાષાથી વધુ નજીક છે. વાગડ ૧૮૧૯માં કચ્છનો ભાગ બન્યો. તે પહેલાં અહીંના ઠાકોરો કચ્છના રાઓના પ્રખર વિરોધી હતા. [૧]

ભૂગોળ[ફેરફાર કરો]

વાગડ વિસ્તાર કચ્છનો પશ્ચિમોત્તર અને ગુજરાત વચ્ચેનો વિસ્તાર છે.[૨] તે મોટાભાગે રેતાળ છે.[૨] તેમાં રાપર, ભચાઉ, સામખીયાળી, અધોઈ, ખારોઈ વગેરે તેમજ આસપાસના વિસ્તારનો સમાવેશ થાય છે.

લોકસાહિત્યમાં[ફેરફાર કરો]

વાગડ વિસ્તારનો ઉલ્લેખ ગુજરાતી લોકસાહિત્યના પ્રખ્યાત દુહામાં થયો છે.[૩]

શિયાળે સોરઠ ભલો, ઉનાળે ગુજરાત.
વરખામાં વાગડ ભલો, કચ્છડો બારેમાસ.

સંદર્ભ[ફેરફાર કરો]

  1. ૧.૦ ૧.૧ Lyla Mehta. The Politics and Poetics of Water: The Naturalisation of Scarcity in Western. પૃષ્ઠ ૧૦૨.
  2. ૨.૦ ૨.૧ "વાગડ - Meaning in Gujarati to Gujarati Dictionary - GujaratiLexicon" (અંગ્રેજીમાં). મેળવેલ ૧૯ જુલાઇ ૨૦૧૮.
  3. બળવંત જાની. "દુહાની દુનિયા". મુંબઈ સમાચાર. મૂળ માંથી ૧૯ જુલાઇ ૨૦૧૮ પર સંગ્રહિત. મેળવેલ ૧૯ જુલાઇ ૨૦૧૮.