મહી નદી

મહી નદી
સ્થાન
દેશ
ભૌગોલિક લક્ષણો
સ્રોત	વિંધ્યાચલ
⁃ સ્થાન	મધ્ય પ્રદેશ
નદીનું મુખ	ખંભાતનો અખાત, અરબી સમુદ્ર, ગુજરાત
• સ્થાન	આણંદ જિલ્લો
લંબાઇ	૫૮૦ કિમી
સ્રાવ
⁃ સ્થાન	સેવલિયા
⁃ સરેરાશ	383 m3/s (13,500 cu ft/s)
⁃ ન્યૂનતમ	0 m3/s (0 cu ft/s)
⁃ મહત્તમ	10,887 m3/s (384,500 cu ft/s)
કાંઠાની લાક્ષણિકતાઓ
ઉપનદીઓ
• ડાબે	કરડ નદી, ગોમા નદી

મહી નદીનું સ્થાન અન્ય નદીઓ સાથે

મહી પશ્ચિમ ભારતમાં આવેલી એક નદી છે. તે મધ્ય પ્રદેશમાંથી નીકળીને રાજસ્થાનના વાગડ વિસ્તારમાં થઇને ગુજરાતમાં દાખલ થાય છે અને અરબી સમુદ્રમાં ભળી જાય છે. તે નર્મદા અને તાપી નદીઓની જેમ પશ્ચિમ દિશામાં વહેતી એક નદી છે. જ્યારે મોટાભાગની ઉચ્ચપ્રદેશની નદીઓ પૂર્વ દિશામાં વહીને બંગાળના અખાતમાં ભળે છે.

મહી નદીનું ચોક્કસ ઉદ્ભવ સ્થાન મિન્ડા ગામ છે, જે મધ્ય પ્રદેશના ધાર જિલ્લામાં આવેલું છે.

મહી નદીના કાંઠે સંખ્યાબંધ ધાર્મિક સ્થળો આવેલા છે. તે તેના વિશાળ પટના કારણે મહી સાગર તરીકે પણ જાણીતી છે. ગુજરાતમાં મહીસાગર જિલ્લો મહી નદીના નામ પરથી બનાવવામાં આવેલો છે.

બંધો

બાંસવારા બંધ

મહી નદી પર રાજસ્થાનમાં બાંસવારા નજીક બંધ આવેલો છે. ગુજરાતને મોટાભાગે આ બંધમાંથી પાણી મળે છે. આ બંધને ૧૬ દરવાજા આવેલા છે. બંધના સરોવરમાં ઘડિયાલ, મગર અને કાચબાઓની જીવસૃષ્ટિ રહેલી છે.

કડાણા બંધ

મુખ્ય લેખ: કડાણા બંધ

કડાણા બંધ ૧૯૭૯ની સાલમાં સિંચાઇ અને જળવિદ્યુતના હેતુ સર બાંધવામાં આવ્યો હતો.

વણાકબોરી બંધ

વણાકબોરી ગામ ખાતે મહી નદી પર સિંચાઇ યોજના હેઠળ બંધ બાંધવામાં આવેલો છે. આ ઉપરાંત અહીં વણાકબોરી તાપ વિદ્યુત કેન્દ્ર પણ આવેલું છે.

બાહ્ય કડીઓ

• ગુજરાતી વિશ્વકોશમાં મહી નદી.

• Mahi Basin સિંચાઇ વિભાગ, રાજસ્થાન સરકાર સંગ્રહિત ૨૦૦૫-૧૨-૧૯ ના રોજ વેબેક મશિન
• નર્મદા, જળ સ્ત્રોત, પુરવઠો અને કલ્પસર વિભાગ સંગ્રહિત ૨૦૧૬-૦૩-૦૪ ના રોજ વેબેક મશિન